KirkçEŞme tesisleri

542

543 MUSTAFA I- SULTAN İBRAHİM

Mustafa'nın, I. Ahmed'in şehzadelerini boğduracağı söylentisi yayılınca ^oğlanları Bâbüssaade ağasını parçalayıp ölüsünü Atmeydanı'na bıraktılar. 13 Haziran 1622' de Davud Paşa azledilerek Mısır valiliğinden dönen Mere Hüseyin Paşa vezirazam oldu. Kaçmak isteyen Davud Paşa yakalanıp sarayında göz hapsine alındı. Mere Hüseyin Paşa'nın 25 gün süren sadareti boyunca da İstanbul'da karışıklıklar eksik olmadı. 21 Haziran'da asi askerler "koyun akçesi" adı altında verilen toplu parayı Sultan Ahmed Camii'nde üleşmektelerken bir elinde bıçak, öteki eliyle abasını kalkan etmiş bir sipahi içeri dalıp "anı anda bunu bunda vurmak suretiyle" birkaç mü-lazimi yaraladı. 100'den fazla askeri birbirine kattı. Fakat toparlanan asilerce başı kesildi.

24 Haziran'da I. Mustafa, atalarının kıyafetine öykünerek sözde "aba vü ecdadının dârât ü ayinin ihya" etti. Halk ise, II. Osman'ın levendane basit giyimlerini hatırlayıp güya bundan mutlu oldu.

Yeniçeri ağasını Mudanya'ya sürmesi, kapıkulu askerlerinin bir kısmını istanbul' dan çıkartması, Mere Hüseyin Paşa'yı güç durumda bıraktı. 8 Temmuz l622'de azledilerek yerine Lefkeli Mustafa Paşa getirildi. Sultan Mustafa ise, devlet işleriyle ilgilenecek durumda olmadığından ancak bir delinin yapabileceği şeylerle meşguldü. Bir beygire binip gideceği yeri bilmeden başım alıp gidiyor, "iki cebini altun ve akçe doldurup gâhi deryada tuyûr u mahiye gâhi yollarda bulunan tebâhiye" döküp saçıyor; vezirler arz için katına çıktıklarında "evzâ-ı garibe idüb kiminün dülben-din kakarak" başlarını açıyordu. 5 Ağustos' ta, ramazanın son cuması münasebetiyle vaaza çıkan Cerrahî Şeyhi ibrahim Efendi "ey ümmet-i Muhammed, padişah-ı veli, üç gündür bir tenha odaya girüb kapanmış namaz kılub ağlamaktadır. Hiç kimseye söylemez. Sizler de duayla meşgul olun. Sırrına yine kendi vâkıfdır. Dahi Sultan Osman Han'ın mertebesini âlem-i rüyada müşahede eylemişler. Katı âli görmüşler. Hakk teala rahmet eyleye!" diyerek cemaati ağlattı ve L Mustafa'nın ermişliğine inandırmaya çalıştı. Ramazan Bayramı'n-da ise divana çıkan padişah, taht önünde ayakta durdu, oturmadı. Zaten kendisini bir yerde uzun süre tutma olanağı yoktu. Bayram tahtına oturmayışına ise bir gerekçe uyduruldu ve "adab-ı hulefaya riayet içündür!" denildi, istanbul'a egemen olan zorba askerler ise Vezirazam Lefkeli Mustafa Paşa'yı da istememekte gecikmediler. Padişah ve annesi Davud Paşa Sarayı'nda iken haber gönderip vezirin rüşvet yediğim, yumuşak davrandığını ileri sürdüler ve "Biz bu veziri istemeyiz!" dediler. Deneyimli bir vezir olan ve daha önce iki kez sadaret kaymakamlığı yapan Gürcü Meh-med Paşa 21 Eylül l622'de vezirazam oldu.

l Ekim günü Kaptan-ı Derya Receb Paşa'nın Kazakları yenmiş olarak İstanbul'a zincire vurulmuş 500 Kazak tutsağı getirmesi heyecan nedeni oldu. 8 Ekim günü Iran elçisi İstanbul'a geldi ve alay gösterdikten sonra Vefa'da Kızılbaş Hasan'ın ko-