Kur'AN'da ulûHlyyet

1011 Bakara: 2/95; 29,25.

1012 Al-i İmran: 3/31

1013 Büruc: 85/14

1014 Hud: 11/90

1015 Mücadile: 58/22. 9, 24

1016 İbn Teymiyye, Minhâcu's-Sunne, III, 98.

1017 Maide: 5/54. krş. Al-i İmran: 3/31.

1018 Bakara: 2/195

1019 Bakara: 2/222

1020 Bakara: 2/222

1021 Al-i İmran: 3/76

1022 Al-i İmran: 3/146

1023 Al-i İmran: 3/159

1024 Maide: 5/42

1025 Bakara: 2/195

1026 Al-i İmran: 3/32

1027 Al-i İmran: 3/57

1028 A’raf: 7/31

1029 Enfal: 8/58

1030 Nahl: 16/23

1031 Kasas: 28/77

1032 Aynı yer.

1033 Rm, 3, 31 hk. III, 129.

1034 İbn Teymiyye, Minhâcu's-Sunne, III, 100.

1035 İbn Kayyim, Medâric, III, 18 vd.

1036 “Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun- (3, 31) ayeti.

1037 Rm, 3, 31 hk., III, 12ö.

1038 Rm, aynı yer.

1039 Ahzab: 33/29

1040 el-Buhârî, İmân, 9; Müslim, İmân, hadis no: 67; et-Tirmizî, İmân, 10.

1041 Mirthâcu's-Sunne, III, 100.

1042 F.Schuon, De l'Unite transcendante des Religions, Paris, Gallimard, 1968, S. 28.

1043 Rm, 5, 54 Kk. VI, 163.

1044 Müslim, Birr, Hadis No: 164; el-Buhârî, Ahkâm, 10; et-Tirmizî, Zuhd, 50; Ahmed b.Hanbel, III, 104;ed-Dârimî; Rikâk, 71.

1045 Rm, 2,165 hk., II, 34; Keza aynı eser 3, 31 hk. III, 129.

1046 el-Gazzâlî, İhyâ'u'Ulûmî'd-Dîn, IV, 255.

1047 krş. K. Rahner, Dieu dans le Nouveau Testament, Paris, 1968, s. 73-74.

1048 el-Buhârî, Da'avât, 4; Müslim, Tevbe, 1-8; et-Tirmizî, Kıyâme, 49.

1049 Müslim, Tevbe, 7.

1050 Muslim, İmân, 297; et-Tirmizî, Cenne, 18; İbn Mâce, Mukaddime, 13.

1051 Yunus: 10/26

1052 Tab.. X, 62-69'da 17610-17632 no.h haberler buna dairdir. Muhakkik M.M. Şâkir'in tahriclerine bk.; Ebu Sa'îd ed-Dârimî, er-Redd 'alâ el- Cehmiyye, s. 303-304.

1053 krş. Rahner, s. 74-75.

1054 krş. Rahner, s. 75-77.

1055 Km, Hoşea, 2,19.

1056 Km, Çıkış, 4, 22.

1057 krş. H. Atay, Kur'an'a Göre İman Esasları, s. 23-28.

1058 Rahner, 69 vd.

1059 O. Clement, L'Eglise Orthodoxe, Paris, Puf, 1965, s. 38. Bu fikrin Irenee'den beri Kilise Babalannca ifade edildiği söylenir.

1060 Bakara: 2/138

1061 Sad: 38/72

1062 el-Buhârî, Rikâk, 38.

1063 R. Bultmann, Jesus, s. 106-113.

1064 Matta, 5, 43-48

1065 Aynı eser, s. 106.

1066 İbarenin altını çizmek bize aittir.

1067 Aynı eser, s. 108.

1068 Markos, 12,28-31

1069 Aynı eser, s. 109.

1070 Aynı eser, s. 111

1071 Aynı eser, s. 112

1072 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 158-168.

1073 Muf., s. 463. .

1074 el-Buhâri, el-Burûc sûresinin tefsirinde, tâ'liken rivayet ediyor,

1075 Bey., s. 40 da el-Hattâbî'den.

1076 Bey, s. 39'da

1077 Rm, XXX, 192.

1078 Büruc: 85/21; 50,1

1079 Büruc: 85/15

1080 Hud:11/73

1081 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 168-1169.

