Kurs: I fənn: Pedaqogika

V Böyük məktəbyaşlı uşaqların psixofizioloji xüsusiyyətləri.

Böyük məktəbyaşı – ilk gənclik dövrüdür. Bu dövrdə fiziki və psixi yetkinlik baş versə də şəxsiyyətin inkişafı qeyri-stabil, ziddiyyətli ola bilir.

Uşaqların fiziki inkişafının xarakterik cəhətləri, təxminən, bunlardır:

• 
  bədənin və ətrafların qeyri-mütənasibliyi aradan qalxır;
  
• 
  döş qəfəsinin həcmi artır;
  
• 
  ürəyin ölçüsü bədənin çəkisi ilə mütənasib olur;
  
• 
  ürək – damar sistemindəki ləngimələr aradan qalxır;
  
• 
  əzələ qüvvəsi artır;
  
• 
  fiziki işgörmə və hərəkətlərin koordinasiyası böyüklərdə olan səviyyəyə yaxınlaşır;
  
• 
  boyartımı ləngiyir, lakin fiziki güc və sağlamlığın möhkəmlənməsi davam edir.
  

Böyük məktəbyaşlı uşaqların psixofizioloji xüsusiyyətlərindəki xarakterik əlamətləri, təxminən, bu cür qruplaşdırmaq olar:

• 
  sinir sistemi daha yüksək inkişaf mərhələsinə qalxır;
  
• 
  idraki fəaliyyətdə mücərrəd təfəkkür üstün olur, öyrənilən fakt və hadisələrin mahiyyətini və səbəb-nəticə əlaqələrini dərk etmə səyi artır;
  
• 
  analiz-sintez, müqayisə, kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinin dialektik mahiyyəti kimi fikri əməliyyatlar üstünlük təşkil edir;
  
• 
  nitq inkişaf edir, lüğət fondu zənginləşir;
  
• 
  hisslər və iradi proseslərin səviyyəsi yüksəlir;
  
• 
  əxlaqi görüşləri, əxlaq məsələlərinə münasibəti nizamlanır, inam və əqidə formalaşır;
  
• 
  qarşılıqlı münasibətlər daha düşünülmüş, səmimi xarakter alır. Bir çox hallarda bütün sonrakı həyata təsir edən sevgi, borc, vətəndaşlıq kimi ali hisslər formalaşır;
  
• 
  həyatda öz yerinin müəyyən edilməsi, özünütəsdiq, peşəyönümü kimi məsələlər ön plana çəkilir;
  
• 
  müasir həyatın yenilikləri, ədəbiyyat, musiqi, geyimdə olan müasir dəb, həmçinin psevdomədəniyyət onları daha çox cəlb edir.