Marketing axborot tizimi nima?

Marketing axborot tizimi nima?

{
=Bu axborotni qayta ishlash, saqlash, to‘plash va foydalanish.
~Ushbu ma'lumotlarni qayta ishlash.
~Ushbu ma'lumotlarni to'plash va saqlash.
~Ushbu ma'lumotlarni to'plash va tarqatish.
}

Tashqi ma'lumotlar blokiga qanday ko'rsatkichlar kiradi?

{
=Bozordagi hozirgi voqealar haqida ma'lumot.
~Hamkorlar haqida ma'lumot.
~Raqobatchilar haqida ma'lumot.
~Omillar haqida ma’lumot.
}

Ichki axborot blokiga qanday ko'rsatkichlar kiradi?

{
=Birlik sifatida kompaniya haqida ma'lumot.
~Moliyaviy birlik sifatida kompaniya haqida ma'lumot.
~Korxonaning texnologik, kadrlar va moliyaviy ahvoli haqidagi ma’lumotlar.
~Kompaniyaning raqobatchilari haqidagi ma'lumotlar
}

Ichki bozor haqidagi qanday ma’lumotlarni bilasiz?

{
=bosma manba.
~Rasmiy manba.
~Xalqaro manbalar.
~Barcha javoblar to‘g‘ri
}

Qanday manbalar umumiy axborot manbai hisoblanadi?

{
=kuzatishlar.
~so'rovlar.
~Tanlangan tadqiqot.
~Tajribalar.
}

Axborotni birlamchi qayta ishlash deganda nimani tushunasiz?

{
=Ushbu ma'lumotni tizimga o'tkazish.
~Ushbu ma'lumotni axborot ma'lumotlar majmuasiga olib kelish.
~Ushbu ma'lumotlarni birlashtirish.
~Bu ma’lumotlarni bir qatorga keltirish.
}

Axborotni guruhli qayta ishlash deganda nimani tushunasiz?

{
=Kompaniyaning ichki va tashqi ma'lumotlarini tahlil qilish, bozor kon'yunkturasini va kompaniyaning ushbu vaziyatdagi faoliyatini baholash.
~Tashqi axborotni tahlil qilish.
~Ichki axborotni tahlil qilish.
~Bozor kon’yunkturasini tahlil qilish va baholash.
}

Axborotga qo'yiladigan talablar?

{
=Axborotning to‘liqligi.
~Davomiylik (uzluksizlik).
~Taqqoslash qobiliyati.
~Adolat.
}

Axborotni qayta ishlashdagi xatolar?

{
=Tizimli, tasodifiy va promax.
~Tizimli va tasodifiy.
~Tasodifiy va promax.
~Barcha javoblar noto'g'ri.
}

Tashkilotga tegishli bo‘lgan axborotlar turlari?

{
=ichki, tashqi.
~Iqtisodiy.
~Demografik.
~ijtimoiy.
}

Marketing tadqiqotlari deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu marketing vaziyatlarini hal qilish uchun axborotni tahlil qilish va shakllantirish hamda xulosalar shakllantirish jarayonidir.
~Bu to'g'ri marketing uchun ma'lumotlarni to'plash.
~Marketing bilan bog'liq ma'lumotlarni tahlil qilish.
~Yig'ilgan ma'lumotlardan xulosalar shakllantirish.
}

Marketing tadqiqotlarining bosqichlari.

{
=Tadqiqot muammolarini topish va ularni shakllantirish.
~Axborot manbalarini tanlash, ma'lumot yig'ish.
~Yig'ilgan ma'lumotlarni tahlil qilish.
~Olingan natijalarni aks ettirish.
}

Marketing tadqiqotining maqsadlari nimalardan iborat?

{
=Bu doimiy va tizimli ma'lumotlar yig'ilishi, uni tahlil qilish va korxonani boshqarish jarayonida natijalardan foydalanish.
~Axborotni tizimli yig`ish, natijalarni tahlil qilish va ulardan foydalanish.
~Bu bozor bahosi modellarini o'rganish.
~Bu bozor kon'yunkturasini o'rganish.
}

Dastlabki ilmiy tadqiqot deb nimaga aytiladi?

{
=Ushbu bozor tadqiqoti ikki bozorni chuqur va ishonchli o'rganishdan oldin o'tkaziladi.
~Ushbu bozorning bir qismini o'rganing.
~Ofisda ushbu bozor haqidagi ma'lumotlarni o'rganish.
~Bu avval mavjud bo'lgan ma'lumotlardan foydalanish.
}

Dala tadqiqoti deganda nimani tushunasiz?

{
=Tadqiqot uchun tegishli, birlashtiruvchi ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilish.
~Tadqiqotga tegishli ikkilamchi ma’lumotlarni tahlil qilish.
~Birlamchi va ikkilamchi ma'lumotlarni tahlil qilish.
~Barcha ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilish.
}

Marketing tadqiqotlarining asosiy yo‘nalishlari nimalardan iborat?

{
=Hammasi to'g'ri
~Reklamani tashkil etish bo'yicha tadqiqotlar va rejalar.
~Strategik rejalashtirish va tashkiliy siyosat bo'yicha tadqiqotlar
~Bozor holati tizimi
}

Marketing tadqiqotlari yo‘nalishlariga bevosita qanday omillar bog‘liq?

{
=Bozor sharoiti, narx raqobatbardoshligi
~Bozor sig’imi, bozor intensivligi
~Bozorning rivojlanish darajasi, raqobatning shiddati, kompaniya hajmi va boshqa omillar
~Tovarlar harakati, jamoa bilan aloqa qilish
}

Marketing tadqiqotlari yo'nalishini nima belgilaydi?

{
=Raqobatbardoshlik, strategik maqsad, bozordagi mavqei
~Korxona narxi, mahsulot sifati, texnologiyasi
~Strategik maqsad, mahsulot assortimenti
~Tovarlar harakati, jamoa bilan aloqa qilish
}

Kompaniyaning marketing tadqiqotlarining qancha qismi amaliyotda amalga oshiriladi?

{
=5
~2
~3
~4
}

Marketing tadqiqotining maqsadi nima?

{
=Ehtiyojni qondirish, bozor darajasini saqlash, bozor vaznini oshirish
~Bozor egaligi, monopoliya huquqi
~Tovar sifatini oshirish, tovar narxini aniqlash
~Raqobatchilarni yengish, narx siyosatini amalga oshirish
}

Marketing aralashmasi quyidagilarni o'z ichiga oladi:

{
=asboblar majmuasi (mahsulot, narx, sotish, harakat);
~korxona boshqaruvi;
~tovarni sotish shartlarini tanlash;
~sotuvchi bozori;
}

Taklif talabdan ortiq bo'lgan vaziyatga mos keladigan bozor:

{
=xaridor bozori;
~sotuvchi bozori;
~bozor muvozanatining holati;
~inqiroz nuqtasi;
}

Bozor segmentatsiyasi nima?

{
=iste'molchilarni bir xil guruhlarga taqsimlash;
~ishtirokchilarning bir xil guruhlarga bo'linishi;
~tovarlarni bir xil guruhlarga taqsimlash;
~inqiroz nuqtasi;
}

Segmentatsiya bu:

{
= iste'molchilarni ehtiyojlariga ko'ra guruhlarga bo'lish;
~ boshqa shunga o'xshash mahsulotlar orasida mahsulotingiz uchun joy toping.
~ tovarlarni tasniflash;
~ raqobatchilarni tahlil qilish

}

Iste'mol tovarlari bozori quyidagilardan iborat:

{
= shaxsiy iste'mol uchun tovar sotib olayotgan iste'molchilardan;
~ kelajakda iste'molchilarga sotish uchun tovarlar sotib oluvchi kompaniyalardan;
~ sotish uchun tovar sotib oluvchilardan;
~ ishlab chiqarilgan tovarlarni sotib oluvchi maʼlum shaxslardan;
}

Mahsulot hayotiy siklining qaysi bosqichida korxona maksimal foyda oladi?

{
= balandligi.
~ xiralashgan;
~ etuklik;
~ kirish;
}

Iste'mol tovarlari bozorini segmentatsiyalashda quyidagi ko'rsatkichlarning qiymati muhim emas:

{
= fiziologik;
~ geografik;
~ psixografik;
~ demografik;
}

Talab holati qanday, ishlab chiqaruvchi reklamadan foydalana olmaydi?

{
= talab nihoyatda yuqori boʻlsa;
~ talab salbiy bo'lsa;
~ talab salbiy bo‘lsa;
~ talab kamaysa;
}

Marketing tadqiqotlari nima uchun?

{
=Korxona faoliyatini aniqlash uchun bozor sharoiti haqida ma’lumot olish;
~ Raqobat ustunligini ta'minlash uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni to'plash;
~ Tanlangan bozorga kirish uchun agentlar haqida ma’lumot olish;
~ Iste'mol tovarlarini tanlashga ta'sir etuvchi omillarni o'rganish;
}

Iste’molchi tadqiqotining asosiy maqsadi nima?

{
= Mahsulotlarni iste'molchilarga ko'proq sotish va korxona faoliyatini yaxshilashdan;
~ Raqobat ustunligiga erishish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni olish;
~ Tanlangan bozorga kirish uchun agentlar haqida ma’lumot olish;
~ Kompaniya faoliyatini aniqlash uchun bozor sharoiti haqida ma'lumot olish;
}

Muammoni aniqlashda qanday bosqichlar mavjud?

{
=Tovarga bo'lgan ehtiyojni aniqlash, muammoni o'rganish va muqobil yechim tanlash
~Muammoni aniqlash va natijaga erishish
~mijozlarning ehtiyojlarini aniqlash
~Mahsulotni o'rganish, bozorni o'rganish, maqsadli bozorni aniqlash
}

Marketing tadqiqotlari uchun raqobatning qanday darajalari muhim?

{
=tovarlar, assortiment guruhlari, tovar belgilari raqobati
~sanoat raqobati, sanoat raqobati; rasmiy raqobat; umumiy raqobat
~sanoat raqobati sanoat raqobati
~tovarlar, assortiment guruhlari raqobati; savdo belgisi raqobati
}

Mahsulotning raqobatbardoshligi va marketing faoliyati samaradorligini taqqoslaydigan atribut tushunchasi nima?

{
=mahsulot tavsifi va iste'molchi afzalliklari, mahsulotdan qanday foydalanish tavsifi, mahsulotdan foydalanuvchilarning tavsifi;
~mahsulot tavsifi va iste'molchi uchun imtiyozlar;
~mahsulot tavsifi va iste'molchi uchun foydasi, mahsulotdan qanday foydalanilishi tavsifi.
~mahsulotdan qanday foydalanish kerakligi tavsifi;
}

Muammoli marshrutlash modelining mantiqi nimada?

{
=muammolar aniqlanadi, bir~biridan ajratiladi va yechimlar ketma~ketligi quriladi;
~marketing tadqiqotlarini rejalashtiradi, axborot to'plash usulini tanlaydi;
~axborot yig'iladi va qayta ishlanadi;
~muammoni hal qilish uchun to'g'ri strategiyalar tanlanadi;
}

Marketing tadqiqotlarining maqsadlari nimalardan iborat?

{
=marketing tadqiqotining maqsadlari topshiriqdan aniqlanadi;
~marketing tamoyillaridan foydalangan holda maqsadlarni belgilaydi;
~Mahsulotni o'rganish uchun marketing tadqiqotlari o'tkaziladi
~bozorni har tomonlama o'rganadi;
}

Tarmoqda bozor ulushi katta bo'lgan tashkilot qanday nomlanadi?

{
=bozor rahbari
~bozor talabi
~bozorga ergashuvchi;
~bozor nishida faoliyat yurituvchi tashkilot
}

Bozor tadqiqotida qanday tipik xatolar yuzaga keladi, bilasizmi?

{
=yomon tayyorlangan anketa; kam malakali suhbatdoshlar; mijoz tomonidan nazoratning yo'qligi; vakili bo'lmagan tanlov; natijalarni noto'g'ri talqin qilish; boshqa shaxslar o'rtasida so'rovlar o'tkazdi
~yomon tayyorlangan anketa; kam malakali suhbatdoshlar
~mijoz tomonidan nazoratning yo'qligi; vakili bo'lmagan tanlov
~natijalarni noto'g'ri talqin qilish; boshqa shaxslar o'rtasida so'rovlar o'tkazdi
}

Marketing tadqiqotlarida savdo tizimini o'rganish:

{
=mavjud bozorda tovarlar va xizmatlarni sotib olish va sotish jarayoni bilan bog'liq munosabatlar
~chakana va ulgurji savdoni to'g'ri tashkil etish
~mahsulot ishlab chiqarishni tark etgan paytdan to mahsulot iste'molchiga yetkazilgunga qadar amalga oshirilgan muomalalar miqdori
~sotuvchi va xaridor o'rtasidagi aloqa
}

Bozorning klassik yoki demografik segmentatsiyasi qaysi mezonlar guruhiga ko'ra bo'linadi?

