MadenciLİK Özel iHTİsas komisyonu

MADENCİLİK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU

	Başkan	:	İsmail Hakkı ARSLAN	-	ETİ GÜMÜŞ A.Ş.
	Raportör	:	Ergün YİĞİT	-	ETİ HOLDİNG A.Ş.
	Koordinatör	:	Pınar ÖZEL	-	DPT

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER ALT KOMİSYONU

	Başkan	:	Dr.İsmail SEYHAN	-	MTA
	Başkan Yrd.	:	Ekrem CENGİZ	-	MTA
	Raportör	:	Oya YÜCEL	-	MTA
	Raportör	:	Mesut ŞAHİNER	-	MTA

YAPI MALZEMELERİ (YAPI TAŞLARI)

	Başkan	:	Yrd.Doç.Dr.Hürriyet AKDAŞ	-	OSMANGAZİ ÜNİ.
	Üye	:	Halil ÇETİNKAYA	-	ESMAD

1.GİRİŞ
1.1. Tanımlar :
Dünyadaki teknolojik ve bilimsel gelişmeye paralel olarak insanoğlunun hayat ve yaşam anlayışı da değişmiş ve değişmeye devam etmektedir. Bu gelişmeler insanoğlunu çevre bilinciyle birlikte, daha sakin ve doğal ortamlarda yaşama arzusuna ve özlemine yönlendirmektedir.
Son yıllarda ülkemizde de özellikle büyük şehirlerde ve turistik yörelerde, hem yapılarda hem de topluma açık ve kapalı alanlarda doğal taşlar kullanılmaya başlanılmıştır. Öncelikle burada bazı kavramların net olarak tanımlanması gereklidir. “Doğal taş” deyimi ticareti yapılan yada yapılmayan ve doğada olduğu gibi bulunan her türlü kayaçlar için kullanılan çok genel bir tanımdır. “Ticari doğal taşlar” yasal izinle üretilerek işlemeden ve/veya işleyerek yada boyutlandırmadan yada boyutlandırılarak piyasada işlem gören kayaçlar olarak anlaşılmalıdır. Bu tanım altında ticareti yapılan doğal taşları teknik isimleriyle ve kullanım alanları birleştirilerek gruplandırılabilinir. Örneğin mermer, granit, bazalt, tüf, andezit gibi. Daha ileri bir örnek olarak eski yıllardaki mermer anlamı ile günümüzdeki mermer anlamı değişmiştir. Bugün parlatılabilen (cilalanabilen) tüm kayaçlar mermer olarak işlem görmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte granit gibi parlatılabilen kayaçlar literatürde hem mermer olarak işlem görmekte hemde sert taş olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle mermerler kendi içinde daha detaylı olarak sınıflandırılmalıdır. Granit, andezit, bazalt v.s. gibi kayaçlar parlatılmış olsun veya olmasın ayrı ayrı ele alınarak kullanım alanları ile birlikte ayrıntıları verilmelidir.
“Yapıtaşları” çok genel bir deyim olup yapı sektöründe kullanılan, her türlü kayaç anlaşılabilir. Çünkü kireçtaşından tutun mermer ve granite kadar çoğu kayaçlar yapı sektörü için üretilmekte ve ticareti yapılmaktadır. Bu nedenle yukarıda belirtildiği üzere Yapı Malzemeleri ana başlığı altında Ticari Doğal taşlar alt ana başlığı ile spesifik olarak bir başlık kullanılması uygun olabilir. Bugünkü konumda yapı taşlarını mermerden ayrı tutabilecek husus parlatılmamasıdır. Bu sebeple parlatılmayan doğal kaplama ve döşeme taşları gibi bir başlık uygun görülürse verilebilir. Ya da mermer kapsamı içinde ayrı bir alt başlık dahilinde bu doğal yapıtaşları konusu işlenebilir. Bu da “Mermer ve boyutlandırılmış doğal yapıtaşları” şeklinde düşünülebilir.
Bu raporda “Yapıtaşları” deyimiyle parlatılmadan hatta yüzeyleri pürüzlendirilerek değişik boyutlarda sadece elmas disklerle kesilerek yada el aletleri ile şekillendirilerek veya yontularak, yapılarda ve çevre düzenlemelerinde kullanılan ticari doğal taşlar anlaşılmalıdır. Daha açık ifadelerle yapı temellerinde ve duvarlarında, dış kaplamalarda, bahçe duvarlarında, park ve bahçe düzenlemelerinde, kaldırım, yol ve yaya yolu döşemelerinde, tarihi eserlerin restorasyonunda, cami, minare ve peyzaj mimari gibi çalışmalarda kullanılan ticari doğal taşlar anlaşılmalıdır. Ayrıca son yıllarda mermerlerin de yüzeyleri pürüzlendirilerek bu amaçla kullanıldığı da önemle dikkate alınmalıdır. Ülkemizin bu konuda fevkalede zengin ve çeşitli ticari doğal yapı taşlarına sahip olduğu açık olarak bellidir. Buna anlamak için hemen en yakın tarihi yapılara bakmak yeterlidir.