DAXİLİ E’TİRAZLAR VƏ QİYAMLAR
Bir tərəfdən xəlifə və onun mə’murlarının əyyaşlığı, beytül-malı qarət etməsi, digər bir tərəfdən geniş xalq kütlələrinə edilən zülm ölkə daxilində çaxnaşmalar yaradırdı. Bütün bu qiyamların səbəbi xilafətin zalımlığı və zəifliyi idi.
Bə’zən ölkə daxilindəki çaxnaşmalar şər insanlar tərəfindən törədilirdi. Xaricilərin («Xəvaric») qiyamını buna misal göstərmək olar. Bə’zi hərəkatların səbəbi isə xalqa verilən dözülməz işgəncələr, türklərin istilası idi. Üçüncü qisim e’tirazların əsasını peyğəmbər ayinlərinin ələvilər tərəfindən müdafiəsi təşkil edirdi. Əlbəttə ki, bu sayaq qiyamlar da bir-birindən fərqlənirdi. Qiyamı qaldıranların xalisliyi onun necəliyində də tə’yinedici rol oynayırdı. Ümumi şəkildə peyğəmbər ayinlərinin müdafiəsinə qalxanlar böyük qəhrəmanlıqlar göstərir, zalım xəlifələrə e’tirazlarını bildirirdilər. Söhbətimizin davamında həmin dövrün diqqəti daha çox cəlb edən e’tirazlarını nəzərdən keçirəcəyik.
Dostları ilə paylaş: |
