Mała encyklopedia kultury antycznej

Larius lacus dziś Lago di Como; jezioro w Galii Transpadańskiej, obfitujące w ryby, słynne z pięknego położenia. Nad brzegami jeziora zamożni Rzymianie budowali wille wy­poczynkowe.

Larunda zob. Lara.

larwy (łac. laryae) złe dusze zmarłych, uka­zujące się żywym jako nocne widma i straszydła, w przeciwieństwie do dobrych i opiekuńczych Larów. Zob. Lary, lemury.

Lary (łac. Lares) dusze zmarłych, podniesione u Rzymian do rzędu bóstw, które w przeciwień­stwie do złych dusz, larvae, opiekowały się po­zostałymi przy życiu członkami rodziny, Lares familiares. Wizerunki 1. w postaci niewielkich laleczek umieszczano w Lararium, w atrium, nad ogniskiem domowym. 1. otaczano niezwykłą czcią: co dzień rano ojciec rodziny wraz z całą rodziną zanosił do nich modły, składał im ofiary podczas posiłków, szczególnie w-Kalendy, Nony i Idy każdego miesiąca. W czasie świąt rodzin­nych, jak urodziny, dzień nałożenia przez chłopca bulii lub toga yirilis, wesele itd. otwierano Lara­rium, wieńczono je kwiatami, składano ofiary z ciasta, wina, kadzidła. 1. otaczały opieką członków rodziny również poza domem: na polu — Lares rurales, w zagrodzie, za granicą, na mo­rzu — Lares permarini, na lądzie, w wojsku i w czasie podróży — Lares militares. Większym jeszcze kultem otaczano Lary publiczne, Lares publici, które opiekowały się całym miastem, Lares urbani, lub państwem, praestites. 1. opie­kującym się drogami i ścieżkami, Lares compi-tales, wznoszono przydrożne ołtarze i kapliczki i obchodzono na ich cześć święto Compitalia. Początek kultu 1. wywodzi się ze zwyczaju grze­bania zmarłych w obrębie domu, czego zabroniło dopiero prawo XII tablic.

Larynma najbardziej na wschód wysunięte miasto w Lokrydzie, położone w pobliżu niedu­żej zatoki u ujścia rzeki Kefisos do Zatoki Eubejskiej.

Laryssa zob. Larissa.

Las 1. stare miasto w Lakonii, .na południe od portu Gythejon, zniszczone, wg mitu, przez Dioskurów. 2. mit. heros lakoński, eponim mia-

Lasion

407

Latynowie

sta L., miał zginąć z ręki Achillesa lub jego przy­jaciela Patroklosa.

Lasion warowne miasteczko na pograniczu Arkadii i Elidy, stanowiące przedmiot sporu między Elijczykami a Arkadyjczykami.

Lasos poeta dytyrambiczny i muzyk z VI w. p.n.e., z Hermiony w Argolidzie. Przez dłuższy czas przebywał w Atenach, wezwany prawdo­podobnie przez Hipparcha. Odniósł szereg zwy­cięstw na zawodach. Zajmował się również teo­rią muzyki, miał być autorem pierwszej greckiej książki o muzyce i ustalić szereg podstawowych pojęć i podziałów muzycznych. Rozszerzył rów­nież użycie aulosu frygijskiego wprowadzając go jako akompaniament do śpiewu w dytyrambie. Uczniem 1. miał być Pindar.

