Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

---

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA 
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
Telekommunikatsiya texnologiyalari fakulteti 
FAN:Telekommunikatsiya tarmoqlarini boshqarish
 
 
 
 

 
Mustaqil ishi 
 
Mavzu:TFTP 
 
 
 
 
 
 
 
Bajardi: 416-19 guruh talabasi 
Mamatraximov Umid 
Tekshirdi:
Abdullayev Ulug’bek
 
 
 
 
Toshkent -2023 

---

Kirish 
TFTP (Trivial File Transfer Protocol) - bu odatda eng oddiy fayl ko'chirish protokoli 
hisoblanadi. U UDP (User Datagram Protocol) protokoliga asoslangan va yagona 
fayllarni shakllantirish, ko'chirish va yuklash uchun ishlatiladi. TFTP odatda ma'lum 
bir port (port 69) orqali ishlaydi va fayllarni yuborish uchun UDP (User Datagram 
Protocol) dan foydalanadi. 
Bu protokol oddiy va kichik tarmoqlarda fayllarni o'zaro almashish uchun idealdir. 
TFTP - bu odatda bir o'tish tizimidan foydalanib, yuqori darajada samarali emas, 
lekin soddalik va osonlik uchun ishlatiladigan yorqin fayl o'tkazish protokolidir. Bu 
protokol uchun foydalanuvchi yordamida bitta faylni boshqa tizimga yuborish vaqt 
va energiya qisqa bo'lishi mumkin. 
TFTP protokoli, odatda o'rnatilgan dasturlarni yuklash va sozlamalarini sozlash 
uchun ishlatiladi. Bunday ishlar uchun, protokol fayllarni IP tarmog'i orqali 
ko'chirishni o'z ichiga oladi. 
TFTP fayl ko'chirishda quyidagi amallar bajariladi: 
TFTP-server (xizmat ko'rsatuvchi) ochiladi va fayl qo'yiladi. 
Klient TFTP-server bilan bog'lanadi. 
Klient faylni yuklash uchun so'rov yuboradi. 
Server faylni ko'chirish uchun ruxsat beradi. 
Fayl paketlarga bo'linadi va UDP orqali klientga yuboriladi. 
Klient paketlarni qabul qiladi va faylni qaytaradi. 
Agar barcha paketlar muvaffaqiyatli yuborilmasa, protokol xatoliklarni aniqlaydi va 
yana bir urinish bilan qayta yuboradi. 

---

TFTP protokoli oddiy va xavfsiz bo'lishi uchun parol va autentifikatsiyadan to'liq 
tashqari qoladi. Shuningdek, protokol ma'lum bir faylni qayta yuklash va uni biror 
joydan o'chirish imkonini beradi. 
TFTP standart versiyasi IP-protokolida yozilgan va bunda fayllar "bloklar" deb 
ataluvchi o'lchovlarda uzatiladi. TFTP-da yo'naltiriladigan ma'lumotlar ikki xil 
turdagi paketlarga bo'lingan. "Data" paketlari, ma'lumotlar o'tkaziladigan 
to'plamlarni o'z ichiga oladi. "Acknowledgment" (aqli hisobga olish) paketlari esa 
ko'rsatilgan ma'lumotlar qabul qilinib, kelib turingan blok raqamini xabar beradi. 
TFTP protokoli ko'p texnologiyalar tomonidan qo'llaniladi va internetdagi ko'p 
yo'nalishlarda ishlatiladi. 
TFTP ustida ishlash uchun quyidagi yo'llarni ko'rsataman: 
TFTP serveri yoki ma'lum bir faylni qabul qilish uchun ishlatiladigan qurilma 
(masalan, kompyuter) kerak. Bu qurilma TFTP serveri bo'lishi kerak. 
TFTP serveri sozlashlari. TFTP serveri sozlashlarida fayllarni saqlash uchun joy, 
fayl yo'llari, fayllar uchun ma'lumotlar, xususiy talablar (masalan, yuqori darajali 
tasdiqlash kerakmi yoki kerakmasligi), fayllarni yuborish uchun port va boshqa 
sozlashlar mavjud bo'ladi. 

---

Foydalanuvchi TFTP klientini ishga tushiradi. Bu TFTP protokolini qo'llab-
quvvatlaydigan dastur yoki tizim bo'lishi mumkin. Foydalanuvchi ko'rsatgan 
fayllarni yuborish uchun ham TFTP klientidan foydalanilishi mumkin. 
TFTP protokoliga muvofiq fayllarni yuborish. Fayllar yuborilish jarayonida paketlar 
ko'rinishida yuboriladi. Har bir paket TFTP protokoli tomonidan tasdiqlanishi kerak 
va kerakli tasdiq paketi yuborilishi kerak. Agar paketlardan biri noto'g'ri o'tqazilsa, 
tashqi so'rov yoki qayta so'rov yuborilishi mumkin. 
Yuborilgan fayllarning tasdiqlanishi. Fayl yuborilgandan so'ng, uni qabul qiluvchi 
qurilma faylni tekshiradi va tekshirish jarayoni yakunlandi deyiladi. 
TFTP protokoli ishlatilishga moslashtirilgan, ammo uni ishlatishda bir necha 
muammolar yuzaga kelishi mumkin, masalan, yuqori darajali tasdiqlanadi