Madde Tefsir

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisinin 15 Mart, 1990 tarihli birleşiminde kabul olunan “Yem Yasası “ Anayasanın 94 (1) maddesi gereğince , Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vekili tarafından Resmi Gazete’de yayınlanmak suretiyle ilan olunur.

Sayı : 32 / 1990 YEM YASASI ( 46/1995 sayılı Yasa ile değiştirilmiş şekliyle ) Madde 1 . Kısa İsim BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar Madde 2 . Tefsir Madde 3 . Amaç Madde 4 . Kapsam İKINCİ KISIM Yemlerin Sınıflandırılması, İthali, İmali, Satışı ve Ambalajlanması . Madde 5 . Yemlerin sınıflandırılması Madde 6 . Yemlerin ambalajlanması ve satışı. Madde 7 . Beyan ve tescil Madde 8 . Yem imal ruhsatı Madde 9 . İthalat ve ihracat ÜÇÜNCÜ KISIM Denetim, Numune Alma ve Analizi Madde 10 . Kontroller ve Müfettişin imalat ve satış yerlerine girme hakkı Madde 11 . Numune alınması ve numeninin analizi Madde 12 . Tahlil sonuçlarının yayınlanması Madde 13 . Açıklamaların yayınlanması Madde 14 . Müfettişin imha edilmesini emretme yetkisi. DÖRDÜNCÜ KISIM Çeşitli Kurallar Madde 15 . Beyan ve tescil yükümlülüğü Madde 16 . Fiyat v.s gibi hususların saptanmasında izlenecek yol. Madde 17 . Satışın yasaklanması Madde 18 . Yem fabrikası kurulması Madde 19 . Yem imalinden vazgeçme Madde 20 . Transit yemler Madde 21 . Suç ve cezalar . BEŞİNCİ KISIM Son Kurallar Madde 22 . Tüzük yapma yetkisi. Madde 23 . Yasanın yürütülmesi Madde 24 . Yürürlüğe giriş ve yürürlükten kaldırma

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

Kısa isim

l.

Bu Yasa "Yem Yasası" olarak isimlendirilir.

BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar

Tefsir

2.

Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe: "Bakan", Hayvancılık işlerinin sorumlu Bakanı anlatır. "Bakanlık", Hayvancılık işlerden sorumlu Bakanlığı anlatır. "Beyan" Ticarete sunulacak yemlerden değer tayinine esas olan temel besin maddelerinin oranlarını yazılı olarak belirten belgeyi anlatır. "Daire", Hayvancılık Dairesini anlatır. "Hayvan", Koyun ve keçi cinsinden hayvanlar ile sığır cinsinden hayvanları ve tavuk, hindi, bıldırcın ördek kaz, sülün gibi kanatlı hayvanları anlatır ve bu Yasa amaçları bakımından çeşitli amaçlarla beslenen tüm kültür hayvanlarını da kapsar. "Kontrol", yem imal eden işletmelerin asgari teknik ve sağlık koşulları yönlerinden denetimi ile yemlerin beyan ve tescil bakımından uygunluklarını saptamak için yapılan fiziksel, kimyasal ve gerektiğinde biyolojik muayene ve analizleri anlatır. "Konut" İkamet amaçları için kullanılmak üzere inşa edilmiş veya değişikliğe tabi tutulmuş bir binayı anlatır ve o binanın bağımsız veya yarı bağımsız olup olmadığına veya bağımsız veya yarı bağımsız olarak inşa edilip edilmediğine veya burada tanımlanan konutun arsası ile birlikte bir siteye dahi1 edilip edilmediğine bakılmaksızın, mutfak veya başka mutat eklenti, müştemilat, avlu, çevre duvarı veya çiti de kapsar. "Müdür", Hayvancılık Dairesi Müdürünü anlatır. "Müfettiş", Bu Yasa amaçları bakımından Bakan tarafından görevlendirilen ve kamu görevlisi olarak çalışan herhangi bir Ziraat Mühendisini anlatır. "Ruhsat", Yem imal etmek üzere kurulan işletmelere asgari teknik ve sağlık koşullarını taşımaları halinde verilen yem imal belgesini anlatır. "Temel Besin Maddeleri·", Yemlerin birleşiminde bulunan ve değer tayinine esas olan ham protein, ham ve, hamseüloz, azotsuz öz maddeler; kalsiyum, fosfor ve diğer besin maddelerini anlatır. "Tescil", Bu Yasanın 7'inci maddesi uyarınca yapılan kayıt işlemlerini anlatır. "Yem", Madde ve enerji bakımından hayvanın şama ve verim gereksinimlerini karşılayabilmesi amacıyla yedirilen ve belli sınır ve şartlarda yedirildiği zaman hayvan sağlığına zararlı olmayan organik ve anorganik maddeleri veya bunların karışımlarını anlatır.

