Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik
Yüklə 195,51 Kb.
|
|
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik* (*11/02/2004 tarih ve 25370 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, işyerindeki risklerin önlenmesinin veya yeterli derecede azaltılmasının, teknik tedbirlere dayalı toplu koruma ya da iş organizasyonu veya çalışma yöntemleri ile sağlanamadığı durumlarda, kullanılacak kişisel koruyucuların özellikleri, temini, kullanımı ve diğer hususlarla ilgili usul ve esasları belirlemektir. Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren tüm işyerlerini kapsar. Hukuki Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik 4857 sayılı İş Kanununun 78 inci maddesi uyarınca çıkarılmıştır. Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, Kişisel koruyucu donanım: Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları, ifade eder. A) Bu tanım kapsamında; a) Kişiyi aynı anda bir veya birden fazla riske karşı korumak amacıyla üretici tarafından bir bütün haline getirilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşmuş donanım, b) Belirli bir faaliyetin yapılması için korunma amacı olmaksızın taşınan veya giyilen donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzeme, c) Kişisel koruyucu donanımın rahat ve işlevsel bir şekilde çalışması için gerekli olan ve sadece bu tür donanımlarla kullanılan değiştirilebilir parçalar da, kişisel koruyucu donanım sayılır. Ayrıca;
Tehlikeye maruz kalma süresince, sürekli olarak kullanılması veya giyilmesi amaçlanmasa da, farklı ve ilave bir dış cihazla birleştirilmesi için kişisel koruyucu donanım ile bağlantılı olarak piyasaya arz edilen herhangi bir sistem, kişisel koruyucu donanımın bütünleyici bir parçası olarak kabul edilir. B) Aşağıda belirtilenler, yukarıda tanımı yapılan kişisel koruyucu donanımdan sayılmaz: a) Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri ve üniformalar, b) Acil kurtarma servislerinin kullandıkları ekipman, c) Askerlerin, polislerin ve diğer kamu güvenlik güçlerinin giydiği ve kullandığı kişisel koruyucular, d) Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular, e) Spor ekipmanı, f) Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman, g) Riskleri ve istenmeyen durumları ikaz eden, taşınabilir cihazlar. İKİNCİ BÖLÜM İşverenin Yükümlülükleri
a) İşyerinde kullanılan kişisel koruyucu donanım, Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tasarlanmış ve üretilmiş olacaktır. Tüm kişisel koruyucu donanımlar; 1) Kendisi ek risk yaratmadan ilgili riski önlemeye uygun olacaktır. 2) İşyerinde varolan koşullara uygun olacaktır. 3) Kullanan işçinin sağlık durumuna ve ergonomik gereksinimlerine uygun olacaktır. 4) Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyacaktır. b) Birden fazla riskin bulunduğu ve aynı anda birden fazla kişisel koruyucu donanımın kullanılmasının gerektiği durumlarda, bu kişisel koruyucu donanımların bir arada kullanılması uyumlu olacak ve risklere karşı etkin olacaktır. c) Kişisel koruyucu donanımların kullanılma koşulları özellikle kullanılma süreleri, riskin derecesine ve maruziyet sıklığına, işçinin çalıştığı yerin özelliklerine ve kişisel koruyucu donanımın performansına bağlı olarak belirlenecektir. d) Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel koruyucu donanımların, zorunlu hallerde birkaç kişi tarafından kullanılması halinde, bu kullanımdan dolayı sağlık ve hijyen problemi doğmaması için her türlü önlem alınacaktır. e) İşyerinde, her bir kişisel koruyucu donanım için, bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hususlarla ilgili yeterli bilgi bulunacak ve bu bilgilere kolayca ulaşılabilecektir. f) Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz verilecek, bakım ve onarımları ve ihtiyaç duyulan elemanlarının değiştirilmelerinden sonra, hijyenik şartlarda muhafaza edilecek ve kullanıma hazır bulundurulacaktır. g) İşveren, işçiyi kişisel koruyucu donanımları hangi risklere karşı kullanacağı konusunda bilgilendirecektir. h) İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı konusunda uygulamalı olarak eğitim verecektir. i) Kişisel koruyucu donanımlar, istisnai ve özel koşullar hariç, sadece amacına uygun olarak kullanılacaktır. Kişisel koruyucu donanımlar talimatlara uygun olarak kullanılacak ve talimatlar işçiler tarafından anlaşılır olacaktır. Kişisel Koruyucu Donanımların Değerlendirilmesi ve Seçimi Madde 7 — İşyerinde kullanılacak kişisel koruyucu donanımlar aşağıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak değerlendirilecektir: a) İşveren, kişisel koruyucu donanımları seçmeden önce, koruyucuların bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki şartlara uygun olup olmadığını değerlendirecektir. Bu değerlendirme aşağıdaki hususları içerecektir; 1) Diğer yollarla önlenemeyen risklerin analiz ve değerlendirmesi, 2) Kişisel koruyucu donanımın bu maddenin (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen risklere karşı etkili olabilecek özelliklerinin, ekipmanın kendisinden de kaynaklanabilecek herhangi bir risk de göz önünde bulundurularak tanımlanması, 3) Satın alınmak istenen kişisel koruyucu donanımın özellikleri ile bu maddenin (a) bendinin (2) numaralı alt bendine göre belirlenen özelliklerin karşılaştırılması. b) Kişisel koruyucu donanımın herhangi bir elemanında değişiklik yapıldığı takdirde bu maddenin (a) bendindeki değerlendirme yeniden yapılacaktır.
