KirkçEŞme tesisleri

Hagop Mıntzuri

TETTV Arşivi

lu'na gidiş geliş yolu üzerinde; Tophane, Salıpazarı'ndaki Tibetli, Türkmen ve Çinli hekimlerin bulunduğu kalabalık kaldırımlar, okul çevresindeki genelevlerle orada çalışan kadınlar, Pera'da oturan Rum ve Ermeni tüccar ailelerinin yaşamları, Yüksek-kaldırım'daki sahaflarda, toz toprak içinde satılan kitaplar da onun ilgisini çekmektedir. Rumelihisarı'ndaki fırına taşındıktan sonra, Baltalimanı Koyu'na kadar uzanan yalıların ancak kapı aralıklarından görüne-bilen haremlerini, ekmekleri silerek alan Çerkez güzeli Temiz Hanım'ı kavramaya çalışır. Uzun bir yolculuktan sonra, bir geminin ambarında, gurbetçi kocalarını görmeye İstanbul'a gelen Türk, Ermeni, Kızılbaş kadınların kocalarına duydukları özlemi canlandırır.

Mıntzuri, köyü anlattığı hikâyelerde ise, bugün artık olmayan, yüzyıl öncesinin köyünü, örf ve âdetleriyle sergiler. Gerçek bir hümanist olan Mıntzuri, kahramanlarını aynı doğayı, aynı zaman diliminde paylaşmış, kendisinin çok iyi tanıdığı, Ermenisi, Türkü, Kürdü, Kızılbaşıyla her dil, din ve mezhebe ait çevresindeki gerçek kişiler-

Mısır Apartmanı

Nazım Timuroğlu, 1994

den seçmiştir. Anlattıkları kendi öz geçmişi olup amacı, tespit ettiklerini net ve doğru vermektir. Eserlerini kitap haline dönüştürüp yayımlamayı düşünmemiş, onları kaderci bir anlayışla kendi hallerine terk etmiştir.

Bibi. H. Der Antreasyan, H. Mmtzuriyi Kıra-ganutyunı (Mıntzuri Edebiyatı), ist., 1958; K. Sevan, H. Mıntzuri, Erivan, 1981; R. Haddeler, H. Mmtzurin Hişelov (H. Mıntzuri'yi Anarken), İst., 1993.

SİLVA KUYUMCUYAN

MISIR APARTMANI

Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi'nde no. 3037 305'te yer almaktadır. Mısırlı Abbas Halim Paşa tarafından 1910'da mimar Hovsep (Osep) Aznavur'a inşa ettirilmiştir. Bina Abbas Halim Paşa'nın kışlık evi olarak yapılmış, daha sonra vârislerince apartmana dönüştürülmüştür.

Abbas Halim Paşa 1866'da Kahire yakınlarında Subra kasabasında doğdu. Babası Mısır prenslerinden Abdülhalim Paşa, annesi ise Mısır Prensesi Vicdan Hanımefendi idi. Sadrazam Said Halim Paşa'nın kardeşi olan Prens Abbas Halim Paşa öğrenimini İsviçre'de yaptı. Sonra İstanbul'a gelerek çeşitli devlet hizmetlerinde bulundu. 1935'te de, Kahire yakınlarındaki köşkünde öldü.

Abbas Halim Paşa, önce 1897-1899 arasında, Heybeliada'da, mimar Hovsep Aznavur'a önce yazlık köşkler inşa ettirdi (bak. Abbas Halim Paşa köşkleri). Daha sonra ise, o zamanki Grand Rue de Pera üzerinde bulunan, eski Eldorado Cafe Chantan'ının bulunduğu yeri satın aldı. O sırada yandaki Saint-Antoine Kilisesi'nin yapımı sürüyordu.

Binanın temeli 30 Mayıs 1910 günü atıldı. Binanın plan tasarımı 6 kata göre yapılmıştı. Bugün çatıdan sonraki 2 kat daha sonra yapılmıştır. Bu katlar teraslı olduklarından dıştan görülmezler. Apartman haline dönüştükten sonra, bir süre ikametgâh olarak kullanılan bina daha sonra tamamen işyerleri ile doldu. Binanın altında uzun yıllar ünlü Lazzaro Franco(->) mefruşat mağazası bulunuyordu. Köşedeki yer ise 1930'lu yıllarda îş Bankası Beyoğlu Şu-besi'nindi.

Bina ikametgâh olarak kullanılırken, katlardan birinde "Dekorasyon" mağazasının sahibi Refik Sırmalı ve Selahattin Sırmalı kardeşler oturmuşlarda Ünlü dişçi Barry'nin muayenehanesi ve evi de burada idi. Bir ara bir jimnastik salonu da burada hizmet vermişti.

BEHZAT ÜSDİKEN