Amaç

3.

Bu Yasanın amacı, hayvanların rasyonel bir şekilde beslenmelerini sağlamak, hayvansal üretimi geliştirmek ve sağlıklı hayvansal ürün üretmek üzere, ticarete sunulacak yemlerin hazırlanmasını, imalini, ithalini, ihracını ve sürüm ve satışını belli esaslara bağlamaktır.

Kapsam

4.

Ticaret sunulacak yemlerin hazırlanması imali, ïthali, sürüm ve satışları ile yemlerin özelliklerine göre sahip olacakları nitelikler ve içermeleri gereken temel besin maddelerinin cins ve miktarlarının saptanması, bu yemlerin beyana ve tescile tabi tutulmaları ve benzeri hususlar bu Yasa kurallarına bağlıdır.

İKİNCİ KISIM Yemlerin Sınıflandırılması, İthali, İmali, Satışı ve Ambalajlanması

Yemlerin sınfılandırıl-ması

5.

Bu Yasa amaçları bakımından yemler, aşağıda belirtildiği şekilde sınıflandırılır:

( 1 )

Kökeni bitkisel olan yemler: Yaş veya kuru olup doğrudan doğruya kullanılmaya elverişli olan her türlü otlar ile öğütülmemiş tane yemler, kök, yumru meyve, saman, silaj yemleri ve benzeri bitkisel yemlerdir.

(2)

Kökeni bitkisel olan sanayi kalıntıları: Bazı bitkisel ürünlerin işlenmesi sırasında elde edilen unlar, bitkisel yağlar ve sanayi kalıntısı olarak ortaya çıkan ve yem olarak kullanılabilen benzer maddeler ile öğütülmüş her türlü bitkisel yemlerdir.

(3)

Kökeni hayvansal olan yemler: Hayvan ve organları ile hayvansal ürünlerin özel surette kurutulması ve öğütülmesinden elde edilen et unu, et-kemik unu, süt ve süt sanayi kalıntıları ve benzeri yemlerdir.

(4)

Mineral yemler: Kalsiyum, fosfor, tuz, iz mineraller, sentetik üre; amonyum tuzları ve benzer gibi sadece mineral maddeler veya bunların karışımlarından oluşan yemlerdir.

(5)

Yemlik preparatlar: Kimyasal yöntemlerle elde edilen ve yemin değerini artırmaya yardım edebilecek karakterdeki preparatlar ile antibiyotik, vitamin ve koruyu maddeleri içeren yem katkı maddeleridir. Bu preparatlar ve antibiyotik, vitamin ve koruyucu maddelerin tür ve miktarları, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir tüzükle belirlenir. Ancak, hayvan hastalıklarının tedavisi amacıyla kullanılan sulfamid antibiyotik ve vitamin gibi ilâç ve maddeler bu tanımın dışındadır.

(6)

Karma yemler: Çeşitli, yemlerin standardına uygun olarak karıştırılmasıyla elde edilen yemlerdir.

Yemlerin ambalaj-lanması ve satışı

6.

