KirkçEŞme tesisleri

Letafet Apartmanı

Salâhattin Giz/Eser Tutel koleksiyonu

mek güçse de, seçmeci anlayış içinde yer bulan farklı üslupları ve art nouveau stilinin özgün tasarımlarını kullanarak döneminin görkemli yapılarının tezyinatını gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır.

CENGİZ CAN

LETAFET APARTMANI

Şehzadebaşı'nda, Atatürk Bulvarı ile Şehzade Caddesi'nin kesiştiği ve bugün Belediye Sarayı'nın yerinde bulunan, İstanbul' un ilk apartmanlarından biridir.

Serasker Rıza Paşa tarafından 20. yy'm başlarında yaptırılan konak, paşanın her yıl ramazan ayı boyunca hanımlarıyla birlikte yaşadığı üç katlı bir bina idi.

Binanın sokak kapısından girildiğinde geniş bir avluya ulaşılıyor, merdivenlerden birçok kapının açıldığı ve dar koridorlarla birbirine bağlı sahanlıklara çıkılıyordu. Her katı geniş kornişlerle belirtilmiş olan binanın cephelerinde çok sayıda pencere açıklığı bulunmaktaydı. Üçüncü kat pencereleri yuvarlak kemerli olup diğer katların pencereleri düz söveridir. Çatı dışan taşkın bir saçakla nihayetleniyor, bu saçak ü-çüncü katın köşelerinde çıkıntı yapan yuvarlak şahnişinlerde ve ön cephede simetrik olarak inşa edilmiş olan kare çıkmalarda kademeli olarak devam ediyordu.

Sermet Muhtar Alus'un naklettiğine göre birkaç ay içinde inşa edilen bina, yine kısa bir süre içinde yol genişletme çalışmaları sırasında yıktırılmıştır.

Darülbedayi (bugün Şehir Tiyatroları) 19l4'te o yıllarda şehremanetinin malı cilan bu binada kurulmuştur. Darülbedayi genel müdürlüğüne atanan A. AntoineC-») notlarında bina hakkında şunları nakletmek-

tedir: "Kurulması düşünülen konservatuvar için 20 sınıfı ve 300 kadar öğrenciyi içine alacak olan bir bina bulmak gerekiyordu. Belediye başkanı, bir paşa tarafından eski bir mahalle içinde yaptırılmış bir konak buldu. Bu binayı temizlemek tam 15 gün sürdü. Artistik ve edebi komitelerin her biri ayrı bir toplantı salonuna sahip oldu. Bu arada ben de kullanışlı bir tatbikat sahnesi kurdum, kendim de güzel salonlardan birine yerleştim; güzel ve küçük bir cami, Şehzadebaşı Caddesi, Marmara'ya dek u-zanan güzel bir manzara bu odanın balkonlarından görülebiliyordu."

Darülbedayi'nin ilk binası olan Letafet Apartmanı, Haziran 1914'ten 1917 sonuna kadar tatbikat sahnesi olarak kullanılmıştır.

Bibi. S. M. Alus, istanbul Yazılan, ist., 1994, s. 30; B. Arpad, Yokedilenİstanbul, ist., 1983, s. 178-179; Sevengil, Meşrutiyet, 179-180; (Se-vengil), Türk Tiyatrosu, I, 1934, 87-103; V. R. Zobu, O Günden Bu Güne, ist., 1977, s. 15-16. YASEMİN SUNER

LETÂİFNAME

Olayları, IV. Murad döneminde (1623-1640) yaşanılan İstanbul halk hikâyelerinden biridir. Bu hikâyeleri P. N. Boratav "realist halk hikâyesi", Ş. Elçin "kitabi, mensur realist halk hikâyesi" olarak adlandırmaktadır. Ö. Nutku ise, meddahların yararlandıkları kaynaklar arasında sayarken, "Meddahın gördüğü, yaşadığı, duyduğu ilginç bir olay" olarak vermektedir. Bu hikâyenin sonunda da, önce Tıflî, daha sonra IV. Murad ikinci derecede kahramanlar olarak yer alırlar.

"Letâifname"nin, yazma nüshasına te-