Komisyonumuzun çalışması Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü eğitim programını uluslar arası ölçütlerle değerlendirilerek, Avrupa Birliği ülkelerindeki standartlarla uyumlu hale getirilmesine yönelik öneriler geliştirmeyi ve İ

2.5.2. Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinde Staj

Şehir ve bölge planlama bölümlerinin zorunlu staj süreleri de üniversitelere göre farklılaşmaktadır. En uzun zorunlu staj süresi İ.Y.T.E. (20 hafta), K.T.Ü. ve Y.T.Ü. (90 gün) ve D.E.Ü.’de (80 gün) bulunmaktadır (Tablo 2.11).

Tablo 2.11 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinin Zorunlu Staj Süreleri

	Staj Süreleri
O.D.T.Ü.	4 hafta (20 gün)
D.E.Ü.	16 hafta (80 gün)
Y.T.Ü.	90 gün
İ.T.Ü.	72 gün
M.S.G.S.Ü.	60 gün
G.Ü.	60 gün
İ.Y.T.E.	20 hafta (100 gün)
B.Ü.	60 gün
E.Ü.	70 gün
S.Ü.	60 gün
S.D.Ü.	60 gün
K.T.Ü.	90 gün

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

2.5.3. Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinde Lisans Öğrencilerinin Uluslararası Değişim Programları

Özellikle son yıllarda AB Uyum süreci içinde hız kazanan öğrenci ve öğretim üyesi uluslar arası değişim programları Şehir ve Bölge Planlaması Bölümlerini de etkilemiştir. Ancak, bu değişim programlarından, lisans düzeyinde, sadece O.D.T.Ü., Y.T.Ü., İ.T.Ü., M.S.G.S.Ü. ve E.Ü. yararlanmıştır (Tablo 2.12).

Tablo 2.12 – Uluslararası Değişim Programlarıyla Gelen ve Giden Öğrenci Sayıları

(2001-2006)

	Giden Öğrenciler	Gelen Öğrenciler
O.D.T.Ü.	16	2
Y.T.Ü.	5	3
İ.T.Ü.	15	5
M.S.G.S.Ü.	16	4
E.Ü.	1

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

2.6. Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinin Lisans Ders Programları

Şehir ve bölge planlama bölümlerinde gerek ders saati gerekse ders konularına göre farklılaşma gözlenmektedir. Temel mesleki ders saatlerine bakıldığında (seçme ders ve türkçe, matematik gibi havuz dersleri hariç) D.E.Ü. en fazla ders saati olan planlama bölümü olarak öne çıkmaktadır. Ders grupları aşağıda tanımlanmış olan ders modüllerine göre yapılmıştır. Bu gruplamaya göre aşağıdaki tablo ve grafiklerdeki kısaltmaların açıklamaları şekil 2.11’de verilmiştir.

Şekil 2.11. Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinin Ders Saatlerine göre Konu Grupları (2006-2007 Öğretim Yılı bilgileri)

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları) (Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

2.6.1. Lisans Ders Programlarındaki Zorunlu Dersler

Şehir ve bölge planlama bölümlerinin kendi toplam ders saatleri içinde, yukarıda belirtilen temel modüllerin dağılımı incelendiğinde, öncelikle şehir ve bölge planlaması uygulama/proje saatlerinin O.D.T.Ü. (96) ve G.Ü.’de (88) %60 civarında olduğu görülmektedir (Tablo 2.13, Şekil 2.11, Şekil 2.12). D.E.Ü. (35) ve İ.Y.T.E.’de (36) ise mimarlık, peyzaj ve tasarım ağırlıklı derslerin oranı %20 düzeyindedir (Tablo 2.13).

Tablo 2.13 – Şehir ve Bölge Planlama Programlarının Ders Gruplarına Göre Dağılımı

	ŞBP UYG.		ŞBP		MIM/PEY		FB		SOSYAL		SAYISAL		TOPLAM
	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%
O.D.T.Ü.	96	65,31	24	16,33	0	0,00	3	2,04	18	12,24	6	4,08	147
D.E.U.	72	40,68	28	15,82	35	19,77	6	3,39	22	11,43	14	7,91	177
Y.T.Ü.	66	51,56	27	21,09	3	2,34	4	3,13	14	10,94	14	10,94	128
İ.T.Ü.	54	42,19	29	22,66	18	14,06	3	2,34	15	11,72	9	7,03	128
M.S.G.S.Ü.	74	48,37	34	22,22	16	10,46	8	5,23	21	13,73	10	6,54	153
G.Ü.	88	59,46	18	12,16	2	1,35	8	5,41	24	16,22	8	5,41	148
İ.Y.T.E.	60	36,81	24	14,72	36	22,09	16	9,82	18	11,04	9	5,52	163
B.Ü.	66	41,25	30	18,75	24	15,00	13	8,13	16	10,00	11	6,88	160
E.Ü.	70	51,47	30	22,06	8	5,88	2	1,47	18	13,24	8	5,88	136
S.Ü.	76	50,67	22	14,67	13	8,67	10	6,67	23	15,33	6	4,00	150
S.D.Ü.	66	48,53	27	19,85	8	5,88	6	4,41	18	13,24	11	8,09	136
K.T.Ü.	68	43,31	25	15,92	11	7,01	4	2,55	23	14,65	26	16,56	157