Lastenes (Lasthenes) Olintyjczyk, przekupiony przez Filipa Macedońskiego, ułatwił mu w r. 347 p.n.e. opanowanie miasta.

latarnie morskie (gr. fdros, łac. pharus) pierw­sze próby wskazywania okrętom drogi za po­mocą sygnałów świetlnych znajdujemy w staro­żytnej Grecji. 1. m. były podobno w ateńskim porcie Pireusie i w Munychii. Najstarszą /. m., o której wyglądzie posiadamy pewne dane, pierwowzorem wszystkich późniejszych /. m., była latarnia na wysepce Faros (zob.) w porcie Alek­sandrii, zbudowana przez architekta Sostratosa z Knidos. Wysokość jej wynosiła ok. 120 m. Na czworobocznej podstawie opierała się część środkowa budowli w kształcie sześcio- czy może ośmioboku, zakończona okrągłą latarnią. Wia­domości te przekazał pisarz i geograf arabski Edrisi z XI w. Latarnia na Faros przetrwała do początku XIV w. i uległa zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi. Rzymska latarnia morska zbu­dowana w II w. n.e. w Brigantium (dziś La Co-rufla w Hiszpanii) jest czynna do dzisiaj i stanowi ciekawy zabytek kultury materialnej starożyt­nego Rzymu.

Lateranus przydomek rodu Klaudiuszów (zob. Ciaudii), Sekstiuszów (zob. Sextii) i Plaucjuszów (Plaiitii). Plautii Laterani posiadali w I w. n.e. wspaniały pałac na mons Caelius. Neron kazał zgładzić Plautiusa, aby zawładnąć jego bogac­twami, a zwłaszcza pałacem. Była to później rezydencja papieska aż do r. 1305, kiedy papieże przenieśli się do Francji.

Laterium posiadłość wiejska Kwintusa Cycerona w pobliżu Arpinum.

Latialis (lub Latiaris) przydomek Jowisza jako opiekuna Lacjum (zob. Feriae Latinae).

latifundia łac. wielkie posiadłości ziemskie w Italii, tworzone od II w. p.n.e. przez patry-cjuszów i ekwitów drogą zajmowania gruntów państwowych, ager publicus, i stale powiększane drogą wywłaszczeń drobnych posiadaczy ziemi. Oparte na nieograniczonym wyzysku pracy nie­wolniczej, /. tworzyły rozległe gospodarstwa plan­tacyjne; stosowano w nich również na wielką skalę hodowlę bydła. Pierwsze oznaki kryzysu /., spowodowane m. in. małą wydajnością pracy niewolników i prymitywnymi narzędziami, da­tują się od połowy I w. p.n.e. Właściciele /., zwłaszcza położonych w okolicach niezdrowych lub bardzo odległych od metropolii, poczęli roz­drabniać swe grunty, puszczając niewielkie dział­ki w dzierżawę drobnym rolnikom-kolonom.

Latini zob. Latynowie.

Latinus mit. heros-eponim plemienia Latynów, syn Fauna i nimfy Marica, wg innej wersji — syn Odyseusza i Kirke, brat Lawiniusza i ojciec Lawinii, król Lacjum; przyjął on gościnnie Eneasza, oddal mu córkę za żonę i pozostawił mu swe królestwo.

Latiuni zob. Lacjum.

Latmos pasmo górskie w Karu w Azji Mn., na północo-wschód od Miletu, na południe od biegu rzeki Meander, nad zatoką o tej samej nazwie. Tutaj, wg legendy, Selene ujrzała i po­kochała śpiącego Endymiona.

Latobrygowie (łac. Latobrigi) plemię germań­skie mieszkające w pobliżu źródeł Dunaju, są­siadujące z Helwetami i Raurykami, pokonane przez Cezara.

latoiniaj (gr. latarnia]) kamieniołomy; praca w /. należała do najcięższych, dlatego zsyłano tam niewolników, którzy dopuścili się wykro­czenia.

Latona zob. Leto.

latrunculus łac. pionek do gry, stąd Indus latrunculorum lub ludus latruncularius gra podo­bna do szachów.

latyfundia zob. latifundia.