İşveren, işçilerin kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları için her türlü önlemi alacaktır. İşçiler de kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak kullanmakla yükümlüdür. İşçiler kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir arıza veya eksikliği işverene bildirecektir. İşçilere verilen kişisel koruyucu donanımlar her zaman etkili şekilde çalışır durumda olacak, temizlik ve bakımı yapılacak ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilecektir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler
EK-II KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM LİSTESİ
- Endüstride (madenler, inşaat sahaları ve diğer endüstriyel alanlar) kullanılan koruyucu baretler, - Saçlı derinin korunması (kepler, boneler, saç fileleri - siperlikli veya siperliksiz), - Koruyucu başlık (normal kumaş veya geçirimsiz kumaştan yapılmış boneler, kepler, gemici başlıkları ve benzeri)
- Kulak tıkaçları ve benzeri cihazlar - Tam akustik baretler - Endüstriyel baretlere uyan kulaklıklar - Kapalı devre haberleşme alıcısı olan kulak koruyucuları - İç haberleşme donanımlı kulak koruyucuları GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI - Gözlükler - Kapalı gözlük (dalgıç tipi gözlük) - X-ışını gözlüğü, lazer ışını gözlüğü, ultra-viyole, infrared, görünür radyasyon gözlükleri - Yüz sperleri - Ark kaynağı maskeleri ve baretleri (elle tutulan maskeler, başa veya koruyucu başlıklara bağlanabilen maskeler) SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI - Gaz, toz ve radyoaktif toz filtreli maskeler - Hava beslemeli solunum cihazları - Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran solunum cihazları - Dalgıç donanımı - Dalgıç elbisesi EL VE KOL KORUYUCULARI - Özel koruyucu eldivenler: • Makinelerden (delinme, kesilme, titreşim ve benzeri) • Kimyasallardan • Elektrik ve ısıdan - Tek parmaklı eldivenler - Parmak kılıfları - Kolluklar - Ağır işler için bilek koruyucuları (bileklik) - Parmaksız eldivenler - Koruyucu eldivenler
- Normal ayakkabılar, botlar, çizmeler, uzun botlar, güvenlik bot ve çizmeleri - Bağları ve kancaları çabuk açılabilen ayakkabılar - Parmak koruyuculu ayakkabılar - Tabanı ısıya dayanıklı ayakkabı ve ayakkabı kılıfları - Isıya dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve tozluklar - Termal ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları - Titreşime dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları - Antistatik ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları - İzolasyonlu ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları - Zincirli testere operatörleri için koruyucu bot ve çizmeler - Tahta tabanlı ayakkabılar - Takıp çıkarılabilen ayak üst kısmı koruyucuları - Dizlikler - Tozluklar - Takılıp çıkarılabilen iç tabanlıklar (ısıya dayanıklı, delinmeye dayanıklı, ter geçirmez) - Takılıp çıkarılabilen çiviler (buz, kar ve kaygan yüzeylere karşı)
- Koruyucu kremler / merhemler GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI - Makinelerden korunmak için kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler (delinme, kesilme, ergimiş metal sıçramalarına karşı) - Kimyasallara karşı kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler - Isıtmalı yelekler - Cankurtaran yelekleri - X ışınına karşı koruyucu önlükler - Vücut kuşakları / kemerleri
• Düşmeyi önleyici ekipman (gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte) • Kinetik enerjiyi absorbe eden frenleme ekipmanı (gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte) • Vücudu boşlukta tutabilen donanım (paraşütçü kemeri) - Koruyucu giysiler: • Koruyucu iş elbisesi (iki parçalı ve tulum) • Makinelerden korunma sağlayan giysi (delinme, kesilme ve benzeri) • Kimyasallardan korunma sağlayan giysi • İnfrared radyasyon ve ergimiş metal sıçramalarına karşı korunma sağlayan giysi • Isıya dayanıklı giysi • Termal giysi • Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi • Toz geçirmez giysi • Gaz geçirmez giysi • Florasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesuarları (kol bantları, eldiven ve benzeri) • Koruyucu örtüler. Listede yer almayan benzer donanımın yukarıda belirtilen kişisel koruyucu donanımlardan sayılıp sayılmayacağına karar vermeye ve bu listeye eklemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.