{
=visual-xronologik mezonlar guruhi; ijtimoiy~iqtisodiy va etnik mezonlar guruhi; psixologik mezonlar guruhi
~vizual-xronologik mezonlar guruhi
~ijtimoiy-iqtisodiy mezonlar guruhi; psixologik mezonlar guruhi
~ijtimoiy-iqtisodiy mezonlar guruhi
~psixolgik mezonlar guruhi
}

Marketing tadqiqotlarining asosiy yo‘nalishlari ... hisoblanadi.

{
=bozor sig'imi, bozor ulushi, bozorning o'sish sur'ati, mahsulot harakati kanallari
~muqobil variantlar tanlanadi
~axborotni yig'ish usuli aniqlanadi
~axborot yig'iladi va tahlil qilinadi
}

Marketing tadqiqotining maqsadi nima?

{
=Ehtiyojni qondirish, bozor darajasini saqlash, bozor vaznini oshirish
~Bozor egaligi, monopoliya huquqi
~Tovar sifatini oshirish, tovar narxini aniqlash
~Raqobatchilarni yengish, narx siyosatini amalga oshirish
}

Promouterlik kompaniyasining marketing strategiyasining bozordagi o'rtacha ulushi qancha?

{
=30% ulush
~45% ulush
~60% gacha ulush
~70% ulush
}

Bozor firmasining marketing strategiyasining bozordagi o'rtacha ulushi qancha?

{
=10% ulush
~30% ulush
~50% ulush
~70% ulush
}

Progressiv firma marketing strategiyasining bozordagi o'rtacha ulushi qancha?

{
=20% ulush
~40% ulush
~60% gacha ulush
~10% ulush
}

Kompaniyaning marketing strategiyasiga nima ta'sir qiladi?

{
=Bozor ulushi, kelajak intilishlari, bozorni o’rganish yo’nalishlari
~Narx siyosati, nomenklaturasi
~Bozor kon’yunkturasi, tashqi muhit
~Hammasi to'g'ri
}

Progressiv marketing strategiyasining maqsadi nima?

{
=Bozor sharoiti, aloqa, reklama, yangi mahsulot va sotish
~Narx siyosati, narx va narxni belgilash
~Mahsulot assortimenti, raqobat
~Hammasi to'g'ri
}

Nish marketing strategiyasining asosiy yo'nalishi nima?

{
=Ehtiyojni anglash, Raqobatchilar mahsuloti, Narx tahlili
~Ehtiyojni bilish
~Raqobatchilarning mahsulotlari
~Narxlarni tahlil qilish
}

Marketing tadqiqotlari rejasi qanday savolga javob beradi?

{
=Qanday ma'lumotlarni to'plash kerak?Ma'lumotlarni kim to'playdi?Ma'lumotlarni yig'ish uchun qanday usullar qo'llaniladi?
~Qanday ma'lumotlarni to'plash kerak?
~ma'lumotlarni kim to'playdi?
~Ma’lumotlarni yig’ishda qanday usullardan foydalaniladi?
}

Tadqiqotning chastotasi bo'yicha?

{
=Bir martalik, mavsumiy, favqulodda
~mahalliy milliy
~Mavsumiy, mahalliy
~Raqobatchilarning mahsulotlari
}

Iste'mol tovarlari ayirboshlash chastotasiga ko'ra tovarlar necha guruhga bo'linadi?

{
=3
~1
~2
~4
}

Nazorat deganda nimani tushunasiz?

{
=Hodisalar, hodisalarning ilmiy~tashkiliy hisobi va ular haqidagi ma’lumotlarni to‘plash.
~Hodisalarni, hodisalarni ilmiy~texnik jihatdan qayd etish va ular haqidagi ma’lumotlarni to‘plash.
~Hodisa va jarayonlar haqida ma’lumotlar to‘plash.
~Raqobatchilarning mahsulotlari
}

So‘rovlar deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu birlik to'g'ridan~to'g'ri savollar berish orqali ma'lumot to'playdi.
~Bu birlik anketa orqali ma'lumot to'playdi.
~Bu anketa yordamida ma'lumot to'plashning birligi va ikkiligi.
~Bu oddiy savollarga javob olish.
}
Tajriba deganda nimani tushunasiz?
{
=Mustaqil o‘zgaruvchilarga bo‘lingan mustaqil o‘zgaruvchilar ta'sirni o'rganish maqsadini o'zgartirish.
~Hodisalarni, hodisalarni ilmiy-texnik jihatdan qayd etish va ular haqidagi ma’lumotlarni to‘plash.
~Hodisa va jarayonlar haqida ma’lumotlar to‘plash.
~Raqobatchilarning mahsulotlari.
}

Pochta so‘rovi qachon o‘tkaziladi?

{
=Suhbatdoshlar soni ko‘p va ko‘p qirrali bo‘lsa agar ma'lumotlar kerak bo'lsa.
~Og'zaki so'rovdan o'tganlar soni kam bo'lsa.
~Suhbatlar o'tkaziladigan joy aholisi ko'p bo'lsa.
~Raqobatchilarning mahsulotlari
}

Muqobil savol nima tushunasiz

{
=2-javob varianti bilan savol va siz ushbu javoblardan birini tanlashingiz kerak.
~Javobi aniq bo'lmagan savol.
~2-variant berilgan va ikkala javob ham to‘g‘ri aniq savol.
~Uch variantli savol.
}

Epik savol deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu ko‘p tanlovli savol bo‘lib, unga javoblar anketada berilgan.
~Bu bitta to'g'ri javobli savol.
~Bular bir nechta to'g'ri javobli savollar.
~1 va 2 javoblar to‘g‘ri.
}
Ochiq savol nima?
{
=So‘rov o‘tkazishda savolga o‘z so‘zlaringiz bilan javob berish imkoniyatini yarating.
~Bu savollarni faqat anketada topish mumkin.
~Bu savol 2 ta javobga ega bo'lishi mumkin.
~Bu savollar faqat pochta orqali beriladi.
}

Marketing tadqiqotlarining bosqichlari.

{
=Tadqiqot muammolarini topish va ularni shakllantirish.
~Axborot manbalarini tanlash, ma'lumot yig'ish.
~Yig`ilgan ma`lumotlarni tahlil qilish.
~Olingan natijalarni aks ettirish.
}

Kuzatish nimani tasvirlaydi?

{
=Statistik ma’lumotlar va ikkilamchi ma’lumotlarga asoslangan kuzatishlar.
~Statistik ma’lumotlar asosida olib boriladigan tadqiqotlar.
~Birlamchi ma’lumotlarga asoslangan kuzatish.
~Statistik ma’lumotlar va birlamchi ma’lumotlarga asoslangan monitoring.
}

Dala tadqiqoti deganda nimani tushunasiz?

{
=Tadqiqot uchun tegishli, birlashtiruvchi ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilish.
~Tadqiqotga tegishli ikkilamchi ma’lumotlarni tahlil qilish.
~Birlamchi va ikkilamchi ma'lumotlarni tahlil qilish.
~Barcha ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilish.
}

Marketologlar qanday ofisdan tashqari bozor tadqiqot usullaridan foydalanadilar?

{
=diqqat bilan kuzatish; tanlab kuzatish; tovarlarni sinovdan o'tkazish;
~ekspert usullari
~muvozanatni kuzatish usuli;
~jurnallardan
}

Marketing nazorati (razvedka quyidagilarni aniqladi) ...

{
=marketing ma'lumotlarini yig'ish ~ monitoring usuli
~tashqi marketing ma'lumotlarining manbai
~dala tadqiqotlari
~tashqi joriy axborotni yig'ish va qayta ishlash
}

Mahsulotni sinash deganda nima tushuniladi

{
=laboratoriya sharoitida tajriba;
~dalada tajriba;
~laboratoriya sharoitida kuzatish;
~dalada kuzatish;
}

Talab qilinadigan ma'lumotlar quyidagilar bo'lishi mumkin:

{
=Qiziqarli va ikkinchi darajali
~ikkilamchi ochiq, yopiq va maxfiy;
~Zerikarli va ibtidoiy.
~ochiq va asosiy
}

Mutaxassislarning fikr- mulohazalarining o'zaro ta'siri va panel ishtirokchilarining ilgari aytib o'tilgan nuqtai nazarni rad etishni istamasligi kabi bir qator kamchiliklarni tekshirishning qaysi usuli mavjud?

{
=ochiq yoki yopiq ovoz berish yo‘li bilan qo‘yilgan masalalarni ochiq muhokama qilish; yopiq ovoz berish anketasini yoki ekspert so‘rovini to‘ldirish orqali yopiq muhokama; o‘z fikrini muhokama va ovoz berishsiz erkin ifoda etish;
~yopiq ovoz berish anketasini yoki ekspert so‘rovini to‘ldirish orqali yopiq muhokama;
~munozara va ovoz berishsiz o'z fikrini erkin ifoda etish
~ochiq yoki yopiq ovoz berish yo‘li bilan qo‘yilgan masalalarni ochiq muhokama qilish;
}

Marketing axborot tizimining maqsadi:

{
=boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun ma'lumotlarni taqdim etish;
~marketing rejasini tuzish
~korxona boshqaruvining marketing konsepsiyasini amalga oshirish;
~Marketing elementlaridan foydalanish
}

Ichki hisobot tizimi qanday ma'lumotlarni taqdim etadi?

{
=hodisalar, buyruqlar, zahiralar
~bozor holati, tadqiqot natijasi
~marketing qarorlari, kompaniya boshqaruv qarorlari
~raqobatchilarning mahsulotlari
}

An'anaviy ommaviy axborot vositalarining to'g'ri chizig'ini toping.

{
=televideniye, radio, gazeta va jurnallar, bevosita pochta
~tabaqalanishning kadrlar yo'nalishi;
~gazeta va jurnal, radio, pochta reklamasi
~radio, gazeta va jurnallar, internet
}

Mahsulotning raqobatbardoshligi:

{
=mahsulotning ma'lum bir bozorda ma'lum vaqt oralig'ida boshqa shunga o'xshash mahsulotlar bilan raqobatlasha olish qobiliyati
~tovarlarning jahon bozorida raqobatbardoshligi;
~mahsulotning jahon bozoridagi boshqa shunga o'xshash mahsulotlar bilan raqobatlasha olishi;
~dunyodagi eng yuqori sifat darajasi;
}

Mahsulotning raqobatbardoshligi va marketing faoliyati samaradorligini taqqoslaydigan atribut tushunchasi nima?

{
=mahsulot tavsifi va iste'molchi afzalliklari, mahsulotdan qanday foydalanish tavsifi, mahsulotdan foydalanuvchilarning tavsifi;
~mahsulot tavsifi va iste'molchi uchun imtiyozlar;
~mahsulot tavsifi va iste'molchi uchun foydasi, mahsulotdan qanday foydalanilishi tavsifi.
~mahsulotdan qanday foydalanish kerakligi tavsifi;
}

So‘rov (so‘rov usuli)

{
=Asosiy to'plamdan ma'lum ma'lumotlarni olish uchun namunaga kiritilgan respondentlarni to'ldirish taklif qilinadigan tuzilgan so'rovnomalar yordamida amalga oshiriladi.
~Savollar ma'lum tartibda joylashtirilgan rasmiylashtirilgan anketadan foydalanish
~Respondent berilgan variantlardan javob tanlashini talab qiladigan savollar.
~Suhbatdosh respondentlarning ma’lum bir guruhiga qo‘ng‘iroq qilib, ularga bir qator savollar berganida yuzaga keladi.
}

Telefon orqali muntazam so'rov

{
=Suhbatdosh respondentlarning ma'lum bir guruhiga qo'ng'iroq qilib, ularga bir qator savollarni berganida sodir bo'ladi.
~Respondent berilgan variantlardan javob tanlashini talab qiladigan savollar.
~Savollar ma'lum tartibda joylashtirilgan rasmiylashtirilgan anketadan foydalanish.
~Asosiy to'plamdan ma'lum ma'lumotlarni olish uchun tanlamaga kiritilgan respondentlarni to'ldirish taklif qilinadigan tuzilgan so'rovnomalar yordamida amalga oshiriladi.
}

Kuzatish (kuzatish)

{
=Qiziqarli ma'lumotlarni olish uchun muntazam ravishda ob'ektlar va hodisalarni rivojlantirish variantlari, inson xatti~harakatlari modellarini ro'yxatga olish.
~Respondentlarning noto'g'ri, lekin ijtimoiy jihatdan maqbul javob berishga moyilligi.
~monitoring ob'ektlarini oldindan aniqlamay turib, barcha hodisalarni ro'yxatga olishni nazarda tutuvchi monitoring.
~Kuzatish ob'ekti bo'lgan xatti-harakatlar, shuningdek, nazorat qilinadigan ob'ektlar haqida tadqiqotchi aniq tushunchaga ega bo'lgan kuzatish usuli.
}

Tabiiy sharoitda kuzatish (Tabiiy kuzatishlar)

{
=Ob'ektning tabiiy muhitdagi harakatini kuzatish.
~Ob'ektning u uchun sun'iy yaratilgan muhitda harakatini kuzatish.
~Monitoring usuli, unda kuzatilayotgan ob'ektda sodir bo'ladigan barcha hodisalar qayd etiladi.
~Natijalarga texnik vositalar yordamida erishiladigan monitoring usuli.
}

Sun'iy sharoitda kuzatish (soxta kuzatuvlar)

{
=Ob'ektning u uchun sun'iy yaratilgan muhitdagi harakatini kuzatish.
~Ob'ektning tabiiy muhitdagi harakatini kuzatish.
~Texnik vositalar yordamida natijalarga erishiladigan monitoring usuli.
~Kuzatiladigan ob'ektda sodir bo'layotgan barcha hodisalarni yozib oladigan monitoring usuli.
}

Tajriba (tajriba).

