(*) : Özel elektrik üretim dağıtım şirketlerinin değer verileri gizlilik ilkesi gereğince saklanmıştır.
(**) : 1999 yılı istatistiklerini vermektedir. Doğu Anadolu için 1997 istatistikleri verilmiştir.
(***) : 2000 yılı istatistiklerini vermektedir.
Kaynak: 1- Türkiye Elektrik Dağıtım ve Tüketim İstatistikleri 2000, TEDAŞ. 2002
2- Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
Şekil 3. Türkiye, Doğu Anadolu Bölgesi ve Malatya İli Elektrik Tüketim Oranları
Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesinde olduğu gibi Malatya'da da toplam içinde en fazla elektrik tüketimi sanayi işletmelerindedir. İkinci büyük pay ise her üç yer içinde meskenlerdedir.
Sanayi sektörünün enerji tüketimi Türkiye genelinden düşük ve Doğu Anadolu Bölgesi genelinden ise daha yüksektir.
Hidroelektrik enerji projelerine ait değerlendirmeler Çizelge 19’da verilmiştir.
Çizelge 19. Hidroelektrik Enerji Projelerine Ait Değerlendirmeler
| Kurulu Güç (MW) | Ortalama Enerji Üretimi (GWh/yıl) | Etüt Programında Yer Alan veya İleri Yıllarda Ele Alınacak Olan Projeler | Çatalbahçe HES | 58,5 | 157 | Denizbağ HES | 25,5 | 143 | Yazıhan-I HES | 9,4 | 53 | Yazıhan-II HES | 7,2 | 40 | Kesikköprü HES | 62 | 355 | | 15,2 | 133 | Elkit (Karakaya) HES | 29,4 | 117 | Kaynarca HES | 35,7 | 128 | Yazıköy HES | 41,9 | 129 | Toplam (1) | 284,8 | % 85,9 | 1.255 | % 85,9 | İnşaatı Devam Eden Projeler | Keklicek HES | 17 | 42,2 | Toplam (2) | 17 | % 5,1 | 42,2 | % 2,9 | 2001 Yılı Yatırım Programında Olan Projeler | Hacılar HES | 13,5 | 88 | Toplam (3) | 13,5 | % 4,1 | 88 | % 6 | İşletmede Olan Projeler | | 0,8 | 3 | Derme HES | 4,5 | 10 | Tohma HES | 11 | 63 | Toplam (4) | 16,3 | % 4,9 | 76 | % 5,2 | İl Hidroelektrik Enerji Toplamı
(1+2+3+4)=A
| 331,6 | % 100 | 1.461,2 | % 100 |
Kaynak: DSİ 92. Şube Müdürlüğü. 2002. 44. Malatya
2.2. SOSYAL ALT YAPI
Sosyal alt yapı, teknik alt yapı ile birlikte ekonomik kalkınmada temel kriterlerden ve göstergelerden biridir. Sosyal altyapı sektörlerinden eğitim, nitelikli eleman yetiştirme açısından son derece önemli bir sektördür.
Sosyal alt yapı sektörleri arasında bulunan eğitim ve sağlık sektörlerinde mevcut durum aşağıda verilmiştir.
2.2.1. Eğitim
Ülkemizde, 2000 yılı nüfus sayımı verilerine göre okullaşma oranları; okul öncesi eğitimde % 9,7'ye, sekiz yıllık ilköğretimde % 99,5'e, % 22,3'ü mesleki teknik eğitim ve % 42,1'i genel lise eğitiminde olmak üzere orta öğretimde % 64,4'e, yüksek öğretimde ise % 19,9‘u örgün öğretimde olmak üzere toplam % 29,6’ya ulaşmıştır.
Yine ülkemizde 2001 yılı sonu itibariyle üniversite sayısı; 24’ü vakıf üniversitesi olmak üzere 77’ye, yüksekokul sayısı 223’e, meslek yüksekokulu sayısı 411’e ve enstitü sayısı da 285’e ulaşmıştır.
1997 yılı nüfus sayımına göre, ülkemiz okuma yazma oranı % 87’dir.