Koruyucu baretler - İnşaat işleri, özellikle iskeleler ve yerden yüksek çalışma platformların üstünde, altında veya yakınında yapılan işler, kalıp yapımı ve sökümü, montaj ve kurma işleri, iskelede çalışma ve yıkım işleri. - Çelik köprüler, çelik yapılar, sütunlar, kuleler, hidrolik çelik yapılar, yüksek fırınlar, çelik işleri ve haddehaneler, büyük konteynırlar, büyük boru hatları, ısı ve enerji santrallarında yapılan çalışmalar. - Tüneller, maden ocağı girişleri, kuyular ve hendeklerde yapılan çalışmalar. - Toprak ve kaya işleri. - Yeraltında ve taşocaklarında yapılan işler, hafriyat işleri, kömür işletmelerinde yapılan dekapaj işleri. - Civatalama işleri. - Patlatma işleri. - Asansörler, kaldırma araçları, vinç ve konveyörler civarında yapılan işler. - Yüksek fırınlar, ergitme ocakları, çelik işleri, haddehaneler, metal işleri, demir işleme, presle sıcak demir işleme, döküm işleri. - Endüstriyel fırınlar, konteynırlar, makinalar, silolar, bunkerler ve boru hatlarında yapılan işler. - Gemi yapım işleri. - Demiryollarında yapılan işler. - Mezbahalarda yapılan işler. 2. AYAK KORUYUCULARI Delinmez tabanlı emniyet ayakkabıları. - Karkas ve temel işleri, yol çalışmaları. - İskelelerde yapılan çalışmalar. - Bina yıkım işleri. - Kalıp yapma ve sökme işlerini de kapsayan beton ve prefabrike parçalarla yapılan çalışmalar. - Şantiye alanı ve depolardaki işler. - Çatı işleri.
- Çelik köprüler, çelik bina inşaatı, sütunlar, kuleler, hidrolik çelik yapılar, yüksek fırınlar, çelik işleri ve haddehaneler, büyük konteynırlar, büyük boru hatları, vinçler, ısı ve enerji santrallarında yapılan işler. - Fırın yapımı, ısıtma ve havalandırma tesisatının kurulması ve metal montaj işleri. - Tadilat ve bakım işleri. - Yüksek fırınlar, ergitme ocakları, çelik işleri, haddehaneler, metal işleri, demir işleme, presle demire şekil verme, sıcak presleme işleri ve metal çekme fabrikalarında yapılan işler. - Yeraltında ve taşocaklarında yapılan işler, hafriyat işleri, kömür işletmelerinde yapılan dekapaj işleri. - Taş yontma ve taş işleme işleri. - Düz cam ve cam eşya üretimi ve işlenmesi. - Seramik endüstrisinde kalıp işleri. - Seramik endüstrisinde fırınların içinin döşenmesi. - Seramik eşya ve inşaat malzemesi kalıp işleri - Taşıma ve depolama işleri - Konserve yiyeceklerin paketlemesi ve dondurulmuş etle yapılan işler - Gemi yapım işleri - Demiryolu manevra işleri
- Çatı işleri Yalıtkan tabanlı koruyucu ayakkabılar - Çok sıcak veya soğuk malzemelerle yapılan çalışmalar Kolayca çıkarılabilen emniyet ayakkabıları - Ergimiş maddelerin ayakkabıdan içeri girme riski bulunan işler 3. YÜZ VE GÖZ KORUYUCULARI Koruyucu gözlükler, yüz siperlikleri veya elle tutulan yüz koruyucuları - Kaynak yapma, öğütme ve ayırma işleri - Sızdırmazlık sağlamak için yapılan işler (kalafatlama) ve keski ile yontma, biçimlendirme işleri - Taş yontma ve şekillendirme işleri - Civatalama işleri - Talaş çıkaran makinalarla yapılan çalışmalar ve talaş toplama işleri - Presle sıcak demir işleme - Artıkların parçalanması ve uzaklaştırılması işleri - Aşındırıcı maddelerin sprey halinde kullanılması işleri - Asit ve baz çözeltileriyle, dezenfektan ve aşındırıcı temizlik maddeleriyle yapılan işler - Sıvı spreylerle çalışma - Ergimiş maddelerle veya onların yakınında çalışma - Radyant ısı ile çalışma - Lazerle çalışma 4. