Kompozisiyanın nəzari əsaslan Kompozisiyanın əsas qanun va qaydaları. Kompozisiyanın gerçəklik qanunu

Kompozisiyanın nəzəri əsasları.Kompozisiyanın əsas qayda və qanunları.

• 
  Kompozisiyanın nəzari əsaslan
  
• 
  Kompozisiyanın əsas qanun va qaydaları .
  
• 
  Kompozisiyanın gerçəklik qanunu
  
• 
  Kompozisiyada hadisələrin ümumiləşdirilməsi və tipikləşsirilməsi qanunu
  
• 
  Hadisələrin ümumiləşdirilməsi və tipikləşdirilməsi qanununun 3 əsas xüsusiyyəti
  
• 
  Kompozisiyanın bütövlük qanunu *
  
• 
  Kompozisiyanın müvazinət qanunu.
  
• 
  Kompozisiyanın təzadlar (kontrast) qanunu.
  
• 
  Kompozisiyanın tabelik qanunu.
  
• 
  Kompozisiyanın qaydaları
  
• 
  Kompozisiyamnüsuİlan və“vasitələri
  

Kompozitsiya - termini latın sözü olan «kompo» sözündən götürülüb, mənası 'yaratmaq” , “ yerləşdirmək” , “ tərtib etmək” deməkdir.Bədii əsərlərin yaradılmasında kompozisiya mühüm rol oynayır.

Kompozisiya anlayışı bədii əsərlərin yaranması zamanı onun hissələrinin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəli surətdə tərtib olunması nəzərdə tutulur. Yəni, rəssam tərəfindən təsvirin müstəvi üzərində bacanqla və süjetin mənasının açılmasına kömək edən xüsusiyyətlərlə qurulması nəzərdə tutulur. Qeyd etmək lazımdır ki, kompozisiyanın xarakteri əsərin ideyasından asılı olur. Kompozisiyanın özünəməxsus qanunauyğunluqları var Bura ətraf aləmin qavranılması prosesi daxil edilir.

Kompozisiya - bır tərəfdən bədii əsərin yaranmasında yaradıcılıq prosesi, digər tərəfdən isə bədii əsərin məzmununun açılmasının üsuludur ki, onun özünəməxsus qanunları, qaydaları. üsulları və vasitələri vardır. Bədii əsərdə kompozisiya insan təfəkkürünün daha tam, bütöv və ifadəli həllində mühüm rol oynayır Başqa sözlə bədii əsərin yaranmasında kompozisiya forma və məzmun baxımından həll olunur Beləliklə, kompozisiya rəssamın yaradıcılıq prosesinin ən mühüm bir hissəsidir. Kompozisiyanın aşağıdakı qanunları vardır:

1. Gerçəklik qanunu. Burada rəssam ətraf aləmdəki hadisləri, əşyaları realist boyalarla təsvir elməyə çalışır. Məsələn: Azərbaycanın görkəmli rəssamı M.Abdullayev «Axşam» əsərində həyal həqiqətləri olduğu kimi əks etdirilmişdir Həmin kompozisiyada gülərüzlü qız-gəlinlər, yaşlı analar, qocalar, uşaq və körpələr axşam gəzintisində təsvir olunub Burada sədə adamlann həyatı olduğu ktmi gostənlıb. Bu baxımdan Tahir Salahovun « Bəstəkar Q.Qarayevın portreti” əsərində də rəssam nəinki dahi bəstəkarın zahiri oxşadığını, hətta onun daxili aləmini olduğu kimi realist boyalaria təsvir etməyə nail olmuşdur.

2.Hadisələrin ümumiləşdirilməsi və tipikləşdirilməsi qanunu. Burada rəssam bədii əsərdə insanların və hadisələrin xarakterini tipikləşdirir və onları fəlsəfi cəhətdən ümumiləşdirir. Bu qanunun 3 əsas xüsusiyyətini qeyd etmək lazımdır:

a) Bədii əsərdə hərəktlərin hiss olunacaq səviyyədə verilməsi zamanı fəaliyyətin müəyyən məkan daxilində təsviri.

b)Kompozisiyada hadisələrin tipik xarakterinə və ümumi şəraitinə görə təsvir

edilməsi.

3. 
   Bədii əsərdə yeniliyin verilməsi.
   

Bu qanun Tahir Salahovun “Təmirçilər "əsəırındə özünü çox aydın göstərmişdir. Tablpda adi iş günü təmirçilərin dənizə çıxması təsvir olunur. Onlar fikirlidirlər hər kəs görəcəyi iş haqqında düşünür. Onların oturuşu, geyimi, baxışları sadə şəkildə, adi halda təsvir edilmişdir. Neft daşlannda hər hansı qəzaya can atan təmirçilər burada konkret şəxslər kimi deyil, bu sahədə işləyən neftçiləri ümumiləşdirilmiş tipik surətlərii kimi təsvir olumuşlar.