KirkçEŞme tesisleri

KUDSİZADE TEKKESİ

112

113

KUKLACILIK

Kubbealtı

Ara Güler

rindeki denetimini simgelemekteydi. Padişahın pencerenin arkasında olup olmadığı ise bilinmez, orada bulunduğu takdirde perdeyi kapamak ya da kafesi tıklatmak suretiyle toplantıyı bitirirdi. Yabancı elçiler burada ağırlanır, kendilerine ikramda bulunulurdu.

Bu mekânda kubbe göbeği, eteği ve kemer içleri rumî ve palmetlerin, salbek-li şemselerin oluşturduğu kalem işi bitkisel süslemeyle bezelidir. Kubbe eteğim yaldızlanmış mukarnas dizisi dolaşmaktadır. Bugün yerinde olmamakla beraber tavana zincirle bir kürenin asılı olduğu, vezirazamın toplantılar sırasında kürenin ucuna asılı bir ipi tuttuğu bilinmektedir. Kubbealtı'nda, Adalet Kasrı'na bağlı duvar, pandantiflerin başlangıç noktasına kadar, hatayiler, cin bulutlan ve hançer yaprakların doldurduğu çinilerle kaplıdır. 1665'teki harem yangınından oldukça etkilenen yapının IV. Mehmed (Avcı) döneminde (1648-1687) onarım gördüğü bilinmektedir. Bu birimden, dışarıya açılan bir kapıyla Divan-ı Hümayun kalemine geçilmektedir. Tamamen rokoko üslubundaki süslemelerle bezeli mekânı, altı adet oval biçimli pencereyle donatılmış bir kubbe örter. Kubbenin içi, canlı renklerle işlenmiş, vazodan çıkan natüralist üslupta çiçekler, dalında gonca güller, soyut bitkisel çerçevelerle bezenmiştir. Kasnak bölümüne ise altın yaldızlı akantus yapraklan ve bitkisel motifler aplike edilmiştir. Kemer içleri de aynı tarzdaki hareketli süslemelerle bezelidir. Kapı eksenindeki duvar ve sağdaki mekâna bağlı duvarlarda, harem dairesinin çeşitli mekânlannda görülen, 18. yy'ın ikinci yarısına ya da 19. yy'a ait yağlıboya manzara betimlemeleri bulunmaktadır. Kapı eksenindeki duvarda, manzara betimlemesinin iki yanına, akantus tepelikli çer-

çeveler içinde padişah tuğraları yerleştirilmiştir. Duvarlar yalancı mermer boyama-lı ahşap levhalarla kaplıdır. Her iki mekân da alçak sedirlerle kuşatılmıştır. Vezirazam dairesi ise, bir kapıyla bitişik mekâna, iki pencere ve bir kapı ile de revağa açılır. 1994' te devam eden restorasyon çalışmaları sırasında kalem mekânının yoğun rokoko süslemeli kubbesinin küçük bir bölümü raspa edilerek altından klasik döneme ait kalem işi bezeme çıkarılmıştır. Bibi. Eldem-Akozan, Topkapt Sarayı, 38, 44. TARKAN OKÇUOĞLU