Kitabın adı: Axirət azuqəsi Müəllif: Doktor Misbah Yəzdi

İNSANIN RUZİSİNİN ALLAH TƏRƏFİNDƏN TƏYİN OLUNMASI VƏ YAD ƏLLƏRDƏN QORUNMASI

«Ey Əbuzər! Heç kəs öz ruzisini ələ gətirməkdən ötrü gecikmiş bir kəsin payını mənimsəyə bilməz və hər kəs özü üçün təyin olunmamış ruziyə tamah göstərsə, ona nəsib olmaz».

İnsan öz həyatında həmişə iki mühüm problemlə qarşı-qarşıya durur: Birincisi, öz həyatı üçün lazım olan ehtiyacları ələ gətirmək məcburiyyəti insanı ilahi vəzifələri icra etməkdən yayındırır.

İkincisi, Allaha itaət zamanı insan qürur və xudpəsəndlik kimi mənfi hisslərə mübtəla olur. Qürur əməlləri məhv edən bir atəşə bənzəyir. Bu bəladan yaxa qurtarmaqdan ötrü çarə düşünülməlidir.

Bəziləri belə təsəvvür edirlər ki, ilahi təkliflər onların ictimai həyatlarına mane olur. Düşünürlər ki, dünya işləri, tərk olunması mümkün olmayan bir zərurətdir və bunun özü dini və ilahi məsələlərə maneəçilik törədir. Bu üzr və bəhanələr şeytani vəsvəsələrdəndir. Bu vəsvəsələrin qarşısını almaq üçün diqqət edilməsi lazım olan məsələlərdən biri də budur ki, Allah-təala hər kəs üçün müəyyən bir ruzi təyin etmişdir və insan nə qədər çalışıb-vuruşsa da, onun üçün təyin edilmiş ruzidən artığına nail ola bilməyəcəkdir.

Quranda və hədislərdə öz əksini tapmış və insan üçün diqqət yetirilməsi zəruri olan öyüdlərdən biri də, təyin edilmiş ruzi məsələsidir. Biz hələlik ruzinin təyin edilməsi məfhumunu və ruzinin ələ gətirilməsi üçün insanın nə dərəcədə çalışıb-çalışmaması məsələsini açıqlamaq fikrində deyilik. Qısa olaraq yalnız bunu deyə bilərik ki, dində bu məsələyə xüsusi əhəmiyyət verilmişdir.

«Nəhcül-bəlağə»nin müxtəlif yerlərində ruzinin təqdiri mövzusuna işarə edilmişdir. Bu rəvayətdə də qeyd olunur ki, əgər bir kəs öz ruzisini qazanmaqda süstlük etsə, başqası onun ruzisini yeməyəcəkdir və əgər bir nəfər mal toplamağa həddən artıq tamah göstərsə və onun üçün təyin edilmiş paydan daha artıq götürmək istəsə də, təyin edilmiş miqdardan artığı ona qismət olmayacaqdır. Bu məsələyə diqqət yetirmək şeytani vəsvəsələrin qarşısını alır.

Şeytan insanı Allaha ibadətdən yayındırmaq istəyir. İbadət zamanı ona «indi çörək qazanmaq vaxtıdır, ev-eşiyinin fikrində ol» və s. vəsvəsələr edəndə, şeytana «Sakit ol, mənim ruzim təyin edilmişdir və başqasına da çatmayacaqdır» deməklə, onun ağzından vurmalıdır. Əlbəttə, bu etiqad insanın Allah-təala tərəfindən ruzinin təyin edildiyinə xatircəm olduğu zaman hasil olur.

Allahın hər bir insanın ruzisini təyin etməsi o demək deyil ki, insan ruzi əldə etmək üçün hərəkət etməsin və «onsuz da Allah ruzimi göndərəcək» fikri ilə yaşasın. Artıq bu barədə söhbət etdikdə qeyd olundu ki, insan öz ehtiyaclarını təmin etmək üçün çalışmalıdır və Allahın əsla tənbəl insandan xoşu gəlmir.

Ruzinin təqdiri məsələsini açıqlamaqda məqsəd, şeytani vəsvəsələrə uyan kəsləri işin mahiyyətindən xəbərdar etməkdir. Belə adamlar xəyal edirlər ki, dini vəzifələr üçün çalışmaq istəsələr özü və ailəsi çıxılmaz, çətin vəziyyətdə qalacaqlar.