Китабда истифадә олунмуш әсас мәнбәләр

Doqquzuncu fəsil

İmam Mehdinin (ə) yolu və əsərləri «müşk sonluq»

İmam Mehdinin (ə) yolu və əsərləri haqqında bir çox mə’lumatlar əldə edilmişdir. Kitabın sonunda onlardan bə’zilərini xülasə şəkildə nəzərdən keçirmək yerinə düşər.

YOL

İmam Mehdinin (ə) üslubu, rəftarı və əsərləri iki baxımdan araşdırıla bilər: kiçik qeyb dövründə və zühur dövranında. Bu səciyyələr bizim üçün yaxşı bir nümunə olduğundan onlardan bə’zilərini xatırlamaq münasib olar.

QEYB ƏSRİ

İmamın hidayət və rəhbərlik, müsəlmanların və şiələrin hifzi, ümumdünya inqilabı üçün şərait və yardımçıların hazırlanması kimi şə’nləri vardır . . . Həzrət bütün şə’nləri və vəzifələrini ən üstün şəkildə yerinə yetirməkdədir. Qeyb prinsipinə uyğun gələn bütün işlərdə həzrətin diqqəti vardır. Belə ki, rəvayətdə nəql olunmuşdur: «Qeybim dövründə məndən faydalanmaq buludlar arxasında gizlənmiş günəşdən faydalanmaq kimidir».

Həzrət cəmiyyətdə iştirak etmədiyi üçün yox, sadəcə, zahir olmadığı üçün Ğaib (qeybdə olan) adlandırılmışdır. Qeybin cəmiyyətdə hazır olmamaq kimi yozulması həzrətə qarşı yersiz bir böhtandır. Belə düşünənlər zühurla hüzur arasındakı fərqi bilmirlər. Həzrətin gəlişi onun hüzuru yox, zühuru mə’nasındadır. Onun aşiqləri Allahdan həzrətin hüzurunu yox, zühurunu diləyirlər. Həzrət zahir olduğu vaxt insanlar heyrətdən yerində donar və təəccüblə deyərlər ki, biz onu nə vaxtsa görmüşük.

Həzrətin xüsusiyyətlərini öyrənmək üçün müxtəlif rəvayətlərə, dualara, ziyarətnamələrə, həzrətin bə’zi şiələrə ünvanladığı fərman və məktublara, həzrətin hüzuruna nail olmuş e’tibarlı insanların söhbətlərinə müraciət etmək olar.

Dualarda, göstərişlərdə daha çox nəzərə çarpan həzrətin şiələrin vəziyyətinə, problemlərinə diqqət yetirməsidir. Bu mətnlərdə bəyan olunmuş bə’zi nöqtələrə nəzər salırıq:

1. Şiələrin vəziyyətindən xəbərdarlıq;

Şeyx Müfid üçün çıxarılmış fərmanda bildirilir: «Biz sizin vəziyyətinizdən agahıq və bu sahədə bizim üçün gizli bir şey yoxdur».

2. Şiələrin çətinlikdən və düşmənlərin şərindən hifzi;

Həmin göstərişdə bildirilir: «Biz sizə yardımda yubanmamış və sizi yaddan çıxarmamışıq. Əgər belə olmasaydı, çətinliklər və müsibətlər sizi sarsıdar, düşmənləriniz kökünüzü qazardılar».

İmamın xalqa yardımına misal olaraq Bəhreyn xalqının istilaçılar və onların nökərlərinin əlindən xilas olunmasını göstərmək olar. Bəhreynin baş naziri şiələrlə kitab əhlindən olan hərbi kafirlər kimi rəftar etmək istədikdə, onlardan zəlilcəsinə cizyə almaq planı qurduqda, kişilərini öldürüb, qadın və uşaqlarını əsir götürmək qərarına gəldikdə həzrət Mehdi (ə) onun hiylələrini puça çıxarmaq üçün böyük rol oynadı.

3. Xalq arasında hüzur;

No’maninin «Əl-ğeybət» kitabında oxuyuruq: «Sahibul-əmr (imam Mehdi (ə)) onların arasında gəzir, bazarlarına get-gəl edir, xalçaları üstə qədəm götürür. Amma onu tanımırlar. O, yalnız Allahın izni ilə özünü insanlara tanıtdırır».