Malatya'nın eğitim sektörü ile ilgili değerlendirmeleri aşağıda verilmiştir:
Eğitim ihtiyacımızın önemli ve ağırlıklı bir bölümü olan ve eğitim sistemimizin ilk basamağını teşkil eden okul öncesi eğitimin, ülkemizin geleceği bakımından hayati önem taşıdığı bilinen bir gerçektir.
Hayatın ilk yıllarında alınan eğitimin ve geçirilen tecrübelerin, ileri yaşlardaki öğrenme yeteneği ve akademik başarı üzerinde önemli etkileri vardır. Bu nedenle 0-6 yaş dönemi, çocuğun gelişiminin en kritik, en ilginç, en çok dikkat isteyen ve ziyan edilmemesi gereken bir dönemdir.
-
Malatya’da okuma ve yazma oranı % 97’dir.
-
Malatya, Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan ve eğitim düzeyi yüksek olan illerimizden biridir.
Malatya; okuma-yazma ve okullaşma oranı gibi eğitim göstergeleri açısından Türkiye ortalamasının üstündedir. 1990 yılında okur yazar oranı % 78 iken, bu oran 2000'li yıllarda % 97'ye erişmiştir.
Okul öncesi eğitimde genel durum Çizelge 20'de verilmiştir.
Çizelge 20. Okul Öncesi Eğitimde Genel Durum (2000-2001 Öğretim Yılı)
|
Okul Sayısı
|
Öğrenci Sayısı
|
Öğretmen Sayısı
|
Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı
|
Malatya
|
110
|
2.137
|
118
|
19
|
Doğu Anad.
|
790
|
11.950
|
682
|
18
|
Türkiye
|
8.996
|
228.503
|
12.265
|
19
|
Kaynak: MEB-Milli Eğitim Sayısal Veriler 2001
Okulöncesi eğitimde Türkiye, Doğu Anadolu Bölgesi ve Malatya için durum aynıdır.
İlköğretimde genel durum Çizelge 21'de verilmiştir.
Çizelge 21. İlköğretimde Genel Durum (2000-2001 Öğretim Yılı)
|
Okul Sayısı
|
Öğrenci Sayısı
|
Öğretmen Sayısı
|
Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı
|
Malatya
|
703
|
120.032
|
4.760
|
26
|
Doğu Anad.
|
5.856
|
991.552
|
30.519
|
33
|
Türkiye
|
36.064
|
10.288.456
|
345.004
|
30
|
Kaynak: MEB-Milli Eğitim Sayısal Veriler 2001
İlköğretimde öğretmen başına düşen öğrenci sayısı; hem Doğu Anadolu Bölgesine ve hem de Türkiye geneline göre daha düşüktür.
Ortaöğretimde genel durum Çizelge 22'de verilmiştir.
Çizelge 22. Ortaöğretimde Genel Durum (2000-2001 Öğretim Yılı)
|
Okul Sayısı
|
Öğrenci Sayısı
|
Öğretmen Sayısı
|
Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı
|
Malatya
|
88
|
29.160
|
1.922
|
16
|
Doğu Anad.
|
484
|
138.482
|
8.987
|
16
|
Türkiye
|
5.927
|
2.128.819
|
134.780
|
16
|
Kaynak: MEB-Milli Eğitim Sayısal Veriler 2001
Ortaöğretimde Türkiye, Doğu Anadolu Bölgesi ve Malatya için durum aynıdır.
Bu okulların yanı sıra, içerisinde bulunduğumuz çağın ihtiyaç duyduğu ileri düzeydeki insan gücünü eğitmek, geleceğe yönelik hedefler için bilimsel araştırmalar yapmak, bilim ve bilgi üretmek, topluma entegre olmayı sağlayacak projeler üretip geliştirmek ve toplumun beklentilerine cevap verebilmek amaçlarına yönelik olarak kurulmuş bulunan İnönü Üniversitesi de bulunmaktadır.
