Madenlerde iŞ GÜvenliĞİ ve iŞÇİ sağLIĞI

8. AÇIK MADEN OCAKLARINDA GÜVENLİK VE SAĞLIK
Açık hava maden ocaklarında güvenlik ve sağlık başlığı iş kazaları, toz ve özelde kireç taşı tozu gürültü, açık arazi çalışma riskleri ve sosyal psikolojik riskler incelenecektir.

8.1 İş Kazaları
Son yıllarda açık ocaklarda kullanılan yeni teknikler ve araçlarla iş riskler azalmıştır. Açık ocak işletmelerinde günümüzde amonyum nitrat ve fuil-oil karışımı güvenli patlayıcılar, taşıma kapasitesi yüksek iş makineleri, işletme kapasitesi yüksek kırıcılar, güvenliğe daha fazla önem veren kazı teknikleri kullanılmaktadır. Çalışma hayatının uluslar arası örgütlerin de baskısıyla, bu alanda da iş sağlığı standartları belirlenmiştir.

Yer altı maden ocağı işletmelerinin aksine açık maden işletmelerinde diğer endüstrilerde olduğundan farklı grizu patlaması gibi özel riskler yoktur. 1980 yılında Federal Almanya’nın Rhenih linyit bölgesinde madencilik işlemlerinde iş kazalarının analizleri tüm kazaların %75’nin 3 nedenden kaynaklandığını göstermiştir. Bu nedenler ;

• 
  Kişinin düşmesi, tökezlemesi, kayması, ayak burkulması (%50)
  
• 
  Montaj, tamir ve temizleme işleri (%15)
  
• 
  Toprak kazı aletlerinin kullanımı ve bakımı (%10)
  

Buradan hareketle açık ocak madenlerinde iş kazalarının önlenmedi bakımından uyulması gereken kurallar üç başlıkta toplamak mümkündür.

1. 
   İşyerlerinin planını güvenlik talimatlarına ve ergonomi ilkelerine uygun yapmak.
   
2. 
   Çalışma çevresinde zarar verici etkiyi azaltmak, makine güvenliği kurallarına uymak.
   
3. 
   Kendince güvenli çalışma pratiği olduğunu düşünen işçileri bilgilendirmek ve eğitim için motive etmek
   

Bu önlemler iş kazalarının sayısını azaltmayı, oluşabilecek mesleki hastalıklar ve kısıtlılıklar gibi sağlık bozukluklarını önlemeyi, uygun ve iyi bir sonuca ulaşan verimli bir çalışmayı hedeflemektedir.

Yukarda sayılan ilkeler çevresinde , açık maden işletmelerinde kazaları engellemek amacı ile yapılması gereken başlıca uygulamalar; kademelerin güvenli boyutlarda yapılması, kadem diplerinde işçilerin gereksiz bulunmasının engellenmesi, kademelerin acil boşaltımına engel olacak malzeme birikintilerinden arındırılması , lağım deliklerinin doldurulması işleminin deneyimli elemanlarla uygun hava koşulların da gerçekleştirilmesi, şevlerin 60 derecenin üstünde olmaması, gece çalışması için aydınlatmanın yeterli olması makine bakımının düzenli yapılması, işçilerin eğitimlerinin düzenli ve sürekli yapılmasıdır.

İngiltere’de açık ocak işletmelerinde çalışma koşullarını düzenleyen 1954 tarihli belgenin benzeri Türkiye’de 1984 yılından itibaren yürürlüğe girmiştir. 1475 sayılı iş kanununun 74. Maddesine dayanılarak hazırlanan Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük “ ağırlıklı olarak yer altı maden ocaklarını konu almış, yedinci kısmında Maden ve Taş ocakları açık işletmelerinde alınacak iş güvenliği önlemleri sıralanmıştır.