Digər bir rəvayətdə həzrət Əli (ə) buyurur: «And olsun Əlinin Allahına, Allahın höccəti onların arasındadır. Küçə və bazarlarında gəzir, evlərinə varid olur, şərq və qərbə səyahət edir, xalqın danışdıqlarını eşidir, cəmiyyətlərində iştirak edir, onlara salam verir. O, xalqı görür.»

«Nüdbə» duasında belə oxuyuruq: «Canım sənə qurban! Sən bizim aramızda olan qaibsən. Canım sənə fəda! Sən vətənindən uzaq düşmüş o kəssən ki, bizdən uzaq düşməmisən».

4. Həcc mərasimində daimi hüzur.

«Kəmalud-dində» oxuyuruq: «Həzrət hər il həcc mərasimində iştirak edir. Hamını görür və tanıyır. Başqaları isə onu görür, amma tanımır».

Sadalanan xüsusiyyətlərdən əlavə, həzrət çətinliyə düşənlərə əl tutur, yolunu itirənlərə yol göstərir, əlacsız xəstələrə şəfa verir, mö’minlərə dua edir, bə’zilərinin dəfnində iştirak edir, alimlərin bə’zi elmi məsələlərini aydınlaşdırır, ümidsizlərə ürək-dirək verir. O tanınsa da, tanınmasa da, özü birbaşa və ya başqasının vasitəsi ilə aşiqlərinə əl tutur.

ZÜHUR DÖVRANI

Həzrətin bə’zi tərbiyəvi və əxlaqi xüsusiyyətlərini nəzərdən keçirək:

Rəvayətdə nəql olunur: «Bizim Qaim qiyam edəndə əlini bəndələrin başına qoyar, onların ağıllarını təmərküzləşdirər, əxlaqlarını kamala çatdırar. Həzrətin diqqəti və hidayəti sayəsində düşüncələr çiçəklənər, bir çox ictimai fəsadların səbəbi olan dar baxışlar, əxlaqi çirkinliklər aradan qalxar».

«Mehdi (ə) dövlətində bütün xalqa hikmət və elm öyrədilər».

«Mehdi qiyam etdiyi vaxt Allah-təala bəndələrin qəlbinə ehtiyacsızlıq hissi salar».

«Bizim Qaim qiyam edəndə sinələrdən kinlər çıxar».

«Qaim qiyam edəndə hər bir əhli-beyt düşməninə iman təklif edər. Əgər qəlbən qəbul etsələr onları bağışlayar, qəbul etməsələr, boyunlarını vurar».

«O, xalqı Allahın kitabına, peyğəmbər sünnətinə, Əli vilayətinə və düşmənlərə arxa çevirməyə çağırır».

«Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «Onun yolu və sünnələri mənim yolum və sünnəmdir. Xalqı mənim din və ayinimə gətirər və onları Allahımın kitabına də’vət edər».

İmamın ictimai səciyyələri haqqında bə’zi nöqtələri qeyd edək:

«Yer üzünü zülm-sitəm bürüdükdən sonra onu ədalətlə doldurar».

«Mehdi (ə) sizə göstərər ki, ədalətli yol necədir».

«Ədaləti hamını əhatəyə alar».

«And olsun Allaha, Mehdi (ə) ədaləti evlərə isti-soyuğun daxil olduğu kimi daxil edər».

«Qeyri-qanuni rabitələr, məstedici içkilər, sələmçilik aradan qalxar, xalq ibadət-itaətə üz tutar, əmanətlər qorunar, şər insanlar məhv edilər, saleh insanlar qalxar».

«Bizim Qaim qiyam edəndə həqiqi dostluq, həqiqi səmimiyyət ayaq tutub gəzər, hər bir ehtiyaclı öz iman qardaşının cibindən ehtiyac duyduğu qədər götürər və qardaşı bu işi ona qadağan etməz».

«Əsil yollar genişləndirilər, yol üstə tikilmiş məscidlər sökülər, balkonlar və küçəyə açılan pəncərələr bağlanar, küçəyə açılan su ayaqları tutular».

«Sizə həzrət Mehdinin (ə) gəlişi ilə müjdə verirəm. Göy və yerin sakinləri ondan razı olar. O, sərmayələri düzgün şəkildə bölər. (Bir şəxs Peyğəmbərdən bu bölgünün necəliyi haqqında soruşdu və həzrət buyurdu) Yə’ni xalq arasında bərabər bölər».

«Mehdi (ə) xalq arasında elə bir bölgü aparar ki, bir nəfər də olsa, ehtiyaclı tapılmaz, kimsə zəkata möhtac olmaz».