İletişimi kısaca, “bilgi üretme. Aktarma ve anlamlandırma süreci olarak tanımlayabiliriz. Bu durumda pek çok etkinlik iletişim sayılacaktır.(1)
Örneğin; bu tanıma dayanarak iki insanın karşılıklı konusmasını iletişim sayabildiğimiz gibi, arıların bal bulunan yeri birbirlerine bildirmelerini de iletişim sayabiliriz.(1)
İletişimi Olumlu Yönde Etkileyen Faktörler 1) Empati kurmak 2) Etkili dinlemek 3) Farklılıklara saygılı olmak 4) Kendini doğru ifade etmek 5) Göz teması kurmak 6) Gülümsemek (tebessüm etmek) 7) Dikkatini karşısındaki kişiye vermek 8) Ben dili (2)
İletişimi Olumlu Yönde Etkileyen Faktörler 1) Empati kurmak 2) Etkili dinlemek 3) Farklılıklara saygılı olmak 4) Kendini doğru ifade etmek 5) Göz teması kurmak 6) Gülümsemek (tebessüm etmek) 7) Dikkatini karşısındaki kişiye vermek 8) Ben dili (2)
Üç tür iletişim vardır : bunlar, çatışmalı iletişim, çatışmasız iletişim ve empatik iletişimdir.
Yaşamını sürdürebilmek için insanın, öncelikle iki şeye ihtiyacı vardır; “bilgi edinmek” ve “yalnız kalmamak” (1)
ETKİLİ DİNLEMEK İletişimin en önemli unsurlarındandır. Uyanık durumda olduğumuz günlük yaşamımızın % 70'i iletişimle geçmektedir. Bu sürenin % 10'u yazarak, % 15'i okuyarak, % 30'u konuşarak ve % 45'i de dinleyerek geçmektedir. (3)
ETKİLİ DİNLEMEK İletişimin en önemli unsurlarındandır. Uyanık durumda olduğumuz günlük yaşamımızın % 70'i iletişimle geçmektedir. Bu sürenin % 10'u yazarak, % 15'i okuyarak, % 30'u konuşarak ve % 45'i de dinleyerek geçmektedir. (3)
Dinleme bizim gerçekleri öğrenmemizi, takım arkadaşlarımızı anlamamızı sağlar ve diğerleriyle aramızda güven oluşturur. (3)
Özellikle şunu belirtmek gerekir ki, dinlemek ve işitmek arasında fark vardır. Biri biyolojik bir eylemken, diğeri duygusal bir eylemdir. (4)
FARKLILIKLARA SAYGILI OLMAK
Hepimiz dünyaya farklı pencerelerden bakarız. Bunun sebebi algıya, duyguya, kişisel faktör farklılıklarına ve çevresel farklılıklara dayanır. Dünyaya farklı psikolojik pencereden bakıyor olmamıza paradigma adı verilir.(4)
KENDİNİ DOĞRU İFADE ETMEK Söylemek istediğimiz bir şeyi doğru kelimeler ile söyleyip, gerçekten vermek istediğimiz mesajı verebilmektir. Bu da iletişimde önemli bir rol içermektedir. (5)
KENDİNİ DOĞRU İFADE ETMEK Söylemek istediğimiz bir şeyi doğru kelimeler ile söyleyip, gerçekten vermek istediğimiz mesajı verebilmektir. Bu da iletişimde önemli bir rol içermektedir. (5)
GÖZ TEMASI KURMAK
Gözlerimiz iletişim acısından adeta trafik ışıkları gibi çalışır. Bir iletişime yeşil ışık yakıp başlatabilir ya da kırmızı ışık yakıp durdurabilir. Gözler iletişimde önemlidir çünkü dünyayı ağırlıklı olarak görsel algılarız. (4)
GÜLÜMSEMEK Küçük bir gülümsemenin insanlar üzerinde büyük ve olumlu bir etkisi vardır. Bu etki hem gülümseyen hem de gülümsenen kişilerin üzerinde gerçekleşir.
GÜLÜMSEMEK Küçük bir gülümsemenin insanlar üzerinde büyük ve olumlu bir etkisi vardır. Bu etki hem gülümseyen hem de gülümsenen kişilerin üzerinde gerçekleşir.
Güler yüz, ilişki ve iletişimlerimizin anahtarıdır. İlişki ve iletişimde gülümseme karşılıklı olarak atılan bir imza gibi iletişim ve ilişkilerimizi garanti altına alır. İlişkilerin ve iletişimin başlangıcı ve devamında kilit noktası, gülümsemedir.
İçten ve iyi niyetli, sıcak bir gülümseme diğer insanlara da olumlu duygular aşılayan bir davranıştır. (6)
DİKKATİNİ KARŞISINDAKİ KİŞİYE VERMEK
Sağlıklı iletişim için gerekli olan koşulların en üst düzeyinde yer alan ruhsal bir süreçtir dikkat. Bu süreç içinde alıcılardan beyin kabuğuna dek tüm sinir sistemi, algı ve dikkatten düşünceye dek tüm ruhsal yetiler dengeli, düzenli, geri iletişimli olarak çalışır. Sinir sistemi ve ruhsal yetilerin tüm gücü belirli bir kişiye, nesneye, olaya, olguya yönelir.(7)
BEN DİLİ
BEN DİLİ
1.Savunmaya itmez.
