Mal ya da ürün; bilgisayar ya da otomobil örneklerindeki gibi, işletmeler tarafından üretilen ve insanların ihtiyaçlarını gideren somut bir varlıktır. Hizmet ise

İŞLETMELERİN ULUSLARARASILAŞMASI – 6. ÜNİTE

1. Avrupa’da özel korporatif kurumlar tarafından yürütülen sistematik sınır ötesi ticarî faaliyetler, Ne zaman başlamıştır?

- ORTA ÇAĞ

2. Dev şirketlerin gelişiminde ikinci dönem ve hızla sanayileşen ülkelerin ham madde ihtiyaçlarını süratle kârşılanma sorununu ne zaman doğmuştur ?

- SANAYİ DEVRİMİ

3. İşletmelerin faaliyetlerini ulusal sınırlarının dışına taşıracak şekilde yapmaya başlamasına ne ad verilir?

-ULUSLARARASILAŞMA

4. Farklı ülkelerde faaliyetlerini sürdüren küresel ağlar içinde faaliyette bulunan işletmelere ne ad verilir?

-Uluslararası İşletme

5. İşletmelerin temel kuruluş amaçları nelerdir?

- Kâr elde etmek, Varlıklarını devam ettirmek, İstihdama katkıda bulunmak,

Özellikle kâr sağlamak için uluslararasılaşıyor.

6. İşletmeleri uluslararasılaşmaya iten iktisadi nedenler nelerdir?

* Köken Ülkenin İtici Faktörleri

-İç piyasa koşullarının yetersizliği

-Mevcut pazarları koruma endişesi

-Üretilen malın uluslararası niteliğinin olması

-Ücret ve vergilerin yüksek; sosyal hakların gelişmiş olması.
* Ev Sahibi Ülkenin Çekici Faktörleri

--Geniş bir pazara sahip olması

--İnsanların satın alma güçleri

-Himayeci tedbirleri

-İşgücünün ucuz olması

-Kamu otoritelerince sağlanan kolaylıklar

-Yasal düzenlemeler

-Elverişli rekabet koşulları

7. İşletmeleri uluslararasılaşmaya iten çevresel nedenler nelerdir?

- Ekonomik entegrasyonların etkisi

- Siyasî faktörler.
8. İşletmeleri uluslararasılaşmaya iten temel faktörler sorulduğunda en büyük yüzdeyle ( %45) hangisidir?

- Müşteriye teslimi hızlandırmak
9. Uluslararasılaşma sürecinin başında olan işletmeler önce diğer yöntemlere göre daha risksiz bir yöntem olan ihracat ve ithalatı tercih ederken;

ilerleyen dönemlerde çok uluslu olurken ortaklık kurma ve direkt yabancı yatırım gibi yöntemleri tercih etmektedirler.

10. İşletmelerin uluslararasılaşması arttıkça, faaliyet çeşitliliği de artmaktadır.
11.İşletmeler genellikle iç pazar için kurulurlar; ancak faaliyetlerini artırdıkça, dış pazarlarda faaliyette bulunma istekleri artar.
12.İşletmeler neye göre farklı isimler alırlar ?

- İşletmeler uluslararasılaşma düzeyine

13. Johanson ve Wiedersheim-Paul tarafından geliştirilen Uppsala Modeli’nde uluslararası pazara girişte dört farklı pozisyonlarını sayınız?

- İhracat faaliyeti ya da düzensiz olduğu aşama

- Bağımsız temsilciler (aracılar) yoluyla ihracat aşaması

- Yurt dışı satış temsilciliğinin (şubesinin) kurulması aşaması

- Yurt dışı üretim ya da imalat birimlerinin kurulması aşaması
14. İşletme ağ yapısında merkezî veya odak bir role sahipse, ağ yönetiminde bir aktör olarak bulunuyorsa, kaynakları dolaysız olarak kullanma imkânına da sahip olabilmektedir.
15. Her şeyden önce pazar güvencesi, firmalara,en etkin ne imkânı sağlar?

- Hem iç hem de dış rakipleriyle daha etkin rekabet imkânı sağlar.
16. Bir işletmenin dış piyasalara girmelerinin ilk ve en kolay adımı olarak kabul edilmektedir?

-İHRACAT
17. Daha çok ihracata yeni başlayan firmalar tarafından tercih edilen satım(ihracat) şeklidir?

