Maktabgacha ta’lim muassasasini yalpi tekshiruv shakillari reja

Tematik (mavzular bo’yicha) nazoratning maqsad va vazifalari.Mudiraning ishini tematik
nazorat etishda uning tekshirilayotgan mavzu doirasida rejada belgilangan vazifalarning bajarilishi
yuzasidan tarbiyachilar va uslubchilar faoliyatini muvofikdashtirish, ushbu yo’nalishda ish samaradorligini
48
oshirish, ta’lim-tarbiya ishlarini takomillashtirish uchun qanday shart-sharoit yaratganini, ushbu
maqsadlarga erishish uchun qanday usul va uslublarni qo’llayotganini kuzatish, o’rganish va tahlil qilish
talab etiladi.
Kuzatish rejasi quyidagilarni o’z ichiga oladi:
— kuzatilayotgan jarayon;
— kuzatilayotgan kun, yil, oy;
— ish mazmuni;
— tayyorgarlik;
— bolalarning bilimi va ko’nikmasi;
— tarbiyachining bilim darajasi, ko’nikma va malakasi;
— qo’llanilayotgan usul va uslublar;
— muassasa faoliyatidagi yutuqlar;
— muassasa faoliyatida kamchiliklar;
— taklif va mulohazalar.
Tematik nazorat rejasi (mehnat tarbiyasi bo’yicha).Mazkur rejada quyidagilar aks ettiriladi:
a) maktabgacha ta’lim muassasasining nomi, soni, qaysi tashkilotga qarashli ekani, tekshirish
sanasi, u kim tomonidan va qaysi yosh guruhlarida o’tkazilishi;
b) muassasadagi bolalar tarkibi: umumiy soni, guruh lar soni, bolalarning yosh guruhlari bo’yicha
taqsimlani shi, davomat, bolalar sog’lig’i;
v) kadrlar tarkibi:
— mudira (ma’lumoti, pedagogik staji).
— tarbiyachiuslubchi (ma’lumoti, pedagogik staji).
— tarbiyachilar (soni, ma’lumoti, pedagogik staji, yosh guruhlari bo’yicha taqsimlanishi).
— xizmat ko’rsatuvchi xodimlarenagalar (soni, ma’lumoti, mehnat staji, malakasi).
Pedagogik jamoaning g’oyaviynazariy saviyasi va kasb malakasini oshirish. «Maktabgacha ta’lim
muassasasi ta’lim dasturi», «Bolalar mehnati» yo’nalishini o’rganish. Mehnat tarbiyasi bo’yicha
psixologik-pedagogik adabiyotlar soni, bolalarning mehnat tarbiyasida ulardan foydalanish. Turli
mehnat turlari bo’yicha tarbiyachilarning amaliy malakasi.
Bolalarni kattalar mehnati bilan tanishtirish va unga nisbatan hurmatni tarbiyalash. Dastur bo’yicha
bolalarga berilgan ma’lumotlar hajmi. Kattalar mehnati bilan tanishtirish metodikasi: kuzatish, hikoya,
ko’rgazmali vositalardan foydalanish (surat, fotografiya, alьbomlar, kino va diafilьmlar,
teleko’rsatuvlar namoyish etish). Bolalarning mehnat qilishga qiziqishi, intilishi, unga qatnashishga
harakat qilishi.
Esh guruhlarda mehnatning turlari, ularning mazmuni, dastur talablariga muvofikdigi
(xo’jalik-maishiy, qo’l mehnati, aqliy mehnat va h.k.). Katta va tayyorlov guruhlarda mehnatning
ahamiyati, mazmunining murakkablashib borishi, bilim hajmi, bilim malakalari, bolalarning
mehnatdagi mustaqilligi. Tarbiyachilar tomonidan mehnat faoliyatini rejalashtirish, kun
tartibining turli vaqtdagi individual va jamoa mehnati.
Maktabgacha ta’lim muassasasidagi mehnatning barcha turlari uchun sharoitni tashkil etish:
mehnat uchun joy, qurollar, predmetlar, kerakli asbob-uskunalar. Dastur talablariga va bolalarni
yosh xususiyatlari hamda qobiliyatlariga muvofiq mehnat qurollarini saqlash, bolalarni mustaqil
shug’ullanishlari uchun qulaylik yaratish.
Mehnat tarbiyasi metodikasining tahlili. Topshiriq berish, navbatchilik, jamoa mehnati, mehnat
turlari, ularni bajarishda turli usullardan foydalanish, tarbiyachilar tomonidan turli usullardan
foydalanish: mehnatga nisbatan qiziqishni uyg’otish, tushuntirish, o’yin usullari, birgalikdagi
mehnat jarayonidagi vazifalarni taqsimlash, ishning bajarilishini nazorat qilish, bolalarga
yordam ko’rsatish choralari, mehnat natijasini baholash, bolalarga individual yondashish.
Mehnat faoliyati jarayonida qo’yiladigan tarbiyaviy maqsadlar: bolalarda mehnatga
qiziqishni tarbiyalash, diqqatni shakllantirish, to’g’ri, sifatli mehnat qilishga o’rgatish, bir
maqsad yo’lida harakat qilish, ishni oxiriga yetkazish, mehnat qurollaridan to’g’ri va
ehtiyotkorlik bilan foydalanish, ish uchun javobgarlikni his etish, o’zaro yordam ko’nikmalarini
tarbiyalash, atrofdagilarning mehnatiga hurmat ruhida tarbiyalash. Diqqatni jamlash, ishning
49
mohiyatini tushunib yetish, uni rejali amalga oshirish, kelishib ishlash, birgalikdagi mehnatda
har bolani birorbir foydali ish qilishga o’rgatish.
Mehnatning o’yin tarzida, u bilan bog’liq holda amalga oshirish. Buning uchun turli
predmetlar tayyorlash, bunda tarbiyachining roli.
Mudira va tarbiyachiuslubchining mehnat tarbiyasiga rahbarligi: rahbarlikning shakl va
mazmuni, yillik va oylik rejalarda aks ettirilgani, bolalar mehnati uchun sharoit yaratilgani,
pedagoglar jamoa bilan mehnat tarbiyasi to’g’risidagi adabiyotlarni o’rganishni tashkil etish,
turli yosh guruhlari bo’yicha mehnat tarbiyasini tekshirish va tahlil qilish, muassasa ish
rejasiga mehnat tarbiyasini kiritish, Pedagogik kengashlarda tajriba almashish, mashg’ulotlarga
kirish, o’zaro nazorat qilish, ochiq mashg’ulotlarni tashkil etish. Maslahatlar berish.
Ota-onalarga mehnat tarbiyasi haqida ma’ruzalar uyushtirish, ularga tegishli adabiyotlar
berish, bolalar mehnat qurollari, jihozlari vitrinasini tashkil etish (yog’ochdan, kartondan,
qog’oz va boshqa materiallardan). Tuman ota-onalar anjumanida «Maktabgacha ta’lim
yoshidagi bolalar tarbiyasida mehnatning roli» mavzusidagi ma’ruzalar bilan qatnashish.
Xulosa, maktabgacha ta’lim muassasasini baholash, ilg’or ish tajribalarini ommalashtirish,
kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan taklif va tavsiyalarni bayon etish.