{
=Bir yoki bir nechta bog'liq o'zgaruvchilarni o'lchashning boshqariladigan jarayoni, tashqi omillar ta'sirini istisno qilganda.
~Erkin o‘zgaruvchilar; bog'liq o'zgaruvchilar; tashqi omillar ta'sirini istisno qilish usuli birligining tarkibini aniqlash va kuzatish uchun eksperimental usullar majmuasi.
~Kuzatish birligining javobiga ta'sir etuvchi mustaqil o'zgaruvchilardan boshqa barcha omillar.
~Baholash usullari va tadqiqotchilarning harakatlaridagi o‘zgaruvchilardan tashkil topgan tashqi omil.
}

Yakunlovchi suhbat (yakunlash)

{
=Respondentni yopiq eksperimentdan so'ng uni belgilashning haqiqiy maqsadlari va usullari haqida ma'lumot berish
~Sun'iy ravishda yaratilgan test bozori, buning uchun avvalo xaridorlar tanlanadi, so'ngra ular o'rtasida ularning mahsulotga bo'lgan munosabati va sotib olish nazorati bo'yicha so'rov o'tkaziladi.
~Bozor sharoitida eksperiment shaklida tashqi ixtisoslashgan firma tomonidan o'tkaziladigan test marketing dasturi.
~Bu dastur kompleks statistik tahlil uchun mo'ljallangan
}

Fokus guruhi

{
=Respondentlarning kichik guruhidan maxsus o'qitilgan rahbar (moderato~tomonidan o'tkaziladigan bepul tuzilmagan suhbat.
~Telekonferentsiya uchun foydalaniladigan telekommunikatsiya vositalaridan foydalangan holda o'tkaziladigan fokus~guruh
~Bir maqsadli guruh uchun birinchi vazifani bajarish boshqa fokus~guruhni tinglash imkonini beradi.
~Buyurtmachi vakillari munozara ishtirokchilariga aylanadilar
}

Ikki tomonlama intervyu

{
=Bir maqsadli guruh uchun birinchi vazifani bajarish boshqa fokus~guruhni tinglash imkonini beradi
~Telekonferentsiya uchun foydalaniladigan telekommunikatsiya vositalaridan foydalangan holda o'tkaziladigan fokus~guruh
~Maxsus tayyorlangan moderator respondentlarning kichik guruhi bilan bepul, tuzilmagan intervyu o'tkazadi.
~Buyurtmachi vakillari munozara ishtirokchilariga aylanadilar
}

Chuqur suhbat (chuqur intervyu)

{
=Bir respondent bilan tuzilmagan, to‘g‘ridan~to‘g‘ri, shaxsiy suhbat, bunda yuqori malakali intervyu oluvchi ma’lum mavzu bo‘yicha o‘zining asosiy istaklari, his~tuyg‘ulari, munosabati va qiziqishlarini aniqlash maqsadida so‘rovnoma o‘tkazadi.
~Chuqur intervyu usuli, unda savollar avvalo mahsulot xususiyatlariga, keyin esa foydalanuvchining jihatlariga bog'liq.
~Shaxsning shaxsiy kechinmalari va tashvishlari bilan solishtirganda uning zaif tomonlarini aniqlashdan iborat bo‘lgan chuqur suhbat turlaridan biri.
~Ob'ektlarni qarama~qarshiliklar bilan taqqoslash orqali ramziy ma'no olinadigan chuqur suhbat.
}

Sabab-oqibatli tadqiqot

{
=Tadqiqotning yakuniy turi, uning asosiy maqsadi sabab~oqibat munosabatlarining mavjudligini isbotlovchi dalillarni olishdir
~Uzoq vaqt davomida ma'lumotni muntazam ravishda taqdim etishga rozi bo'lgan respondentlarni tanlash
~Ta’rifi qayta~qayta o‘lchanadigan, asosiy populyatsiya elementlarining o‘ziga xos to‘plamini o‘z ichiga olgan tadqiqot turi.
~Asosiy summadagi foiz o‘zgaruvchisining haqiqiy o‘rtacha qiymatining MT da olingan summaning kuzatilgan o‘rtacha qiymatidan chetlanishi;
}

Bibliografik ma’lumotlar bazalari (bibliografik ma’lumotlar bazalari)

{
=Jurnallardan iqtiboslar, gazeta maqolalari, MOT hisobot hujjatlari, texnik hisobotlar, davlat hujjatlaridan iborat ma'lumotlar
~Axborotning standart manbalari
~Manbalari tadqiqot tashkilotidan tashqarida bo'lgan ma'lumotlar
~Tadqiqot tashkilotida mavjud bo'lgan ma'lumotlar
}

Murakkab ma’lumotlar (bir manbadan olingan ma’lumotlar)

{
=Bir xil respondentlarga nisbatan qo'llaniladigan iste'molchi va marketing o'zgaruvchilari haqida integratsiyalashgan ma'lumotlarni to'plash orqali turli manbalardan olingan ma'lumotlarni birlashtirish.
~Dala o'lchovi yoki inventar tahlili paytida ma'lumotlarni tahlil qilish va ko'rib chiqishdan keyin olingan ma'lumotlarni yig'ish jarayoni
~Korxonalar, firmalar, muassasalar to'g'risida sindikatlashtirilgan ma'lumotlarni taqdim etish
~Marketing muammolarini hal qilishga yordam beradigan va tematik kartochkalar bilan bog'liq kartalar yaratish
}

Tajriba (tajriba).

{
=Bir yoki bir nechta bog'liq o'zgaruvchilarni o'lchashning boshqariladigan jarayoni, tashqi omillar ta'sirini istisno qilganda.
~Erkin o‘zgaruvchilar; bog'liq o'zgaruvchilar; tashqi omillar ta'sirini istisno qilish usuli birligining tarkibini aniqlash va kuzatish uchun eksperimental usullar majmuasi.
~Kuzatish birligining javobiga ta'sir etuvchi mustaqil o'zgaruvchilardan boshqa barcha omillar.
~Baholash usullari va tadqiqotchilarning harakatlaridagi o‘zgaruvchilardan tashkil topgan tashqi omil.
}

Eksperimental reja.

{
=erkin o‘zgaruvchilar; bog'liq o'zgaruvchilar; tashqi omillar ta'sirini istisno qilish usuli birligining tarkibini aniqlash va kuzatish uchun eksperimental usullar majmuasi.
~Bir yoki bir nechta bog'liq o'zgaruvchilarni o'lchashning boshqariladigan jarayoni, tashqi omillar ta'sirini istisno qilganda.
~Baholash usullari va tadqiqotchilarning harakatlaridagi o‘zgaruvchilardan tashkil topgan tashqi omil.
~Kuzatish birligining javobiga ta'sir etuvchi erkin o'zgaruvchilardan boshqa barcha omillar.
}

Xaridorning xulq~atvoriga qanday ijtimoiy omillar ta'sir qiladi?

{
=Malumot guruhlari, rollar va maqomlar
~Malumot guruhlari, madaniyat
~Malumot guruhlari, turmush tarzi
~Malumot guruhlari, mashg’ulot turi
}

Mijozlarning xulq~atvoriga qanday madaniy omillar ta'sir qiladi?

{
=past madaniyat, madaniyat
~Yosh oilaning umri, madaniyati
~Shaxsiy til, madaniyat
~Idrok, madaniyat
}

Xaridorlarning iqtisodiy ahvoli xarakteriga ta'sir etuvchi omillardan qaysilari kiradi?

{
=shaxsiyat omili
~Madaniy omil
~Ijtimoiy jihat
~Psixologik omil
}

Xaridor xarakteriga qanday psixologik omillar ta'sir qiladi?

{
=idrok etish, o‘zlashtirish
~Malumot guruhlari, rollar, motivlar
~Madaniyati, ijtimoiy mavqei
~Hayot tarzi, motivatsiya
}

Marketing tadqiqotlari mahsulot tadqiqotlari...

{
=yangi mahsulotlar uchun g'oyalarni to'plash
~Raqobatchilar haqida ma'lumot olish
~Turli xil reklama variantlarini sinab ko'rish
~Bozor va uning segmentlarining xususiyatlarini aniqlang
}

Marketing tadqiqotining ichki predmeti (ichki yetkazib beruvchilar)

{
=Firma ichida faoliyat yurituvchi marketing tadqiqotlari bo'limlari.
~bozor segmentatsiyasi
~MTni o`tkazish uchun zarur bo`lgan olti bosqichdan iborat: Muammoni aniqlash, masalani yechishga yondashuvni ishlab chiqish;
~Bozor tadqiqotlari xizmatlarini ko'rsatish bilan shug'ullanuvchi mustaqil bozor tadqiqot kompaniyalari.
}

Dalalarga xizmat ko'rsatuvchi korxonalar

{
=O'tkazilgan MT bo'yicha ma'lumotlarni yig'ish bo'yicha xizmat ko'rsatuvchi provayder.
~MTning bir yoki bir necha bosqichlarini o'tkazishga ixtisoslashgan.
~Internetdan foydalangan holda marketing tadqiqotlarini o'tkazishga ixtisoslashgan.
~Statistik tahlil uchun mos ma'lumotlar bazasiga so'rovlar yoki o'zgartirishlar kiritish bo'yicha xizmatlarni taklif qilish.
}

Analitik xizmat ko'rsatuvchi kompaniyalar

{
=SP loyihasini ishlab chiqish bo'yicha xizmat ko'rsatuvchi provayder.
~Asosiy vazifalar - miqdoriy ma'lumotlarni statistik tahlil qilishga yo'naltirilgan firmalar tomonidan taklif etiladi.
~MT muammolarining ayrim turlarini yechish uchun ishlab chiqilgan maxsus ma’lumotlarni yig’ish va tahlil qilish usullari.
~Turli soha va tarmoqlarda konsalting xizmatlarini ko’rsatuvchilar.
}

Ma'lumotlarni tahlil qilish xizmatlari (ma'lumotlarni tahlil qilish xizmatlari)

{
=Asosiy vazifalar - miqdoriy ma'lumotlarni statistik tahlil qilishga yo'naltirilgan firmalar tomonidan taklif etiladi.
~MT loyihasini ishlab chiqish bo'yicha xizmatlar ko'rsatish.
~Turli soha va faoliyat sohalarida konsalting xizmatlarini ko'rsatuvchilar.
~MT muammolarining ayrim turlarini yechish uchun ishlab chiqilgan ixtisoslashtirilgan ma’lumotlarni yig’ish va tahlil qilish usullari.
}

Markali bozor tadqiqoti mahsulotlari va xizmatlari

{
=MT muammolarining ayrim turlarini yechish uchun ishlab chiqilgan maxsus ma’lumotlarni yig’ish va tahlil qilish usullari.
~Asosiy vazifalar - miqdoriy ma'lumotlarni statistik tahlil qilishga yo'naltirilgan firmalar tomonidan taklif etiladi.
~MT loyihasini ishlab chiqish bo'yicha xizmat ko'rsatuvchi provayder.
~Turli soha va tarmoqlarda konsalting xizmatlarini ko’rsatuvchilar.
}

Xalqaro marketing tadqiqotlari (Jahon marketing tadqiqotlari)

{
=Bozorning globallashuvi tufayli MT chinakam xalqaro miqyosga aylanadi.
~Qaror qabul qiluvchilarga ma'lumotlar bazasi va tahlil modellari bilan bevosita o'zaro aloqa qilish imkonini beruvchi axborot tizimi.
~Marketing sohasida qaror qabul qiluvchilar uchun zarur axborotni olish, tahlil qilish, saqlash va tarqatishning rasmiylashtirilgan tartibi.
~World Wide Web, axborot supermagistrali.
}

Ikkilamchi ma’lumotlar (ikkinchi darajali ma’lumotlar)

{
=Tahlil qilinayotgan muammo bilan bog'liq maqsadlarda avval to'plangan ma'lumotlar.
~Marketing muammolarining sabablari va mohiyatini tushunishga qaratilgan keng qamrovli tadqiqotlar.
~MP vazifalarining umumiy tasnifi va uning alohida komponentlarini taqsimlash.
~Tadqiqotchi tomonidan bevosita aniq tadqiqot maqsadlari uchun to’plangan yoki olingan ma’lumotlar.
}