- Dolaylı Satım (Bu yöntemde fazla yatırıma gerek yoktur.)

18. Özellikle dış alıcılar tarafından kendilerine yaklaşılan satıcılar, aracı kullanma yerine, tercih ederler. Aynı şekilde büyük satıcılar da bu yolu seçerler. Bunda yatırım riskli olmakla birlikte, kârlılık da o denli yüksek olabilir ?

- Doğrudan Dış Satım
19. Yönetim uygulaması gerektirmeyen, uluslararası bir yatırım biçimidir?

- Hisse senedi
20. Bir işletmenin sahibi olduğu patent, ticarî sırlar, ticarî marka, teknoloji, teknik bilgi gibi maddî olmayan varlıklarının işletmeye kullanma iznini başka bir işletmeye vermesidir ?

- Lisans anlaşmaları
21. Lisans anlaşmaları, küresel işletmeler için önemli bir dış kaynak sağlarken, anlaşmayı yapan firmalar için, duyarlı bölgeler oluşturmaktadır.
22. Dış pazarlara açılmak isteyen işletmelerin izledikleri ikinci grup giriş stratejileri, üretim ve pazarlama tesisi kurmak için yerel işletmelerle birlikteki hareket tarzına ne denir?

-Ortak Girişim ( Joint Venture)
23. Ortak girişimin ihracattan en önemli farkı nedir?

- Yurt dışında bir miktar üretim yapacak ortaklık kurulmasıdır.

Bunun doğrudan yatırımdan farkı ise o ülkeden bir yatırımcı ile ortaklık kurulmasıdır.
24. Franchising, ne anlama gelmektedir?

Ana işletmenin kullanım haklarını, belli ayrıcalıkları belli bir zaman dilimi için bir başka işletmeye vermesidir.
25. Franchising anlaşmasının başarılı olabilmesi için ne gerekmektedir?

- Uluslararası işletmelerin ürünlerinin ve hizmet şeklinin eşsiz ve standart olması gerekmektedir.
26. En hızlı büyüyen pazar stratejisidir, dünyada hızla büyümesine rağmen, uluslararası pazarda sık sık problemlerle karşılaşmaktadır?

- Franchising
27. Franchising yoluyla yabancı pazarlara girmek isteyen ana işletmeler (franchisor) hiçbir maddî yatırım yapmadan, kendi isimlerini kullandırarak işyerleri oluşturmaktadırlar.
28. Küresel işletmelerin sınır ötesindeki firmalarla stratejik ortaklıklar kurarak, bazen de, rakip gördükleri firmayı blok olarak satın alarak rakiplerini piyasadan silme yoluna gitmeleridir.

- Stratejik ittifaklar
29. Stratejik ittifaklar, bir ürünün ya da şirketin milliyetini anlamanın giderek güçleştiği, tek pazarlı bir dünyaya geçme sürecinin parçası olarak kurulmaktadır.
30. İki veya daha fazla işletmenin, sınırlı bir zamanda yapılması gereken ve büyük sermaye gerektiren faaliyetler için bir araya gelerek birleşmesidir.

- Konsorsiyumlar

Temel amaç, işletmelerin teknik, finans ve yönetim imkânlarını birleştirerek büyük projeleri gerçekleştirmesidir.

31. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası pazara girişte geliştirilen dört aşamalı Uppsala Modeli’nin yöntemlerinden biri değildir?

a) İhracat faaliyeti yok ya da düzensiz olduğu aşaması

b) Bağımsız temsilciler yoluyla ihracat aşaması

c) Ortak firmalarla ihracat aşaması

d) Yurt dışı satış temsilciliğinin (şubesinin) kurulması aşaması

e) Yurt dışı üretim ya da imalât birimlerinin kurulması aşaması

32. Aşağıdakilerden hangisi stratejik ittifakların oluşmasının nedenlerinden biri değildir?

a) Müşteri ihtiyaçlarının ve tercihlerinin benzeşmesi,

b) Küresel üretimde ölçek ekonomisinden yararlanmak,

c) Uluslararası ticaret engellerinin azaltılması,

d) Bölgesel birleşmelerden yararlanmak

e) Üretim yeri seçimi ve ürün dolaşımının kolaylaştırılması,

33. Aşağıdakilerden hangisi işletmelerin uluslararasılaşmasının nedenlerinden biri değildir?

a) İç rekabetin baskısından kurtulma arzusu

b) Yerel pazarın doyması ile yabancı niş pazarlara açılma isteği

c) Ölçek ekonomilerden yararlanarak maliyetleri düşürme

d) Dış piyasada kullanılabilecek kapasitenin olması

e) Nitelikli personelden yararlanma arzusu

34. Aşağıdakilerden hangisi ev sahibi ülkenin çekici faktörlerinden biri değildir

a) Ev sahibi ülkenin geniş bir pazara sahip olması.

