KirkçEŞme tesisleri

KOMNENOS HANEDANI

1081-1185 arasında Bizans'ı yöneten hanedan. Komnenos Hanedam'nın adı, Trakya' daki Komne Köyü'nden gelmektedir. Du-kaslar, Dalassenoslar gibi soylu ailelerle evlilik yoluyla akraba olan Komnenoslar 100 yıl kadar kesintisiz iktidarda kalmayı başarmış nadir Bizans hanedanlarından biridir.

Ailenin tahta çıkan ilk üyesi I. îsaakios Komnenos (hd 1057-1059) olmasına karşın, hanedan, Isaakios'un yeğeni I. Aleksios Komnenos'un (hd 1081-1118) tahta çıkışıyla başlatılır. Hanedanın diğer üyeleri, II. loannes Komnenos(->) (hd 1118-1143), I. Manuel Komnenos(->) (1143-1180), II. Aleksios Komnenos (hd 1180-1183) ve I. Andronikos Komnenos'tur (hd 1183-1185).

Komnenoslar dönemi genellikle çatış-masız geçmiştir. Bu durumu bozan iki o-laydan biri, II. Aleksios'un tahta çıktığında 12 yaşında olmasını fırsat bilen akrabalardan bir başka Aleksios Komnenos'un iktidarı elinde tutmasının doğurduğu huzursuzluk, ikincisi ise çocuk imparatoru devirerek yerine geçen amcazade I. Andronikos Komnenos'un zorbalığıdır.

Komnenoslar, doğuda Selçuklulara ve Sicilya'da Normanlara karşı koymayı, Haçlı Seferleri'ni savuşturmayı başardılar ve İtalyan şehir devletleri ile yakın ilişkiler geliştirdiler, llll'de Pisalılar(->), 1126'da Venedikliler^), 1143'te Cenevizliler^) ve Ankonalılar(-») imparatorluk içinde birçok ayrıcalıklar elde ederek Konstantino-polis'te koloniler kurdular. Bazı kaynaklara göre 1180'lerde başkentte yaşayan La-tinlerin sayısı 60.000 civarında idi. Bu durum Bizans ekonomisini canlandırmakla kalmadı, aynı zamanda İtalya Yarımada-sı'nda bulunan Germenlere karşı bir güç-birliği de yarattı.

Komnenoslar döneminde ekonomik hareketliliğe paralel olarak edebiyat ve sanat da canlandı, bazı araştırmacıların Komnenos Rönesansı diye niteledikleri parlak bir dönem yaşandı. Devrin aydınları arasında, Bizans tarihindeki tek kadın tarihçi olan I. Aleksios'un kızı Anna Komnena' nın(-0 seçkin yeri vardır. Kimi yazarlar ise, Komnenos Hanedam'nın bazı uygulamalarının Bizans devlet sistemini bozduğunu ileri sürerler. Bu uygulamalar arasında memuriyetlerin yetenek ve eğitime göre değil, hanedana akrabalık esasına göre dağıtılması özel yere sahiptir. Gerçekten de, 12. yy'da yüksek memurların yüzde 90'ı ya hanedana üyeydi ya da akrabaydı ve bu durum idari yapıda bazı bozulmalara yol açmıştı.

Komnenos Hanedanı döneminde, Kons-tantinopolis'te, Hora Manastırı da (bak. Kariye Camii) dahil birçok kilise onarıldı, II. İoannes Komnenos'un karısı irene tarafından Pantokrator Kilisesi inşa ettirildi (bak. Zeyrek Kilise Camii).

13. yy boyunca varlığını sürdüren ai-