Birlamchi ma’lumotlar (birlamchi ma’lumotlar)

{
=Tadqiqotchi tomonidan bevosita aniq tadqiqot maqsadlari uchun to‘plangan yoki olingan ma’lumotlar.
~Tahlil qilinayotgan muammo bilan bog'liq maqsadlarda avval to'plangan ma'lumotlar.
~Marketing muammolarining sabablari va mohiyatini tushunishga qaratilgan keng qamrovli tadqiqotlar.
~MT muammolariga umumiy nuqtai nazar va uning alohida komponentlarini aniqlash.
}

Analitik model (analitik model)

{
=Haqiqiy tizim yoki jarayonni to‘liq yoki qisman ifodalash uchun mo‘ljallangan o‘zgaruvchilar to‘plami va ularning munosabatlarining aniq ma’nosi.
~O‘zgaruvchilar orasidagi bog‘lanishni yozma ravishda ko‘rsatuvchi analitik model.
~Ko'rinish shablonidagi o'zgaruvchilar orasidagi munosabatni tavsiflovchi analitik model.
~O’zgaruvchilar orasidagi bog’lanishni, odatda, tenglama ko’rinishida aniq tasvirlaydigan analitik model.
}

Matematik model (matematik model)

{
=O‘zgaruvchilar orasidagi bog‘lanishni, odatda, tenglama ko‘rinishida aniq tasvirlaydigan analitik model.
~Ko'rinish shablonidagi o'zgaruvchilar orasidagi munosabatni tavsiflovchi analitik model.
~O‘zgaruvchilar orasidagi bog‘lanishni yozma ravishda ko‘rsatuvchi analitik model.
~Haqiqiy tizim yoki jarayonni to‘liq yoki qisman ta’minlashga qaratilgan o‘zgaruvchilar to‘plami va ularning o‘zaro ta’sirining aniq ma’nosi.
}

Dasturdan foydalanish (Minitab)

{
=Bu dastur kompleks statistik tahlil uchun mo'ljallangan
~Respondentni yopiq eksperimentdan so'ng uni belgilashning haqiqiy maqsadlari va usullari haqida ma'lumot berish
~sun'iy ravishda yaratilgan sinov bozori, buning uchun dastlab xaridorlar tanlanadi, so'ngra ular o'rtasida ularning tovarlarga munosabati va ularni sotib olish nazorati bo'yicha so'rov o'tkaziladi.
~Bozor sharoitida eksperiment shaklida tashqi ixtisoslashgan firma tomonidan o'tkaziladigan test marketing dasturi

}

O‘lchov

{
=Oldindan o'rnatilgan qoidalar bo'yicha raqamlarni belgilash yoki ob'ektlarni tavsiflashning boshqa belgilari
~o'lchangan ob'ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (mos keladigan chiziq)
~Raqamlari ob'ektlarni raqamlar va ob'ektlar o'rtasida jiddiy va izchil ravishda aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo'lib xizmat qiladigan shkala.
~Qadam shkalasi, bunda ma’lum ob’yektlardagi belgilarning nisbiy ifodasini aks ettirish uchun ob’ektlarga raqamlar beriladi.
}

Masshtab
{

=O'lchangan ob'ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (mos keladigan chiziq)
~Oldindan o'rnatilgan qoidalar bo'yicha raqamlar yoki ob'ektlarni tavsiflashning boshqa belgilarini belgilash
~Ba'zi ob'ektlardagi xususiyatlarning nisbiy ifodasini aks ettirish uchun ob'ektlarga raqamlar beriladigan qadam shkalasi.
~Raqamlar va ob'ektlar o'rtasida mos keladigan ob'ektlarni aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo'lib xizmat qiladigan ob'ektlar soni.
}

Nominal masshtab (nominal shkala)

{
=Raqamlari raqamlar va ob'ektlar o'rtasida jiddiy va izchil ravishda ob'ektlarni aniqlash va tasniflash uchun belgi yoki belgi bo'lib xizmat qiladigan shkala.
~o'lchangan ob'ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (mos keladigan chiziq)
~Oldindan belgilangan qoidalarga muvofiq raqamlarni belgilash yoki ob'ektlarni tavsiflashning boshqa belgilari
~Qadam shkalasi, bunda ma’lum ob’yektlardagi belgilarning nisbiy ifodasini aks ettirish uchun ob’ektlarga raqamlar beriladi.

}

Tartib shkalasi

{
=Har bir elementdagi xususiyatlarning nisbiy ifodasini aks ettirish uchun elementlarga raqamlar beriladigan reyting shkalasi.
~Raqamlar va ob'ektlar o'rtasida mos keladigan ob'ektlarni aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo'lib xizmat qiladigan ob'ektlar soni.
~O'lchangan ob'ektlar joylashtiriladigan kontinuumni (mos keluvchi chizi-yaratish
~Oldindan o'rnatilgan qoidalar bo'yicha raqamlarni belgilash yoki ob'ektlarni tavsiflashning boshqa belgilari.
}

Intervalli shkala

{
=Raqamli shkala, miqdoriy jihatdan teng oraliqlar, o'lchangan xarakteristikalar qiymatlari orasidagi teng intervallarni aks ettiradi
~Axborotli shkala ob'ektlarni aniqlaydi va tasniflaydi, ularni darajalarga ajratadi, intervallar va farqlarni taqqoslaydi.
~Bu ko'rib chiqilayotgan ob'ektlarni to'g'ridan~to'g'ri taqqoslashdan iborat bo'lgan ikkita masshtablash usulidan biridir.
~Har bir elementni mustaqil baholashdan iborat ikki masshtab usulidan biri
}

Nisbiy masshtab (nisbiy shkala)

{
=Axborotli shkala ob'ektlarni aniqlaydi va tasniflaydi, ularni darajalarga ajratadi, intervallar va farqlarni taqqoslaydi.
~Raqamli shkala, o'lchangan xarakteristikalar qiymatlari orasidagi teng intervallarni aks ettiruvchi miqdoriy teng intervallar
~Har bir elementni mustaqil baholashdan iborat ikki masshtab usulidan biri
~Bu ko'rib chiqilayotgan ob'ektlarni to'g'ridan~to'g'ri taqqoslashdan iborat bo'lgan ikkita masshtablash usullaridan biri.
}

Qiyosiy masshtab (qiyosiy masshtab)

{
=Bu ko'rib chiqilayotgan ob'ektlarni to'g'ridan~to'g'ri taqqoslashdan iborat bo'lgan ikkita masshtablash usulidan biridir.
~Axborotli shkala ob'ektlarni aniqlaydi va tasniflaydi, ularni darajalarga ajratadi, intervallar va farqlarni taqqoslaydi.
~o'lchangan xarakteristikalar qiymatlari orasidagi teng intervallarni aks ettiruvchi raqamli shkala, miqdoriy jihatdan teng oraliqlar
~Har bir elementni mustaqil baholashdan iborat ikki masshtab usulidan biri
}

Qiyosiy bo'lmagan masshtab

{
=Har bir elementni mustaqil baholashdan iborat ikki masshtab usulidan biri
~Bu ko'rib chiqilayotgan ob'ektlarni to'g'ridan~to'g'ri taqqoslashdan iborat ikkita masshtablash usullaridan biri
~Axborotli shkala ob'ektlarni aniqlaydi va tasniflaydi, ularni darajalarga ajratadi, intervallar va farqlarni taqqoslaydi.
~o'lchangan xarakteristikalar qiymatlari orasidagi teng intervallarni aks ettiruvchi raqamli shkala, miqdoriy jihatdan teng oraliqlar
}

Bozor muhiti, konyunktura (dala muhiti)

{
=Haqiqiy bozor sharoitida eksperimentning roli.
~Ikki yoki undan ortiq o'zaro ta'sir qiluvchi mustaqil o'zgaruvchilarning turli qiymatlarining ta'sirini o'lchash uchun ishlatiladigan statistik eksperimental model.
~Bir~biriga bog'liq bo'lmagan ikkita tashqi omilni hisobga olgan holda mustaqil o'zgaruvchilarni manipulyatsiya qilish bilan statistik model.
~Tadqiqotchi zarur shart~sharoitlarni yaratadigan sun'iy yaratilgan joy.
}

Maqsadlar bo'yicha marketing tadqiqotlarining turlari?

{
=Aql-idrok, tavsiflovchi, tasodifiy
~Regressiya va korrelyatsiya
~Takroriy va takrorlanmaydigan
~Talab, tovar, talab, ayirboshlash
}

Marketing faoliyatida ko'rsatkichlar o'rtasidagi bog'liqlikni aniqlash uchun qanday usullardan foydalaniladi?

{
=Regressiya va korrelyatsiya
~takrorlanuvchi va takrorlanmaydigan
~Ehtiyoj, tovar, talab, ayirboshlash
~Aql-idrok, tavsiflovchi, tasodifiy
}

Statistik usullar qachon qo'llaniladi?

{
=O'rtacha baholarni, xatolarni aniqlash uchun
~Bozorning qulayligini baholash
~Mahsulot xususiyatlarini baholash uchun
~qaror qabul qilish
}

Tovarlar harakati muammolarini o’rganishda qanday usullardan foydalaniladi?

{
=Gibrid usullar
~Simulyatsiya usullari
~Ko‘p o‘zgaruvchan usullar
~Deterministik usullar
}

Tasviriy marketing tadqiqotlari?

{
=U marketing muammolari, vaziyatlar va bozorlarni aniqlashga qaratilgan
~Birlamchi ma'lumotlarni yig'ish yo'naltirilgan
~Ikkilamchi ma'lumotlarni yig'ishga qaratilgan
~Mahsulot xossalarini baholashga qaratilgan
}

Kazual marketing tadqiqotlari?

{
=Bozordagi “sabab-oqibat” munosabatlari haqidagi farazlarni tekshirishga qaratilgan
~Birlamchi ma'lumotlarni yig'ish yo'naltirilgan
~Ikkilamchi ma'lumotlarni yig'ishga qaratilgan
~Mahsulot xossalarini baholashga qaratilgan

}

Prognozlashning evrshtik usullariga qaysilarni kiritish mumkin?

{
=Ekspert fikrlari, sotsiologik tadqiqot usullari
~Korrelyatsiya va regressiya usullari
~Simulyatsiya usullari
~Ko‘p o‘lchovli va gibrid usullar
}

Prognozlashning matematik usullariga qaysilarni kiritish mumkin?

{
=Ekstrapolyatsiya usullari, bashoratli modellarni qurish, vaqt qatorlarini qurish
~Segmentatsiya usullari
~Ko'p o'zgaruvchan va gibrid usullar
~Sotsiologik tadqiqot usullari
}

Marketing tadqiqotlarida axborot nima tushuniladi?

{
=Marketing faoliyatini rivojlantirishga imkon beruvchi ichki va tashqi marketing muhiti haqida ma’lumotlar to‘plash
~Ommaviy axborot vositalarida e'lon qilingan ma'lumotlar yig'indisi.
~Korxona tomonidan statistika organlariga taqdim etiladigan ma'lumotlar to'plami
~Stol stolidagi tadqiqot natijalari
}

An’anaviy tahlil?