b) Ev sahibi ülkenin himayeci tedbirleri.

c) Ev sahibi ülkede işgücünün ucuz olması.

d) Ev sahibi ülkede üretim maliyetinin yüksek olması

e) Kamu otoritelerince sağlanan kolaylıklar.

35. Aşağıdakilerden hangisi ortak girişim yöntemlerinden biri değildir?

a) Sözleşmeli üretim.

b) Maliyet paylaşımı

c) Doğrudan Satış ve Pazarlama.

d) Dışarıda Ortak Üretim.

e) Dışarıda Doğrudan Üretim

Cevap Anahtarı

31.C, 32.D, 33.E, 34.D, 35-B

ÜNİTE 7 İŞLETME KAPASİTESİ VE KAPASİTE TÜRLERİ

Soru 1: Çoğu kez İşletme Kapasitesi Kavramı yerine kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  İşletme Büyüklüğü
  

Soru 2: Bir işletmenin belli bir dönemde (çoğunlukla bir yıl olarak alınır) mevcut kaynaklarını (İşletmenin para, ham madde, malzeme, makine, işgücü ve bilgi gibi üretim faktörlerini en uygun biçimde bir araya getirerek (beşeri, malî, fiziksel) ) kullanarak, elde edebileceği maksimum üretim miktarını ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  İşletme Açısından Kapasite
  

Soru 3: En genel tanımıyla işletme açısından kapasite nedir?

• 
  İşletmelerin mal veya hizmetleri üretebilme yeteneğidir.
  

Soru 4: Ekonomi bilimi açısından kapasite ne demektir?

• 
  Bir şeyin sığdırılabileceği miktar demektir.
  

Soru 5 : İşletmeler açısından kapasite nasıl bir ölçüttür?

• 
  Sadece nicel bir ölçüttür.
  

Soru 6 : Kapasite artırımının yanında, işletmeler için, yönetim becerisini geliştirmeyi, işletmenin teknoloji, pazar ve finans fonksiyonlarını etkin yönetmeyi de kapsayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Büyüme
  

Soru 7 : İşletmelerde verimliliğin nasıl ortaya çıktığını aynı zamanda işletmenin optimum kapasite düzeyinde çalışması anlamına gelen ifade aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  İşletmede kullanılan kaynakların rasyonel kullanımı sonucunda ortaya çıkan kavram
  

Soru 8 : İşletme çalışanlarının verimliliklerini artırmanın en etkin araçlarından biri olan iş yapma arzusu nasıl sağlanabilir/sağlanamaz?

• 
  İşi ilginç hâle getirerek
  
• 
  İşi zenginleştirerek
  
• 
  İşi genişleterek
  
• 
  Başarı güdüsü yaratarak,
  
• 
  Katılımı ve yetki devri vererek sağlanabilir.
  

Soru 9 : Örgütsel çabaların hedefleri gerçekleştirme derecesi olan ve aynı zamanda optimal kapasite düzeyinde çalışmayı ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Etkililik
  

Etkililik: Yöntem, teknik, kişisel beceri, bilgi, davranış ve yeteneğin bir fonksiyonu olduğu gibi, uygun araç ve gereçlerin ve insan kaynaklarının doğru yerde ve doğru ölçüde kullanılması anlamına gelir.

Verimlilik: Ürünün minimum maliyetle üretilmesidir

Ekonomiklik: Üretimden elde edilen gelir ile üretim sırasında yapılan maliyet giderleri arasındaki orandır.

Yüksek Verimlilik: Aynı miktar kaynakla daha çok çıktı elde etmektir.

Soru 10 : Üretime katılan üretim faktörleri ile bunun sonucunda elde edilen çıktı arasındaki oranı tanımlayan ifade aşağıdakilerden hangisine aittir?

• 
  Verimlilik
  

Soru 11 : Optimal kapasite düzeyinin altındaki kapasite hangi tür kapasitedir?