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Şekil 2.12 - Şehir ve Bölge Planlama Programlarının Ders Gruplarına Göre Dağılımı

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)
Şehir ve bölge planlama bölümlerinin dört yıllık lisans öğretim programlarının yıllara göre ders grupları bazında karşılaştırması yapıldığında programlardaki ders çeşitliliğinin üniversitelere göre farklılaştığı görülmektedir. D.E.Ü. ve İ.Y.T.E. Şehir ve Bölge Planlama Lisans Programının ilk yılında Şehir ve Bölge Planlama Uygulama/Projesi bulunmamaktadır. Buna karşılık her iki bölümde de 24 saat mimarlık uygulaması/dersi verilmektedir. O.D.T.Ü. Lisans Programının ilk yılı Şehir ve Bölge Planlama Uygulama/Projesi’ne odaklanmış olup yapılaşmış çevre derslerine ağırlık vermektedir. İ.T.Ü., B.Ü. ve K.T.Ü. ilk yıllarında Şehir ve Bölge Planlama Uygulama/Projesi’ne ağırlık verirken mimarlık, peyzaj ve tasarım derslerini de eşit oranlarda işlemektedir. Bölümlerin 1. yıl öğretimlerinde en fazla mühendislik ve çevre konulu derse sahip olan bölüm İ.Y.T.E.’dir. Sosyoloji, ekonomik, coğrafya, hukuk ve yönetim konulu dersler bölümlerin büyük bir bölümünde ilk yıl verilmektedir. Araştırma yöntemleri, istatistik konulu dersler ise başta K.T.Ü. olmak üzere, Y.T.Ü., İ.T.Ü. ve İ.Y.T.E.’de ilk yıl öğretim programında yer almaktadır (Tablo 2.14, Şekil 2.13).
Tablo 2.14 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 1. Yıl Programları

	ŞBP UYG.		ŞBP		MIM/PEY		FB		SOSYAL		SAYISAL
	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%
O.D.T.Ü.	24	80,00	6	20,00
D.E.U.			6	15,79	24	63,16	2	5,26	6	15,79
Y.T.Ü.	16	47,06	6	17,65	3	8,82	2	5,88	4	11,76	3	8,82
İ.T.Ü.	12	35,29	2	5,88	10	29,41			7	20,59	3	8,82
M.S.G.S.Ü.	8	18,60	4	9,30	12	27,91			13	30,23	6	13,95
G.Ü.	20	55,56	4	11,11	2	5,56	2	5,56	8	22,22
İ.Y.T.E.			3	7,50	24	60,00	10	25,00			3	7,50
B.Ü.	16	48,48			15	45,45	2	6,06
E.Ü.	20	58,82	4	11,76	4	11,76			6	17,65
S.Ü.	20	57,14	2	5,71	2	5,71	4	11,43	7	20,00
S.D.Ü.	16	47,06	8	23,53	4	11,76	3	8,82	3	8,82
K.T.Ü.	10	28,57	3	8,57	8	22,86	2	5,71	4	11,43	8	22,86

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Şekil 2.13– Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 1. Yıl Programları

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Türkiye’deki şehir ve bölge Planlama bölümlerinde 2. yıl, en çok konu çeşitliliği gösteren dönemi oluşturmaktadır. 2. yılda Şehir ve Bölge Planlama Uygulama/Proje dersleri O.D.T.Ü. ve D.E.Ü.’de 24 saat ve G.Ü. ve K.T.Ü.’de 20 saat, Y.T.Ü., B.Ü., E.Ü., S.Ü. ve S.D.Ü.’de 16 saat, İ.T.Ü. ve İ.Y.T.E.’de 12 saat verilmektedir. 2. yıl saat bazında yapılaşmış çevre derslerine en fazla ağırlık veren bölümler İ.T.Ü. ve Y.T.Ü.’dür. Mimarlık, peyzaj ve tasarım içerikli dersler, İ.Y.T.E., D.E.Ü. ve İ.T.Ü.’de ders saati olarak diğer bölümlere göre daha fazladır. Mühendislik ve çevre konulu dersler 2. yıl D.E.Ü., İ.T.Ü., G.Ü., B.Ü. ve S.Ü.’de verilmektedir. Sosyal konulu dersler ise tüm bölümlerde bulunmakta olup, 1. yıl programına göre artış göstermektedir. Diğer yıllarla karşılaştırıldığında, sayısal ağırlıklı derslerin 2. yıl programında yoğunlaştığı görülmektedir (Tablo 2.15, Şekil 2.14).

