Əməliyyatın adı
|
Google
|
Yandex
|
söz olduğu kimi
|
“ ” içərisində söz
|
! – sözün əvvəlində
|
“və” məntiqi operatoru
cümlədə
|
|
&
|
“və” məntiqi operatoru sənəddə
|
|
&&
|
“və” məntiqi operatoru
səhifədə
|
probel, AND – məntiqi operatoru
|
probel
|
“və ya” məntiqi operatoru
|
OR – məntiqi operatoru
|
|
|
məntiqi inkar operatoru
|
- (bu simvol sözə bitişik yazılır)
|
~~ və ya -
|
söz və məsafəyə görə
|
|
/n
| Nümunə: Cədvəldə axtarış sisteminə verilmiş sorğular və axtarış nəticəsində İnternetdə tapılmış səhifələrin sayı verilmişdir.
Sorğu
|
Tapılmış səhifələr
|
KAİNAT
|
2300
|
MAGİSTR and KAİNAT
|
900
|
MAGİSTR or KAİNAT
|
4900
|
“MAGİSTR” sorğusu üzrə neçə səhifə tapılar?
Həlli: Çoxluqlar üzərindəki əməllərə aid belə bir düstur yaza bilərik:
n (MAGİSTR or KAİNAT) = n (MAGİSTR) + n (KAİNAT) – n (MAGİSTR and KAİNAT)
Deməli, 4900 = x + 2300 – 900
x = 3500
Məsələnin həllini belə də verə bilərik:
A + B = (A or B) + (A and B) A – MAGİSTR, B – KAİNAT A + 2300 = 4900 + 900
A = 3500
Cavab: “MAGİSTR” sorğusu üzrə 3500 səhifə tapılar.
Sosial şəbəkə xidmətləri
İnformasiya cəmiyyətinin hər gün daha da inkişaf etdiyini nəzərə alsaq, bugün həyatımızı sosial şəbəkələrsiz təsəvvür etmək mümkün deyildir. Sosial şəbəkələr günümüzdə əsasən tanışlarımızla ünsiyyətdə olmaq, yeni tanışlıqlar əldə etmək, işgüzar şəxslərin paylaşımlarını izləmək, video, foto, musiqi və s. kimi media məzmunlu məlumatları paylaşmaq, internet forumlar təşkil etmək, veb sayt və ya bloqlar yaratmaq və s. kimi işlər üçün əvəzolunmaz vasitədirlər. Son zamanlarda ən məşhur olan sosial şəbəkələrin siyahısı aşağıdakı cədvəldə təsvir olunmuşdur:
Sosial Şəbəkələr
|
Qarşılıqlı münasibətlər üçün
|
Facebook, Vkontakte, Odnaklassniki, LinkedIN,
Google Plus, Myspace, Loveplanet, Tsu, Muut, Ello, Xing və s.
|
Media məzmunların mübadiləsi üçün
|
Youtube, Instagram, Flickr, Snapchat, Vimeo,
Twitch, 500px
|
Onlayn icmalar və rəylər
|
Foursquare, Uber, Yelp, TripAdvisor, Yandex
Market
|
Kollektiv müzakirə forumları
|
Quora, Reddit, Digg, Ixbt, 4PDA
|
Müəllif yazıları platforması
|
Blogger, Medium, Tumblr, Livejournal, Twitter
|
Sosial əlfəcin xidmətləri
|
Stumble Upon, Pinterest, Flipboard, Scoop.it!,
Diigo
|
Maraqlara əsaslanan şəbəkələr
|
Goodreads, Last.fm, FriendSter, Tagged, IMDB
|
Bunlardan başqa bütün dünyada məşhur olan Whatsapp, WeChat, Skype, Viber, Baidu Tieba, Classmates, Badoo, Imo Messenger kimi şəbəkələri də göstərmək olar.
13.6. Sənəd və sənəd dövriyyəsi.
Əvvəllər müəssisələrdə sənədlərin idarə edilməsi üçün kağız sənədlər qovluqlara yığılır, onlar kartlarla təchiz edilir və şkaflarda saxlanılırdı. Qovluqlar işlərə tikilirdi və nəhəng dəftərxanalar yaradılırdı. Yeni texnologiyaların inkişafı nəticəsində kağız sənədlər elektron sənədlərlə əvəz edilməyə başladı. Hər il elektron sənədlərin sayının sürətlə artması müşahidə olunur. Bu gün ofisdə sənədlərin əksəriyyəti elektron formada hazırlanır, lakin onların 80 faizi təsdiqlənməsi, icrası, göndərilməsi və s. məqsədlərlə kağızlara çap olunur. Bir çox müəssisələrdə elektron sənədlərin saxlanılması və birgə istifadəsi üçün fayl serverlər yaradılır, sənədlərin razılaşdırılması, yayılması və s. məqsədlərlə onlar elektron poçt vasitəsilə göndərilir.
İlk növbədə bəzi anlayışlarla tanış olaq:
İnformasiya dedikdə, bizi əhatə edən maddi varlığın və ya hər hansı ictimai, iqtisadi və sosial hadisənin keçmişi, indiki vəziyyəti və gələcəyi haqqında xəbərlər çoxluğu başa düşülür. İnformasiya sənədli və sənədsiz ola bilər. Sənədsiz informasiyaya telefon və ya digər ötürücü qurğular vasitələri ilə verilən informasiyalar aiddir.
Kargüzarlıq dedikdə, sənədlərin tərtib olunması, çap edilib çoxaldılması, əldə edilməsi, əldə edilməsinin rəsmiləşdirilməsi, qeydə alınması, arxivə təhvil vermək üçün hazırlanması, arxivə təhvil verilməsi və saxlanması prosesi başa düşülür. Hər hansı məsələ və hadisəyə həsr edilmiş sənəd çoxluğuna sənədləşdirmə deyilir.
Elektron sənəd – informasiya sistemində istifadə üçün elektron formada təqdim edilən və elektron imza ilə təsdiq olunmuş sənəddir.
Elektron sənəd dövriyyəsi – informasiya sistemində elektron sənədin nizamlanmış hərəkəti ilə bağlı informasiya prosesləridir.
Qeyd olunma vasitələrindən asılı olmayaraq bütün sənədlər beş böyük qrupa bölünür:
Təşkilati-sərəncamverici sənədlər;
Maliyyə-hesabat əməliyyatları üzrə sənədlər;
Kommersiya sənədləri;
Kadr sənədləri;
Vətəndaşların ərizə, şikayət və təklifləri üzrə sənədlər.
Dostları ilə paylaş: |