2. Suçluluk hissettirmez.
3.Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur.
4. Ben iletisi alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir.
5.Yakınlaşmayı sağlar.
6. Anlaşmazlıkları azaltır.
7. Konuşan kişiyi rahatlatır.
Yüksek sesle konuştuğunuz zaman(davranışın yargılamadan tanımlanması) dikkatim dağılıyor (davranışın somut etkisi).Böyle olunca da gerginleşiyorum(duygunun ifadesi).
(8)
İletişimde önemli rolü olan, Geri bildirim (Feedback)
İletişim söz konusu olduğunda değinilmesi gereken konulardan biri de geri beslemedir. Geri besleme, konuşan kişinin iletişiminin başarılı olmasının sinyalidir.
Sağlıklı bir geri bildirim hem karşımızdakinin kendini onarmasına, geliştirmesine yardımcı olur hem de bizim istediğimiz sonucun hayata geçmesini sağlar. Önemli olan yapıcı olmaktır. (4)
Geri bildirim yaparken şunları dikkate almamızda yarar vardır ;
uygun yer ve zamanda yapılmalıdır.
Konuşmak istediğinilen konunun ne olduğu açıklanmalıdır.
Söyleneceklerin neden önemli olduğunu açıklanmalıdır.
‘Danışan’ ile ilgili gözlemler: danışan ile ilgili gözlemler çoğu kez konuşmayı başlatmada yararlıdır. Burada hemşire hasta ile ilgili gözlemlerine onunla paylaşır.
‘Durum’ ile ilgili gözlemler: hemşire hasta ile konuşmak istediği konuya giriş için bunları kullanabilir. Konuşmayı başlatırken yararlıdır.
KONUŞMAYI CESARETLENDİRMEK
Özellikle ilişkinin başlangıç evresinde yararlı olur. ‘devam edin sizi dinliyorum’ anlamına gelen kısa sözcüklerle konuşmayı sürdürmesi sağlanır.
Bu tür sözlü davranışlara ek olarak baş sallama, danışana doğru eğilme gibi sözsüz davranışlar hemşirenin ilgi ve dinleme isteğini belirtir.
KEŞFETMEK
Bu teknik, kendini ve sorunlarını derinlemesine tanıması için danışanı cesaretlendirir. Bu arada hemşire merak göstermekten ve hastayı sorguya çekmekten kaçınır. Kişi ayrıntı vermek istemiyorsa, bu onun hakkıdır saygı gösterilir. Özellikle bireyin özel yaşamı ile ilgili bilgiler, merak ettiğimiz için değil, hastaya yardım etmek için yararlanacağımız bir bilgi ise araştırılır.
KABULLENİCİ DAVRANMAK
Kabullenme, bireyin yaptıklarını onaylamamamız veya düşüncelerine katılmamız anlamına gelmez. Hastadır diye her yaptığına sessiz kalacağınız anlamına da gelmez. Bireyin hissettikleri duygular herneyse, bunları hissetmeye haklarının olduğunu ve davrandıkları gibi bir davranış olduğunu kabul ederiz.
DUYGULARA YOĞUNLAŞMAK
Hemşire danışanın anlattığı sözlerin ardında yatan duyguyu anlamaya çalışır ve anladığını danışana yansıtarak onu doğru anlayıp anlayamadığını kontrol etmiş olur. Duygulara yoğunlaşmak, danışanın sorunları ile ilgili temel konuları konuşmasını ve iletişimin amaçlı bir şekilde sürmesini sağlar.
AÇIKLIĞA KAVUŞTURMAK
Hastanın söyledikleri net olarak anlaşılmadığında kullanılır. Hastanın sözleri yoğun duygularla ilgili olarak her zaman açık seçik anlaşılmaz. Bunun için açıklığa kavuşturucu ifadeler kullanılarak, hastanın ne demek istediğini açıklaması istenir.
ÖZETLEMEK
Özetleme, hemşire ve danışan arasında konuşulmakta olan konudaki temel fikirlerin vurgulanmasıdır. Danışanın ve hemşirenin görüşme boyunca üzerinde durulan temel konuları gözden geçirmelerini sağlar. Danışanın, düşüncelerini belirli bir noktaya toplanmasına ve yeni kavradığı olguları öğrenmesine yardım eder.
DİNLEMEK
Dinleme söylenenleri işitmekten öte bir şey ve anlatılmak istenen anlamı yakalama eylemidir. Dinleyen söylenenleri kavrayamazsa konuşma bir değer taşımaz. Dinleme, hemşirenin ilgisini ve kabullenici tavrını danışana sözsüz olarak ilettiği yollardan birisidir. Hastayla etkileşim süresince hemşirenin daha çok dinleyen hastanın ise daha çok konuşan olması önemlidir. Hastadan çok hemşire konusuyorsa yeterince dinlemiyor demektir.
