MakroiQtisodiy tahlil va prognozlashtirish ma‘ruzachi: Q. Q. Mambetjanov


O'zbekistonda YaIMning o'sish sur'atlari



Yüklə 1,08 Mb.
səhifə3/6
tarix19.03.2023
ölçüsü1,08 Mb.
#124206
1   2   3   4   5   6
1-mavzu

mamlakatdagi

O'zbekistonda YaIMning o'sish sur'atlari

Asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlar


yillar

yaim

sanoat

qishloq xo'jaligi

xizmatlar

investi-tsiyalar

2000

103,8

101,3

103,1

105,4

101,0

2005

107,0

103,8

105,4

107,6

105,7

2006

107,5

106,2

106,7

107,8

106,1

2007

109,5

106,6

106,1

112,5

106,7

2008

109,0

106,8

104,5

112,3

107,4

2009

108,1

104,1

105,8

106,8

108,2

2010

108,5

106,0

106,9

111,0

108,7

2011

108,3

104,0

106,6

111,4

108,5

2012

108,2

105,3

107,2

109,3

107,9

2013

108,0

107,0

106,9

107,8

108,3

2014

108,0

105,5

107,0

108,5

109,1

2015

107,9

105,4

106,8

108,4

109,6

2016

107,8

105,0

106,6

109,3

107,7

2017

105,3

107,0

102,0

108,9

107,1

2018

105,1

110,2

100,3

105,3

106,8

O'zbekiston respublikasida YaIM tarkibi (foizda)
Hozirgi kunda YaIMni hisoblashdagi muammolar
1
2
3
4

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari


Asosiy makroiqtisodiy bog‘liqliklar
Makroiqtisodiy tahlil iqtisodiyotning to‘rtta sektorini tahlil qilishga qaratilgan:
real (xususiy)
davlat (byudjet)
pul
tashqi

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari


unda tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish va ularni iste’mol qilish amalga oshiriladigan sektor. Real sektorning asosiy sub’ektlari bo‘lib uy xo‘jaliklari va korxonalar hisoblanadi.
iqtisodiyotni moliyaviy xizmatlar bilan ta’minlaydi. Ushbu sektorga asosan moliyaviy vositachilik bilan shug‘ullanuvchi tashkilotlar, - bank tizimi va boshqa moliyaviy muassasalar, shu jumladan fondlar, kredit shirkatlari, pensiya jamg‘armalari va sug‘urta kompaniyalari kiradi.
uning iqtisodiy roli samarali normativ-huquqiy bazani yaratish, muayan ijtimoiy ne’matlarni (masalan, ta’lim, infratuzilma va ijtimoiy himoyalash tizimi) taqdim etish, soliq tizimini nazorat qilish va davlat xarajatlarini boshqarishdan iborat.
iqtisodiyotning norezidentlar bilan barcha operatsiyalarini birlashtiradi.
Real sektor
Pul sektori
Davlat sektori
tashqi sektor

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari


Sektorlar o‘rtasidagi o‘zaro iqtisodiy bitimlar quyidagi asosiy makroiqtisodiy hisoblarda qayd etiladi:
milliy hisoblar tizimi
to‘lov balansi
monetar hisoblar
byudjet sektori hisoblari

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari


birinchidan,
    • ushbu ayniyatlar orqali alohida sektorning iqtisodiyotning boshqa sektorlari bilan o‘zaro bog‘liqligi aniqlanadi.

ikkinchidan,
Makroiqtisodiy dasturlashning asosida asosiy iqtisodiy ayniyatlar yotadi. Ularning muhimligi quyidagilardan iborat:

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari


iqtisodiyotning byudjet bilan cheklanishi tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarishdan olinadigan barcha daromadlar ishlab chiqarilgan tovarlar va xizmatlar uchun barcha xarajatlarga tenglashtirilishi kerak, bu quyidagi ayniyatni ifodalaydi:
Y + M = C + I + G + X
yoki
Y = C + I + G + X – M
Mazkur ayniyat daromadning rezidentlar umumiy xarajatlari (C+I+G) va sof eksporti (X-M) yig‘indisiga tengligini tasdiqlaydi.
Agar daromad (Y) YAIM (GDP)ni o‘zida namoyon etsa, u holda sof eksport hajmi tovarlar va nofaktoriy xizmatlar eksporti bilan importi o‘rtasidagi farqqa (ya’ni Xn = tashqi savdo aylanmasining saldosiga) teng.

Yüklə 1,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin