| Elektr
Vakuumli diod
LD
FIZIKA
P 3.8.1.1
LD Didactic GmbH . Leyboldstrasse 1 . D-50354 Huerth / Germany . Phone: (02233) 604-0 . Fax: (02233) 604-222 . e-mail:
info@ld-didactic.de
©by LD Didactic GmbH
Vakuumli diodning volt-amper
xarakteristikasini o’rganish.
Tajribalarning maqsadi:
-Vakuumli diodning volt-amper xarakteristikasini katodni qizdirish kuchlanishining uch
qiymatida o’lchash.
-Xajmiy manfiy zaryadning anod maydoniga qarshi ta’sir sohasini va VAX ining to’yinish
sohasini aniqlash.
-Lengmyur-Chayld qonunini tekshirish.
Asosiy ma’lumotlar.
Vakuumli diod ichida vakuum hosil qilingan, germetik yopiq ikki elektrodni o’z ichiga
olgan shisha lampadan iborat o’zidan elektronlar chiqaradigan termoionik katod va anod.(1-
rasmga qarang).Agar lampaning katodi va anodi orasiga yetarlicha kuchlanish qo’yilsa shu ikki
qutb o’rtasida elektr toki vujudga keladi. Katod elektr toki yordamida qiziydigan simdan iborat
bo’lib u elektr kuchlanishi ta’sirida elektronlarni ajratib chiqaradi. Qizigan katod o’zidan
elektronlarni chiqaradi (termoelektron emissiya). Agar anod potensiali katod potensialiga
nisbatan musbat bo’lsa elektronlar anodga tomon tezlanish oladi va anod toki hosil bo’ladi. Anod
tokining qiymati, boshqa narsalardan tashqari, anod va katod o’rtasidagi kuchlanishdan (anod
kuchlanish) bog’liq bo’ladi. Agar anod kuchlanishning yo’nalishi qarama-qarshiga o’zgartirilsa
katoddan chiqayotgan elektronlar qarama-qarshi yo’nalgan maydonga qarshi harakatlana
olmasligi uchun anod toki hosil bo’lmaydi. Shuning uchun vakuumli diod filtrlash bloke sifatida
yoki o’zgaruvchan toklarning to’g’rilagichi sifatida foydalanish mumkin. Demak, umuman
olganda, vakuumli diod yarim o’tkazgichli diodga o’xshash xossalarga ega. Yarimo’tkazgichli
diodlar rivojlanish bilan vakuumli diodlar tobora muhimligini yo’qotib bormoqda. Bugungi
kunda integral zanjirlarda kam joy egallaganliklari uchun asosan yarimo’tkazgichli
qurilmalardan foydalanilmoqda. Bu tajribada vakuumli diodning VAX o’rganiladi. VAX anod
toki I
A
ning anod kuchlanishi U
A
dan bog’liqligini ifodalaydi. 2-rasmda diodni VAXning tipik
shakli ko’rsatilgan.
1-rasm. P diodning diagrammasi: 1-qizdiruvchi vilka, 2-katod plastinkasi, 3-katod
qizdirgich simi, 4-Anod, 5-anodni ulash simi.
| 