İnönü Üniversitesi bünyesinde 7 fakülte, 2 sağlık yüksekokulu (Malatya ve Adıyaman’da), 12 meslek yüksekokulu ve 3 enstitü bulunmaktadır.
Yüksek Öğretim Kurumlarında genel durum Çizelge 23'de verilmiştir.
Çizelge 23. Yüksek Öğretim Kurumlarında Genel Durum (2000-2001 Öğretim Yılı)
|
Malatya
|
Türkiye
|
Öğrenci Sayısı
|
Ön Lisans
|
4.486
|
242.297
|
Lisans
|
11.821
|
761.977
|
Toplam
|
16.307
|
1.004.274
|
Öğretim Üyesi
|
Profesör
|
42
|
8.990
|
Doçent
|
60
|
5.552
|
Yardımcı Doçent
|
224
|
11.573
|
Toplam
|
326
|
26.115
|
Öğretim Elemanları
|
Öğretim Görevlisi
|
89
|
9.532
|
Okutman
|
65
|
5.638
|
Araştırma Görevlisi
|
422
|
27.422
|
Diğer
|
47
|
2.733
|
Toplam
|
623
|
45.325
|
Not: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi öğrencileri dahil edilmemiştir.
Kaynak: MEB-Milli Eğitim Sayısal Veriler 2001
Çıraklık Eğitim Merkezi ve Halk Eğitim Merkezinin varlığı ise; sanayinin nitelikli eleman ihtiyacına cevap verebilmesi açısından son derece olumlu bir gelişmedir.
Halk Eğitim ve Çıraklık Eğitim Merkezlerinde genel durum Çizelge 24'de verilmiştir.
Çizelge 24. Halk Eğitim ve Çıraklık Eğitim Merkezlerinde Genel Durum (1999-2000 Öğretim Yılı)
Halk Eğitim Merkezlerinde Kurum ve Kursiyer Sayıları (1999-2000)
|
Kurum Sayısı
|
14
|
Kursiyer Sayısı
|
14.303
|
Meslek Kursları
|
10.638
|
Sos. Kült. Kurslar
|
3.248
|
Okuma Yazma Kursl.
|
417
|
Çıraklık Eğitim Merkezlerinde Kurum ve Kursiyer Sayıları (1999-2000)
|
Kurum Sayısı
|
2
|
Öğrenci ve Kursiyer Sayısı
|
1.910
|
Aday Çırak
|
27
|
Çırak
|
1.129
|
Kalfa
|
644
|
Usta Öğretici
|
110
|
Kaynak: MEB-Milli Eğitim Sayısal Veriler 2001
Okul gruplarına ve cinsiyete göre okullaşma oranları Çizelge 25’de verilmiştir.
Çizelge 25. Okul Gruplarına ve Cinsiyete Göre Okullaşma Oranları
(%)
|
Türkiye
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
İlkokul
|
89,35
|
68,00
|
92,02
|
Erkek
|
91,31
|
72,92
|
94,15
|
Kız
|
87,29
|
62,70
|
89,84
|
Ortaokul
|
53,44
|
33,77
|
45,84
|
Erkek
|
61,9
|
44,32
|
52,86
|
Kız
|
44,58
|
22,74
|
38,61
|
Lise
|
36,69
|
25,84
|
43,32
|
Erkek
|
42,29
|
36,79
|
51,64
|
Kız
|
30,84
|
15,87
|
35,44
|
Yükseköğretim
|
8,51
|
10,95
|
13,46
|
Erkek
|
9,67
|
14,86
|
17,64
|
Kız
|
7,29
|
6,76
|
9,09
|
Not: 1995-1996 Öğretim yılı değerlendirmeye alınmıştır.
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
Okul gruplarına göre okullaşma oranları, Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesine göre daha iyidir. Bu oran 2001 yılında ilköğretim okullarında % 97, genel ve mesleki liselerde ise % 55'e yükselmiştir.
Okuryazar oranları Çizelge 26’da verilmiştir.