{
=Tegishli ma'lumotlarni olish va tasdiqlash uchun hujjatlardagi barcha ma'lumotlarni jamlash va xulosalar chiqarish usullari
~An'anaviy boshqaruv tizimidan foydalangan holda marketing qarorlarini qabul qilish
~Yillik ma’lumotlarga asoslangan marketing qarori
~Hujjatning tavsif ko'rsatkichlarini baholash
}

Usulni nazorat qilish (design control)

{
=Maxsus tajriba usularidan foydalanuvchi tashqi omillarning nazorat qilish usullaridan biri.
~Tashqi omillarning ta’sirini, ularning kelgusida statistik usul bilan to‘g‘rilanishini ko‘zda tutuvchi nazorat usullaridan biri.
~Asosiy mezonlar to‘plami asosida, ular orasida asosiy sharoit variantlarini taqsimlashdan avval kuzatish birliklarining guruhlanishini ko‘zda tutuvchi tashqi omillarni nazorat qilish usullaridan biri.
~Tasodifiy tanlash usullari bilan tashqi omillar nazoratini qo‘llashni ko‘zda tutmaydigan modellar.
}

Statistik model (statistical design)

{
=Tashqi omillarni statistik nazorat qilish va tahlil etish imkonini beruvchi modellar.
~Haqiqiy tajriba usullari va tartibotlari qismidan foydalanishni ko‘zda tutuvchi, lekin tajribaning olib borilishini to‘liq nazoratini ta’minlovchi modellar.
~Tadqiqotchi tasodifiy asosda guruhlar uchun erkin o‘zgaruvchilar variantlarini aniqlash va kuzatish birliklari guruhini shakllantirishini ko‘zda tutuvchi tajriba modeli.
~Dastlabki tajriba modeli, bunda asosiy omil (sharoi~yagona birliklar guruhiga taqdim etiladi, so‘ng tavsiflar omillari bir marta o‘lchanuvchi dastlabki tajriba modeli.
}

Bir martalik tadqiqot (one~shot case stady)

{
=Dastlabki tajriba modeli, bunda asosiy omil (sharoi~yagona birliklar guruhiga taqdim etiladi, so‘ng tavsiflar omillari bir marta o‘lchanuvchi dastlabki tajriba modeli.
~Tashqi omillarni statistik nazorat qilish va tahlil etish imkonini beruvchi modellar.
~Haqiqiy tajriba usullari va tartibotlari qismidan foydalanishni ko‘zda tutuvchi, lekin tajribaning olib borilishini to‘liq nazoratini ta’minlovchi modellar.
~Tadqiqotchi tasodifiy asosda guruhlar uchun erkin o‘zgaruvchilar variantlarini aniqlash va kuzatish birliklari guruhini shakllantirishini ko‘zda tutuvchi tajriba modeli.
}

Statik guruh (static group)

{
=Asosiy tajriba guruhining ikkita guruhi, uning yordamida erkin omillar ta’siri baholanadi, (E-dan va nazorat va tajriba guruhi (C-dan foydalanishni ko‘zda tutuvchi dastlabki tajriba o‘tkazish modeli.
~Tajriba guruhini kuzatish birligi ikki marotaba o‘lchanadigan dastlabki tajriba modeli.
~Tajriba o‘tkazish modeli, bunda asosiy respondentlar guruhiga bazis omil namoyon etiladi, nazorat guruhiga esa taqdim etilmaydi, va bu holatda respondentlar tomonidan tahlil etilayotgan ob’ektning idrok etilishini dastlab o‘lchanmaydi.
~Tajriba guruhi erkin ta’sirga uchraydigan, nazorat guruhi esa - uchramaydigan tajriba modeli.
}

Ko‘p sonli vaqtinchalik qatorlar modeli. (Multiple time series design)

{
=Vaqtinchalik qatorlar modeli, bunda tajriba guruhidan tashqari nazorat guruhi ham ishtirok etadi.
~Kuzatish birligi guruhlari uchun bog‘liq o‘zgaruvchilarning davriy o‘lchanishini o‘z ichiga oluvchi soxta tajriba modeli
~Boshqa tashqi omillarni nazorat qilishga qo‘shimcha ravishda testning interaktiv samarasini ishonchli nazoratini ta’minlovchi tajriba modeli.
~Statistik model, bunda kuzatish birliklari har bir shunday guruhlar vakillarini tajriba va nazorat guruhlariga to‘g‘ri kiritish uchun biror~bir tashqi omilni qiymatiga bog‘liq holda alohida toifalarga birlashadi.
}

Tasodifiy qatorlar modeli. (randomized block design)

{
=Statistik model, bunda kuzatish birliklari har bir shunday guruhlar vakillarini tajriba va nazorat guruhlariga to‘g‘ri kiritish uchun biror~bir tashqi omilni qiymatiga bog‘liq holda alohida toifalarga birlashadi.
~Vaqtinchalik qatorlar modeli, bunda tajriba guruhidan tashqari nazorat guruhi ham ishtirok etadi.
~Kuzatish birligi guruhlari uchun bog‘liq o‘zgaruvchilarning davriy o‘lchanishini o‘z ichiga oluvchi soxta tajriba modeli.
~Boshqa tashqi omillarni nazorat qilishga qo‘shimcha ravishda testning interaktiv samarasini ishonchli nazoratini ta’minlovchi tajriba modeli.
}

Omilli model (factorial design)

{
=O‘zaro ta’sirlashuvchi ikki va ko‘proq erkin o‘zgaruvchilarning turli qiymatlari ta’sirini o‘lchashda qo‘llaniluvchi statistik tajriba modeli.
~O‘zaro bog‘liq bo‘lmagan ikkita tashqi omilni nazorat qilishning erkin o‘zgaruvchilar bilan manipulyasiyasi bilan bir qatorda statistik model.
~Tadqiqotchi talab etilgan sharotni yaratadigan sun’iy ravishda yaratilgan joy.
~Real bozor sharoitlarida tajriba o‘tkazishning o‘rni.
}

Bozor muhiti, sharoiti (field environment)

{
=Real bozor sharoitlarida tajriba o‘tkazishning o‘rni.
~O‘zaro ta’sirlashuvchi ikki va ko‘proq erkin o‘zgaruvchilarning turli qiymatlari ta’sirini o‘lchashda qo‘llaniluvchi statistik tajriba modeli.
~O‘zaro bog‘liq bo‘lmagan ikkita tashqi omilni nazorat qilishning erkin o‘zgaruvchilar bilan manipulyasiyasi bilan bir qatorda statistik model.
~Tadqiqotchi talab etilgan sharotni yaratadigan sun’iy ravishda yaratilgan joy.
}

Laboratoriya muhiti, sharoiti (laboratory environmen~

{
=Tadqiqotchi talab etilgan sharotni yaratadigan sun’iy ravishda yaratilgan joy.
~Real bozor sharoitlarida tajriba o‘tkazishning o‘rni.
~O‘zaro ta’sirlashuvchi ikki va ko‘proq erkin o‘zgaruvchilarning turli qiymatlari ta’sirini o‘lchashda qo‘llaniluvchi statistik tajriba modeli.
~O‘zaro bog‘liq bo‘lmagan ikkita tashqi omilni nazorat qilishning erkin o‘zgaruvchilar bilan manipulyasiyasi bilan bir qatorda statistik modelv.
}

Nazorat qilinuvchi sinov bozori (controlled test market).

{
=Tashqi ixtisoslashtirilgan firma tomonidan bozor sharoitlarida tajriba ko‘rinishida o‘tkazilgan sinov marketingi dasturi
~Sun’iy ravishda yaratilgan sinov bozori, uning uchun dastlab xaridorlar tanlab olinadi, so‘ng ular orasida tovarga munosabat va ularning xaridini nazorat qilish to‘g‘risida so‘rov o‘tkaziladi
~Respondentning haqiqiy maqsadlari va uni markirovka qilish usullari to‘g‘risida yopiq tajriba o‘tkazilgandan so‘ng ularni xabardor qilish
~Ushbu dastur murakkab statistik tahlil o‘tkazishga mo‘ljallangan
}

O‘lchash (measurement)

{
=Avvaldan belgilangan qoidalar bo‘yicha ob’ektlar tavsiflarining sonlari yoki boshqa belgilarini tayinlash
~O‘lchanayotgan ob’ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (izchil qatorni
~Sonlari ob’ektlarni jiddiy, sonlar va ob’ektlar o‘rtasida bir~biriga mos keluvchi aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo‘lib xizmat qiluvchi shkala
~Bosqichli shkala, bunda sonlar biror~bir ob’ektlardagi tavsiflarning nisbiy ifodalanganligini aks ettirish uchun ob’ektlarga sonlar qo‘yiladi
}

Shkalalashtirish (scaling)

{
=O‘lchanayotgan ob’ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (izchil qatorni)
~Avvaldan belgilangan qoidalar bo‘yicha ob’ektlar tavsiflarining sonlari yoki boshqa belgilarini tayinlash
~Bosqichli shkala, bunda sonlar biror~bir ob’ektlardagi tavsiflarning nisbiy ifodalanganligini aks ettirish uchun ob’ektlarga sonlar qo‘yiladi
~Sonlari ob’ektlarni jiddiy, sonlar va ob’ektlar o‘rtasida bir~biriga mos keluvchi aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo‘lib xizmat qiluvchi shkalaem mejdu chislami i ob’ektami
}

Naminal shkala (nominal scale)

{
=Sonlari ob’ektlarni jiddiy, sonlar va ob’ektlar o‘rtasida bir~biriga mos keluvchi aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo‘lib xizmat qiluvchi shkala
~O‘lchanayotgan ob’ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (izchil qatorni
~Avvaldan belgilangan qoidalar bo‘yicha ob’ektlar tavsiflarining sonlari yoki boshqa belgilarini tayinlash
~Bosqichli shkala, bunda sonlar biror~bir ob’ektlardagi tavsiflarning nisbiy ifodalanganligini aks ettirish uchun ob’ektlarga sonlar qo‘yiladi
}

Tartibli shkala (ardinal scale)

{
=Bosqichli shkala, bunda sonlar biror~bir ob’ektlardagi tavsiflarning nisbiy ifodalanganligini aks ettirish uchun ob’ektlarga sonlar qo‘yiladi
~Sonlari ob’ektlarni jiddiy, sonlar va ob’ektlar o‘rtasida bir~biriga mos keluvchi aniqlash va tasniflash uchun yorliq yoki belgi bo‘lib xizmat qiluvchi shkalaem mejdu chislami i ob’ektami
~O‘lchanayotgan ob’ektlar joylashtiriladigan kontinuumni yaratish (izchil qatorn~
~Avvaldan belgilangan qoidalar bo‘yicha ob’ektlar tavsiflarining sonlari yoki boshqa belgilarini tayinlash.
}

Oraliqli shkala (interval scale)

{
=Sonli shkala, o‘lchanayotgan tavsiflarning qiymatlari o‘rtasidagi teng oraliqlarni aks ettiruvchi miqdoriy jihatdan teng oraliqlar
~Axborotlashtirilgan shkala, ob’ektlarni identifikatsiya qiladi va tasniflaydi, ularni bosqichlarga ajratadi, shuningdek oraliqlar va farqlarni solishtiradi
~Ko‘rib chiqilayotgan ob’ektlarning bevosita qiyoslashdan iborat ikkita shkalalashtirish usullaridan biridir
~Har bir ob’ektni mustaqil baholashdan iborat ikkita shkalalashtirish usulidan biri
}

Nisbiy shkala (ratio scale)

{
=Axborotlashtirilgan shkala, ob’ektlarni identifikatsiya qiladi va tasniflaydi, ularni bosqichlarga ajratadi, shuningdek oraliqlar va farqlarni solishtiradi
~Sonli shkala, o‘lchanayotgan tavsiflarning qiymatlari o‘rtasidagi teng oraliqlarni aks ettiruvchi miqdoriy jihatdan teng oraliqlar
~Har bir ob’ektni mustaqil baholashdan iborat ikkita shkalalashtirish usulidan biri
~Ko‘rib chiqilayotgan ob’ektlarning bevosita qiyoslashdan iborat ikkita shkalalashtirish usullaridan biridir
}

Qiyosiy shkala (comparative scale)

{
=Ko‘rib chiqilayotgan ob’ektlarning bevosita qiyoslashdan iborat ikkita shkalalashtirish usullaridan biridir
~Axborotlashtirilgan shkala, ob’ektlarni identifikatsiya qiladi va tasniflaydi, ularni bosqichlarga ajratadi, shuningdek oraliqlar va farqlarni solishtiradi
~Sonli shkala, o‘lchanayotgan tavsiflarning qiymatlari o‘rtasidagi teng oraliqlarni aks ettiruvchi miqdoriy jihatdan teng oraliqlar
~Har bir ob’ektni mustaqil baholashdan iborat ikkita shkalalashtirish usulidan biri
}

Noqiyosiy shkala (noncomparative scale)

{
=Har bir ob’ektni mustaqil baholashdan iborat ikkita shkalalashtirish usulidan biri
~Ko‘rib chiqilayotgan ob’ektlarning bevosita qiyoslashdan iborat ikkita shkalalashtirish usullaridan biridi
~Axborotlashtirilgan shkala, ob’ektlarni identifikatsiya qiladi va tasniflaydi, ularni bosqichlarga ajratadi, shuningdek oraliqlar va farqlarni solishtiradi
~Sonli shkala, o‘lchanayotgan tavsiflarning qiymatlari o‘rtasidagi teng oraliqlarni aks ettiruvchi miqdoriy jihatdan teng oraliqlar
}

Marketing tadqiqotlarining qo’yilgan maqsadlar bo’yicha turlari?

{
=Razvedkali, ta’riflovchi, kazual
~Regression va korrelesion
~Takrorlanuvchi va takrorlanmaydigan
~Extiyoj, tovar, talab, ayirboshlash
}

Marketing faoliyatidagi ko’rsatkichlar o’rtasidagi o’zaro aloqalarni aniqlashda qanday usullardan foydalaniladi?

{
=Regression va korrelesion
~Takrorlanuvchi va takrorlanmaydigan
~Extiyoj, tovar, talab, ayirboshlash
~Razvedkali, ta’riflovchi, kazual
}

Tovarni siljitish muammolarini tadqiqot qilishda asosan qanday usullar qo’llaniladi?

{
=Gibrid usullar
~Imitasion usullar
~Ko’p ulchamli usullar
~Determinantlashgan usullar
}

Ta’riflovchi marketing tadqiqotlari?

{
=Marketing muammolari, vaziyat va bozorlarni ta’riflashga yo’naltiriladi
~Birlamchi axborot to’plash yo’naltiriladi
~Ikkilamchi axborot to’plashga yo’naltiriladi
~Tovar xossalarini baholashga yo’naliriladi
}

Kazual marketing tadqiqotlari?

