Китабда истифадә олунмуш әсас мәнбәләр

QƏRAMİTƏNİN ZÜHURU

Kiçik qeyb dövründə İslam dünyasında baş vermiş əsas fitnələrdən biri batiniyyə əqidəsinin ifratçı qolu olan Qəramitənin qiyamı oldu. Qəramitə hicri 277-ci ildə tüğyan qopardı və İslam dünyasında otuz ildən çox xalqa zülm etdi. Bu firqədən olanlar o qədər amansız idilər ki, heç bir qoşun onlarla üz-üzə gəlməyə cür’ət etmirdi. Qəramitənin hücum xəbəri bir məntəqəyə çatdıqda həmin məntəqə əhlini qorxu bürüyərdi.

Xüsusi bir məzhəb təşkil etmiş bu insanlar başqa müsəlmanların canını, malını və namusunu halal sayırdılar. Onlar öz hücumlarına Kufədən başladılar. İraqda, Suriyada, Bəhreyndə xalqa divan tutdular.

Qəramitə hicri 294-cü ildə Zəkrəviyyənin başçılığı ilə Xorasan həcc karvanına hücum edərək karvandakıları qətlə yetirdi. Hicri 311-ci ildə bu firqə Əbu-Tahirin başçılığı altında Bəsrə xalqına hücum etdi və on yeddi gün ərzində xalqı qılıncdan keçirdi, onların var-yoxunu qarət etdi, namusunu ayaq altında qoydu.

Hicri 312-ci ildə Əbu-Tahirin qoşunu həcc karvanını qarət edərək karvan əhlini susuz səhralarda əliboş qoydu. Səhrada qalmış insanlar aclıq və susuzluqdan həlak oldular. Növbəti il Qəramitə həcc karvanının qarşısını kəsib bac aldı və bu bacın müqabilində onlara Məkkəyə getmək icazəsi verildi. Hicri 317-ci ildə isə bu qoşun vəhşicəsinə Məscidul-hərama hücum etdi, hacılar qətlə yetirildi, onların cənazələri zəm-zəm quyusuna atıldı. Əbu-Tahir Kə’bənin örtüyünü çəkib qopardı və tikə-tikə edib döyüşçülərinə payladı. O, Həcərul-əsvədi (Kə’bədəki qara daşı) yerindən qoparıb Həcərə (Bəhreynə) apardı. Bu firqə Həcərul-əsvədi otuz il Bəhreyndə saxladı.

Hicri 315-ci ildə bu şəxs Kufəyə hücum edib, şəhər əhlini qarət etdi, çoxlarını qılıncdan keçirdi. Bu fitnəkarlıq hicri 318-ci ildə Süleymanın qətlə yetirilməsi ilə aradan qalxdı.