Maqistratura məRKƏZİ Mehdiyev Atatürk Seyfullah oğlunun

Audit yoxlamasının proqramına ümumi planında olan mərhələlər daxildir. Proqram ümumi planının genişləndirilmiş forması olmaqla, özündə ümumi planın praktiki realizə olunması üçün prosedurların müfəssəl siyahısını əks etdirir. Proqram audit qrupu daxilində işlərin daha səmərəli bölgüsü və audit firması tərəfindən auditin gedişatı üçün lazımdır [12].

Yoxlamanın gedişatı zamanı alınmış nəticələrdən aslı olaraq proqramda düzəlişlər edilə bilər. Yoxlama geniş həcmdə olduqda proqram vahid sənəd şəklində, yoxlanılan informasiya böyük həcmdə olduqda isə hər bir yoxlama seqmentlərinin proqramlarının icmalından ibarət ola bilər.

Auditor prosedurları proqramı mahiyyətcə özünə hesablar üzrə yazılışların mühasibat uçotunda əks olunmasının düzgünlüyünü müfəssəl yoxlamaq üçün edilən hərəkətlərin siyahısını daxil edir. Auditor yoxlama proqramını yoxlamaya məruz qalacaq mühasibat uçotunun bütün bölməsi üzrə tərtib etməlidir. Yoxlamanın gedişatı şəraitinin dəyişməsindən və audit prosedurlarının nəticəsindən aslı olaraq proqrama yenidən baxıla bilər.

Proqramının bölmələri üzrə işçi sənədlərində əks olunmuş auditor nəticələri auditor hesabatı və rəyinin hazırlanması, iqtisadi subyektin mühasibat hesabatı haqqında auditorun obyektiv fikrinin formalaşması üçün faktiki material hesab olunur.

Audit yoxlamasının plan və proqramının planlaşdırılması prosesinin sonunda o sənədlərlə rəsmiləşdirilməli və təsdiqlənməlidir.

Audit təşkilatı və fərdi auditor öz işini elə planlaşdırmalıdır ki, yoxlama daha səmərəli aparılsın. Və bu tələbə uyğun olaraq auditin daha effeektli aparılması məqsədilə auditin planlaşdırılması həyata keçirilir [12].

Auditor ümumi audit planının icrası üçün planlaşdırılmış audit prosedurlarını tərtib etməli və sənədlərlə rəsmiləşdirməli, iş prosesində özünün işçi sənədlərində onlara istinad etmək üçün aparılmış hər bir audit prosedurunu nömrələməli və ya kodlaşdırmalıdır.

Audit proqramını nəzarət vasitələrinin test proqramı və mahiyyətinə görə audit prosedurlarının siyahısı şəklində hazırlamaq lazımdır. Nəzarət üsullarının test proqramı uçot sisteminin fəaliyyət göstərməsi haqqında məlumatların yığılması üçün ediləcək hərəkərlərin məcmu siyahısıdır. Nəzarət üsulları testinin əsas təyinatı iqtisadi subyektdə nəzarət vasitələrindəki əhəmiyyətli çatışmamazlıqların aşkar olunmasına köməklik etməkdir. Audit prosedirları proqramı mahiyyətcə müxabirləşmələrin mühasibat uçotunda əks olunmasının düzgünlüyünün müfəssəl yoxlanması üçün auditorun edəcəyi hərəkərlərin siyahısından ibarətdir.

Auditor tərəfindən öz işinin planlaşdırılması şəraitin dəyişməsi, yaxud auditin aparılması zamanı alınmış gözlənilməz nəticələrlə əlaqədar auditin icra olunduğu bütün müddət ərzində fasiləsiz həyata keçirilir. Lazım gəldiyi hallarda auditin ümumi plan və proqramında dəyişikliklər edilməsi vvə auditin gedişatı zamanı yenidən nəzərdən keçirilməlidir. Audit planlaşdırılması prosesinin sonunda ümumi audit plan və proqramı sənərlərlə rəsmiləşdirilməsi təsdiqlənməlidir [12].