1082 Bey., s. 41.

1083 Bakara: 2/253; 3,40; 22,14 vb..

1084 Enbiya: 21/73

1085 Şuara: 26/19

1086 Büruc: 85/16

1087 Hud: 11/107

1088 Enbiya: 21/17. 79. 104

1089 Enbiya: 21/23

1090 Kehf: 18/22-23

1091 M. Eliade, Traitğ, s.

1092 Rahman: 55/29

1093 Mansel, The Limits of religious thought, 5. baskı, Londres, 1867, s. 121-122'-den. Mansel'in bu sözü Dic. The. Cath., IV, sütun, 1285'de naklediliyor. Sö­zünün devamı şöyledir: “Bu yetersizlik, insanların düşünce ve faaliyetlerini “sebeplik” prensibi üzerine kurmalarına engel olmuş mudur? Böylece biz de Nihayetsiz'e, Onu anlamaksızm inanabiliriz”.

1094 Rahman: 55/29

1095 Talak: 65/1

1096 Enbiya: 21/2

1097 el-Buhârî, Tevhid, VIII, 207.

1098 İbn Mâce, Mukaddime, hadis no: 202

1099 bk. İbn Keşîr, VII, 470-471.

1100 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi:169-173.

1101 Rm, 4, 108 hk. V, 141.

1102 Bey., s. 40.

1103 Rm, V, 156. Müellif 2, 19 tefsirinde, bu tevilleri naklettikten sonra “bun­ların hepsi zahiri izahlardır. Şuhûd ehlinin “onları arkasından muhit olan” kelâmı vardır” diyorsa da, bu izahı nakletmiyor (Rm, I, 174.)

1104 Bey., s. 40'da el-Halîmî'den.

1105 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 174-178.

1106 La, Hkm md.; İbnü'1-Esîr, en-Nihâye, I, 418-419.

1107 Muf., s. 126; Bas., I, 490.

1108 el-Asma’nin (ö. 218/833) bu fikrî, TA, VIII, 252'de naklediyor.

1109 eş-Sıhâh, Khm., V, 1901.

1110 Ebû 'Ubeyde, Mecaz, I, 272; Muf., s. 127.

1111 Bas., I, 487.

1112 Eryem: 19/12

1113 Yusuf: 12/22

1114 en-Nihâye, I, 419.

1115 Aynı yer.

1116 Muf., S. 127; Bas., I. 490.

1117 Al-i İmran: 3/79; 6, 89; 45, 16 vb.

1118 Yusuf: 12/22; 28, 14; 21, 74

1119 Bakara: 2/129; 3,48; 4,54 vb

1120 Kamer: 54/5; 43,63; 38,20 vb;

1121 Bakara: 2/269.251

1122 Al-i İmran: 3/48

1123 Bakara: 2/269

1124 Meryem: 19/12

1125 Nisa: 4/54; En’am: 6/89

1126 Nahl: 16/125

1127 Lokman: 31/12

1128 Tin: 95/8

1129 et-Tabersî, X, 512; Hamdi Yazır, VIII, 5940-5941.

1130 et-Tabersî, V, 140, 255; IV, 448; Rm, VIII, 179.

1131 A’raf: 7/87; 10,109; 12,80

1132 el-Maksad, el-Hakîm isminin izahında.

1133 Mesela: en-Nihâye, I, 418-419; La, Hkm md.; Ta, VIII, 254.

1134 Bey., s. 22'de el-Halîmî'den. el-Hattâbî'nin, buna yakın bir izahı için aynı yere bk.

1135 Mul, s. 127.

1136 Zuhruf: 43/4; 44,4; 31,2; 36,2; 10,1; 3,58.

1137 Hud: 11/1; 6,18. 73; 34,1

1138 Şura: 42/51

1139 Fussulet: 41/43

1140 Bu çalışmamızda “el-'Azîz” ismine bk.

1141 Bu çalışmamızda “el-Alîm” îsmine bk.

1142 Neml: 27/6; 15,25; 6,83.128.139; 43,84; 51,30

1143 Yusuf: 12/6.83.100

1144 Nisa: 4/130

1145 Nur: 24/10

1146 Bey., s. 80'de el-Hattâbî ile el-Halîmî'nin izahlarına bk.

1147 En’am: 6/114

1148 Nisa: 4/35. Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 174-178.

1149 en-Nihâye, IV, 22; LA, Kdr md., V, 74.

1150 La, V, 76.

1151 Tab., 2, 106 hk., II, 484; LA, V, 76, 78.

1152 en-Nihâye, IV, 22

1153 Al-i İmran: 3/33

1154 es-Sıhâh, II, 786. .

