Magistr dissertasiyasi ixtisasın şifri və adı 060402 “Mühasibat uçotu və audit”

Şəkil 3. "Məxaric sənəd"i, "Məxaric"i, "Mal qalığı"ı və "Dəyişmək" dialoqları

Qeyd olunan dialoqlar iki hissədən ibarət olaraq, sol tərəfində seçilmiş mallara uyğun qalıqların miqdarları, qiymətlari, eləcə də malların kimdən, hansı tarixdə və həmçinin kimin maddi məsuliyyəti altında alındığına aid məlumatlar əks edilir, dialoqun sağ tərəfi boş olur.

Daha sonra kursoru dialoqun orta hissəsində olan "şəhadət barmağının sağa doğruya açılmış əl" işarəsi üzərinə gətirərək, mışkanın sol düyməsini basanda, ekranda "Dəyişmək" dialoqu açılır və sonar onun içindən "Mal qalığı" dialoqunun "Miqdar"ı xanasında olan ədəd görsənir. Qeyd olunan ədəd məxaric olunacaq malların maksimal miqdarı və məxaricinin miqdarı görünən ədəddən kiçik və ya ona bərabər olacaq. "Dəyişmək" dialoqu xanasında məxaricin miqdarı yazıldıqda, görünən dialoqda "OK" düyməsi basırıq və onun nəticəsi olaraq məxaricin miqdarı göstərən ədədi sağ tərəfdəki cədvəldə "Miqdar"ı xanasına düşür və onun yanında alış qiymətləri görünür. Daha sonra "Mal qalığı" dialoqunu bağladıqda, məxaricin miqdarı əks olunan ədəd "Məxaric"i dialoqundan "Miqdar" xanasına keçirik.

"Tabulyasiya" klavişini basdıqda, kursor "Qiymət" xanasına keçir və orada malların məxaric qiyməti klaviaturada və ya xananın sağında olan kalkulyatorun vasitəsi ilə hesabladıqda daxil edilir. Məxaric sənədin tərtib olunması qalan məsələlər mədaxil sənədindəki kimidir."Məxaric sənəd"i, "Məxaric"i, "Mal qalığı"ı və "Dəyişmək" dialoqların hamısının ekranda görünüşü şəkil 3-də qeyd olunub.

Bu poqramda malların və taraların analitik uçotunu əsas menyuda verilmiş "Hesabat" elementinin köməyi ilə aparılır. "Hesabat" elementi mallar və taraların hərəkətini, malların qalıqlarını və mal satışından əldə olunan gəlir və ya ziyana aid hesabat xarakterli cədvəllərin tərtib edilməsinə xidmət edir. Bu əsas menyunun bu elementini seçən zaman, ekranın aşağısında elementlərdən ibarət olan Hərəkəti, Qalıq, Gəlir və Məlumat menysu açılır.

Bu alt menyuda "Hərəkəti" elementi seçildikdə ekranda mallar və taraların mədaxilinin, məxaricinin, eləcə də dövrün əvvəlini və ya sonuna qalıqların həm miqdarı, həm də məbləği ifadəsində əks edilən cədvəlin tərtib olunması üçün nəzərdə tutulub ki, bundan sonra "Hərəkəti" dialoqu açılır. Müəyyən bir dövrə dair mallar və taraların hərəkətinə aid cədvəllərin tərtib olunması üçün həmin dialoqun müvafiq xanalarından hesabat dövrünü tənzimlədikdən sonra "OK" düyməsini basmalıyıq. Müəssisəyə uyğun mallar və həmçinin taraların hərəkətinə aid cədvəlin tərtib olunması üçün "Debitor/Kreditor" və ya "Malın adı" xanaları ağ saxlanılmalı, əks halda, müəyyənbir malsatanın və ya malalanların əlaqəli olduğu mallar, həmçinin də müəyyənseçilmiş mala uyğun məlumatlar almaq üçün eyni xanaları silmək lazımdır.