Mаgistr dissertаsiyаsının mövzusu: “Vergi təhlükəsizliyinin iqtisadi inkişafda rolu”

2.3. Vergi təhlükəsizliyinin milli iqtisadiyyatın inkişafına və rəqa­bət­qabi­liy­yət­li­li­yi­nə təsirinin qiymətləndirilməsi

Müasir bazar sisteminin təsiri ilə dövlətin yeni müstəqil vəzifəsi kimi ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin qorunması vacib məsələlərdən biridir. Təhlükəsizlik ölkənin bütün sahələrində mövcud olan və özünü göstərən çox mürəkkəb sistem, vahid orqanizmdir. Öz məzmununa görə beynəlxalq, regional, milli (dövlət, bölgə və fərdi) təhlükəsizlik formalarını aşağıdakı kimi təsnifatlaşdırmaq olar: hərbi, elmi-texnoloji, sosial, siyasi, demoqrafik, iqtisadi, genetik, informasiya, enerji, mədəniyyət, intellektual və hüquqi təhlükəsizliklər. Şübhəsiz, təhlükəsizlik sistemində iqtisadi təhlükəsizlik prioritet təşkil edir. İqtisadi təhlükəsizlik problemi öz növbəsində kompleks və geniş spektrdə məsələlərin həllini özündə ehtiva edir. Ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyi dedikdə, iqtisadi, siyasi, hüquqi şərtlərin elə uyğunsuzluğu dərk olunur ki, onlar uzunmüddətli perspektivdə daha səmərəli üsullarla əhalinin hər nəfərinə maksimum miqdarda iqtisadi resursların dayanıqlı, sabit və dinamik inkişafını təmin etmiş olsun. Dünya birliyinin inkişafının müasir mərhələsi ölkənin milli iqtisadi təhlükəsizliyi ilə birlikdə rəqabət üstünlüklərinin qarşılıqlı asılılığının güclənməsi ilə xarakterizə olunur. Bu proses ayrı-ayrı milli təsərrüfatların mənafelərinə yönəlmiş təhlükələrin intensivliyinin artması ilə nəticələnə bilər.¹⁵

Dünya arenasında rəqiblərə qarşı yetərli qədər müqavimət qabiliyyətinin olmaması ölkəni ümidsiz bir subyektə çevirərək, onun iqtisadi artımını zəiflədər. Belə bir şərait ölkənin milli təhlükəsizliyinin azaldılması ehtimalını artıırır. Ümumiyyətlə, dövlətin maraqlarına qarşı ola biləcək təhlükələrə qarşı müqavimət göstərmək vasitəsi kimi, dünya iqtisadi arenasındadıvlətin stabil mövqe əldə etməsinin mümkün yollarıbaş məqsədə çevrilir.Ölkəmizdə əldə olunmuş siyasi stabillik vəziyyəti, eyni zamanda son zamanlarda islahatların gələcək tərəqqisi məqsədilə üçün yaradılmış geniş sosial-iqtisadi zəmin, artıq bu gün iqtisadiyyatımız qarşısında rəqabət qabiliyyəti nisbətən çox olan birinci əlli dövlət sırasına daxil edilmək məsələsini qarşıya qoyur. Həmin məsələ isə, zənnimizcə, dövlətin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin olumasınınartırılmasınınardıcıllığının real və aktual bir məsələdir. Ölkəmizin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin olunması məsələləri iqtisadi təhlükəsizliyin təmin edilməsi - iqtisadi, sosial, siyasi və mədəni faktorların və onların qarşılıqlı təsirinin iştirak etdiyi müxtəlif fəaliyyətli bir prosesdir.

Bildiyimiz kimi, iqtisadi təhlükəsizlik faktoru iqtisadi münasibətlərdə iqtisadi təhlükəsizliyin həyata keçirilməsi olan iqtisadi rəqabətqabiliyyətliliyi anlayışı ilə qarşılıqlı əlaqəlidir. İqtisadi təhlükəsizliyin zəifliyi subyektin öz iqtisadi ehtiyaclarını səmərəli mövqeləşdirməyə şərait yaratmır. Səmərəli iqtisadi rəqabətqabiliyyətliliyi iqtisadi təhlükəsizliyi inkişaf etdirir, eyni zamanda subyektə iqtisadi təhlükəsizliyin vacibliyini və onun hüquqi səlahiyyətini və səmərəsini bir daha yenidən qiymətləndirməyə şərait yaradır.