Kitabın adı: Axirət azuqəsi Müəllif: Doktor Misbah Yəzdi

VƏZİFƏLƏRİN VAXTINDA YERİNƏ YETİRİLMƏSİ VƏ SABAHA ARXAYIN OLMAMAQ HAQQINDA

«Ey Əbuzər! Məgər sizlərdən hər hansı biriniz sonu tüğyana aparıb çıxaran sərvət, Allahı yaddan çıxarmağa səbəb olan kasıbçılıq, insanın canını əldən salan xəstəlik, onu fəaliyyətdən saxlayan qocalıq, tələsik gəlib çatan ölüm, fitnələr törədəcək Dəccal və ya qorxulu və acı olan qiyamət gününün yetişməsindən başqa bir şeyin intizarındasınızmı?».

Yuxarıda deyilənlər insanın əlində olan fürsətləri qənimət bilib, öz öhdəsində olan vəzifə və borclarını yerinə yetirməsindən ötrü edilən növbəti təkiddir. Əgər insan ixtiyarında olan imkan və qüdrətdən vəzifələrini yerinə yetirmək üçün istifadə etmirsə, bu vəzifələri həyata keçirmək üçün daha hansı fürsətin əlinə düşməsini gözləyir? Bu cümlələr ‒ «Hələlik vaxt çoxdur, sonra görərəm» xam xəyallar ilə yaşayanlara xəbərdarlıqdır.

Hal-hazırda tənbəllik edir, işlərini sonraya saxlayır və ya bihudə işlərlə məşğul olur. Allah eləməmiş, başı günaha qatışıbsa, bütün bunları düzəltmək və ya vəzifələrini yerinə yetirmək üçün daha hansı günü gözləyir? Məsələn, kasıb olanda deyirsiniz ki, inşallah problemlərim düzələr, əlimə yaxşı pul düşər varlanaram, onda vəzifələrimə də əməl edərəm. Amma, bəlkə, elə varlanmağın özü sizə kasıbçılıqdan daha artıq dərd gətirsin və sizi tüğyana vadar etsin. Çünki insan özünü ehtiyacsız görəndə üsyan edib, özündən çıxır:

«Doğurdan da, insan özünü ehtiyacsız gördüyü zaman Allaha üsyan edəndir»¹.

Deməli, varlanıb ehtiyacsız olanda da deyəcəksən: «Gözləyirəm pullarımı yerbəyer edim, başım bu işlərdən açılsın və kasıblığın dövranı gəlsin. Onda vəzifələrimə əməl edərəm». Elə xəyal edirsən ki, pulun əlindən çıxandan sonra problemlərin də azalacaq və rahatlıqla təklifinə əməl edəcəksən? Haradan biləsən ki, kasıbçılığın da öz problemləri var, kasıbçılıq da insanın başını başqa cür qatır və öz əsas hədəfini yaddan çıxarmasına səbəb olur. Kasıbçılıq insanı elə giriftar edir ki, insan mənəviyyatı da yaddan çıxarır.

Eləcə də, sağlam birisi düşünür ki, insan xəstə olanda daha çox Allahı yad edir. Əlbəttə, bu əsassız bir fikirdir. Bu o demək deyil ki, hər adam xəstələnəndə daha çox dua, zikr edir. Bəzən insan elə dərdə mübtəla olur ki, ibadət etməyə halı belə olmur.

Cavanlıq zamanında özünə deyirsən: «Qoy cavanlıq dövrünü, onun çılğınlığını, qürurunu, əyləncələrini başa vurum, yaşlaşandan sonra ibadətə başlayaram. Daha xəbərin yoxdur ki, qocalıq sənin belini elə bükəcək ki, nə gücün qalacaq, nə yerindən tərpənməyə halın, nə də ibadət etməyə qüdrətin. Bəs nə vaxt vəzifələrini yerinə yetirəcəksən? Ölüm gəlib çatanda? Ya fitnələr törədən Dəccal gələndə?

«Dəccal» sözünün mənası, lüğətdə «qızıl suyu» mənasındadır və həmçinin, həddindən artıq yalan danışan adama da «dəccal» deyirlər. Qızıl suyu həqiqi qızıl olmadığı kimi, yəni əşyaların üstünə çəkildikdə onları zahirdə qızıla oxşatdığı kimi, yalançı insan da zahirdə cəzbedici və hiyləgər olur və başqalarını öz zahiri görkəmi ilə özünə cəlb edir.

Rəvayətlərdə «dəccal» şər və fitnə törədən adam kimi göstərilmişdir. Hər halda, həzrət Peyğəmbərin (s) bu sözü işlətməkdə məqsədi, aşağıdakı iki mənadan biri olmalıdır:

1. Axirəz-zəmanda zühur edib, fitnələr törədəcək bir şəxs olan Dəccal;

2. Məqsəd konkret şəxs olmayıb, hər cür hoqqa və hiyləgərlik simvoludur.

Zahirini zinətləndirib, gözəl qiyafəyə bürünərək başqalarını bu yolla özünə cəzb edib, onları aldadan hər kəsə dəccal demək olar. Həmçinin, batilə haqq don geyindirməklə xalqı yoldan çıxaran adamlar da dəccal adlandırılır. Dəccal haqq və batili bir-birinə elə qarışdırar ki, onları seçib ayırmaq çox çətin olar. Ona görə də Həzrət (s) təkid edir ki, nə qədər ki, haqq və batil bir-birinə qarışmayıb və haqq sənin üçün aydındır, fürsəti qənimət bil və haqqa əməl et. Bu yoldakı vəzifələrini yerinə yetir. Məbada yolundan azasan və hidayət yolları üzünə bağlansın. Çünki bu insanın düşə biləcəyi ən pis vəziyyətdir. Bu vəziyyətə düşən insan üçün bundan da çətin və acı olanı isə, qiyamətin gəlib çatmasıdır.

Bununla, Peyğəmbər (s) insanı qarşıdan gələn təhlükələrdən agah edib, bu xətərləri onun gözü qarşısında canlandırmağa çalışır və gələcəkdə üzləşə biləcəyimiz problemlərin hazırkı problemlərdən daha çətin olmaq ehtimalını açıqlayır. Buna görə də heç kəs bu günü qoyub, sabaha arxayın olmamalıdır.