1155 La, V, 74.

1156 La, V, 75.

1157 La, V, 75.

1158 Kadr: 97/1

1159 Bazılarına göre burada “hüküm” anlamı vardır, “hüküm gecesi” demektir. (La, V, 74; Ta, III, 481).

1160 Talak: 65/7

1161 Mürselat: 77/23

1162 Yunus: 10/5

1163 Yasin: 36/39; 25, 2; 41, 10 vb.

1164 Müzzemmil: 73/20

1165 Misalin, unvan ile ilgisi bize pek zahir görünmüyor. Herhalde, Allah'ın ge­ceyi ve gündüzü ilim ve hikmetle uzatıp kısaltmasını, değiştirmesini, on­ların hakikatlerini bilmesini kasdediyordur.

1166 Al-i İmran: 3/120

1167 Bas., IV, 243-244. Müellifin verdiği örnekler, buraya aldığımızdan daha faz­ladır.

1168 Müddesir: 74/18

1169 Müddesir: 74/19. 20

1170 Vakı’a: 56/60

1171 Sebe: 34/11

1172 Kıyame: 75/4

1173 Bu nevi cem'in tek insan için hiç kullanılmamış olması, bunu Allah'a tah­sis etmek anlamını taşır.

1174 Tab., XXIX, 236; RM, XXIX, 174; et-Tabersî, X, 417. Mürselat: 77/23

1175 Tab.; XXIX, 87; et-Tabersî, X, 358. Me’aric: 70/40

1176 et-Tabersî, VII, 115. Mü’minun: 23/18

1177 Mü’minun: 23/95

1178 Aynı eser, X, 395. Kıyame: 75/4

1179 Kıyame: 75/40

1180 bk. 46, 33 hk., Tab., XXVI, 36; 86, 8 hk., XXX, 145-146; 75, 40 hk., XXIX, 201.

1181 Kıyame: 75/40; 86,8; 46,33; 36,81; 17,99

1182 En’am: 6/65

1183 En’am: 6/37

1184 Kamer: 54/42.55

1185 Bey., s. 28-29.

1186 Aynı yer.

1187 Muf., S. 395.

1188 Kamer: 54/55

1189 Kamer: 54/42

1190 Zuhruf: 43/42

1191 Furkan: 25/54

1192 Bey., s. 41'de el-Halîmî'den.

1193 Muf., s. 394; Bas., IV, 246.

1194 Aynı yerler ve TA, III, 484.

1195 Mekkî ayetlerde: 6, 17; 11, 4; 16, 70.77; 29, 20; 30, 50; 35, 1; 41, 39; 42, 9.29; 46, 33; 67, 1; 25, 54. Medeni ayetlerde: 2, 20. 106. 109. 148. 259. 284; 3, 26. 29, 165. 189; 4, 133; 33, 27; 48, 21; 5, 17.19. 40. 120; 8, 41; 9, 39; 22, 6. 39; 24,45; 57, 2; 59, 6; 60, 7; 64, 1; 65, 12; 66, 8.

1196 Nahl: 16/70; 42, 50; 30, 54; 35, 44

1197 Nisa: 4/149

1198 Mümtehine: 60/7

1199 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 178-182.

1200 Bey., s. 40. el-Cübbâ'inin tarifi de bundan uzak değildir (bk. el-Eş'arî, Makalât, s. 532).

1201 Bakara: 2/35

1202 Nisa: 4/17

1203 Alak: 96/19

1204 En’am: 6/152

1205 Vakı’a: 56/11

1206 A’raf: 7/56

1207 Kaf: 50/16

1208 Krş. Muf.. S. 398-399.

1209 Meryem: 19/52

1210 Tevbe: 9/99

1211 Maide: 5/27; Al-i İmran: 3/183

1212 Vakı’a: 56/11.88; 7,114; 26,42

1213 Al-i İmran: 3/45; 4,172; 83,21.28

1214 Bunlar için bk. el-Mâtürîdî,et-Tevhîd, s. 76-77.

1215 Kaf: 50/16

1216 Vakı’a: 56/85

1217 Hud: 11/61

1218 Sebe: 34/50

1219 Bakara: 2/186

1220 Meselâ Jacobey, Asma ullah El Hosna, s. 555.

1221 el-Buhârî, Megâzi, 38; Müslim, Da'avât, AA.

1222 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 182-184.

