Leksik sinonimiya, graduonimiya haqidagi nazariy qarashlar

2. Uslubiy sinonimlar (stilistik sinonimlar). Bunday sinonimlarning leksik ma nosi ijobiy yoki salbiy bo yoqlar (uslubiy semalar) bilan qoplangan bo'ladi, ayni shu uslubiy semalar sinonimlarning uslubiy vosita sifatidagi qiymatini belgilaydi. Masalan. jilmaymog, iljaymog, irjaymog, tirjaymog, ishshaymog va irshaymog leksemalarining barchasida bitta leksik ma' no - «ovoz chigarmay miyig ida kulish» hodisasini nomlash bor. ammo shu ma'no jilmaymoq leksemasida biroz ijobiy, iljaymog leksemasida esa biroz salbiy boyoq bilan goplangan. bu salbiy bo yoq irjaymog, tirjaymoq, ishshaymog va irshaymog leksemalarida yana-da ortib boradi.

2. Uslubiy sinonimlar (stilistik sinonimlar). Bunday sinonimlarning leksik ma nosi ijobiy yoki salbiy bo yoqlar (uslubiy semalar) bilan qoplangan bo'ladi, ayni shu uslubiy semalar sinonimlarning uslubiy vosita sifatidagi qiymatini belgilaydi. Masalan. jilmaymog, iljaymog, irjaymog, tirjaymog, ishshaymog va irshaymog leksemalarining barchasida bitta leksik ma' no - «ovoz chigarmay miyig ida kulish» hodisasini nomlash bor. ammo shu ma'no jilmaymoq leksemasida biroz ijobiy, iljaymog leksemasida esa biroz salbiy boyoq bilan goplangan. bu salbiy bo yoq irjaymog, tirjaymoq, ishshaymog va irshaymog leksemalarida yana-da ortib boradi.

Qiyos giling: U hamisha kulib, jilmayib turadigan mehribon chehrani ko'rmadi (M.Ism.). Sho xroq qiz, jigitlar iljayib, bir-biriga ko'z gisib qo 'yishadi («Mushtum»). Fosih afandi bolsa ... qora duldul ustida kuydirgan kalladay irjayib o’tirar edi (M.Ism.). Fazliddin tirjayib, egri-bugri tishlarining oqini korsatdi (O.) Lekin Murzin hayron golib: «U emas-ku!» - degan edi, kommendant: «Adashmang, aynan ozi», - dedi surbetlarcha ishshayib. (Sh.). Yer yutgurlar, nima gilib irsh a yib turibsizlar, huv, ko’zlaring teshilsin! - dedi xotinlardan biri (M.Os.).

Qiyos giling: U hamisha kulib, jilmayib turadigan mehribon chehrani ko'rmadi (M.Ism.). Sho xroq qiz, jigitlar iljayib, bir-biriga ko'z gisib qo 'yishadi («Mushtum»). Fosih afandi bolsa ... qora duldul ustida kuydirgan kalladay irjayib o’tirar edi (M.Ism.). Fazliddin tirjayib, egri-bugri tishlarining oqini korsatdi (O.) Lekin Murzin hayron golib: «U emas-ku!» - degan edi, kommendant: «Adashmang, aynan ozi», - dedi surbetlarcha ishshayib. (Sh.). Yer yutgurlar, nima gilib irsh a yib turibsizlar, huv, ko’zlaring teshilsin! - dedi xotinlardan biri (M.Os.).