{
=Bozordagi «sabab natija» aloqalar to’g’risidagi gipotezalarni tekshirishga yo’natiriladi
~Birlamchi axborot to’plash yo’naltiriladi
~Ikkilamchi axborot to’plashga yo’naltiriladi
~Tovar xossalarini baholashga yo’naliriladi
}

Prognozlashning evristik usullariga qaysilarni kiritish mumkin?

{
=Ekspert xulosalar, sosiologik tadqiqot usullar
~Korrelesion va regrission usullar
~Imitasion usullar
~Ko’p o’lchamli va gibrid usullar
}

Prognozlashning matematik usullariga qaysilarni kiritish mumkin?

{
=Ekstrapolyasiya, prognozli modellar tuzish, vaqt qatorlarini tuzish usullari
~Segmitasion usullar
~Ko’p o’lchamli va gibrid usullar
~Sosiologik tadqiqot usullari
}

Marketing tadqiqotlarida axborot nima tushuniladi?

{
=Marketing tadbirlarini ishlab chiqishga imkon beruvchi marketingning ichki va tashqi muhiti to’g’risidagi ma’lumotlar to’plami
~Ommaviy axborot vositalarida e’lon qilingan ma’lumotlar to’plami
~ statistik organlarga e’lon qilgan ma’lumotlar to’plami
~Kabinet tadqiqotlarining natijalari
}

An’anaviy tahlil – bu?

{
=Tegishli axborotlarni olish va tasdiqlash maqsadida hujjatlardagi barcha ma’lumotlarni taqqoslash va mantiqiy xulosallar chiqarish usullari
~An’anaviy boshqaruv tizimi yordamida marketing qarorlarni qabul qilish
~Ko’p yillik axborotlarga asoslangan marketing qarori
~Hujjatning tavsiflovchi ko’rsatkichlarini baholash
}

Tanlama rejaning asosiy ikkita atamasini ko’rsating?

{
=Tanlama kontur iva tanlama xajmi
~Sistematik va klastirlisaralash
~Sistematik va posistematik xato
~Narx darajasi, daromad darajasi
}

Tashki ma’lumotlar blokiga kanday kursatkichlar kiradi?

{
=Bozorda o’tayotgan jarayenlar haqida axborot.
~Sheriklar to’g’risidagi axborot.
~Raqobatchilar to’g’risidagi axborot.
~Omillari hakida axborot.
}

Qaysi ko’rsatkichlar ichki axborot bilokiga tegishli xisoblanadi?

{
=Firma xaqida mavjud bo’lgan birlik sifatida axborot.
~Firma xaqida moliyaviy birlik sifatida axborot.
~Firmaning texnologiya, kadrlar va moliyaviy xolati xaqida axborot.
~Firma raqobatchilari xaqida axborot
}

Ichki bozor xaqidagi axborotlarning qaysi turini bilasiz?

{
=Bosma manba.
~Rasmiy manba.
~Xalqaro manbalar
~Elektron manba
}

Qaysi manbalar birlashgi axborot manbai bo’lib xisoblanadi?

{
=Kuzatishlar.
~So’rovlar.
~Tanlanma izlanishlar.
~Eksperimentlar.
}

Axborotni birlamchi qayta ishlash deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu axborotlarni tizimga o’tkazish.
~Bu axborotni informasion ma’lumotlar kompleksiga olib kelish.
~Bu axborotni bir ~ biriga bog’lashga olib kelish.
~Bu axborotni o’zaro bog’liqlikga olib kelish.
}

Axborotni guruh qayta ishlash deganda nimani tushunasiz?

{
=Firmaning ichki va tashqi axborotlarini taxlil qilish, bozordagi vaziyat va firmaning shu vaziyatda faoliyat olib borish xolatini baxolash
~Tashki axborotni taxlil qilish.
~Ichki axborotni taxlil qilish.
~Bozordagi xolatni taxlillash va baxolash.
}

Marketing tadqiqoti deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu marketing xolatlarini yeritish uchun ma’lumotlarni to’llash taxlili va shakllantirish hamda xulosalarni shakllantirish jarayeni.
~Bu marketingni to’g’ri yuritish uchun ma’lumotlarni to’plash.
~ Bu marketinga to’g’ri keladigan ma’lumotlarni taxlil qilish.
~Bu to’plangan ma’lumotlardan xulosalarni shakllantirish.
}

Axborotga qo’yilgan talablar?

{
=Axborotning to’liqligi.
~Uzluksizligi (neprerыvnost).
~Taqqoslanmaligi.
~Haqoniyligi.
}

Axborotni qayta ishlashda yo’l qo’yiladigan xatolar?

{
=Sistematik ravishda, tasodifiy va promax.
~Sistematik ravishda va tasodifiy.
~Tasodifiy va promax.
~Sistematik ravida, promax
}

Tashkilotga tegishli bo’lgan axborotlar turlari?

{
=Ichki, tashki.
~Iqtisodiy.
~Demografik.
~Ijtimoiy.
}

Axborotlarni tarqatish usuli bo’yicha turlari?

{
=Birlamchi va ikkilamchi.
~Demografik.
~Iqtisodiy.
~Milliy ~ texnik.

}

Axborotlarning sifat ko’rsatkichni bo’yicha turlari.

{
=Absolyut, nisbiy, o’rta ko’rsatkich.
~Foizi.
~Trendovыye
~Registrasionnыye (ro’yxatdan o’tish).
}

Mohiyatiga qarab axborot turlari.

{
=Iqtisodiy.
~Ijtimoiy, estetik.
~Texnik.
~Demografik, psixologik.
}

Axborotning yo’nalishi bo’yicha turlari.

{
=To’g’ri va teskarii yo’nalishtirilgan.
~Yuqoridan pastga yo’nalishtirilgan.
~Pastdan yuqoriga yo’nalishtirilgan.
~Yuqoridan pastga va pastdan yuqoriga
}

Kuzatish deganda nimani tushunasiz?

{
=Voqyealar, jarayenlarni ilmiy~ tashkiliy qayd qilish va ular to’g’risida axborot to’plash.
~Voqyealar, jarayenlarni ilmiy ~ texnik qaydlash va ular haqida axborot to’plash.
~Voqyealar va jarayenlar xaqida axborot to’plash.
~Hamma javoblar to’g’ri
}

So’rovlar deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu birligligi axborotni to’g’ridan ~ to’g’ri savol berish yo’li bilan to’plash.
~Bu birligligi axborotni anketa orqali to’plash.
~Bu birligligi va ikkimligi axborotni anketa orqali to’plash.
~Bu yezma savollarga yezma javob olish.
}

Qaysi hollarda pochta orqali anketalash amalga oshiriladi?

{
=Og’zaki so’rovdan o’tkazilayetganlar soni katta bo’lsa va ko’p obrazli ma’lumotlar kerak bo’lsa.
~Og’zaki so’rovdan o’tkazilayetganlar soni kam bo’lsa.
~So’rovlar o’tkazilayetgan joyning aholi soni katta bo’lsa.
~So’rov o’tkaziladigan joyning aholisi yeam bo’lsa
}

Yepiq savol deb nimani tushunasiz?

{
=Bu javoblari anketada keltirilgan va javoblardan tanlash kerak bo’lgan savol.
~Bu faqat bitta to’g’ri javobni keltirish mumkin bo’lgan savol.
~Bu bir necha to’g’ri javoblari mavjud bo’lgan savollar.
~Maxsus savolning javobi
}

Ochiq savol deb nimaga aytiladi?

{
=So’rov o’tkazilayetganda savolga o’z so’zlari bilan javob berish imkoniyatini yaratish.
~Bu savollar faqat anketada uchraydi.
~Bu javoblari 2~xil bo’lishi mumkin bo’lgan savol.
~Bu savollar faqat pochta orqali amalga oshiriladi.
}

Marketing tadqiqotlarining bosqichlari.

{
=Tadqiqotlarning muammolarini topish va ularni shakllantirish.
~Axborot olish manbalarini tanlash, axborot to’plash.
~To’plangan axborotlarni analiz qilish.
~Olingan natijalarni ko’rsatish.
}

Marketing tadqiqotlarning maqsadlari nimalardan iborat?

{
= Bu doimo va sistemali ravishda axborotlar to’plash, ularni tahlil qilish va natijalaridan korxonani boshqarish jarayenida foydalanish.
~Bu sistemani ravishda axborotlar to’plash, tahlil qilish va natijalaridan foydalanish.
~ Bu bozordagi baholar siyesatini o’rganish.
~ Bu bozordagi vaziyatni o’rganish.
}

Dastlabki ilmiy o’rganishlar deb nimaga aytiladi?

{
= Bu bozorning aloxida elementlarni tadqiqot qilish yeki bozorda chukur va mustaxkam tadqiqotlar o’tkazishdan oldin qilinadigan tadqiqotlar.
~Bu bozorni bir qismini o’rganish.
~Bu bozor to’g’risidagi axborotlarni kabinetda o’rganish.
~Bu dastlabki mavjud bo’lgan ma’lumotlardan foydalanish.
}

Tavsiflangan kuzatish deb nimaga aytiladi?

{
= Statistik ma’lumotlar va ikkilamchi axborot asosida olib boriladigan kuzatishlar.
~Statistik ma’lumotlar asosida olib boriladigan tadqiqot.
~Birlamchi axborot asosida olib boriladigan kuzatish.
~ Statistik ma’lumotlar va birlamchi axborot asosida olib borilayetgan kuzatish.
}

Dala tadqiqotlari deganda temani tushunasiz?

{
= Tadqiqotlarga mos keladigan, birlashchi ma’lumotlarni to’plash va analizlash.
~Tadqiqotlarga mos kelgan ikkilamchi ma’lumotlarni analizlash.
~ Birlamchi va ikkilamchi ma’lumotlarni analizlash.
~Hamma ma’lumotlarni to’plash va analizlash.
}

Panel deganda nimani tushunasiz?

{
=Bu ma’lum bozor jarayenlarini birinchi marta kuzatish.
~ Bu bozordagi baho siyosatini o’rganish.
~Bu talab va taklif hajmini o’rganish.
~ Bozorda paydo bo’lgan yangi tovarni analizlash.
}

Ma’lum bozorning birirnchi marta kuzatish bu nima?

{
= Kuzatuv
~Anketa
~ Eksperiment
~Surov
}

Birlamchi axborot bu nima?

{
= Axborotlarni dalada yig’ish
~Axborotlarni kabinetda yig’ish
~Axborotlarni turli axborot manbalaridan yig’ish
~Yig’ilmaydigan axborot
}

Marketing tadqiqotlari yo’nalishlari qaysi omillarga bevosita bog’liq?

{
= Bozor konyukturasi, narx raqobatbardoshligiga
~Bozor sig’imi, bozor intensivligi
~Bozorning rivojlanish darajasi, raqobat intensivligi, firmaning kata – kichikligi va boshqa omillar
~ Bozor segmentasiyasiga
}

Marketing tadqiqotining yo’nilishi nimani belgilaydi?

{
= Raqobatbardoshlik, strategik maqsad, bozordagi o’rni
~Firmaning narxi, tovar sifati, texnologiyasi
~Strategik maqsadi, tovar nomenklaturasi
~ Tovar harakati, jamoa bilan muloqot
}

F.Kotler firmaning marketing strategiyasini nechta turi mavjudligini ta’kidlaydi?

{
= 3 ta
~ 2 ta
~ 4 ta
~5 ta
}

Firmaning marketing tadqiqotlari asosan nechtasi amaldagi sohada oshiriladi?

{
= 5 ta
~ 2 ta
~ 3 ta
~4 ta
}

Marketing tadqiqotlarni amalga oshirishdagi maqsadi?

{
= Ehtiyojni qondirish, bozor lamini saqlash, bozor salmog’ini oshirish
~ Bozorni eggalash, monopol huquq
~Tovar sifatini yaxshilash, tovar narxini belgilash
~Raqobatchilarni yengish, narx siyosati amalga oshirish
}

Tadqiqotlarni o’tkazish davriyligiga ko’ra?

{
= Bir marotobali mavsumiy, favqulotda
~Mahalliy milliy
~Mavsumiy, mahalliy
~Mavsumiy milliy
}

Iste’mol tovarlari bilan savdo qilish xususiyatiga qaysisi kiradi?

{
= Kundalik iste’mol tovarlari
~ Uzoq muddatli iste’mol tovarlari.
~Qisqa muddatli iste’mol tovarlari
~Xizmat turlari
}

Kundalik iste’mol tovarlariga qaysilari kirmaydi?

{
=O’xshash tovarlari
~ Doimiy talabdagi asosiy tovarlari
~ Impulsiv tarzda sotib olinadigan tovarlar
~Favqulotda holatlar uchun olinadigan tovarlar
}

Xaridor atvoriga ta’sir etuvchi ijtimoiy jihatdagi omillarga qaysilari kiradi?

