KirkçEŞme tesisleri

MAISON PSALTY

Beyoğlu'nda mobilya ve mefruşat mağazası.

ilk olarak 1867'de, Yunan kökenli Je-an (Yani) Psalty tarafından Beyoğlu'nda Müellif Sokağı'nda açılan mağaza, kendine özgü ve Avrupa tarzı mobilyanın Osmanlıya uyarlanmış şekilleriyle ve hattâ zaman zaman Avrupa mobilyalarını tamamen taklit ederek imalatını sürdürdü. Bünyesinde 30 kişinin çalıştığı bilinen Maison Psalty özellikle Avusturya'dan ithal ettiği yemek odası takımları (büfe, kontrbüfe, yemek masası ve sandalyeleri), salon takımları, yazı masaları, kartoniyerler ve benzerleri ile dönemin zenginlerinin ve sarayın dikkatini çekmişti.

Psalty başka, mobilya ithalatçıları ve imalatçıları ile rekabetini, saray için ithal ettiği mobilyalarda da devam ettirdi. Örneğin, Maison Narlian gibi Maison Psalty'nin de, hem ithal ettiği mobilya evinin (Tho-net-Wien) hem de kendi etiketinin (Maison Psalty-Constantinople) bulunduğu

muhtelif mobilyaları bugün Dolmabahçe Sarayı'nda Camlı Köşk'teki 51 no'lu odada görmek mümkündür.

1893'te Psalty Freres adı altında Beyoğlu'nda Cadde-i Kebir (bugün İstiklal Caddesi) no. 532'de bir satış mağazasının olduğu, 1913'te Maison Psalty olarak aynı anda Tepebaşı'nda Küçük Kabristan Sokağı no. 14 ve 26'da, Beyoğlu'nda Cadde-i Kebir no. 146'da ve Galata'da Kara Molla Sokağı no. 20'de dört ayrı mağazanın bulunduğu bilinmektedir.

1940'h yıllarda Beyoğlu'nda İlk Belediye Sokağı no. 12'de ikinci kuşak Psalty' lerden Kosta Psalty ile Marcel Castro isimli bir dekoratör ve sermayedar olarak da Nejat Eczacıbaşı'nın(->) katılımı ile kurulan "Psalty Mobilya Dekorasyon Kolektif Şirketi" mobilya üretimine 1952'nin ikinci yarısına kadar devam etti.

Son olarak Kosta Psalty'nin, dükkânın kapanmasından sonra bir müddet daha evinde mobilya ve dekorasyon çizimleri yaptığı, sonraları Yunanistan'a yerleşerek orada öldüğü, Kosta Psalty'nin oğullarının da başka ortaklarla birlikte Şişli'de bugünkü Site Sineması'nın karşısında Pallas adında bir dükkân açtığı fakat başarılı olamadıkları bilinmektedir.

"Maison Psalty"nin ürünleri daha 1950' li yıllarda antika sıfatına bürünerek, İstiklal Caddesi no. 353'te bulunan "Dekorasyon" mağazasında (bugünkü Ziraat Bankası'mn yerinde) ikinci el olarak satılmaya başladı. Bugün de halen bazı antikacılarda Psalty mobilyalarının çok iyi korunmuş durumda olanlarına ve günümüzün dekorasyonuna hitap edebilenlerine rastlamak mümkündür.

Bibi. S. N. Duhani, Vieilles gens vieilles de-meures, Topographie sociale de Beyoğlu au XI-Kemesiede, ist., 1947, s. 2; F. İrez, XIX. Yüzyıl Osmanlı Saray Mobilyası, Ankara, 1989, s. 65; ay, "Milli Saraylarımızın Mobilya Yönünden Tanıtılması", Milli Saraylar Sempozyumu, Bildiriler, İst., 1985, s. löl; R. Ziyaoğlu-H. Lok-manoğlu-E. R. Erer, Turistik istanbul Rehberi, İst., 1950, s. 288; G. Scognamiilo, BirLevan-tenin Beyoğlu Anılan, ist., 1990, s. 60; R. C. Cervati, Annuaire Oriental, ist., 1893-1894, s. 580; ae, ist., 1913, s. 935, A. G. Okçun, Osmanlı Sanayii-1913, 1915 Yıllan Sanayi İsta-tistiki, Ankara, 1971, s. 118-119.

MEHMET YENEN