Latynowie (Latini) plemię italskie zamieszku­jące Lacjum (Latium veius), tj. obszary w dolnym biegu Tybru oraz Góry Albańskie między Mo­rzem Tyrreńskim a Apeninami. Podbili oni dawnych mieszkańców: Sikulów, Pelazgów, Abo-rigenów. Wg legendy, król Lacjum Latinus przyjął gościnnie Eneasza wraz z towarzyszami, zbiegłych po zniszczeniu Troi i oddał mu za żonę córkę swą Lawinie. 1. pod hegemonią miasta Alba Longa tworzyli związek trzydziestu

Latynus

408

Leander

miast. Za panowania króla Tullusa Hostiiiusza Rzymianie zdobyli i zburzyli Alba Longa, za następnych królów opanowali inne miasta latyńskie. Po upadku Tarkwihiuszów 1. wzniecili powstanie przeciwko Rzymowi; na mocy trak­tatu Spuriusa Kasjusza w r. 493 p.n.e., 1. i Rzy­mianie, zrównani w prawach, zawarli nowe przymierze. Ponowne powstanie 1. zakończyło się podbojem ich kraju przez Rzymian w r. 338 p.n.e.

Latynus zob. Latinus.

laudatio łac. 1. w rzymskim procesie karnym ustne lub pisemne poświadczenie nieposzlakowa-ności życia oskarżonego. 2. mowa pogrzebowa.

laudado lunebris zob. epitafios.

laureatae litterae iac. zawiadomienie o odnie­sionym zwycięstwie, przesyłane przez dowód­ców rzymskich do senatu; tabliczki zawierające tę wiadomość wieńczono liśćmi laurowymi, stąd nazwa.

Laurentum dawne miasto w Lacjum, między Ostią i Lawinium, w pobliżu Morza Tyrreńskiego, przy via Seyeriana, miało stanowić pier­wszą stolicę Lacjum.

Lauretum gaj laurowy na Awentynie poświę­cony Apollinowi.

Laurion lesiste góry w południowo-wschodniej Attyce, znane z kopalni ołowiu i srebra, eksplo­atowanych od czasów Pizystratydów (V w. p.n.e.). Podczas wojen perskich, na wniosek Temisto-klesa, zbudowano flotę wojenną z dochodów czerpanych z kopalni.

Laurolavmium zob. Lawinium.

Lauron miasto w Hispama Tarraconensis na wschód od Gades, w pobliżu wybrzeża mor­skiego, znane ze zwycięstwa Sertoriusza nad wojskami Pompejusza w r. 80 p.n.e. Tutaj zgi­nął Gneusz Pompejusz w r. 45 po ucieczce spod Mundy.

Laus (gr. Laos) 1. rzeka w Italii na pograni­czu Lukanii i Bruttium. 1. miasto na prawym brzegu rzeki o tejże nazwie, założone przez mieszkańców Sybaris w VI w. p.n.e.

Laus Pompeii dziś Lodi Yecchio; miasto na terenie posiadłości Insubrów, gdzie ojciec Pom­pejusza Wielkiego, Gneusz Pompejusz Strabo, założył kolonię rzymską (n/I w. p.n.e.).

lautia łac. wygody i udogodnienia, które pań­stwo rzymskie ofiarowywało znakomitym goś­ciom przybyłym do Rzymu, zwłaszcza posłom obcych państw, były to: noclegi, kąpiele, wyży­wienie itp.

Lautulae 1. miasto Wcisków w Latium no­vum, w lesistym wąwozie między Tarraciną a Fundi. Tutaj Rzymianie ponieśli klęskę w dru­giej wojnie samnickiej w r. 315 p.n.e., za kon­sula Kwintusa Fabiusza Maksymusa (zob. Fa-bii S). Miejsce urodzenia cesarza Galby. 2. pra­wdopodobnie źródło termiczne w Rzymie loka­lizowane pomiędzy świątynią Janusa a Yalebrum.

Lautumiae więzienie w Rzymie nazwane tak od znajdujących się tutaj przedtem kamienio­łomów.

lałatrina łac. 1. sala w termach rzymskich, przeznaczona do kąpieli i obmywania dała. 2. ubikacja w domu rzymskim, zaopatrzona w rurę dostarczającą bieżącej wody.