Tablo 2.15 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 2. Yıl Programları

	ŞBP UYG.		ŞBP		MIM/PEY		FB		SOSYAL		SAYISAL
	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%
O.D.T.Ü.	24	53,33	6	13,33					9	20,00	6	13,33
D.E.Ü.	24	46,15	4	7,69	9	17,31	4	7,69			11	21,15
Y.T.Ü.	16	42,11	10	26,32					6	15,79	6	15,79
İ.T.Ü.	12	29,27	13	31,71	8	19,51	3	7,32	2	4,88	3	7,32
M.S.G.S.Ü.	16	38,10	8	19,05			8	19,05	8	19,05	2	4,76
G.Ü.	20	42,55	6	12,77			6	12,77	10	21,28	5	10,64
İ.Y.T.E.	12	28,57	3	7,14	12	28,57			9	21,43	6	14,29
B.Ü.	16	33,33	8	16,67	6	12,50	5	10,42	10	20,83	3	6,25
E.Ü.	16	42,11	8	21,05	4	10,53			6	15,79	4	10,53
S.Ü.	16	40,00	6	15,00	7	17,50	2	5,00	5	12,50	4	10,00
S.D.Ü.	16	36,36	4	9,09	4	9,09			9	20,45	11	25,00
K.T.Ü.	20	42,55	7	14,89	3	6,38			7	14,89	10	21,28

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Şekil 2.14 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 2. Yıl Programları

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Şehir ve bölge planlama bölümlerinin 3. yıl öğretiminin şehir ve bölge ölçeğinde uygulama/proje ve yapılaşmış çevre konulu derslerde yoğunlaştığı görülmektedir. Ekonomi, sosyoloji, yönetim konulu dersler de yine diğer konu gruplarına göre daha fazladır. Mühendislik/çevre dersleri ile araştırma yöntemleri konulu sayısal dersler bölümlerin ders programlarında bulunmaktadır. 3. yıl programında 1. ve 2. yıl programlarından farklı olarak mimarlık, peyzaj ve tasarım konulu derslerin ağırlıklarının azalmış olmasıdır. Bu dersler 3. yılda sadece D.E.Ü., B.Ü., M.S.G.S.Ü ve S.Ü.’de verilmektedir (Tablo 2.16, Şekil 2.15).

Tablo 2.16 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 3. Yıl Programları

	ŞBP UYG.		ŞBP		MIM/PEY		FB		SOSYAL		SAYISAL
	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%
O.D.T.Ü.	24	57,14	9	21,43			3	7,14	6	14,29
D.E.Ü.	24	53,33	11	24,44	2	4,44			8	17,78
Y.T.Ü.	16	44,44	9	25,00			2	5,56	4	11,11	5	13,89
İ.T.Ü.	16	48,48	10	30,30					4	12,12	3	9,09
M.S.G.S.Ü.	16	44,44	16	44,44	4	11,11
G.Ü.	25	59,52	8	19,05					6	14,29	3	7,14
İ.Y.T.E.	24	50,00	12	25,00			6	12,50	6	12,50
B.Ü.	16	35,56	10	22,22	3	6,67	4	8,89	4	8,89	8	17,78
E.Ü.	16	44,44	14	38,89			2	5,56			4	11,11
S.Ü.	16	37,21	14	32,56	4	9,30	4	9,30	5	11,63
S.D.Ü.	16	44,44	11	30,56			3	8,33	6	16,67
K.T.Ü.	20	51,28	5	12,82					10	25,64	4	10,26

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Şekil 2.15 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 3. Yıl Programları

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)
Şehir ve bölge planlama bölümlerinde 4. yıl öğretimi şehir ve bölge planlama ölçeğinde uygulama/proje derslerinde yoğunlaşmaktadır. Özellikle bitirme projelerinin verildiği 8. yarıyılda bazı bölümlerde başka konu paketine ait ders verilmemektedir. Ancak, yine bu dönemlerde bölümlerde öğrenim gören öğrenciler seçme dersler almaktadır (Tablo 2.17, Şekil 2.16).

Tablo 2.17 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 4. Yıl Programları

	ŞBP UYG.		ŞBP		MIM/PEY		FB		SOSYAL		SAYISAL
	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%	#	%
O.D.T.Ü.	24	88,89	3	11,11
D.E.Ü.	24	63,16	7	18,42					4	10,53	3	7,89
Y.T.Ü.	18	90,00	2	10,00
İ.T.Ü.	14	77,78	4	22,22
M.S.G.S.Ü.	34	85,00	6	15,00
G.Ü.	23	100,00
İ.Y.T.E.	24	72,73	6	18,18					3	9,09
B.Ü.	18	52,94	12	35,29			2	5,88	2	5,88
E.Ü.	18	64,29	4	14,29					6	21,43
S.Ü.	24	75,00							6	18,75	2	6,25
S.D.Ü.	18	81,82	4	18,18
K.T.Ü.	18	66,67	5	18,52					4	14,81

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)

Şekil 2.16 – Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri 4. Yıl Programları

(Derlenen Kaynaklar: İlgili Bölümlerin web sayfaları ve beyanları)

(Hazırlayan: TUPOB 2007 Çalışma Grubu)