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI Respiratörler/ Solunum cihazları - Yetersiz oksijen veya zararlı bir gazın bulunabileceği konteynırlar, kapalı alanlar veya gaz yakan endüstriyel fırınlarda yapılan çalışmalar - Yüksek fırınlara yükleme yapılan alanlardaki çalışmalar - Yüksek fırınların gaz boruları ve gaz konvertörleri civarındaki çalışmalar - Ağır metal dumanlarının bulunabileceği yüksek fırın kapakları civarındaki çalışmalar - Toz bulunması muhtemel, fırın içi döşeme işlerinde ve kepçelerle yapılan çalışmalar - Toz oluşumunu önlemenin yetersiz olduğu sprey boyama işleri - Kuyularda, kanalizasyon ve kanalizasyonla bağlantılı diğer yer altı sahalarında yapılan çalışmalar - Soğutucu gaz kaçağı tehlikesinin olduğu soğuk hava depolarında yapılan çalışmalar
- Metal şekillendirme presleriyle çalışma - Pnömatik matkaplarla çalışma - Havalimanlarında yapılan çalışmalar - Kazık çakma işleri - Ağaç ve tekstil işleri 6. EL, KOL VE VÜCUT KORUNMASI Koruyucu giysi - Asit ve baz çözeltileriyle, dezenfektan ve aşındırıcı temizlik ürünleriyle yapılan işler - Sıcak maddelerle veya civarında yapılan çalışma ve ısı etkisinin hissedildiği yerlerdeki çalışmalar - Düz cam ürünleriyle çalışma - Kumlama işleri - Derin dondurucu odalarda çalışma Ateşe dayanıklı koruyucu giysi - Kapalı alanlarda kaynak işleri Delinmeye dayanıklı önlükler - Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri - El bıçaklarıyla yapılan ve bıçağın vücuda doğru çekilmesini gerektiren işler
- Sıcak demircilik işleri - Döküm işleri Ön kolun (kolun bilekle dirsek arasında kalan bölümü) korunması - Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri Eldivenler - Kaynak işleri - Eldivenlerin yakalanma tehlikesinin bulunduğu makineler dışında, keskin kenarlı cisimlerin elle tutulması - Asit ve baz çözeltileriyle yapılan çalışmalar Metal örgülü eldivenler - Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri - Kesim ve kullanım amaçlarına göre parçalama için el bıçağı kullanılarak yapılan sürekli kesim işleri - Kesim makinelerinin bıçaklarının değiştirilmesi 7. İKLİME DAYANIKLI GİYSİ - Açıkta, soğuk ve yağmurlu havada çalışma 8. YANSITICI GİYSİ - Çalışanların açıkça görülmesi gereken yerlerde yapılan çalışmalar 9. EMNİYET KEMERİ - İskelelerde çalışma - Prefabrik parçaların montajı - Direk ya da sütunlarda çalışma 10. GÜVENLİK HALATLARI - Vinçlerin yüksekte bulunan kabinlerinde çalışma - Ambarlarda kullanılan istifleme ve boşaltım ekipmanlarının yüksek kabinlerinde çalışma - Sondaj kulelerinin yüksek bölümlerinde çalışma - Kuyu ve kanalizasyonlarda yapılan çalışma
- Malzemenin kaplanması işleri - Tabaklama (dericilik) işleri Listede yer almayan işler ve sektörlerin bu listeye eklenmesine Bakanlık karar verir. Yüklə 195,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||