1223 TA, Vhb md.; I, 508.

1224 Bey., s. 76'da el-Halîmî'den.

1225 Aynı yer.

1226 Meryem: 19/19

1227 Ahzab: 33/50

1228 Sad: 38/9

1229 Sad: 38/35

1230 Al-i imran: 3/8 . Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 184.

1231 La, Khr md. V, 120.

1232 Tehzîb, Khr md., V, 394. Buna yakın bir tarif için bk. en-Nihâye IV, 129.

1233 Bey., s. 61.

1234 Bey., s. 61 de el-Halîmî'den.

1235 Duha: 93/9

1236 A’raf: 7/127

1237 Sad: 38/65

1238 Yusuf: 12/39

1239 Rad: 13/16

1240 İbrahim: 14/48

1241 Sad: 38/65

1242 Zümer: 39/4

1243 Gafir: 40/16-17

1244 En’am: 6/17-18

1245 Koruyucular (hafaza), insanı koruyan melekler ile (13, 11 ayeti bunu des­teklemektedir), insanın amellerini saklayan, zabteden meleklerdir. (82, 10 ayeti bununla ilgili olmalıdır) diye tefsir olunur. (Krş. İbn Kesir, III, 262).

1246 En’am: 6/61-62

1247 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 184-186.

1248 A’raf: 7/89

1249 Muf., s. 370.

1250 Tehzîb, Fth md., IV, 445; Îbn Keşîr, 34, 26 hk., VI, 505.

1251 Feth: 48/1;

1252 Fatır: 35/2;

1253 el-Makşad, s. 39.

1254 Bu anlamlar verilirken, büyük ölçüde Muf., s. 370'den istifade edilmiştir.

1255 Yusuf: 12/65

1256 En’am: 6/44

1257 A’raf: 7/96

1258 Bakara: 2/76

1259 Feth: 48/1

1260 Şuara: 26/118.

1261 Secde: 32/28-29

1262 A’raf: 7/89

1263 Sebe: 34/26

1264 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 186-187.

1265 Bas., V, 281; RM, VII, 177.

1266 LA, Vly mi, XV, 411.

1267 es-Sıhâh, Vly rad., VI, 2529.

1268 Akraba olmadıkları halde, karşılıklı olarak biribirlerine yardımı taahhüd eden kimselere denir. İslâm öncesi arapları arasında hilf, önemli bir mü­essese idi.

1269 Bas., V, 283; es-Sıhâh, VI, 2520.

1270 es-Sihâh, VI, 2530.

1271 A’raf: 7/196

1272 Bey., s. 162; en-Nihaye, V, 227; LA, XV, 406-407.

1273 el-Maksad, s. 62.

1274 La, XV, 411.

1275 Bakara: 2/257

1276 el-Beydavı, I, 299.

1277 Ebû'l-Bekâ'nın bildirdiğine göre, nüans şudur; Velî bazan, nusrat edemeyecek bir durumda bulunabilir. Naşîr ise bazan mansûra (yardım oluna­na) yabancı olabilir- (el-Kulliyat, s. 681).

1278 Şura: 42/9

1279 A’raf: 7/155

1280 Sebe: 34/41

1281 A’raf: 7/196

1282 Yusyf: 12/101

1283 el-Beydavı, II, 493.

1284 Bakara: 2/257; 3,68

1285 Casiye: 45/19

1286 Ebu Ubeyde, Mecaz, 47, 11 hk., II, 215; Tab., 3, 150, hk., VII, 278.

1287 Tab., XV, 118. Ayrıca bk. Tab, XV, 189; İbn Kesîr, V, 128.

1288 Al-i İmran: 3/150 vb.

1289 krş. Muf., S. 533.

1290 Mecaz, 9, 51 hk. I, 62; 22, 78 hk, II, 54.

1291 Bey., s. 69.

1292 Yunus: 10/30; 6, 62

1293 Enfal: 8/ 40; 22, 78; 47, 11; 3, 150; 8, 40; 66, 2. 4; 2, 286; 9, 51

1294 el-Gazzâlî, el-Maksad, s. 68; en-Nihâye, V, 227; La, XV, 406-407.

1295 Bey., s. 67.

1296 Bey., s. 68.

1297 Rad: 13/11

1298 et-Tabersî, V, 281.

1299 Bas., V, 281.

1300 Prof. Dr. Suad Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyyet, Kayıhan Yayınevi: 188-191.

1301 Bey., s. 44'de el-Hattâbi'den.

1302 el-Maksad, s. 41.

1303 Taha: 20/46

1304 Mücadile: 58/1; 181

1305 Mücadile: 58/1