KirkçEŞme tesisleri

KIZIL HAN

Eminönü'nde Rüstem Paşa Külliyesi yakınında, Hasırcılar Caddesi ile Kalçın Sokağı köşesinde bulunan yapı, Kızılhan Sokağı ile Burmalı Han'a(->) komşudur.

Kitabesi olmayan ve ilgili kaynaklarda yer almayan yapıyı, yapı malzemesi, plan kuruluşu, mimari özellikleri göz önüne a-lınarak 16. yy'm ilk yarısına tarihlemek mümkün görülmektedir.

Kapalıçarşı bölgesi ticaret hanlarından hemen hemen muntazam kare plan semasıyla ayrılan yapının dört yönden sokakla çevrili oluşuyla da özel bir parselde inşa edildiği anlaşılmaktadır.

Yapının Kızılhan Sokağı'na açılan cephesinde yer alan kapısı, beşik tonozlu geçide avluya bağlanır. Bu geçidin iki yanında iki yuvarlak, bir sivri kemer görülür. Avlu revakları dörder kemerli açıklıklar şeklinde olup, tuğla-derz dokulu sivri kemerlidirler. Zemin kat revaklarma açılan mekânlar birer kapı ve pencereye sahiptir. Büyük değişikliklerle günümüze gelen zemin katta örtü sisteminin tonoz olduğu anlaşıla-bilmektedir.

Girişin revak altına açıldığı yerde iki yandaki taş merdivenlerle üst kata ulaşılır. Bu katta revaklar çapraz tonoz örtülü, mekânlar ise kubbe ile örtülüdürler. Ancak mekânların örtü sisteminin zaman içinde değiştiği görülmektedir.

Kızıl Han'ın Kalçın Sokağı'na bakan cephesi dışındaki üç cephesi, zemin mekânları dışında, dış cephelerinde birer sıra dükkân hacimlerine sahiptir. Bu dükkânlar değişikliklerle günümüze ulaşmıştır. Kızılhan Sokağı cephesinde dükkân sırası arasında yer alan profilli taş kapı, diğer ticaret hanlarının girişlerinden farklı bir görünüşe sahiptir. Dükkân sırası üzerindeki cepheler moloz taş ve tuğla-derz duvar dokusuna sahiptir. Bu cephe, yüzeyinde her mekâna ait ikişer pencere açılmak suretiyle ifadelendirilmiştir. Pencereler kesme taş söveli, dikdörtgen şekilli olup, üzerlerinde tuğla-derz dokulu yuvarlak kemerlere sahiptirler. Mekânlara ait birer çift pencerenin orta ekseninde bulunan birer küçük pencere, üçlü pencere kuruluşuna işaret eder. Ana cephe üstten tuğla kirpi saçak bordürüyle sınırlanır.

Yapının Kalçın Sokağı'na bakan cephesi zeminde az derin açıklıklar olmasına rağmen dükkanlı değildir. Bu cephenin Hasırcılar Caddesi tarafında görülen dışa taşma, üst katta 12 konsol taşıyla üst kat ha-