KirkçEŞme tesisleri

Bibi. Ayvansarayî, Hadîka, II, 39; Öz, istanbul Camileri, II, 22.

N. ESRA DİŞÖREN

MAKEDONYALILAR HANEDANI

867-1056 arasında 189 yıl iktidarda kalan Bizans hanedanı.

Yaklaşık 120 yıl süre İkonoklazma(->) olarak anılan dinsel çatışmalar döneminden sonra imparatorluğun yeniden canlandığı ve güçlendiği Makedonyalılar Hanedanı döneminin ilk yarısında Bizans'ın yayılması sürmüş, hukuk ve kültür alanlarında atılımlar yapılmış, ikinci yarısında ise imparatorluğun hazinesi boşalmış, yönetim mekanizması zayıflayarak devlet sistemi çözülmeye başlamıştı.

Grek kaynaklarına göre hanedanın kökeni Trakya ya da Makedonya'ya iskân e-dilmiş bir Ermeni aileden gelmektedir. Arap kaynakları ise ailenin Slav asıllı olduğunu söylerler. Hanedanının kurucusu I. Basileios'un(->) (hd 867-886) babası sıradan bir köylü olduğu halde, kendisinin soyluluğu konusunda efsaneler uydurulmuştur. Aşırı cesareti, güçlü bedeni ve at eğitimindeki maharetiyle İmparator III. Mi-hael'inO) (hd 842-867) dikkatini çeken Basileios, rakipleri Kayser Bardas(~0 ile koruyucusu İmparator Mihael'i saf dışı ettikten sonra MihaeFin metresi Eudokia İngerine ile evlenerek tahta geçmişti.

Makedonyalılar Hanedanı'mn en başarılı üyelerinden biri Basileios'un oğlu,"Bilge" ya da "Filozof lakaplı VI. Leon'dur(-0 (hd 886-912). Onun ölümü üzerine başa geçen kardeşi Aleksandros'un (hd 912-913) kısa iktidarından sonra, kültür ve sanata büyük ilgi gösteren oğlu VII. Kons-tantinos Porfirogennetos(->) (hd 913-959) tahta çıkmıştır. Konstantinos'u gölgede bırakarak, müşterek imparator sıfatıyla iktidara gelen kayınpederi I. Romanos Lekapenos (hd 920-944) ise, hanedan dışı imparatorlardan biriydi. Yerine geçen Konstantinos'un oğlu II. Romanos'un (hd 959-963) geride çocuk yaşta iki oğul bırakarak ölmesi üzerine, dul imparatoriçe