{
= Referent guruhlari, rollar va statuslar
~ Referent guruhlar, madaniyat
~ Referent guruhlar, turmush tarzi
~Referent guruhlar, mashg’ulotlik turi
}

Xaridor atvoriga madaniy jihatdan ta’sir etuvchi omillar qaysilar?

{
= Kuyi madaniyat, madaniyat
~Yosh oilaning hayotiy davri, madaniyat
~Shaxs tili, madaniyat
~Idrak etish, madaniyat
}

Xaridorlarning iqtisodiy ahvoli uning atvoriga ta’sir etuvchi omillaridan qaysi biriga kiradi?

{
= Shaxsiy jihatdagi omil
~ Madaniy jihatdagi omil
~ Ijtimoiy jihatdagi omi
~Psixologik jihatdagi omil
}

Xaridor atvoriga ta’sir etuvchi psixologik jihatdagi omillarga qaysilar kiradi?

{
= Idrok etish, o’zlashtirish
~ Referent guruhlar, rollar, motivlar
~Madaniyat, ijtimoiy o’rni
~Turmush tarzi, motivasiya
}

A.Maslou barcha inson ehtiyojlarining ketma – ketligini necha darajaga bo’lgan?

{
=5
~4
~6
~2
}

Marketing tadqiqotlarida mahsulotni tadqiq qilishga…

{
= Yangi mahsulot to’g’risidagi g’oyalarni to’plash
~Raqobatchilar to’g’risida ma’lumot olish
~Reklamaning turli variantlarini sinab ko’rish
~Bozor va uning sigmentlari xarakteristikasini aniqlash
}

Marketing tadqiqotlarida bahoni tadqiq qilishga…

{
= Mahsulot bahosi bilan unga bo’lgan talab o’rtasidagi o’zaro bog’liqlikni tadqiq qilish
~Mahsulot haqida test o’tkazish
~Servis xizmati joylarini tadqiq qilish
~ Mavjud va mumkin bo’lgan iste’molchilar to’g’risida axborot olish
}

Reklama faoliyati samaradorligini tadqiq qilish marketing tadqiqotlarining qaysi asosiy yo’nalishlariga kiradi?

{
=Mahsulot harakatini tadqiq qilish
~Bozorni va sotishni tadqiq qilish
~ Mahsulotni tadqiq qilish
~Bahoni tadqiq qilish
}

Marketing tadqiqotlarida mahsulotni xaridorlarga yetkazishga qaysilar kiradi?

{
= Hammasi to’g’ri
~Omborlar joylanishini tadqiq qilish
~ Chakana savdo nuqtalari joylashishini tadqiq qilish
~Servis xizmati joylanishini tadqiq qilish
}

Ishlab chiqarishni xaridor ehtiyojiga moslashtirib erishgan holda uni tashkil etgan korxona, tashkilotlarga yuqori foyda keltirishga erishishi uchun nechta muhim vazifalarni hal etish kerak?

{
= 8
~ 5
~7
~ 9
}

Marketing muhitini o’rganishda uni nimaga nisbatan farqini aniqlamoq lozim?

{
= Atrof muhit omillariga nisbatan
~Yalpi muhit omillariga nisbatan
~ Raqiblarga nisbatan
~Makromuhit omillariga nisbatan
}

Marketing muhiti tashkilot doirasidagi va keng ta’sir etuvchi belgisiga ko’ra qanday muhitlarga bo’linadi?

{
= Makro va mikro muhitga
~Siyosati va iqtisodiy muhitga
~Ijtimoiy madaniy muhitlarga
~Ma’naviy axloqiy muhitlarga

}

Makromuhitga nimalar kiradi?

{
=Geografik siyosati, milliy va boshqa xarakterdagi ta’sirlarning keng spektri kiradi.
~Maqsadli segmentlarini tanlash
~Tovar harakatining yo’nalishini belgilash
~Raqobat kurashida strategiyani ishlab chiqish
}

Mikromuhit

{
= Omillari firmaning faoliyati va uning imkoniyatlariga bevosita tegishli
~Omillari asosan tizimli, umumiy bozor doirasidagi omillardan iborat
~Marketing va bozor subyektlari ko’rinishida namoyon bo’ladi
~To’g’ri javob yo’q
}

Quyidagilarning qaysi biri korxona mikromuhitiga kiradi?

{
=Marketing xizmati
~Tabiiy muhit
~Madaniy muhit
~Iqtisodiy muhit
}

Korxona peshqadamligi nima bilan ifodalanadi?

{
=Istiqbolli tovar va xizmatlarning tegishli marketing muhitiga mosligi Bilan
~Marketing xizmati Bilan
~Reklama faoliyati bilan
~ Korxona daromadi Bilan
}

Dune bo’yicha geografik ahamiyatga ega bo’lgan tendensiyalar nechta?

{
=5 ta
~3 ta
~6 ta
~4 ta
}

Demografik omillariga eng avvalo tashkilot faoliyat yuritayotgan aholisining:

{
= Hamma javoblar to’g’ri
~Tarkibi va geografik joylashuvi kirida
~Tarixi yoshi bo’yicha tarkibi kiradi
~Irqi va diniy etiqodi kiradi
}

Bozor iqtisodiyotining eng asosiy talablaridan biri bu axborotning qanday bo’lishinni talab etadi?

{
=To’la qonli bo’lishi
~Yetarlicha bo’lishi
~ Qoniqarli bo’lishi
~Shart emas
}

Marketing tadqiqoti jarayonining nechta muhim manfaatdorlikni ta’minlashi lozim?

{
=4 ta
~1 ta
~2 ta
~3 ta
}

Marketing axborotiga bo’lgan ommaviy zaruriyat quyidagi o’zgarishlarga bevosita bog’liq?

{
= Zamonaviy tabbirkorlikni dastlabki rivojlanishida asosiy e’tibor xaridor ehtiyojini qondirishga qaratilgan ~ ~~ Zamonaviy tabbirkorlikni dastlabki rivojlanishida asosiy e’tibor xaridor ehtiyojini qondirishga qaratilgan
~Mahalliy miqyosidagi marketingda umumdavlat va undan halqaro marketing faoliyati sari o’tilishi oqibatida firmalar o’z imkoniyatlarini samarali jihatlarini internasi~onalizasiya holatda ko’rmoqda
~Bozor iqtisodiyotiga o’tishda keng imkoniyatlarni yaratib bermoq
}

Marketing axborot tizimining industrial asr uchun xos bo’lgan xususiyatlari?

{
= Moddiy nematlarni sanoatda ishlab chiqarishning ustun darajada rivojlanishi va sanoat ishchilarining hissasi bilan oshib borilishi
~ Talab va taklifni nisbatini aniqlash uchun
~ Kompyuter texnalogiyalarini jariy qilish
~ Talab va taklifni nisbatini aniqlash uchun, Kompyuter texnalogiyalarini jariy qilish
}

Axborot davriga kelib iqtisodiyotda?

{
= Xizmat ko’rsatish tarmoqlarining ulushi ortadi va ayniqsa axborot xizmatini ko’rsatish bilan bog’liq bo’lgan vositachilik xizmati yuqori darajada o’sadi
~Ishlab chiqarish va informasion texnologiyalarni o’sishi kuzatiladi
~Marketingda axborotlarni yig’ish osonlashadi
~ Agrosanoatni rivojlanishi yuqori bo’ladi
}

Marketing xususidagi ma’lumotlarni tuplash manbalari shartli ravishda nechta turlarga bo’lish mumkin?

{
=2 ta
~ 3 ta
~5 ta
~4 ta
}

Marketing xususidagi ma’lumotlarni turlash manbalari shartli ravishda to’g’ri berilgan qatorni toping?

{
=Birlamchi va ikkilamchi axborotlar
~Ichki ikkilamchi, tashqi ikkilamchi axborotlar
~ Boshqa maqsadlar uchun yig’ilgan axborotlar
~Turli manbalarda mavjud bo’lgan axborotlar
}

Dastlab boshqa maqsadlar uchun yig’ilgan keyinga ishlangan turli manbalarda mavjud bo’lgan axborotlar kiradi?

{
= Ikkilamchi ma’lumotlari
~Tashqi ikkilamchi ma’lumotlari
~ Birlamchi ma’lumotlari
~Ichki ikkilamchi ma’lumotlari
}

Ikkilamchi ma’lumotlari to’plash manbalarining turlari to’g’ri berilgan qotorni toping?

{
= Ichki va tashqi
~Iqtisodiy, siyosiy
~ Moddiy
~ Mahalliy
}

Jumladan foyda va zararlar, sotib olish va sotish tovar zahiralari, iste’molchilar joylashuvi narxlar hisob – kitoblari kiradi?

{
=Ichki ikkilamchi ma’lumotlarga
~ Tashqi ikkilamchi ma’lumotlarga
~ Ikkilamchi ma’lumotlarga
~ Birlamchi ma’lumotlarga
}

Tashkilot faoliyat yuritayotgan yosh yuritish kutilayotgan bozor mahsulot xususidan mavjud bo’lgan ma’lumotlarni o’z imkoni oladi. Ularning tarkibi amaliyotda qo’llanilishi turli davlatlar tajribasida turlicha ahamiyat ega. Bu nimaning ta’rifi.

{
=Tashqi ikkilamchi ma’lumotlari
~ Birlamchi ma’lumotlari
~ Ikkilamchi ma’lumotlari
~Ichki ikkilamchi ma’lumotlari
}

O’zbekiston axborot va ma’lumotlar ommili manbalari nechta guruhga bo’lish mumkin.

{
= 4 ta
~ 2 ta
~ 3 ta
~ 5 ta
}

Ommaviy matbuot va ilmiy adabiyotlar kiradi?

{
= Ilmiy
~ Iqtisodiy siyosat yo’nalishlari
~ Davlat statistik muassasali ma’lumotlari
~Ichki ikkilamchi ma’lumotlari
}

Tovarni modifikasiyalash, tovarning hayotiy davrini uzaytirish, yangi bozorlarga kirib borish, ya’ni modernizasiya va diversifikasiya siyosati qaysi marketing turiga xos?

{
=remarketing
~demarketing
~sinxromarketing
~ qo’llab- quvvatlovchi marketing
}

Irrasional talab shakllanganda uni tartibga solishda qanday marketingdan foydalanish mumkin?

{
=Qarshi ta’sir ko’rsatuvchi marketingdan
~Rag’batlantiruvchi marketingdan
~O’zgaruvchi marketingdan
~Sinxromarketingdan
}

Marketing axborotlari marketing faoliyatida nima uchun kerak?

{
=marketing faoliyatida u yoki bu qarorlarni qabul qilish, noaniqliklarga aniqlik kiritish va tavakkalchilikni kamaytirish uchun
~ xaridorlar talabiga javob beruvchi mahsulot modellarining nusxalarini yaratish bo’yicha ilmiy tadqiqot va tajribaviy~konstruktorlik ishlari olib borish uchun.
~iste’molchilar huquqini himoya qilish uchun
~zamonaviy telekommunikasiya vositalaridan foydalanish, iste’molchilar bilan individual munosabatlar o’rnatish uchun.
}

Marketing axborot tizimi deb nimaga aytiladi?

{
=korxonaning marketing faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni to’plash, jamlash, qayta ishlash, saqlash va tahlil qilishning usullari yig’indisidir
~ marketing rejalarini ishlab chiqish va ularni to’g’irlash uchun zarur bo’lgan marketing tashqi muhitining o’zgarishi to’g’risidagi joriy axborotni to’plash bo’yicha tizimli faoliyatdir
~ korxonaning ishlab chiqarish, moliya, sotish, mehnat va boshqa resurslari haqidagi axborotlarni to’plash jarayonidir
~ aniq belgilangan, tor doiradagi ma’lumotlarni doimiy to’plash, izlash tizimidir
}

Kabinet tadqiqotlari nima?

{
=Rasmiy bosilib chiqqan ma’lumotlardan foydalanish
~Tovarni sinash sharti bilan sotuvga chiqarish
~ Bozorga borib o’z joyida o’rganish
~O’zaro uchrashuvlar asosida to’planadigan axborotlardan foydalanish
}

Dala tadqiqotlari nima?

{
=Bozorni borib o’z joyida o’rganish
~Rasmiy bosilib chiqqan ma’lumotlardan foydalanish
~Tovarni sinash sharti bilan sotuvga chiqarish
~O’zaro uchrashuvlar asosida to’planadigan axborotlardan foydalanish
}

Bozor kon’yukturasi nima?

{
=Ma’lum davrda tovarlar va xizmatlar sotilishidagi imkoniyatlarni ifodalovchi iqtisodiy shart~sharoitlar majmui
~ Ma’lum davrda tovarlar va xizmatlar sotilishidagi imkoniyatlarni tahlil etuvchi xodimlar majmui
~Ma’lum davrda tovarlar va xizmatlar sotilishidagi imkoniyatlarni oldindan prognoz qilish uslublari majmui
~Ma’lum vaqt oralig’ida jami sotilgan tovar va xizmatlar hajmi
}

Marketing muhiti – bu ....