Laverna mit. bogini rzymska opiekująca się złodziejami i oszustami. Przy via Solaria znaj­dował się poświęcony jej gaj, a przy porta La-vemalis jej ołtarz.

Layernium miejscowość w Kampanii w po­bliżu Formii, gdzie znajdowała się willa Publiusza Scypiona Afrykańskiego.

Lannius gramatyk rzymski, prawdopodobnie z pierwszej poł. II w. n.e.

Lawinia (łac. Lavinia) mit. córka Latinusa, żona Eneasza, matka Sylwiusza (zob. Silvius). Od jej imienia zostało nazwane miasto Lawi­nium.

Lawinium (Lavinium) dawne miasto w Lacjum, wg legendy założone przez Eneasza; stolica La­cjum po Laurentum oraz ośrodek religijny znany z kultu Wenery i Penatów. Z Rzymem pozo­stawało zawsze w dobrych stosunkach. W cza­sach późniejszych konsulowie i pretorzy przy­bywali tutaj dla złożenia ofiary przed objęciem urzędu. W I w. p.n.e. wyludniło się, za czasów Trajana otrzymało nowych kolonistów i zostało połączone z Laurentum w jedno miasto o nazwie Laurolavmium.

Lazowie (łac. Lazae, gr. Lazaj) lud w Kol­chidzie, mieszkający nad rzeką Fasis; główne miasto Archajopolis.

Leander (gr. Leandros) mit. młodzieniec z Aby-dos w Troadzie, wg legendy—w czasie świąt Afrodyty zakochał się w kapłance Afrodyty Sestos, Hero, i odtąd co noc przepływał do niej przez Hellespont kierując się światłem lam­pki, którą Hero stawiała w oknie swej izdebki na wysokiej wieży. Pewnej nocy gwałtowna burza zgasiła lampkę i 1. zginął w nurtach wzburzo­nego morza. Gdy Hero ujrzała nazajutrz rano

Learchos

409

Legio VII Gemina

wyrzucone na brzeg zwłoki kochanka, odebrała sobie życie skoczywszy do morza ze swej wy­sokiej wieży.

Learchos mit. syn Atamasa i Ino, zamordowa­ny przez ojca podczas ataku szału.

Lebadeja miasto w Beocji u stóp Helikonu, ze słynną wyrocznią Zeusa Trofoniosa.

Lebedos miasto w Jonii, na północo-zachód od Kolofonu.

Leben (albo Lebena) portowe miasto na Kre­cie, założone przez Fenicjan (jak wskazuje na­zwa), ze słynną świątynią Asklepiosa.

Lebintos (gr. Lebinthos) dziś Lebitha; mała wysepka w grupie Sporad, między wyspami Amorgos a Kałymna.

Lechajon mały port handlowy nad Zatoką Koryncką, połączony murami z Koryntem. Sta­cjonowała w nim również flota wojenna. . lectica zob. lektyka.

lectisternium łac. uroczystość religijna, obcho­dzona w Rzymie od r. 399 p.n.e., polegająca na urządzaniu wspaniałych uczt ku czci bogów:

Apollina, Merkurego, Jowisza, Junony, Miner-wy, Wenus i in. Potrawy ustawiano na stołach przed posążkami bogów umieszczonymi na wy­ścielanych łożach, lecti. Urządzaniem /. zajmo­wało się kolegium kapłanów stojących na straży uroczystości publicznych i prywatnych uroczy­stości religijnych, tzw. duwmiri sacris fadundis. Ostatnie wzmianki literackie o /. pochodzą z r. 179 p.n.e.