Çizelge 26. Okuryazar Oranları
(%)
|
Türkiye
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
Okuma yazma bilmeyen
|
19,50
|
31,82
|
21,77
|
Okuma yazma bilen
|
80,50
|
68,16
|
78,21
|
Bir öğrenim kurumundan mezun olan
|
80,19
|
73,40
|
77,75
|
İlkokul
|
71,50
|
73,79
|
70,18
|
Ortaokul
|
11,66
|
11,60
|
13,43
|
Ortaokul dengi meslek okulu
|
0,06
|
0,04
|
0,03
|
Lise
|
8,87
|
8,68
|
10,01
|
Lise dengi meslek okulu
|
3,19
|
2,54
|
2,37
|
Yüksekokul ve fakülte mezunu
|
4,72
|
3,33
|
3,97
|
Not: 1990 nüfus sayımı değerlendirmeye alınmıştır.
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
Okuryazar oranları 1990 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre DİE tarafından son olarak değerlendirilmiş olmakla birlikte, okuma yazma bilenlerin oranı Türkiye'de % 80,50 iken Doğu Anadolu Bölgesinde % 68,16 ve Malatya'da % 78,21'dir. Bu oran 2000'li yıllarda % 97 gibi yüksek bir değere erişmiştir.
Bir öğrenim kurumundan mezun olanların içinde en yüksek oran Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesinde olduğu gibi ilkokul mezunlarınındır. Ortaokul ve lise mezunları oranı ise Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesinden yüksektir.
2.2.2. Sağlık
-
Sosyal altyapının önemli bir unsurunu meydana getiren sağlık sektöründe, özellikle Doğu Anadolu Bölgesi içerisinde önemli bir konumu bulunmasına rağmen genel olarak değerlendirildiğinde ihtiyacı karşılamadığı görülmektedir.
Genel sağlık kurumları ile birlikte; 18’i il merkezinde (2’si faal değil), 14’ü ilçe merkezinde ve 55’i köylerde (4’ü faal değil) olmak üzere 87 sağlık ocağı, 222’si mahalle ve 194'ü köyde olmak üzere toplam 416 sağlık evi ve bunların dışında 81 adet de ocak ebeliği bulunmak suretiyle sağlık hizmetleri yerine getirilmektedir.
Mevcut sağlık kuruluşları Çizelge 27’de verilmiştir.
Çizelge 27. Sağlık Kuruluşları ve Yatak Sayıları
|
Türkiye
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
Hastane sayısı
|
1 253
|
100,00
|
114
|
100,00
|
11
|
100,00
|
Kamu (1)
|
901
|
71,08
|
103
|
90,35
|
9
|
81,82
|
Özel
|
237
|
17,79
|
4
|
3,50
|
1
|
9,09
|
SSK
|
115
|
11,12
|
7
|
6,15
|
1
|
9,09
|
Yatak sayısı
|
175 266
|
100,00
|
11 896
|
100,00
|
1 678
|
100,00
|
Kamu (1)
|
136 309
|
74,70
|
10 593
|
89,05
|
1 337
|
79,68
|
Özel
|
12 678
|
7,18
|
147
|
1,23
|
25
|
1,49
|
SSK
|
26 279
|
18,12
|
1 156
|
9,72
|
316
|
18,83
|
Sağlık merkezi
|
151
|
-
|
23
|
|
-
|
|
Tedavi edilen
|
1 271 005
|
-
|
225 541
|
|
-
|
|
(1) Kamu hastane ve yatak sayısına sağlık merkezleri de dahil edilmiştir.
|
Not. Kamu ve özel hastane ve yatak sayısı, askeri hastaneleri kapsamaz.
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
|
Türkiye'de hastane sayısı içinde kamu hastaneleri oranı % 71,08 iken, Doğu Anadolu Bölgesinde % 90,35, Malatya ilinde % 81,82'dir.
Doğu Anadolu Bölgesinde özel ve SSK hastanelerinin oranı Türkiye ve Malatya genelinin oldukça altındadır.
Yatak sayılarına bakıldığında, Türkiye geneli, Doğu Anadolu Bölgesi ve Malatya ili için kamu hastanelerindeki yatak sayısının en yüksek orana sahip olduğu görülmektedir.