• 
  Atıl kapasite
  

Soru 12 : Aşağıdakilerden hangisi İşletmelerde verimliliği artırmanın tekniklerinden biridir / biri değildir ?

• 
  Zaman ve hareket etütleri,
  
• 
  İş basitleştirme,
  
• 
  İş genişletme ve iş zenginleştirme,
  
• 
  Beyin fırtınası,
  
• 
  Örgüt geliştirme,
  
• 
  Nominal grup çalışması,
  
• 
  Duyarlılık eğitimi
  

Soru 13 : İşletme hangi kapasite düzeyinde olduğu zaman aynı miktarda kaynakla en uygun düzeyde ürün üretebilir?

• 
  Optimal kapasite düzeyinde
  

Soru 14 : İşletme verimliliğinde girdileri ve çıktıları makul düzeyde sağlamanın en etkin aracı nedir?

• 
  Uygun (optimum) kapasite düzeyinde çalışmaktır.
  

Soru 15 : Bir işletmenin fiilî üretim miktarı ile maksimum üretim arasındaki ilişkiyi gösteren kapasite aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Teknik veya mühendislik kapasitesi
  

Soru 16 : Teknik kapasite kavramının eleştiriye açık bir yönün olma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  İnsan gücü, ham madde ve diğer parasal maliyetleri dikkate almaması;
  
• 
  Makine, teçhizat gibi üretken ünitelerin hiçbir arıza göstermeyeceği, tamir ihtiyacı duymadan maksimum üretime devam edeceği varsayımıdır.
  

Soru 17 : Üretim yöntemi değişmediğinde bir işletmenin minimum maliyetle üretebileceği ürün miktarını ifade eden kapasite türü aşağıdakilerden hangisidir.

• 
  Maliyetler açısından veya ekonomik kapasite
  

Not: İşletme ekonomisi literatüründe teknik kapasite, maksimum kapasite; ekonomik kapasite de optimum kapasite olarak nitelendirilmektedir.

Soru 18 : Aşağıdakilerden hangisi kapasite türlerinden biridir/biri değildir?

• 
  Teorik Kapasite
  
• 
  Normal Kapasite
  
• 
  Pratik Kapasite
  
• 
  Gerçek Kapasite
  
• 
  Tam Kapasite
  
• 
  Atıl Kapasite
  
• 
  Aşırı (Zorlanmış) Kapasite
  

Soru 19 : Üretim hacminde duraklama ve arıza için pay ayrılmayan kapasite aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Teorik kapasite
  

Soru 20 : İdeal koşullarda ulaşılan, arzu edilen maksimum üretim miktarını gösteren kapasite aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Teorik kapasite
  

Soru 21 : Tamir, bakım, onarım gibi çeşitli aksamaların dikkate alınmasıyla gerçekleşen kapasite aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Normal (pratik) kapasite
  

Soru 22 : Aşağıdakilerden hangisi İşletmelerde pratik kapasiteyi artırma yollarından biridir / biri değildir?

• 
  İş yöntemlerini iyileştirmek, makine hazırlık sürelerini kısaltmak
  
• 
  İleri teknoloji kullanmak, sürekli yenilik yapmak
  
• 
  İş görenlerin motivasyonlarını artırmak
  
• 
  Üretim süreçlerini iyileştirmek
  
• 
  Standardizasyona dikkat etmek
  

Soru 23 : Aşağıdakilerden hangisi normal düzeyde bir üretimi ifade etmekte ve genellikle bu kapasite, işletmelerin ulaşmaya çalıştığı ortalama verimliliği ifade eder?

• 
  Pratik kapasite
  

GERÇEK KAPASİTE: Belli bir üretim döneminde ortaya çıkan ürün miktarını gösterir. Gerçek kapasite satış hacmiyle de ilgilidir

• 
  Talepteki düşmeler, üretimdeki aksamalar gibi nedenlerle gerçek kapasite, pratik kapasitenin altında olabileceği gibi; talebin mevsimlik dalgalanmalara bağlı olarak artmasıyla da gerçek kapasite, normal kapasitenin üzerine çıkabilir.
  

Soru 24 : Aşağıdakilerden hangisi normal kapasitenin yararlanılan bölümünü ifade eder?

• 
  Gerçek kapasite
  

Soru 25 : Aşağıdakilerden hangisi normal kapasitenin yararlanılamayan (kullanılmayan) bölümünü başka bir deyişle normal kapasite ile gerçek kapasite arasındaki farkı ifade eder?

