Китабда истифадә олунмуш әсас мәнбәләр

Beşinci fəsil

Şiələrin mə’sum imam tərəfindən qeyb dövrünə hazırlanması

Qeyb və məhdəviyyət inancı müsəlmanlar, xüsusi ilə də şiələr arasında qədim tarixə malikdir. Çoxsaylı peyğəmbər və ələvi hədisləri vasitəsi ilə bu inanc müsəlmanların düşüncəsində özünə yer etmişdi. Dini mənbələrimiz bu məsələ haqqında mə’lumat verən peyğəmbər və imam rəvayətləri ilə zəngindir. Şeyx Tusi bu barədə deyir: «Qeyb dövründən çox-çox əvvəllər həzrət Mehdinin (ə) ata-babalarının verdiyi mə’lumatlar onun imamlığının dəlilidir. Xəbər verilir ki, həzrət Mehdi (ə) qeybə çəkiləsidir. Bu qeybin necəliyi izah olunur və hansı ixtilafların baş verəcəyi barədə mə’lumat verilir. Xəbər verilir ki, həzrət iki dəfə qeybə çəkiləsidir. Bu qeyb dövrlərindən biri o birindən daha uzundur. Birinci qeyb dövrünün müddəti mə’lum, ikinci qeyb dövrünün müddəti isə na’məlumdur.»

Şeyx Tusi öz sözünün davamında həzrət Mehdi (ə) və onun qeyb dövrü haqqında peyğəmbər və imamlardan nəql olunmuş rəvayətləri zikr edir. Şeyx Səduqun «Kəmalud-din və təmamun-ne’mət», ibn Əbu Zeynəb No’maninin «Əl-ğeybət» kitablarında uyğun mövzuda xeyli rəvayət nəql olunmuşdur. Sünni mənbələrində də bu mövzuda rəvayətlərlə rastlaşırıq. Tədqiqatçıların dediyi kimi bu rəvayətlərə əsaslanaraq iddia etmək olar ki, həzrət Mehdi (ə) və onun qeyb məsələsi şiə və sünni mənbələrində tam təsdiqlənmiş bir həqiqətdir. Ona görə də şiəlik iki yüz altımış il tarixə malik bir hazırlıqla qeyb dövrünə daxil olur. Şiə düşüncəsində qeyb və məhdəviyyət mövzularının incəlikləri də özünə yer tapır. Bu incəliklər həzrət peyğəmbər və imamlar tərəfindən bəyan olunmuşdur. Mövzunu daha da aydınlaşdırmaq üçün uyğun rəvayətləri nəzərdən keçiririk. Sonra isə imam Hadi (ə) və imam Həsən Əsgərinin (ə) qeyb dövrünə hazırlıq məqsədi ilə gördüyü işlərə nəzər salacağıq. İmam Mehdi (ə) və onun qeyb məsələsini aydınlaşdırmaq üçün əsasən üç kitaba müraciət edəcəyik: Şeyx Səduqun «Kəmalud-din və təmamun-ne’mət», No’maninin «Əl-ğeybət» və Şeyx Tusinin «Əl-ğeybət» əsərləri. Digər şiə və sünni mənbələrinə də müraciət edərək həzrət Mehdi (ə) haqqında hədislərlə tanış ola bilərik.