Leda mit. córka Testiosa i Eurythemis, żona Tyndareosa, matka Klitajmestry, Fojbe, Filinoe t Timandra. Była kochanką Zeusa i wydała na świat Helenę oraz obu Dioskurów (wcześniejsze mity uważają ich za synów Tyndareosa). Wg innej wersji — była nie żoną, lecz córką Tynda­reosa. Późniejsze mity opowiadały, że Zeus zbli­żył się do 1. w postaci łabędzia, wskutek czego L, wydała potem na świat dwa jaja, z których wykluli się Dioskurowie (Kastor i Polideukes) i Helena.

legat¹ (łac. legatum) zapis testamentowy. Po­czątkowo testator mógł obciążyć dziedzica na­wet taką ilością zapisów, że wyczerpywały one cały spadek. W związku z tym państwo zaczęło wprowadzać pewne ograniczenia: lex Furia uchwalona ok. r. 200 p.n.e. głosiła, że w zasa­dzie zapis nie może przekraczać tysiąca asów;

lex Yoconia z r. 169 p.n.e. ustalała, że zapis nie może przewyższać tego, co otrzymuje dziedzic;

lex Falcidia z r. 40 p.n.e. postanowiła, że po

wpłaceniu wszystkich zapisów dziedzicowi musi pozostać co najmniej % część spadku.

legat 2 (łac. legatus) 1. poseł, wysłannik Rzy­mu lub obcego państwa, uważany powszechnie za osobę nietykalną. Za przewinienia mógł od­powiadać jedynie we własnej ojczyźnie. Po przy­byciu do Rzymu, poseł zaprzyjaźnionego narodu zgłaszał swój przyjazd kwestorowi, który trosz­czył się o jego zakwaterowanie i utrzymanie. 1. przybywający z wrogiego państwa nie mógł od razu wejść do Rzymu, lecz musiał czekać po drugiej stronie Tybru na wyznaczenie mu przez senat audiencji. 2. pomocnik i doradca namiest­nika prowincji. 3. /. wojskowy, adiutant dowódcy wojska rzymskiego. 4. w czasach cesarstwa tytuł /. nosił namiestnik w prowincjach cesarskich, mianowany do odwołania; tak samo tytuło­wano dowódcę legionu (legatus legwnis).

legatio łac. poselstwo zarówno w sensie urzędu posła, personelu poselskiego, jak i misji posła;

także misja pomocnika i doradcy wzgl. zastępcy wyższego urzędnika, w szczególności zarządcy prowincji (sprawującego swe funkcje poza Rzy­mem); /. libera wyjeżdżając do prowincji dla załatwienia własnych spraw lub na wypoczynek senatorowie rzymscy często uzyskiwali fikcyjną misję do załatwienia w imieniu senatu, za co otrzymywali zwrot kosztów podróży, a prowincje były obowiązane przyjmować ich jak prawdzi­wych posłów, dostarczać im noclegów, wyży­wienia i środków transportowych.

leges zob. lex.

legio łac. legion, jednostka wojskowa armii rzymskiej. Do reformy Mariusza (107 p.n.e.) /. liczyła a) 4200 żołnierzy piechoty: po 1200 hastati i principes, 600 triarii i 1200 lekkozbroj-nych (yelites) oraz b) 300 konnych. 1. dzieliła się na 30 manipułów po 2 centurie (zob.). Re­forma Mariusza zmieniła legion w armię zawo­dową, reorganizując jednocześnie jego skład, liczebność i taktykę. Siła /. wzrosła do 6000 żołnierzy, usunięci zostali konni i yelites, w dzia­łaniach taktycznych manipuł wypierać zaczęła coraz bardziej kohorta (3 manipuły, czyli 6 cen­turii). August w 15 r. p.n.e. ustalił liczbę legio­nów na 28, przy czym każdy legion składał się odtąd z 5000 pieszych, 120 konnych.

Legio VII Gemina dziś Leon; miasto w His-pania Tarraconensis, wywodzące swą nazwę od stacjonującego tam VII legionu rzymskiego Gal-by, połączonego z legionem germańskim Wespa-zjana.

Leitos

410

Lemnos

Leitos mit. syn Alektora, uczestnik wyprawy Argonautów, dowódca Beotów w wojnie trojań­skiej, zabity przez Hektora.

Lejbethra zob. Libetra.