Hemşire, danışanın anlattığı kapsam içindeki temel düşünceyi yineler. Bu, kendi sözcükleri ile yineleme (paraphrase) tekniğine benzer. Danışanın söylediklerinin açıklığa kavuşturulması ve hemşirenin anladığıyla danışanın anlatmak istediği arasında uygunluk olup olmadığını belirlemek için kullanılır. Kapsam yansıtılırken geri bildirim kullanılır.
DUYGULARIN YANSITILMASI
Danışanın ifadelerinde belirtilen açık ve örtülü duyguların dile getirilmesidir. Hastanın yaşadığı duygular hemşire tarafından isimlendirildiğinde; bireyin anlayıp anlamadığı ortaya konmuş ve empati, ilgi saygıda iletilmiş olur.
BİLGİ VERMEK
Özellikle kliniğe yeni yattığında danışanların; hastane ortamı ve kendilerine yapılacaklarla ile ilgili bilgi alma gereksinimleri vardır. Bu bilgilerin verilmesi bireyin ortama uyumunu sağladığı için yararlı ve gereklidir.
KENDİ SÖZCÜKLERİYLE YİNELEMEK
Hemşire; danışanın anlattığı konuların içindeki temel düşünceyi kendi düşünceleriyle yineler. Bu, hemşirenin danışanı dinlediğini de gösterir. Bazen danışanın sözlerinin yalnızca belirli bir kısmı yinelenir. Böylece önemli noktalara dikkati çekilmiş olur.
ALGILARI KONTROL ETMEK
Hemşire, danışanı anladığından emin olduğunda bu tekniği kullanır. Algıladığı herhangi bir bilgiyi ‘doğru’ diye kabul etmeden önce, bunun danışan açısından da öyle olup olmadığını kontrol eder.
SORU SORMAK
Danışanı tanımak, bakım gereksinmelerini belirlemek ve hemşirelik girişimlerini karar verebilmek için hemşire sürekli bilgi toplar. Danışana yardım edebilmesi için hemşirenin uygun ve anlamlı soru sormasını öğrenmesi gerekir.
Danışana soru sormamızın çeşitli nedenleri vardır:
11) Sosyal kabul görecek yanıtlar içermeyen sorular
12) Doğrudan ve dolaylı sorular
YAPISALLAŞTIRMAK
Hemşire sorunlarının farkına varması ve başa cıkabilmesi için danışanın, bunları sıraya koymasına yardım eder. Danışan, birkaç konudan birden söz edip, hangisinden başlayacağını bilemediğinde bu teknik yararlı olur.
ÇELİŞKİLERE DİKKAT ÇEKMEK
Hemşire danışanın cümleleri arasında tutarsızlık, duygu ve davranışları arasında farklılık gözlediğinde bunlara dikkat çekebilir.
BAĞLANTI KURMAK
Danışanın belirttiği olaylar, deneyimler , duygular veya kişiler arasındaki bağlantıları hemşirenin görüp ortaya koyarak yanıt vermesidir. Geçmiş yaşantılarla şu andaki davranışlar arasında bağ kurulduğunda kullanılabilir.
YÜZLEŞMEK
Yüzleşmeler, bilgi verici ya da yorumlayıcı olabilir, bireyin kısıtlı yönlerine yönelebilir. ‘bilgi içeren yüzleşme’ diğer kişinin görünen davranışlarını tanımlar. ’yorumlayıcı yüzleşme’ ise diğer kişinin davranışlarıyla ilişkin düşünce ve duyguları belirtir. Ayrıca, davranışın anlamını açıklamaya yöneliktir.
Yapıcı yüzleşme için 6 beceri ;
Yapıcı yüzleşme için 6 beceri ;
1. ben, benim, bana gibi kişisel ifadeler kullanın (ben dili)
2. danışan hakkında düşündüklerinizi veya hissettiklerinizi kullanın
5.’kendi sözcükleriyle tekrarlama’, ‘ algıların kontrol edilmesi’ gibi anlamayı amaçlayan iletişim teknikleri kullanın
6. yapıcı geri bildirim yeteneklerini kullanın
YENİDEN YOĞUNLAŞMAK
Danışanın, kendisi için önemli olan konular üzerinde yoğunlaşmasına yardımcı olacak sorular sormaktır. Konuşmalar, istenmeyen ve ilgisiz alanlara kayıldığında kullanılır. Hemşire, konuşmanın danışanın sorularıyla yeniden dönmesi gerektiğini nazikçe anlatması gerekir.
SÜREÇ
En karmaşık tekniktir. Hemşire ile danışan arasındaki kişiler arası dinamiklere dikkati çeker. Bunlar; kapsam, duygu ve davranışla ilişkilidir.
