«magistratura hazirliği məRKƏZİ» Əlyazması hüququnda

16 
 
B – hesabat dövrü ərzində anbardan material-istehsalat ehtiyatlarının 
buraxılışı; 
Sa – hesabat dövrünün axırına anbarda olan ehtiyatların saldosu; 
Material-istehsalat ehtiyatlarının mühasibat uçotunun qarşısında duran 
vəzifələri aşağıdakılardır: 
1. Müəssisədə mövcud olan materialların ehtiyatları haqda tam və etibarlı 
informasiyalar formalaşdırmaq; 
2. Təsərrüfat əməliyyatlarının qanuniliyinə nəzarət edə bilmək üçün həm 
daxili, həm də kənar istifadəçiləri materialların hərəkəti haqda 
informasiyalarla təmin etmək; 
3. Müəssisələrin təsərrüfat fəaliyyətinin məfi nəticələrinin qarşısını almaq və 
material ehtiyatları hesabına məhsulların maya dəyərini aşağı salmaq üçün 
ehtiyatları səfərbərliyə almaq və son nəticədə maliyyə sabitliyini təmin 
etmək. 

---

17 
 
II FƏSİL. MATERİAL EHTİYATLARININ UÇOTUNUN TƏŞKİLİ VƏ 
ONUN TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ 
 
2.1. Material - istehsalat ehtiyatlarının daxil olmasının, istehsala
buraxılmasının ilk uçotunun təşkili 
Material-istehsalat ehtiyatlarının uçotu üçün baş verən əməliyyatların xeyli 
hissəsinin bir tipli olması xarakterikdir. Elə buna görə də, Respublika Dövlət 
Statistika Komitəsinin hazırladığı və təsdiq etdiyi tipik ilk sənəd formalarından 
istifadə etməyə geniş şərait yaradılmışdır. Unifikasiya olunan standart sənədlərin 
tətbiqi onların hazırlanmasının dəyərini ucuzlaşdırır, uçotun aparılması texnikasını 
sadələşdirir və son nəticədə material-istehsalat ehtiyatlarnın uçotunun təşkili 
sxemini vahid nümunə əsasında qurmağa imkan verir. 
Müəssisələrdə material-istehsalat ehtiyatlarının hərəkəti ilə əlaqədar təsərrüfat 
əməliyyatlarının sənədlərlə rəsmiyyətə salınması onların həm anbarda, həm də 
maddi-məsul şəxslər üzrə mühafizəsinə müntəzəm nəzarət üçün əsasdır. Regional 
qaydada hazırlanılan ilkin sənədləşmə və ehtiyatların uçotu üzrə sənəd dövriyyəsi 
sxemi müəssisəyə operativ rəhbərlik üçün zəruri olan informasiyaların əldə 
olunmasına imkan yaradır. Belə informasiyalar həm qabaqcadan, həm də sonrakı 
nəzarət üçün son dərəcə vacibdir.
Material-istehsalat ehtiyatlarının uçotu üzrə bir sıra ilkin sənədləri nəzərdən 
keçirək. 
M-2№-li «Vəkalətnamə» vəzifəli şəxsin material dəyərləri almaq üçün 
müəssisənin adından çıxış etməyə hüquq verən sənəddir. Bu sənəd bir nüsxədən 
ibarət tərtib olunmalıdır.
M-4 №-li «Mədaxil orderi» malsatanlardan müəssisənin anbarına daxil olan 
ehtiyatların uçotunu rəsmiləşdirmək üçün istifadə olunur. Mədaxil orderlərinin 
blankları maddi-məsul şəxslərə nömrələnmiş qaydada verilirö mədaxil orderi 
materiallar anbara daxil olduğu gün bir nüsxədə tərtib olunur.

---