KirkçEŞme tesisleri

Fazıl Ahmed Paşa

(1635, Köprü-3 Kasım 1676, Çorlu) 1642' de İstanbul'a geldi. Medrese öğrenimi gördü ve Şeyhülislam Karaçelebizade Abdü-laziz Efendi'den(->) rüus aldı.

Sahn müderrisi iken, babası Köprülü Mehmed Paşa'nın sadrazam olması üzerine vezirlikle Erzurum beylerbeyi atandı. Şam ve Halep valiliğinden sonra İstanbul'a döndü ve Edirne'de babasının yerine sadrazam (30 Ekim 1661-3 Kasım 1676) oldu. Bu sırada 26 yaşındaydı. Sadrazamlığının ilk 3 yılı boyunca Avusturya savaşları ile uğraştı ve bu süre boyunca eniştesi Merzifon-lu Kara Mustafa Paşa, IV. Mehmed de Edirne'de olduğundan, sadaret kaymakamı olarak İstanbul'un yönetimini fiilen üstlendi. 1665'te Topkapı Sarayı'mn harem dairesinde nedeni bilinmeyen bir yangın çıktı. Edirne'de bulunan IV. Mehmed ve Fazıl

Köprülü

Mehmed Paşa

ve oğlu

Fazıl Ahmed

Paşa'nın

gömülü

olduğu

açık türbe.

Yavuz Çelenk,

1994

Ahmed Paşa yeni bir harem dairesi yapılması için Merzifonlu'ya emirler gönderdiler, istanbul'u tehdit eden ikinci bir yangın ise Odun Kapısı'nda bir fıçıcı dükkânında gece yakılan mumlardan çıktı. Fazıl Ahmed Paşa istanbul'a ancak 1665 yazında dönebildi. Bir dizi toplantı ve görüşmelerden sonra da Kandiye Kalesi'nin fethi için Girit'e sefer düzenlenmesi kararlaştırıldı. Tersane'de donanmanın hazırlanması sürerken IV. Mehmed ve Fazıl Ahmed Paşa, Mart l666'da Edirne'ye hareket ettiler. Merzifonlu yeniden sadaret kaymakamlığına atandı.

Teselya'da Benefşe Limanı'ndan donanmaya geçen Fazıl Ahmed Paşa 3 yıla yakın Girit'te kaldı ve Haziran l670'te Edirne'ye döndü. Fakat IV. Mehmed burada oturduğu için sadrazamlık görevini istanbul'dan çok, Edirne'de sürdürdü. Fransa'nın istanbul'a gönderdiği elçi Marquis de Nointel ile de Edirne'de görüştü. Uzun bir hazırlıktan sonra da l672'de Lehistan seferine çıktı. Ertesi yıl ikinci Lehistan seferi gerçekleştirildi. Fakat rahatsızlanarak önce Edirne'ye, oradan da istanbul'a döndü. Aşırı içkiden kaynaklanan hastalığı l676'da ilerledi. Kışı geçirmek üzere istanbul'dan Edirne'ye hareket eden IV. Mehmed'i bir

konak geriden izlerken Çorlu Karabiber Çiftliği mevkiinde öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilerek babasının türbesine gömüldü. Osmanlı tarihinde en uzun süre (15 yıl) sadrazamlığı olan Fazıl Ahmed Paşa, İstanbul'da uzun aralıklarla çok az kalabildi. Kentin sorunları ve yönetimiyle daha çok Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ilgilendi. Babası Köprülü Mehmed Paşa'nın vasiyetine uyan Fazıl Ahmed Paşa, aileye ait külliyeyi tamamlayan bir kütüphane (Köprülü Kütüphanesi!-»]), sebil ve çeşme, Vezir Hanı'nın yanına bir mescit yaptırmıştır. I. Ahmed'in kızı Ayşe Sultan'ın Ayasofya' daki sarayını alarak onartmış ve istanbul' da iken burada oturmuştur.

Nesih ve sülüs hattatı, fıkıh ve kelam uzmanı olan Fazıl Ahmed Paşa'nın çocuğu yoktu. Edindiği büyük servetle istanbul'da tesis ettiği kütüphaneye değerli kaynak eserler kazandırmış, ayrıca Çorlu, İzmir, Uyvar, Kamaniçe, Kandiye, Yanova, Ki-soma, Edirne, Kalkandelen, Şam, Karasu'da pek çok hayır ve eğitim kurumu yaptırmıştır. İstanbullu yazar ve sanatkârları koruyarak onlara çalışma olanakları tanımıştır. Şair Mezakî, Kamaniçe Fetihnamesi'râ. yazan Nâbî, Tarih-i Uyvafın yazan Zühdî, Şair Fennî, Cevahirü't-Tevarih ad-