• 
  Atıl (Aylak) kapasite
  

ÖRNEK : Mal ve hizmete olan talep düzeyindeki düşme, ham madde temini veya üretimdeki aksamalar fiilî kapasitenin ortaya çıkmasına neden olur. Örneğin bir otobüs işletmesi için yıllık yolcu sayısı 50.000 iken bu sayı 35.000 olarak gerçekleşebilir. Gerçek kapasitenin %75-80 civarında gerçekleşen kısmı firmanın gerçek kapasitesini gösterir.

Soru 26 : Üretim maliyetlerinin en düşük, üretim miktarının ise en yüksek ve üretilen ürünün tümünün satıldığı bir noktayı ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Tam kapasite
  

Soru 27 : Tam kapasitenin altında veya üstünde çalışan işletmeler hangi durumda rekabet yetenekleri zayıflar ve pazarda tutunmaları zorlaşır?

• 
  Maliyetlerinin artmasından dolayı
  

Soru 28 : Satış miktarının kurulu ölçekten az olması işletme sermayesinin yetersiz olması veya işletme kaynaklarının yeterince kullanılmaması gibi nedenlerle ortaya çıkan kapasite türü aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Atıl kapasite
  

Soru 29 : İşletmenin tam kapasite düzeyinden üretim hacminin üzerine çıkmasına ne denir?

• 
  Aşırı veya zorlanmış kapasite adı verilir.
  

Soru 30 : Aşırı kapasite düzeyinde ortalama maliyet, tam kapasitedeki ortalama maliyetten daha yüksek olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

• 
  Azalan verimler kanunu
  

Soru 31 :Kapasite ölçüsü olarak aşağıdakilerden hangisi kullanılır?

• 
  Belli bir sürede, üretilen mal veya hizmetlerin fiziksel birim sayısı
  

ÖRNEK: Bir fabrika günde 350 metre kumaş dokuyor ve yılda 300 gün çalışıyorsa, bu fabrikanın yıllık üretim kapasitesi, 350 x 300 =105.000 metre kumaştır.

Soru 32 :Kapasite ölçüsü olarak fiziksel üretim miktarı birimlerinin yanında, belli bir sürede üretilen ürünlerin “…………..” de kullanılabilir.Boşluğa aşağıdakilerin hangisi getirilebilir?

• 
  Değeri
  

Soru 33 : Uygun bir kapasite seçimi, nasıl bir öneme sahiptir?

• 
  Proje kârlılığını ve rekabet gücünü belirleyecek öneme sahiptir
  

Soru 34 : Bir işletmenin kapasitesinin belirlenmesinde önemli olan faktörler aşağıdakilerden hangileridir?

• 
  En düşük maliyetle üretim yapılması ile
  
• 
  Yeterli talep hacminin bulunması
  

.

Soru 35 : Aşağıdakilerden hangisi Kapasite seçimi yaparken; araştırılır/araştırılmaz?

• 
  Kurulu üretim kapasitesinin büyüklüğü,
  
• 
  İşletmenin yılda kaç gün, Günde kaç saat ve kaç vardiya çalışacağı,
  
• 
  Maksimum kapasitenin ne olacağı,
  
• 
  Üretilecek mal ve hizmetlerin yıllık miktarlarının ne kadar olacağı araştırılır
  

Soru 36 : Yöneticilerin en uygun yatırım kararını verebilmek için, kapasite seçimini etkileyen aşağıdaki hangi faktörleri göz önünde bulundurmaları gerekmektedir/gerekmemektedir?

• 
  Ölçek ekonomileri
  

• 
  Talep düzeyi
  
• 
  Maliyetlerin yapısı
  
• 
  Teknoloji olanakları
  
• 
  Finansal olanaklar
  
• 
  Kuruluş yeri
  
• 
  Çalışma süreleri
  

NOT

• 
  Ölçek Ekonomileri. Firma ölçeği veya kısaca ölçek kavramı, firma büyüklüğünü ifade eder.
  

• 
  Maliyetlerin düşmesini sağlayan avantajlara pozitif ölçek ekonomileri (pozitif içsel ekonomiler), maliyetlerin artmasına neden olan dezavantajlara ise, negatif ölçek ekonomileri (negatif içsel ekonomiler) adı verilir.
  