(1)

Bu Yasanın 5'nci maddesinde belirtilen yemleri satış için imal eden resmi ve özel işletme ve kurumlar, yemlerin içinde bulunan ve değer tayinine esas olan temel besin maddelerinin oranlarını ve karışımına giren yemlerin adlarını ambalaj üzerinde belirtmekle yükümlüdürler.

(2)

Satılması tasarlanan tüm karma hayvan yemleri, uygun paketlere ve/veya ambalajlara yerleştirilir ve paketlerin ve/veya ambalaj kaplarının üzerine okunaklı bir biçimde aşağıda belirtilen hususlar ile (3)'üncü fıkrada belirtilen bilgiler yazılır:

(A)

Karma hayvan yeminin hangi isim altında satıldığı;

(B)

Karma hayvan yemini hangi yem maddelerinden oluştuğuna ilişkin bilgiler;

(C)

Karma hayvan yeminin hangi hayvan cinslerine uygun olduğu;

(D)

Her paketin ve/veya ambalaj kabının içindeki yemin net ağırlığı

(E)

Karma hayvan yeminin herhangi bir antibiyotik, vitamin veya mineral içermesi halinde, bu antibiyotik, vitamin veya mineralin tam miktarları;

(F)

İmal tarihi ve önerilen kullanma süresi ve / veya son kullanma tarihi.

(3)

Yukarıdaki (2)'inci fıkrada sözü edilen bilgiler ile yemlerin değer tayininde esas olan temel besin maddelerinin oranları, ambalajlı olarak satılan yemlerin ambalaj kapları üzerine veya etiketlerine yazılır. Bu yazma işlemi ya ambalaj kabının üzerine yazma yolu ile veya imalatçının mührünü taşıyan ve ambalaj kabının üzerine yapıştırılacak bir etiket ile yanılır. Yemin ambalajsız olarak satışı halinde ise, her 100 kg.dan fazla miktarlardaki satışlarda, yemlerin değer tayinine esas olan temel besin maddelerinin oranlan, satıcı tarafından verilecek bir garanti belgesinde belirtilir.

(4)

Hastalıkların bulaşmasını önleme bakımından, bir defa kullanılmış olan yem ambalaj kaplarının türüne ve niteliklerine göre, tekrar kullanılabilme koşulları, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir tüzükle belirlenir.

Beyan ve tescil.

7.

(1)

Tescil, beyana tabi olan yemlerin içerdikleri her türlü maddelerin adları ile yemin ticari adı ve türünün ve değer tayinine esas olacak temel besin maddelerinin içerikleri itibarıyla norm ve standartlara uygun olmaları halinde müdür tarafından ilgili kütüğe kaydedilmesidir.

(A)

Tescile tabi olan yemlerin kullanılabilmesi ve ticarete sunulabilmesi için önceden daireye tescil ettirilmesi zorunludur.

(B)

İthal edilecek tescile tabi yemler de bu kurala bağlıdır.

(2)

Hangi yemlerin beyana ve tescile tabi olacağı Bakanlar Kurulunca çıkarılacak ve Resmi Gazete'de yayımlanacak bir tüzükle belirlenir.

Yem imal ruhsatı

8.

(1)

Bu Yasanın 5'nci maddesinde belirtilen ve kökeni hayvansal olan yemler, mineral yemler, yemlik preparatlar ile karma yemleri satış için imal eden resmi ve özel işletme ve kurumlar, yem imalâtına geçmeden önce daireden ruhsat almak zorundadırlar.

(2)

İmalât ruhsatı almak için, yem imal edecek resmi ve özel işletme ve kurumların, asgari sağlık ve teknik koşulları taşımaları ve imalâtın bir ziraat mühendisinin kontrol ve sorumluluğunda yapılması koşuldur. İmalâthanelerin taşımaları gereken asgari sağlık koşullar ile teknik koşullar Bakanlar Kurulunca çıkarılacak tüzükle belirlenir.

(3)

Ruhsat verilen işletmelerin müfettiş tarafından yılda en az iki defa kontrol edilir.

İthalat ve İhracat

9.

(1)

Bu Yasanın 5'inci maddesinde belirtilen yemlerin ihracı ve ithali Bakanlığın iznine bağlıdır.