Lejbetrion (gr. Lejbethrion oroś, tac. Libethrius mons) zachodnia część Helikonu, w pobliżu Koronei, znajdowała się tam grota i dwa źródła poświęcone nimfom gór.

leksiarchowie (gr. leksfarchoj) urzędnicy ateń­scy, w liczbie 6; mieli nadzór nad obywatelami zbierającymi się na zgromadzenie oraz kontrolo­wali ich uprawnienia. Pomagało im w tych czynnościach 30 niższych urzędników (syllogeis).

Lekton górzysty przylądek w Troadzie w Azji Mn., naprzeciw wyspy Lesbos.

lektyka (łac. lectica) łoże (lub fotel) przysto­sowane do noszenia przez tragarzy i zastępujące pojazd. Zwyczaj posługiwania się /. przejęli Grecy ze Wschodu. Do V w. p.n.e. używano jej tylko do przenoszenia rannych. W V w. p.n.e. /. pojawia się już na ulicach miast greckich, jednakże mężczyźni posługują się nią tylko wy­jątkowo, w razie choroby lub kalectwa. Miała ona kształt łoża o 4 niskich nóżkach, była no­szona przez 6-8 tragarzy, którzy ujmowali ją za drągi stanowiące przedłużenie dłuższych bo­ków. Wykonana była z drzewa i plecionej łoziny;

luksusowe /. były inkrustowane srebrem. W Rzy­mie od czasów Nerona /. była dość szeroko sto­sowanym środkiem komunikacyjnym zarówno na terenie miast, jak i w podróżach lądowych. Posługiwanie się nią było dozwolone wszystkim pełnoprawnym obywatelom, bez różnicy płci i wieku, natomiast warstwy dyskryminowane, jak wyzwoleńcy i niewolnicy — nie mogły jej uży­wać. Tragarzami byli wyłącznie niewolnicy zwani lecticarii. Nosili oni czerwone lub brązowe weł­niane krótkie płaszcze, paenulae, po których można było ich poznać. Ludzie nie posiadający własnych /., mogli je wynająć wraz z traga­rzami w przedsiębiorstwach przewozowych. Po­dróżna /. rzymska miała kształt łoża z wezgło­wiem i skórzanym baldachimem, umocowanym na czterech kolumienkach. Firanki przesuwane na szynach pozwalały odizolować się od oto­czenia i uchronić się od kurzu. Ozdobne /. bo­gaczy były dekorowane przedstawieniami pla­stycznymi z brązu lub srebra. 1,,-fotel, tzw. sella gestatoria, noszona przez dwu tragarzy, była używana jedynie w obrębie miast.

lekyt (gr. lekythos) greckie naczynie cerami­czne używane do przechowywania oliwy, sta­nowiące również jeden z przyborów toaletowych. Posiadało wysmukły brzusiec walcowaty lub roz­szerzający się ku górze, opatrzony niedużą stop­ką i długą wysmukłą szyją zakończoną wyso­kim rozchylonym wylewem, oraz prostopadle imadło. Od poł. V w. p.n.e. pojawiły się /. o biało gruntowanych brzuścach, ozdobionych barwnymi malowidłami, przeznaczone dla kultu zmarłych. W IV w. p.n.e. zaczęły pojawiać się w Atenach duże (do 2 m wysokości) ;. marmu­rowe, ustawiane na grobach w charakterze pomników. Brzusiee tych /. zdobiły płaskorzeźby figuralne.

lekythion gr. (łac. lecythium) nazwa greckiego dymetru trocheicznego katalektycznego o sche­macie -L^.lo-L^^-; por. Ajschylos, Eumenidy 490; nyn katastrofa] neon L'-' -L'-' -L^ -L. Każdy trochej może być rozwiązany na trybrach, np. Alkman l, 56; diafadan ti toj lego ^^"^L '^'-L'-'—. Żartobliwa nazwa /. — flaszeczka na maść — pochodzi od' słynnego zwrotu Arysto-fanesa: lekythion apolesen l-^-i^^-i ^.iL^-i^, którego używa poeta dowcipnie w Żabach (1208nn.): w toczącym się w tej komedii sporze między Ajschylosem i Eurypidesem starszy tra­gik twierdził, że do każdego wiersza Eurypidesa można bez szkody dla znaczenia i dla całości dodać te dwa wyrazy: lekythion apolesen — zgubił flaszeczkę z pachnidłami.

