Malta kamra tad-deputati kumitat permanenti dwar l-ambjent u l-ippjanar tal-iżvilupp

THE CHAIR: Ippermettili ftit, Dr. Buġeja. Nitlobkom iżommu l-kwiet; min se jitkellem se jkollu joħroġ barra. Dr. Buġeja, tista’ tkompli.
AVUKAT VICTOR BUGEJA: Qed insemmi l-arloġġ għax hemmhekk ikun hemm ħafna nies, li la huma residenti u lanqas industrijalisti, li jmorru jitilqu l-vetturi tagħhom hemmhekk bl-addoċċ u dan kollu a skapitu tar-residenti. Jiġifieri minbarra l-vetturi tar-residenti, tal-ħaddiema li jaħdmu fl-akkwati, u tal-operaturi, to top it all, ikun hemm ukoll il-vetturi tal-klijenti li jmorru jħallu l-vetturi hemmhekk, imbagħad jiġi xi ħaddieħor jiġborhom sakemm isir ix-xogħol, imbagħad jiġu għaliha nofs ta’ nhar wara, jew xi ġurnata wara, jew tlett ijiem wara, jew anke ġimgħa wara, imbagħad ma jkollhomx fejn idaħħlu l-vetturi fil-garaxx imma biex jikkapparraw ix-xogħol jgħidulhom biex iġibu l-vetturi allavolja ma jkollhomx fejn idaħluhom, u allura jħalluhom barra. Dan kollu jrid jiġi kkontrollat, u jiġi kkontrollat billi jkun hemm parkeġġ riżervat għar-residenti bħalma hemm f’ċerti bnadi oħrajn u jkun hemm l-arloġġ għal min mhux resident jew mhuwiex operatur f’dik iż-żona.
Hemm kwestjonijiet oħrajn, bħal dik tal-ħinijiet. Kont qed ngħid li kull min qed jopera industrija hemmhekk, suppost qed jopera skont il-permess, u suppost il-permess jelenka, jew għandu jelenka, kundizzjonijiet ta’ kif għandek topera, il-ħinijiet li fihom għandek topera, il-kompartament tiegħek fuq barra, x’għandek tħalli u ma tħallix barra, u kwestjonijiet ta’ health and safety. Jekk m’hemmx dawn il-kundizzjonijiet, allura għandhom isiru, u għandna naraw li jsiru spezzjonijiet regolari, mhux nistennew ir-rapporti. Jekk filter suppost irid jinbidel every so often, għalfejn għandu jkun ir-resident li jrid joqgħod jagħmel ir-rapporti lil dak u lill-ieħor u joqgħod tiela’ u nieżel il-qorti jħarrek lil dak u lill-ieħor għax qed joħloqlu inkonvenjent? Għaliex m’għandhomx ikunu dawn l-awtoritajiet u l-Gvern, li jagħti l-għodda lil dawn l-entitajiet, li jmorru jagħmlu spezzjonijiet spissi u jaraw li kull entità qed taderixxi mal-kundizzjonijiet tal-permess f’kull aspett u f’kull livell? Għaliex għandna dejjem induru fuq ir-residenti? Għaliex għandkom ikunu r-residenti li joqogħdu ġejjin u sejrin l-għassa jagħmlu r-rapporti? Għaliex m’għandux ikun hemm mekkaniżmu li jaħdem b’mod awtomatiku u naċċertaw... Biex inġib eżempju vag, meta l-Gvern irid jara li l-VAT tinġabar ma joqgħodx jistenna r-rapporti, imma jibgħat lill-ispetturi u jġennuk. Għaliex m’għandniex ikollna mekkaniżmu wkoll f’dan il-livell biex naraw li l-affarijiet jimxu sew? Kieku l-affarijiet jimxu sew kieku dan il-qrid li ili nisma’ għal dawn l-aħħar 20 sena, ilu li spiċċa u dawn il-kwestjonijiet ilhom li ġew riżolti. Dawn il-kwestjonijiet ma ġewx riżolti għax konna amateurish fil-mod kif indirizzajnihom; għax jekk nagħmel “hekk” nirfes il-kallu ta’ “dan” u għax jekk nagħmel “hekk” nirfes il-kallu tal-“ieħor” u għax “hekk” u għax “hekk” u għax “hekk”, u ħallejna l-affarijiet jiddeġeneraw! Jekk irridu nkunu serji, ma nistgħux noqogħdu niġbdulhom il-widnejn biss, irridu nkunu Drakonjani u ebsin għax iż-żmien tat-twissijiet, wara dan iż-żmien kollu, suppost għadda. Jekk naspiraw li nkunu l-aħjar fl-Ewropa ma nistgħux nittolleraw li dawn l-affarijiet jibqgħu għaddejjin a skapitu tar-residenti, għax hija l-industrija li qed tkun ta’ inkonvenjent, ħafna drabi mhux b’mod ġustifikat, fil-konfront tar-residenti. Kieku r-residenti qed ikunu ta’ inkonvenjent għall-industrija, kieku nindirizza lir-residenti, imma huwa ovvju – u naħseb li kulħadd jaqbel ma’ dan – li hija l-industrija f’din iċ-ċirkostanza li qed toħloq inkonvenjent lir-residenti.
Jien għedt li rridu nsibu kompromess, u ma naħsibx li se tkun xi ħaġa faċli li wieħed isib tarf din il-kwestjoni, għax tajjeb jew ħażin, hemm ir-residenti li qegħdin qalb l-industrija u hemm l-industrija li qiegħda qalb ir-residenti. Jien ma nistax nifhem kif il-PA se jirnexxilhom joħorġu lir-residenti minn fejn qegħdin u jpoġġuhom band’oħra, jew joħorġu lill-industrija li hemm illum u jpoġġuhom band’oħra. Din is-sitwazzjoni nistgħu almenu nippruvaw nikkontrollawha. U s-suġġeriment tagħna f’dan is-sens hu li naraw li issa li hemm hemm u ma nkomplux inżidu ma’ dak li hemm. Aħna naqblu li jsir zoning, però ma nistax naċċetta li jekk se ndumu sena nistennew biex tittieħed deċiżjoni jibqgħu ħerġin il-permessi, għax inkella x’inhu l-iskop li tikkunsidra li tagħmel iż-zoning meta int stess taf...? Li jinqasmu fi tliet kategoriji nifhem ukoll. Oriġinarjament u idealment l-istorja kellha tkun li l-industrija ma tkunx qalb ir-residenti. Forsi l-leġiżlatur dakinhar... (Interruzzjonijiet)