(2)

Beyan ve tescile tabi olan yemlerin ticaret sunulurken veya ithalât ve ihracatları sırasında fiziksel, kimyasal ve biyolojik muayene ve analizlere dayanan kontrolleri Daire Laboratuarında yapılır.

(3)

Kontrol sonunda beyana ve tescile uygun olmadığı saptanan yemler hakkında bu Yasanın 21'nci maddesindeki kurallar uygulanır.

ÜÇÜNCÜ KISIM Denetim, Numune Alma ve Analiz

Kontroller ve Müfettişin imalat ve satış yerlerine girme hakkı

10

(1)

Müfettiş, bu Yasa kurallarına uyulup uyulmadığını saptamak veya gerekli kontrolü yapmak amacıyla bu Yasanın 5'irıci maddesinde belirtilen yemlerin imal edildiği, satıldığı veya satış için depolandığı konuttan başka herhangi bir binaya elinde bir mahkeme kararı olmaksızın girebilir. Konuta girebilmek için bu hususta ısdar edilmiş bir mahkeme kararı gerekir.

(2)

Kontrole tabi yemlerin sahipleri veya temsilcileri, kendilerinden istenen bilgileri, yem ve yemlerle ilgili maddeleri müfettişe göstermek ve kontrolü sağlayıcı önlemleri almak zorundadırlar.

Numune alınması ve numeninin analizi

11.

(1)

Müfettiş, yem imal edildiğine, satıldığına veya satış için depolandığına inandığı konut dışındaki herhangi bir binaya girerek orada kullanılan herhangi bir yemden veya yemin imalinde kullanılan herhangi bir maddeden analiz için numune alabilir.

(2)

Daire tarafından kontrol ve analiz edilmek üzere müfettiş tarafından alınan yem veya yem imalinde kullanılan herhangi bir madde numuneleri için herhangi bir bedel ödenmez.

(3)

Müfettiş, bir yemden veya yem imalinde kullanılan herhangi bir maddeden aldığı numuneyi üç kısma ayırarak her kısmı işaretler, mühürler ve bağlar. Müfettiş, bu şekilde ayırdığı numunenin birinci kısmını satıcıya imalatçıya veya ilgili zamanda yemin sorumluluğu ve muhafazası kendisine emanet edilen kişiye verir veya gönderir, ikinci kısmını ileride karşılaştırmak için muhafaza eder ve üçüncü kısmını da, numunenin saptanmış biçimde alındığını belirten imzalı bir rapora analizinin daireye gönderir .

(4)

Daire yukarıdaki, (3)'üncü fıkra kuralları uyarınca kendisine gönderilen numuneyi analiz eder ve ilgili müfettişe analiz sonucunu bildiren ve sonuçların bu Yasa kurallarına uygun olup olmadığını belirten bir rapor sunar. Müfettiş, bu raporun bir kopyasının satıcı, imalâtçı veya ilgili zamanda yemin sorumluluğu ve muhafazası kendisine emanet edilen kişiye verilmesini veya gönderilmesini sağlar.

(5)

Dairenin raporuna itiraz etmesi ve saptanan analiz ücretini ödemesi halinde satıcı, imalatçı veya ilgili zamanda yemin sorululuğu ve muhafazası kendisine emanet edilen kişi, müfettişin muhafaza ettiği kısmın, analiz için tekrar daireye gönderilmesini ve daireden yapılan analiz sonuçları hakkında bir rapor alınmasını istemek hakkına sahiptir.

Tahlil sonuçlarının yayınlanması

12.

Herhangi bir yem satıcısı, imalatçısı, ithalatçısı acentesi veya dağıtıcısı veya ilgili zamanda yemin sorumluluğu ve muhafazası kendisine emanet edilen kişi önceden daireden izin almadan, dairenin yaptığı herhangi bir analiz sonuçlarını herhangi surette yayınlayamaz.

Açıklamaların yayınlanması

13.

