“magistratura məRKƏZİ”

Tədqiqatın obyekti və predmeti. Tədqiqatın obyekti Azərbaycanın istehsal etdiyi məhsulların, strateji məhsulların, əsasən qeyri-neft sektoru məhsullarının ixracıdır. Tədqiqatın predmeti isə potensial ixrac istiqamətlərinin və onların reallaşdırılması imkanlarıdır. Burada müxtəlif inkişaf meylləri, perspektivlər, alternativlər də nəzərdən keçirilir.

Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri. Tədqiqatın əsas məqsədi yaxın gələcəkdə Azərbaycanın ixracı artırması üçün əsəs istiqamətləri müəyyənləşdirməkdir. Bu vacib məqsədə çatmaq üçün tədqiqatın qarşısında bir neçə mühüm vəzifə dayanır: Azərbaycanın təbii resurslarının, istehsal amillərinin, inkişaf xüsusiyyətlərinin dərindən təhlil edilməsi; Azərbaycanın ixracının artırılmasına şərait yaradacaq beynəlxalq əlaqələrin, münasibətlərin və üzvlüklərin perspektivinin, risklərinin və səmərəliliyinin düzgün dəyərləndirilməsi; İqtisadiyyatın və ixracın diversifikasiyalaşdırılması imkanlarının dəyərləndirilməsi; Əsas problemlərin müəyyən edilməsi və tənzimlənmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi; Səmərəli və effektiv ixrac strategiyasının müəyyən olunması.

Tədqiqatın informasiya bazası. Təqdqiqatın informasiya bazasını bir neçə tip məlumatlar təşkil edir. Birinci tədqiqatın düzgün istiqamətdə aparılmasını təmin edən nəzəri-metodoloji baza – müxtəlif tədqiqatlar və iqtisadi konsepsiyalardır. Klassik nəzəriyyələrlə yanaşı, hazırda dünyada tətbiqi aktual olan müxtəlif konseptlər, müxtəlif bazar iqtisadiyyatlı ölkələrin tətbiq elədiyi uğurlu modellər, iqtisadçıların bu istiqamətdə tədqiqatları da buna aid edilə bilər. İkincisi, qanunvericilik bazasıdır ki, Azərbaycan Respublikasında qüvvədə olan müvafiq qanunvericilik toplusu - məcəllələr, qanunlar, sərəncamlar və s., habelə Azərbaycanın qoşulduğu müvafiq beynəlxalq konvensiyalar və götürdüyü hüquqi öhdəliklər təşkil edir. Üçüncüsü statistik məlumat bazasıdır ki bu da əsas etibarilə Dövlət Statistika Komitəsinin, İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin, Dövlət Gömrük Komitəsinin, Xarici İşlər Nazirliyinin, Dövlət Neft Şirkətinin, Mərkəzi Bankın statistik məcmuələri, BVF, UNCTAD və s. beynəlxalq təşkilatların illik hesabat materialları əsasında formalaşır.

Tədqiqatın elmi yeniliyi. Tədqiqat Azərbaycan üçün ümumi aktual mövzunu əhatə etsə də, onun aparıldığı hazırkı vaxt onu daha da aktual və praktiki edir. Belə ki, hazırda yaranmış vəziyyət onu daha çox reallıqları analiz etməyə və daha müasir problemlərin və perspektivlərin prizmasından nəzərdən keçirməyə imkan verir. Neftin qiymətinin kəskin düşdüyü və post-devalvasiya şəraitində ixracın diversifikasiya imkanlarının cari təhlilinə söykənməsi, tədqiqatı xeyli orijinal etmiş və müasir geoiqtisadi reallıqlarla ona yeni nəticələr çıxarmağa və konstruktiv təkliflər verməyə zəmin yaratmışdır.