ON1
|
Ulıwma bilim beriw mektepler oqıwshılarına fizika páni boyınsha sapalı bilim beretuǵın oqıtıwshını atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikasınıń fundamental tiykarları menen tanıstırıw
|
ON 2
|
Pán boyınsha teoriyalıq hám ámeliy kónlikpelerdi qáliplestiriw
|
ON 3
|
Ǵárezsiz túrde ilimiy-ámeliy izertlew orınlaw kónlikpeleri qáliplesiwine tiykar jaratıw
|
ON 4
|
Oqıtıw tarawındaǵı innovacion xızmet tiykarların
|
ON 5
|
Atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikası pánin oqıtıwda hámde ilimiy izertlewler alıp barıwda qollanılatuǵın zamanagóy jantasıwlar hám texnologiyalardan xabardar bolıwı
|
ON 6
|
Atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikasın oqıtıwda qoyılatuǵın házirgi zaman talapların biliw
|
ON 7
|
Atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikası pániniń mazmunı, quralları, metodları hám qáliplestiriwdiń baylanıslılıǵı hám izzhilligin támiyinlew
|
ON 8
|
Shınıǵıwlarda oqıtıw resurslarınan nátiyjeli paydalanıw
|
ON 9
|
Oqıtıw mazmunına baylanıslı xabarnamalardı qayta islew, ulıwmalastırıw hám oqıwshılarǵa jetkiziw kónlikpelerine iye bolıw
|
ON10
|
Atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikası sabaǵında zamanagóy innovacion pedagogik texnologiyalardı qollaw
|
ON11
|
Atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikası sabaǵına qoyılatuǵın zamanagóy talaplar tuykarında sabaqlardı shólkemlestiriw kónlikpelerine iye bolıw
|
ON12
|
Zamanagóy jantasıwlar hám innovaciyalardan kásiplik xızmette paydalanıw
|
ON13
|
Atom, yadro hám elementar bóleksheler fizikası jetiskenlikleri, ilimiy izertlewlerden xabardar bolıw
|
|
Shınıǵıwlar túri
Lekciya (L) V-semestr
|
L1
|
I – modul.
Kirisiw, atom duzilisi. Tomson modeli. (2saat)
Atom hádiyselerin tusindiriwde klassikalıq fizikanıń qıyınshılıqları, XX – ásir basındaǵı janalıqlar, atomnıń tomson modeli, atomnıń yadro modeli, rezerford tájriybesi, -bóleksheler, yadronıń ólshemi, zaryadı hám massası. Atomnıń yadro modeliniń kemshiligi.
|
L2
|
Rezerford tájiriybesi, Frank-Gerts tájribeleri. (2saat)
rezerford hám frank-gerts tájribesi hám oniń nátijeleri haqinda tusinik beriledi.
|
L3
|
Vodorod atominiń spektral seriyalari. Vodorod atominiń bor teoriyasi. (2 saat)
Bul temada talabalarǵa bor postulatlari, vodorod atominiń spektral seriyalari hámde vodorod atominiń bor teoriyasi haqinda tusinik hám maǵliwmatlar beriledi
|
L4
|
Devison-Jermer tájribesi hám basqa tájribeler. Shtern-Gerlax tájribesi. Elektron spin tusinigi. Atomniń sirtqi magnit maydani. Zeeman effekti. (2 saat)
Devison-jermer hám shtern-gerlax tajriybesin úyreniw. Zeeman effekti túsindiriliwi. Atomnıń sırtqı magnit maydanı haqqında.
|
L5
|
Atom yadrosiniń duzilisi, qásiyetleri, yadro radiusi hám oni ólshew usíllari. (2 saat)
Atom yadrosın qurawshı nuklonlar. Atom yadrosin xarakterlewshi shamalar. Yadrodaǵı oń zaryadqa iye bólekshelerdiń sanı.
|
L6
|
Atom yadrosiniń massasim ólshew usillari. Massaliq spektrometriya, yadroliq reyaksiyalardiń energetikaliq balanisi, alfa idiraw balanisi, beta idiraw balanisi qisqa tolqinli radiospektroskopiya usili.. (2 saat)
Spektroskopiyada spektral termler hám energetikalıq qáddiler gorizontal siziqlar. Olar arasindaǵi elektron ótiwleri. Joqari energetikaliq qáddilerden tómengi energetikaliq qáddilerge baǵitlanǵan strelkalar. Alfa nurlaniwshi yadrolardiń qásiyetleri. Beta nurlaniw hám onıń payda boliw shártleri. Gamma nurlaniw protsessi.
|
L7
|
Neytron. Neytronniń massasin ólshew. (2 saat)
Neytronlardıń kóbeyiw koeffitsienti. Plutoniydiń payda bolıwı. Shinjirli reakciyanıń juriwi ushin hár bir neytronnıń yadrolardıń bóliniwin keltirip shiǵariwi zárurli emes. Tek uranniń berilgen massasindaǵi azat etilgen neytronlariniń ortasha sani waqittiń ótiwi menen kemeyiwi tiyis. Bul shárt neytronlardiń kóbeyiw koeffitsienti k birden úlken yamasa oǵan teń bolsa orinlanadi. Neytronlardiń kóbeyiw koeffitsenti dep qandayda bir áwladtaǵi neytronlar saniniń, oniń aldindaǵi áwladtiń neytronlariniń sanina aytadi.
|
L8
|
Yadroniń baylanis energiyalari. Veytszekerdiń yarim emferikaliq formulasi. (2 saat)
1935 jil k.veytszekker tajriybe nátiyjelerine tiykarın yadroni suyiq tamshi dep qarap, yadro baylanis energiyasi ushin yarim empirikaliq formulasin jaratti. Yadroniń qisilmawi, nuklonlar arasindaǵi tásirlesiw qisqa araliqta ulken parametr menen boliwi, salistirma baylanis energiyasiniń turaqliliǵi yadroniń suyiq tamshiǵa uqsaydi dewge tiykar boladi.
|
L9
|
Radioaktivlik. Radioaktivlik idiraw nizami. (2 saat)
Radioaktivlik qubilisi tábiǵiy sháriyatta boliwi menen birge, jasalma jol menen de payda etiw mumkin. Biraq eki radioaktivlik qubilisi arasinda parq joq. Radioaktivlik nizamlari radioaktiv izotoplardiń qanday aliniwina baylanisli bolmaydi. Radioaktivlik yadroniń ishki qásiyeti bolip, hár bir yadro ózine sáykes idiraw turi hám intensivligine iye.
|
L10
|
α – idiraw. (2saat)
Alfa nurlaniwshi yadrolardiń qásiyetleri. Alfa-idiraw yadroliq kushler tásirinde bárshe saqlaniw nizamlarinıń orinlaniwi menen payda boladi. Alfa bóleksheler qásiyetlerin úyreniw zaryadi Z=2, massa sani A=4, baylanis energiyasi e=28 mev, spini i=0, magnit momenti µ=0 bolǵan jalańash geliy atomi ekenligin kórsetti.
|
|