• 
  Parasal Avantajla: Üretim biriminin ölçeği büyüdükçe, işletmenin girdi satın alması ve daha çok miktarda ürün pazarlaması söz konusu olur.
  

• 
  İşletmenin kapasitesi artırılarak, üretim maliyetleri azaltılır. İşletmelerin üretim faaliyetlerinde sabit, değişken ve ortalama maliyetler, kapasite seçimini etkiler. Burada toplam maliyetin üretim miktarına bölünmesiyle, ortalama maliyet bulunur. Bir de marjinal maliyet vardır ve bu, üretim bir birim arttırıldığında toplam maliyette meydana gelen artışı ifade eder.
  

• 
  İşletme kapasitesi artırılarak, makine ve işgücü verimliliği yükselir ve maliyetler azalır.
  

Soru 37 : Finansal kaynakların yeterli olması durumunda optimum kapasite, hangi noktada gerçekleşir?

• 
  Ortalama ve marjinal maliyetlerin birbirine eşit olduğu nokta
  

Soru 38 : Kapasite planlamasına veri toplamak amacıyla talep tahminleriyle ilgili hangi tür araştırma yapılır?

• 
  Pazar araştırması
  

Soru 39 : Aşağıdakilerden hangisi işbölümü ve uzmanlaşmanın sakıncalarından biridir/ biri değildir?

• 
  İşbölümü sonucu çalışanlar belli ve genellikle tek bir işi yaptıkları için çalışma monoton ve sıkıcı bir hâl alır.
  
• 
  İşbölümü belli bir işin yapılmasını zorunlu kıldığından, çalışanın ürettiği ürüne olan ilgisi azalır; yaptığı işten ve ürettiği üründen zevk almamasına neden olur.
  
• 
  İşbölümünün sonucunda üretimin basit faaliyetlere bölünmesi ve emek sahibinin bu faaliyetlerden sadece birini yapması sonucu, işgörenin yetenekleri zayıflar.
  

NOT:

Optimal kapasitenin altında üretim yapılması, maliyetleri yükseltir; üstünde yapılması ise amortismanları yükseltir.

Soru 40 : Aşağıdakilerin hangisi işletmenin kapasite büyüklüğünü doğrudan etkiler?

• 
  Günlük, haftalık, aylık ve yıllık çalımsa süreleri
  

NOT:
Diğer Faktörler. Kapasite seçimini etkileyen diğer faktörler arasında; kalifiye işgücü, ürün özellikleri, ulusal ve uluslararası politikalar, paranın değeri, pazarlama olanakları ve daha birçok faktör sayılabilir. Ancak şu gerçektir ki bir işletmenin üretim kapasitesi, beceri kazanmış işletmenin ihtiyaç duyduğu eğitimli işgücü potansiyelinin yanında işletmenin kullandığı teknolojiye de büyük ölçüde bağlıdır.
Soru 41 : Normal kapasite ile gerçek kapasite arasındaki orana ……………………denir.Boşluğu doldurunuz?

• 
  Çalışma derecesi
  

NOT:

İşletmenin tam kapasiteyle üretim yapması, yani atıl kapasitenin bulunmaması durumunda çalışma derecesi 1’e eşittir. Bu değerin 1’in altında olması, işletmenin atıl kapasite ile çalıştığını, verimsiz olduğunu ve rasyonel bir üretim faaliyeti gösteremediğini işaret eder. Çok seyrek de olsa, çalışma derecesinin 1’i aşması mümkündür. Bu durumda işletme zorlanmış kapasite düzeyinde çalışıyor demektir.

Kapasite Kullanım Oranı (KKO) olarak da bilinen bu rasyo şu şekilde ifade edilir:
KKO= (Gerçek Kapasite/Normal Kapasite) X 100
Buna göre, bir işletmenin belli bir dönemde, normal aksamalar göz önüne alınarak üretebileceği ürün miktarı 20.000 birim ve gerçekleşen üretim 15.000 birim ise
KKO= (15.000/20.000)X100

KKO= %75 demektir. (Vize Sınav Sorusu)

Soru 42 : Kapasite kullanım oranları ve işgücü giderleri bakımından işletmeler kârşılaştırıldığında; kapasite kullanım oranı düşük olan işletmelerde toplam maliyetler içinde hangi giderlerinin oranının da düşük olduğu görülmüştür?

•