Herhangi bir yemin, devlet veya herhangi bir daire veya kamu hizmeti kuruluşu tarafından onaylandığı veya kabul edildiğini veya tavsiye edildiğini gösteren, imza eden veya kelimeleri, herhangi bir yemin kap ambalaj, etiket, yafta veya reklamında kullanılmaz.

Müfettişin imha edilmesini emretme yetkisi.

14.

Herhangi bir yemin kontrolü ve analiz üzerine yemin bozuk, böcek dolu; toksin maddelerle kontamine olmuş veya çiftlik hayvanları için yem olarak kullanılamayacak bir durumda bulunması halinde, Müfettiş yemin imha edilmesi, veya öngöreceği bir biçimde elden çıkarılması için emir verebilir. Bunun üzerine Müfettiş, yem imha edilene veya elden çıkarılana kadar, yemi mühürleyebilir veya başka biçimde güvenlik altına alabilir. Ancak, yemin imalatçısı, satıcısı, sahibi veya ilgili zamanda yemin sorumluluğu ve muhafazası kendisine emanet edilen kişi, bu tür bir emrin verildiği günden üç güne kadar Bakanlığa yazılı olarak başvurabilir. Yazılı olarak başvurulması halinde, Bakanlığın bu amaçla özel olarak atadığı bir kamu görevlisi tarafından bir kontrol ve analiz yaptırılana kadar yem Bakanlığın atadığı kamu görevlisi tarafından mühürlenir veya başka biçimde güvenlik altına alınır. Bu kontrol ve analiz yedi güne kadar yapılır ve yemin imalatçısı, satıcısı veya ilgili zamanda yemin sorumluluk ve muhafazası kendisine emanet edilen kişi, yemi Müfettişin ve/veya Bakanlığın atadığı kamu görevlisinin mühürlediği veya başka biçimde güvenlik altında aldığı şekilde muhafaza eder ve yeme veya üzerindeki herhangi bir mühre dokunamaz. Yazılı başvuru halinde tekrar yapılan kontrol veya analiz sonucunda Bakanlığın vereceği karar kesindir.

DÖRDÜNCÜ KISIM Çeşitli Kurallar

Beyan ve tescil yükümlülüğü

15.

(1)

Beyana veya tescile tabi yemlerin imalâtçıları ve satıcıları bu Yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 6 ay içinde beyan ve tescil ile i1gili hususları yerine getirmekle yükümlüdürler.

(2)

Bu Yasanın, yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan ve yem imal eden kurum veya işletmeler bu Yasanını yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde Daireye başvurarak mevcut ruhsatlarını kaydettirmek zorundadırlar.

Fiyat v.s gibi hususların saptanma-sında izlenecek yol.

16.

Yemlerin toptan ve perakende satış fiyatları gerektiği takdirde Bakanlık tarafından saptanır. Bakanlık; herhangi bir yemi, düzenleme ve denetime tabi bir mal ilan etme yetkisine sahiptir. Hangi yemlerin denetime tabi olacağı Resmi Gazete'de yayımlanacak bir Emirname ile belirlenir.

Satışın yasaklanması.

17.

Beyana veya tescile tabi oldukları halde beyan veya tescil edilmiş bulunan yemlerin satışı Bakanlık tarafından usulüne göre yasaklanır.

Yem fabrikası kurulması

18.

Yem fabrikası kurmak isteyen gerçek ve tüze1 kişiler, Daireye başvurarak kuracakları fabrikanın teknik özellikleri ve üretecekleri yemler bakımından izin almak zorundadırlar.

Yem imalinden vazgeçme

19.

Beyan ve tescil· ettirdikleri yemleri imal emekten· veya ruhsat aldıkları halde yem imalinden vazgeçenle durumu bir ay içerisinde yazılı olarak müdüre bildirirler.

Transit yemler

20.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuryetinden transit olarak geçenek yemler bu Yasa kurallarına tabi değildirler.

Suç ve cezalar 2,46/1995

21.

