KirkçEŞme tesisleri

MINAKYAN, MARDİROS

(1839, istanbul - 1920, istanbul) Ermeni asıllı tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.

Hasköy'deki Nersesyan Okulu'nu bitirdi. Aynı okulda yardımcı öğretmenlik yaptı. 1857'de amatör olarak sahneye çıktı. 1862'de Beyoğlu'ndaki Naum Tiyatrosu' nda Bedros Magakyan'la(->) Stepan Ekşi-yan'ın kurduğu Sanatsevenler Topluluğu' nün oynadığı Aristodem adlı oyunda oyuncu bulunamadığı için kız oyuncu rolüyle profesyonel oldu. Yalnızca Ermenice oyunlar oynadığı bu dönemde, arkadaşlarıyla İzmir'e giderek Vasprogan Ti-yatrosu'nda oynadı. 1864'te dönüşünde Fransız operetlerinde sahneye çıktı. Daha sonra oyunculuğu bıraktı. 1868'de evlenerek öğretmenlik yapmak üzere Kayseri'ye gitti ve orada 4 yıl kaldı. İstanbul'a dönüşünde yeniden Magakyan'ın topluluğunda oyunculuğa başladı. Bu topluluk dağılınca arkadaşlarıyla birlikte Güllü Agop'un(->) Gedikpaşa Tiyatrosu'na katıldı. 1877-1878'deki Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Edirne'de bir süre opera ve operetler sahneledi. Selanik, Adana, Tiflis'e turneler yaptı. İstanbul'da bulunduğu sıralarda gene Güllü Agop'la çalıştı. Güllü Agop, tiyatrosu kapatılarak 1882'de saraya alınınca tiyatronun yönetimi Mınakyan'a geçti. Topluluk daha sonra Serope Ben-liyan'la(->) birleşti ve Beyoğlu'ndaki Cro-issant Tiyatrosu'nda operetler sergiledi. 1884'te hıdivin çağrılısı olarak Mısır'a giden grupta yer aldı. Burada oynadığı Leblebici Horhor Ağa ve Güzel Helen oyunlarıyla başarı kazandı. Bundan sonra yalnız Türkçe oyunlarda oynadı. Ertesi yıl yeniden Mısır'a gitti.

Mınakyan Mısır dönüşü, arkadaşlarıyla 1885'te Osmanlı Dram Kumpanyası'm kurdu. Mınakyan bu toplulukta yaklaşık 250 oyun, operet ve opera sergilemiştir. Rol aldığı yapıtların sayısı 159'dur. Ancak bu rakamın iki katına çıkabileceğini ileri süren araştırmacılar da vardır. Oyunlarının bir kısmi o günlerin Fransızca oyunlarından yapılmış uyarlamalardı. Topluluk, Şehremini Rıdvan Paşa'mn 1904'te tiyatroyu yasaklaması gibi küçük kesintilerin dışında, 1908'e kadar yaşadı. Mınakyan 1909'da Tasfiye-i Ahlak Kumpanyası'na girdi. 1912' de de Benliyan'ın kumpanyasıyla birleşerek 80 kişilik bir kadro oluşturdu. Aynı yıl profesyonel sahne hayatının 50. yılı için bir jübile düzenlendi. Türk tiyatro tarihinin ilk jübilesi olan bu törende V. Mehmed (Reşad) tarafından Maarif nişanıyla ödüllendirildi. 1914'te Donanma Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi sanat yönetmenliğine ve o günlerde kuruluş çalışmaları yürütülen Darülbedayi'nin teorik dram dersleri öğretmenliğine getirildi. 13 Ocak 1915'te yapılan, Darülbedayi'nin ilk uygulama gösterisinde, şiirler ve şan kon-