Lelegowie (Leleges) dawne plemię nieznanego bliżej pochodzenia, zamieszkujące w czasach przedgreckich Akarnanię, Leukadię, Etolię, Lo-krydę, północną Beocję, Lakonię i wybrzeża Azji Mn. Po najeździe Achajów na Półwysep Bałkański całkowicie ulegli przybyszom. Znani byli jako dzielni żeglarze. Za swego protoplastę uważali pierwszego króla Lakonii, Leleksa.

Leliusze zob. Laelii.

Lemannus lacus Jezioro Lemańskie lub Ge­newskie, utworzone przez rzekę Rodan na po­graniczu Gallia Narbonensis i Gallia Selgica, stanowiące jednocześnie granicę między Alpes Graiae i Paeninae a krajem Helwetów.

lemniscus tac. (gr. lemniskos) wstążka pier­wotnie wełniana, potem z drogiej tkaniny lub tkana ze srebrnych i złotych nici, używana do przewiązywania wieńców i gałęzi palmowych, które wręczano zwycięzcom lub rzucano im pod nogi w czasie triumfalnego wjazdu do miasta.

Lemnos dziś Stalimene; jedna z największych wysp na Morzu Egejskim, na wprost wejścia

Lemonium

411

Leonnatos z Pełli

do Hellespontu. Z powodu wulkanicznego cha­rakteru uważana za siedzibę Hefajstosa.

Lemonium osada w okolicy Rzymu, w pobliżu Porta Capena.

LemoTii lud mieszkający nad Morzem Pół­nocnym, wymieniony jedynie przez Tacyta.

Lemowikowie (Lemovlces) lud celtycki w Gallia Aguitanica ze stolicą Augustorictum (dziś Limoges).

lemury (łac. lemures) mit. wg wierzeń rzymskich dusze zmarłych, zarówno dusze ludzi dobrych (Lares), jak i złych (laryae), wg innych wersji jedynie dusze złych ludzi, identyfikowane z lar­wami. Dla ich przebłagania i zabezpieczenia się przed krzywdami z ich strony obchodzono w Rzymie w dniach 9-13 maja święto Lemwalia, z którym były związane różne zabobonne ob­rzędy.

Lenaje zob. Dionizje.

Lenajon 1. (gr. Lenajón) nazwa, miesiąca w ka­lendarzu jońskim; był to miesiąc zimowy odpo­wiadający styczniowi — Gamelion w kalendarzu ateńskim. 2. (gr. Leno/on) święty okrąg w Ate­nach, gdzie odbywały się uroczystości na cześć Dionizosa Lenajos.

Leniusze zob. Laenii.

Lentuli przydomek jednej z gałęzi Korneliu­szów (zob. Cornetii).^

Lentulus 1. Cnaeus Comelius 1. Gaetullciis, syn konsula Korneliusza Kossusa Lentulusa Gaetulicusa, konsul w r. 26 n.e., przez 10 lat namiestnik Germanii, w r. 40 stracony na rozkaz Kaliguli. Autor nie zachowanego dzieła histo­rycznego i szeregu wierszy erotycznych. Pod imieniem Gaetulicusa zachowało się 9 epigramów w Antologii greckiej. 2. rzymski autor mimów mitologicznych w okresie wczesnego cesarstwa.

Leochares rzeźbiarz ateński z IV w. p.n.e., któremu przypisuje się posąg Apollina tzw. Bel-wederskiego oraz grupę Porwanie Ganimedesa. Zdobił on również zachodnią część słynnego Mauzoleum w Halikamasie.