(l)

Beyan veya tescildeki niteliğine uymayan veya ambalajdaki niteliği veya markası değiştirilmiş veya tahrif edilmiş veya bozulmuş veya değiştirilmiş olan yemleri satışa sunanlar, bu Yasaya aykırı hareketten dolayı suç işlemiş sayılırlar ve mahkumiyetleri halinde altı aya kadar hapis cezasına veya 30.000.000.- TL’ye kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.

2,46/1995

(2)

Hayvan sağlığı için tehlikeli olan yemleri satışa sunanlar bu Yasaya aykırı hareketten dolayı suç işlemiş sayılırlar ve mahkumiyetleri halinde bir yıla kadar hapis cezasına veya 45.000.000.-TL’ye kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.

(3)

Yukarıdaki (1)’inci ve (2)’inci fıkralarda öngörülen cezalara ek olarak, davaya bakan mahkeme, suç konusu yemlerin müsadere edilmesini, imha edilmesini veya başka biçimde elden çıkarılmasını emredebilir.

2,46/1995

(4)

Bu Yasanın 6’ncı 7’nci , 8’nci, 10’ncu, 11’nci, 12’nci, 13’üncü, 14’üncü ve 15’inci maddelerine aykırı harekette bulunanlar ve söz konusu maddelerde belirtilen uygulamaları engelleyenler suç işlemiş sayılırlar ve mahkumiyetleri halinde 30.000.000.-TL’sine kadar para cezasına çarptırılabilirler.

BEŞİNCİ KISIM Son Kurallar

Tüzük yapma yetkisi

22.

Bakanlar Kurulu, bu Yasada belirtilen tüzükler ile aşağıda belirtilen konularda tüzük yapabilir.

(1)

Beyan, tescil, ruhsat ve kütüğe kaydedilme işlem ve esaslarının düzenlenmesi;

(2)

Yemin ambalajı, taşınması ve etiketlenmesi ile etiket kapsamının düzenlenmesi;

(3)

Herhangi bir yemin bileşimlerinin saptanması ve yemlerin içinde bulunan temel besin maddeleri ile bunların oranlarının düzenlenmesi;

(4)

Yem imal eden veya yem fabrikası kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerde aranacak nitelikler ile üretim yeri ve/veya ambalajlama yeri ve/veya satış yeri olacak binaların bağ1ı olacağı asgari teknik ve sağlık koşullarının ve niteliklerinin neler olacağının saptanması·

(5)

Numune almada kullanılacak yöntemin müfettiş tarafından kullanılacak aletlerin, analiz için alınacak miktarların, numunenin nasıl gönderileceği ve muhafaza edileceği analiz için numune alınırken tanık olacak tarafsız kişilerin sayı ve niteliklerin saptanması;

(6)

Yemlerden alınacak numunelerin şeki1 ve miktarları, bunların muayene ve analiz yöntemler ile rapor düzenlenmesi ve ambalaj üzerinde veya ambalaja bağlı ceketin üzerinde verilen ve bulunan bilgiler ile bulgular arasındaki farka hangi dereceye kadar tolerans gösterileceğinin saptaması ve düzenlenmesi;

(7)

Herhangi bir yeme, herhangi bir madde eklenmesinin kısıtlanması veya, herhangi bir yemde herhangi bir madde kullanılmasının yasaklanması;

(8)

Yemlerde bulunabilecek pestsid kalıntıları veya diğer toksit ve kontaminant maddelerin tolere edilebilecek değerlerinin (M.R.L) saptanması;

(9)

Tescil, ruhsat, kayıt ve muayene ile analizler için alınacak ücretlerin saptanması.

Yasanın yürütül-mesi

23

Bu Yasayı Bakanlar Kurulu adına hayvancılık işlerinden sorumlu Bakanlık yürütür.

Yürürlüğe Giriş ve Yürürlük-ten kaldırma Bölüm 30

24.

Bu Yasa, Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer ve ayni tarihten itibaren Hayvan Besleme Yemleri Yasası, o Yasa ve ilgili mevzuat altında daha önce yapılan işlemleri halel gelmeksizin yürürlükten kaldırılır.