* Buna mukabil, iç denetçinin asli görevlerinden birisi olan harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yaptığına ilişkin bir bilgi ve belgeye ulaşamamış bulunmaktayız. Kanımızca bu eksiklik, iç denetçinin kişisel tercihinden ziyade, belediye idaresinin iç denetim müessesesine yaklaşımından ve bu yaklaşımın uygunluk denetimi noktasında taşıdığı kısıtlayıcı yaklaşım politikasının (söz konusu yaklaşımın iç denetim faaliyetlerinin diğer boyutlarına olumlu olmasına karşın) iç denetim faaliyetlerine etkisinden kaynaklanmıştır.
* Buna mukabil, iç denetçinin asli görevlerinden birisi olan harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yaptığına ilişkin bir bilgi ve belgeye ulaşamamış bulunmaktayız. Kanımızca bu eksiklik, iç denetçinin kişisel tercihinden ziyade, belediye idaresinin iç denetim müessesesine yaklaşımından ve bu yaklaşımın uygunluk denetimi noktasında taşıdığı kısıtlayıcı yaklaşım politikasının (söz konusu yaklaşımın iç denetim faaliyetlerinin diğer boyutlarına olumlu olmasına karşın) iç denetim faaliyetlerine etkisinden kaynaklanmıştır.
* İç denetçinin, idarenin mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetleme görevini ise kısmen yerine getirdiği ilgili raporların kimi metinlerinden anlaşılmaktadır. İç denetçi bilhassa kendisine iletilen şikayetlerden suç teşkil eden herhangi bir duruma rastlamamış ve denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlayıp üst yöneticiye bildirmemiştir. Bu hususlar iç denetçinin klasik denetim faaliyetinin gereklerinin belediye personeline olumsuz yansıyacak yönlerinden kaçındığı gerçeğine bizleri götürmektedir. Ayriyeten, iç denetçinin danışman olarak katıldığı çeşitli yönetmelik toplantıları bulunmaktadır.
* Bunların dışında iç denetçi tarafından, Su abone bakım hizmetleri kartlı sayaç anket çalışması, ………. Belediyesi 2010 yılı KBS servisi ile ilgili yapılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Pendik, Eyüp, Fatih Belediyelerine yapılan ziyaretler sonucu düzenlenen Atık Birliği Raporu, Belediye hizmet binalarının güvenliği raporu, çeşitli şikayetler üzerine hazırlanan raporlar, …….. Belediyesi Evlendirme Memurluğu İş ve İşlemleri Raporu, Doğrudan Temin İşlemleri Raporu ve Belediye Şirketleri Raporu yazıldığı görülmüştür.
* İç denetçi, kurum yönetim biriminden ayrı ve bağımsız bir yapılanmaya sahip olmayıp üst yöneticiye bağlıdır. Üst yönetici kendisine genellikle konu araştırması görevi verip, kendisinden saf denetim görevi yapmasını beklemediği izlenimini edinmiş bulunmaktayız. İç denetçi müessesesi bu haliyle belediye mensuplarınca “denetim” kurumu olmaktan ziyade “rehberlik” kurumu olarak algılanmaktadır.
* Üst Yöneticiler İçin İç Kontrol ve İç Denetim Rehberi’nde de yer aldığı üzere iç denetçiler için uygun çalışma ortamı, uygun fiziki ortam ve donanım sağlanmıştır. Bu bakımdan belediye idaresinin yaklaşımı takdire değerdir. Buna mukabil, iç denetçinin yeterli sayıda diğer personel ihtiyacı karşılanmamıştır. İç denetçinin büro personeli olmaması nedeni ile bütün yazışmaları bizzat yapıyor olması, özellikle tek iç denetçi olarak görevli olması nedeniyle de kendisinin çalışma düzenini olumsuz etkilemiştir.
* Üst yöneticilerce, iç denetçilerin görevlerini bağımsız bir şekilde yerine getirmeleri ve gerekli bilgi ve belgelere kolayca ulaşmaları için gerekli önlemlerin alındığı kanaatini edinememiş bulunmaktayız. Üst yönetici, iç denetçinin raporlarında belirtilen önlemleri değerlendirmemekte, iç kontrol sürecinden elde ettiği bilgilerle iç denetimden elde ettiği bilgileri karşılaştırarak kaynakların verimli kullanımına ilişkin tedbirleri almamakta ve iç denetçiler tarafından düzenlenen raporlarda belirtilen önlemlerin alınıp alınmadığını izlememektedir. Üst yönetici, iç denetçi atamakla birlikte, İç Denetim Birimi başkanlığı kurmamıştır. Üst yönetici, iç denetim birim yönergesi ile yıllık iç denetim programını onaylamış ve bu anlamda konuya ilişkin olumlu addedilebilecek bir yaklaşım sergilemişlerdir. Ayrıca takdire şayan bir adım olarak, İç denetçilere eğitim imkanı sağlanması bakımından üst yönetici üzerine düşen görevi yerine getirmiştir.
O dönem için iç denetçi olarak atanan …………’ın, 5018 sayılı Kanun’un öngördüğü şartları taşımakta olduğu anlaşılmıştır. Daha önce eski vergi denetmeni olarak 5 yıldan fazla görev yapmış olduğu (toplam hizmet süresi 10 yıl 10 ay 3 gündür) ve İç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer şartları da taşıdığı anlaşılmıştır (Örneğin KPDS notu 72’dir). İç denetçi, İç Denetim Koordinasyon Kurulu koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı’nca iç denetim eğitimine tabi tutulmuş ve kendisine kamu iç denetçi sertifikası verilmiştir. İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in eki listesine göre, ………. Belediyesi’nde 3 iç denetçi çalıştırılması gerekmekte olup söz konusu hüküm yerine getirilmemiştir. Üst yönetici tarafından yıllık iç denetim programı onaylanmıştır. İç denetçilere asli görevleri dışında başka bir görev verilmemiştir. İç denetim raporları İç Denetim Koordinasyon Kurulu’na gönderilmektedir. İç denetçi sicil dosyasının incelenmesinden, İç denetçinin mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine büyük oranda sahip olduğu kanaatini edinmiş bulunmaktayız. Zira, kendisinin Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü’nde 1 sene görev yaptığı, 2002 yılından 2007 yılına kadar çeşitli birimlerde Vergi Denetmenliği ve 2007 yılından 2011 yılının Mayıs ayına kadar da …….. Belediyesi’nde iç denetçi olarak görev yaptığı anlaşılmaktadır. Yine ayrıca kendisi, 2009 yılında 5 adet hizmet içi eğitimi vermiş, 2010 yılında belediye personeline 16,5 saat hizmet içi eğitim vermiş, Kamu İç Denetçileri Derneği’nin pek çok seminerine katılmış, hizmet içi eğitim kapsamında 2009 yılında belediyede 10 derse katılmıştır. Yine, Ankara’da Maliye Bakanlığı’nca verilen çeşitli derslere iştirak etmiş ve İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından zorunlu hizmet içi eğitim kapsamında 2010 yılında verilmeye başlanan hizmet içi eğitim kapsamında İç Kontrol ve İç Kontrol Modelleri dersi ve sınavı tamamlamıştır. Yalnız, kendisinin vergi denetmeni kökenli olmasının genelde gelir odaklı bir yaklaşım tarzı sergilemesine ve muhasebe denetimi olgusuna yabancı kalmış olmasına neden olduğu anlaşılmaktadır.