Özellikle SSK hastanesi yatak sayısı, Türkiye ortalaması ile hemen hemen aynı düzeydedir. Doğu Anadolu Bölgesine göre ise üstünlük belirgin olarak dikkati çekmektedir.
Sağlık personelinin dağılımı ise Çizelge 28’de verilmiştir.
Çizelge 28. Sağlık Kuruluşlarında Görev Yapan Sağlık Personelinin Dağılımı
|
Türkiye
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
Sağlık personeli sayısı (1)
|
233 549
|
15 642
|
3 691
|
Mütehassıs hekim
|
32 511
|
1 123
|
324
|
Pratisyen hekim
|
41 148
|
2 636
|
637
|
Diş hekimi
|
12 737
|
309
|
98
|
Hemşire
|
67 265
|
5 129
|
1 220
|
Sağlık memuru
|
39 658
|
3 253
|
690
|
Ebe
|
40 230
|
3 192
|
722
|
Sağlık personeli başına kişi sayısı
|
|
Mütehassıs hekim
|
1 934
|
5 458
|
3 420
|
Pratisyen hekim
|
1 528
|
2 325
|
1 582
|
Diş hekimi
|
4 936
|
19 835
|
10 286
|
Hemşire
|
935
|
1 195
|
836
|
Sağlık memuru
|
1 585
|
1 884
|
1 582
|
Ebe
|
1 563
|
1 920
|
1 396
|
Eczane sayısı (2)
|
18 385
|
692
|
133
|
Eczacı sayısı (3)
|
20 426
|
790
|
146
|
(1) Sağlık personeli sayısı devlet hesabına ve serbest çalışan tüm sağlık personelini kapsar.
|
(2) Eczane sayısı, ecza depolarını, hastane ve müessese eczanelerini kapsamaz.
|
(3) Eczacı sayısı Milli Savunma Bakanlığı'nda görevli eczacıları da kapsar.
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
|
Mütehassıs hekim başına düşen hasta sayısı Türkiye ortalamasının üstünde ve Doğu Anadolu Bölgesini ortalamasının da altındadır.
Pratisyen hekim başına düşen hasta sayısı Türkiye ortalaması ile hemen hemen aynı düzeyde olup, yine Doğu Anadolu Bölgesine göre mukayese edildiğinde de avantaj teşkil etmektedir.
En olumsuz yapı ise; hem Doğu Anadolu Bölgesinde ve hem de Malatya'da diş hekimi başına düşen hasta sayısında yaşanılmaktadır.
Diğer sağlık personeli başına düşen hasta sayısı bakımından durum irdelendiğinde; Malatya'ya ait değerlerin Türkiye ortalaması ile hemen hemen aynı olduğu ve yine Doğu Anadolu Bölgesine göre de durumun daha iyi olduğu görülmektedir.
Şekil 4. Kamu, Özel ve SSK'ya Bağlı Hastane ve Yatak Sayısı
Şekil 5. Sağlık Personeli Başına Düşen Kişi Sayısı
3.
|
|
DOĞAL KAYNAK POTANSİYELİ
|
|
|
3.1.
|
Tarım
|
3.1.1.
|
Arazinin Kullanımı
|
3.1.2.
|
Sulama
|
3.1.3.
|
Tarımsal Üretim
|
3.1.4.
|
Tarımsal Hasıla
|
3.2.
|
Hayvancılık
|
3.2.1.
|
Hayvan Potansiyeli ve Canlı Hayvan Ticareti
|
3.2.2.
|
Hayvansal Ürünler Üretimi
|
3.2.3.
|
Balıkçılık ve Su Ürünlerinde Durum
|
3.2.4.
|
Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünler Hasılası
|
3.3.
|
Ormancılık
|
3.3.1.
|
Orman Potansiyeli
|
3.4.
|
Yer Altı Zenginlikleri
|
3.4.1.
|
Maden Potansiyeli
|
Dostları ilə paylaş: |