KirkçEŞme tesisleri

MOZAİK MÜZESİ

riye Camii(->), İmrahor Camii(-»), Zeyrek Kilise Camii(-»), Fenarî İsa Camii(->), Aya Irini(->) ve Büyük Saray' ın(->) mozaikleri de yerlerinde korunan Bizans mozaikleridir.

Bibi. G. Bred-W. Maconlay-R. B. Stevenson, The Great Palace ofthe Byzantine Emperors, Londra, 1949; R. Duyuran, 1952 Yılında Arkeolojik Çalışmalar, İst., 1953; ay. "Belediye Sarayı Mozaikleri", Arkitekt, S. 9-12 (1955), s. 166-170; A. Cengiz Üstüner, "Mozaik", Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 7 (1990), s. 52-66; M. L. Veloccia, "Problemes de Conserva-tion Provenant", Mosaioquel. Deterioration et Conservation, Roma, 1978, s. 36-41.

ERDEM YÜCEL

MOZAİK MÜZESİ

Sultan Ahmed Külliyesi'nin arastasında, Büyük Saray(->) kalıntılarının bir bölümünde Bizans mozaiklerinin teşhir edildiği müze.

20. yy'ın başlarında E. Mamboury, Th. Wiegand ve W. Schneider gibi araştırmacılar burada araştırmalar yapmıştır. Edinburg St. Andrews Üniversitesi'nin yaptığı kazıları D. Talbot Rice'nin çalışmaları izlemiştir. Böylece Büyük Saray'ın mozaiklerinin bir bölümü temizlenmiş, yeni buluntularla daha da zenginleşmiştir. Aynı yerde bir mozaik müzesinin açılmasının yerinde olacağı düşünülmüş ve Arkeoloji Müzeleri'nin bir bölümü olarak 3 Aralık 1953'te ziyarete açılmıştır. Türkiye'nin en büyük mozaik müzesi olan Antakya Müzesi'nden sonra ayrı bir önem taşıyan müze 26 Eylül 1979' da Ayasofya Müzesi yönetimine bırakılmıştır. Büyük Saray mozaiklerinin yamsıra İstanbul ve çevresinde bulunan mozaikler de burada sergilenmiştir. Mozaik Müzesi olarak kullanılan arastanın onarımına başlanınca müze bir süre için kapanmış, mozaikler Ayasofya Müzesi ile Aya İrini'ye götürülerek korumaya alınmıştır.

Arastanın onarımı tamamlanınca Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile A-vusturya Bilimler Akademisi arasında 4 Mayıs 1982 günlü bir protokol yapılmış, Büyük Saray mozaiklerinin bilimsel araştırılması, koruması ve konservasyonunun yapılmasına karar verilmiştir. Bundan sonra Avusturya Bilimler Akademisi'nden Wer-ner Jobst, Kari Herold, Alfons Krici ve Ro-bert Widtmann 16 Mart 1983'te İstanbul'a gelerek Türk uzmanlarla birlikte çalışmalara başlamıştır.

Büyük Saray mozaiklerinin meydana çıkarılışından sonra küçük önlemler dışında geniş kapsamlı bir koruma yapılmamıştı. Bu nedenle döşemenin bulunduğu yerin nem oranının yüksekliği, koruyucu çatının yeterli olmayışı, doğanın etkilerini önleyememişti. Böylece mozaiklerin bulunduğu alanda kimyasal, fiziksel ve biyolojik zararlar gözle görünür dereceye ulaşmıştır. Periyodik aralıklarla yapılan çalışmalar sonunda Mozaik Müzesi 25 Ağustos 1987'de ziyarete yeniden açılmıştır. Ancak Türk ve Avusturya ekiplerince konser^ vasyon çalışmaları 1994'e kadar sürmüş ve Büyük Saray'ın tüm mozaikleri konservas-yonu yapılarak yerlerine konulmuştur.

Mozaik Müzesi'ndeki mozaikler Bizans imparatorluk atölyesinin en güzel örnekleri arasındadır. Bu atölyelerde Bizans İmpa-