{
= bozor kon’yunkturasi va korxonalar faoliyatiga bevosita ta’sir ko’rsatuvchi kuchlar va omillar yig’indisidir
~marketingni rejalashtirish, boshqarish va nazorat qilish uchun kerakli bo’lgan axborotlar majmui
~korxona foydasiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar yig’indisi
~korxonaning ishlab chiqarish, moliya, sotish, mehnat va boshqa resurslari haqidagi axborotlarni to’plash jarayonidir
}

Korxonalarning mikro marketing muhitiga ta’sir qiluvchi omillar to’g’ri keltirilgan javobni toping.

{
=ta’minotchilar, vositachilar, raqobatchilar, iste’molchilar, korporativ madaniyat
~ ta’minotchilar, ilmiy~texnikaviy taraqqiyot, demografik omillar
siyosiy, iqtisodiy, madaniy, tabiiy, demografik omillar
~raqobatchilar, vositachilar, demografik va tabiiy omillar
}

Korxonalarning makro marketing muhitiga ta’sir qiluvchi omillar to’g’ri keltirilgan javobni toping.

{
=siyosiy, iqtisodiy, madaniy, tabiiy, demografik omillar.
~ta’minotchilar, ilmiy~texnikaviy, demografik, tabiiy omillar.
~ta’minotchilar, vositachilar, iste’molchilar, raqobatchilar.
~vositachilar, iqtisodiy, ijtimoiy~madaniy, ilmiy~texnikaviy omillar.
}

Bozor sig’imi deb nimaga aytiladi?

{
=ma’lum bozorda va vaqtda aniq tovarni sotish mumkin bo’lgan eng katta miqdori, ya’ni tovarga bo’lgan talab miqdori
~ bozorning talab va taklif mutanosibligidan kelib chiqadigan ma’lum paytdagi harakatchan holati
~ bozorda talab bilan taklifning o’zaro to’la mutanosib bo’lgan vaziyati
~iste’molchilar xarid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
}

Bozor diversifikasiyasi ~ ... .

{
= mavjud bozorni kengaytirish, yangi bozorlarga chiqishga mo’ljallangan marketing strategiyalari
~bozor obyektiv qonunlarining o’zaro ta’sir va bog’liqlikda amal qilish shakli
~bozorning bir yoki bir necha o’xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
~ iste’molchilar xarid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
}

Bozor segmenti deb nimaga aytiladi?

{
=talab~istaklari, bozordagi xatti~harakatlari, marketing vositalari ta’siriga javoblari bir xil, o’xshash bo’lgan iste’molchilar guruhi
~ bozorning bir yoki bir necha o’xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
~iste’molchilar xarid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~ qandaydir talablari qondirilmay qolgan iste’molchilar guruhi
}

Bozor ulushi deb nimaga aytiladi?

{
=korxonaning bir xil yoki o’xshash tovarlar sotishdagi hissasi
bozorning bir yoki bir necha o’xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
~iste’molchilar xarid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~talab-istaklari, bozordagi xatti~harakatlari, marketing vositalari
~ ta’siriga javoblari bir xil, o’xshash bo’lgan iste’molchilar guruhi
}

Tovarning hayotiy davri konsepsiyasi birinchi bor qachon va kim tomonidan ta’riflangan?

{
= 1965 yil, T.Levitt
~ 1950 yil, U.Smit
~ 1920 yil, F.Kotler
~1960 yil, P.Drukker
}

Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida korxonaning foydasi maksimal darajaga yetadi?

{
= o’sish
~bozorga kirish
~yetuklik
~ chiqish
}

Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida korxona tovar, bozor va marketing kompleksini modifikasiyalash usullarini izlashi kerak?

{
=yetuklik
~ o’sish
~ bozorga kirish
~tadqiqotlar va ishlanmalar
}

Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida sotishni rag’batlantirish usullari kengroq qo’llaniladi?

{
=bozorga kirish.
~ o’sish.
~ yetuklik.
~ chiqish.
}

Yangi tovar ishlab chiqarish jarayoni bosqichlari ketma~ketligi to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping.

{
=yangi tovarlar g’oyalarini izlash va tanlash, yangi tovar konsepsiyasini aniqlash, tovarni ishlab chiqarish, yangi tovarni bozorga chiqarish
~yangi tovarlar g’oyalarini izlash va tanlash, tovarni ishlab chiqarish, yangi tovar konsepsiyasini aniqlash, yangi tovarni bozorga chiqarish
~ yangi tovar konsepsiyasini aniqlash, g’oyani shakllantirish, yangi tovarni ishlab chiqarish, yangi tovarni bozorga chiqarish
~yangi tovarni bozorga chiqarish, yangi tovar konsepsiyasini shakllantirish, yangi tovarni ishlab chiqarish
}

Narx siyosati - ... .

{
= narx masalalarini korxonaning maqsadi, mo’ljallangan bozori, mavqyei, siymosi, marketing kompleksi bilan muvofiqlashtirilgan tizim
~tovarlar narxlari, xizmatlar tariflari, to’lovlar, kreditlar, sug’urta foizlari va narxning boshqa ko’rinishlari hamda ularning harakatlari
~korxona tovar va xizmatlariga narx belgilash jarayoni
~ulgurji va chakana narxlar, narx ustamalari hamda chegirmalarini belgilash jarayoni
}

Narxlashtirish usullari to’g’ri keltirilgan javobni toping?

{
= xarajatlarga asoslangan narx belgilash, talab va raqobatga asoslangan narx belgilash
~tender asosida narx belgilash, foyda asosida narx belgilash
~xarajatlarga asoslangan narx belgilash, shartnoma asosida narx belgilash
~ talab va taklif asosida, tender asosida
}

Korxonalar qachon eng yuqori narxda tovar sotadilar?

{
=tovarga talab yuqori bo’lganda
~ raqobatchilar kam bo’lganda
~monopol bo’lganda
~taklif kam bo’lganda
}

Korxona o’zining yangi tovarini o’ziga xos noyob xususiyatlarini ko’rsata olsa, sotishning va ishlatishning yuqoriroq servisini ta’minlasa, bu holda qaysi narx strategiyasidan foydalanishi mumkin?

{
= “qaymog’ini olish” strategiyasi
~ “yorib o’tish” strategiyasi
~kirib borish strategiyasi.
~ yetakchi orqasidan yurish strategiyasi.
}

Qayishqoq narxlar deb nimaga aytiladi?

{
= iste’molchilarga xarid vaqtida savdolashish imkonini beradigan narxlar
~ uzoq vaqt davomida o’zgarmay turadigan narxlar
~hamma iste’molchilar uchun bir xil bo’lgan narxlar
~bitta tovar assortimenti chegaralaridagi narxlar
}

Tovar harakati deb nimaga aytiladi?

{
= tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo’lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo’natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
~ tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo’lgan makon va zamonda tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o’z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to’plami
~ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
~tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o’rnatish faoliyatidir
}

Tovar harakati tizimining boshlang’ich bosqichi nima hisoblanadi?

{
= buyurtmalarga ishlov berish
~tovarlarni omborlashtirish
~ tovarlarni tashish
~tovar zahirasi hosil qilish
}

Mahsulotni tashishda pirovard iste’molchi uchun eng qulay bo’lgan transport vositasi qaysi?

{
= avtomobil transporti
~temir yo’l transporti
~suv transporti
~havo transporti
}

Tovar tarqatish kanali deb nimaga aytiladi?

{
=tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo’lgan makon va zamonda ~tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o’z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to’plami
~ tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo’lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo’natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
~ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
~ tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o’rnatish faoliyatidir
}

An’anaviy tovar tarqatish kanaliga xos xususiyat qaysi javobda to’g’ri keltirilgan?

{
= tovar tarqatish ishtirokchilarining to’la mustaqilligiga asoslangan kanal
~bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~kanalning bir pog’onasida faoliyat ko’rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
}

Vertikal marketing tizimi deb nimaga aytiladi?

{
= bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~tovar tarqatish ishtirokchilarining to’la mustaqilligiga asoslangan kanal
~kanalning bir pog’onasida faoliyat ko’rsatadigan korxonalarning ~birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
}

Gorizontal marketing tizimi deb nimaga aytiladi?

{
= kanalning bir pog’onasida faoliyat ko’rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~ tovar tarqatish ishtirokchilarining to’la mustaqilligiga asoslangan kanal
~ bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~ bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
}

Bevosita tovar tarqatish kanaliga xos xususiyat qaysi javobda to’g’ri keltirilgan?

{
=tovar tarqatishda vositachi ishtirok etmaydigan kanal
~tovar tarqatish ishtirokchilarining to’la mustaqilligiga asoslangan kanal
~bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
}

Ko’p kanalli marketing tizimiga xos xususiyat qaysi javobda to’g’ri keltirilgan?

{
= bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
~tovar tarqatish ishtirokchilarining to’la mustaqilligiga asoslangan kanal
~bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo’lgan tovar tarqatish tizimi
~tovar tarqatishda vositachi ishtirok etmaydigan kanal
}

Tovarni siljitish deb nimaga aytiladi?

{
=tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o’rnatish faoliyatidir
~ tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo’lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo’natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
~tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo’lgan makon va zamonda ~tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o’z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to’plami
}

“Pablik~rileyshnz” deb nimaga aytiladi?

{
=jamoatchilik bilan aloqa o’rnatish va jamaotchilik fikrini uyushtirish, korxona va uning tovarlariga yaxshi munosabat shakllantirish
~aniq maqsadga yo’naltirilgan, ma’lum va nomi aniq manba tomonidan haqi to’langan joyda tarqaladigan axborot
~u yoki bu tovarlarni xarid qilishni rag’batlantirishga imkon beradigan undovchi chora-tadbirlar kompleksi
~tovarni potensial mijozlarga ular bilan bevosita muloqot qilish vaziyatida taqdim etish va sotish hamda ular bilan uzoq muddatli aloqalarni o’rnatish maqsadini ko’zlaydigan jarayon
}

Shaxsiy sotuv deb nimaga aytiladi?

{
= tovarni potensial mijozlarga ular bilan bevosita muloqot qilish vaziyatida taqdim etish va sotish hamda ular bilan uzoq muddatli aloqalarni o’rnatish maqsadini ko’zlaydigan jarayon
~ aniq maqsadga yo’naltirilgan, ma’lum va nomi aniq manba tomonidan haqi to’langan joyda tarqaladigan axborot
~ u yoki bu tovarlarni xarid qilishni rag’batlantirishga imkon beradigan undovchi chora~tadbirlar kompleksi
~ jamoatchilik bilan aloqa o’rnatish va jamaotchilik fikrini uyushtirish, korxona va uning tovarlariga yaxshi munosabat shakllantirish
}

Reklama beruvchi kim?

{
= reklamani tayyorlash va tarqatish uchun unga buyurtmachi bo’lgan shaxs
~reklama tayyorlashni to’liq yoki qisman amalga oshiruvchi shaxs
~reklama vositalari orqali reklama tarqatishni amalga oshiruvchi shaxs
~reklama yo’naltirilgan shaxs yoki shaxslar guruhi
}

Reklama tarqatuvchi ~ ... .

{
=reklama vositalari orqali reklama tarqatishni amalga oshiruvchi shaxs
~ reklama tayyorlashni to’liq yoki qisman amalga oshiruvchi shaxs
~ reklamani tayyorlash va tarqatish uchun unga buyurtmachi bo’lgan shaxs
~ reklama yo’naltirilgan shaxs yoki shaxslar guruhi
}

Reklamani noto’g’ri deb topish to’g’risidagi qarorni qaysi vakolatli organ qabul qiladi?

{
= O’zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo’mitasi
~Iste’molchilar huquqini himoya qilish jamiyati
~O’zbekiston Respublikasining savdo~sanoat palatasi
~ Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi
}

Talab nima?

{
= Xarid quvvatiga ega bo’lgan, pul bilan ta’minlangan extiyoj
~ Bozorga chiqarilgan jami tovarlar miqdori
~Bozorga chiqarilgan jami xizmatlar miqdori
~Talab bu extiyojdir
}

Taklif nima?

{
=Bozorga chiqarilgan yoki chiqarilishi aniq bo’lgan jami tovarlar va xizmatlar miqdori
~Xarid quvvatiga ega bo’lgan, pul bilan ta’minlangan extiyoj
~ Insonning yashashi davomida u yoki bu narsaga zaruriyat sezishi
~Taklif bu extiyojdir
}

Talabga ta’sir qiluvchi omillarni belgilang?

{
=Hamma javob to’g’ri
~Tovar va xizmatlar narxi
~ Xaridorlar didi
~Iste’molchilar daromadi
}

Mamlakatni xududlarga bo’lish bozorni segmentlashning qaysi tamoyiliga kiradi?

{
=Geografik tamoyiliga
~Psixografik tamoyiliga
~ Muomala qilish tamoyiliga
~Demografik tamoyiliga
}

Narxning pasayish sababini aniqlang?

{
=Taklifning talabdan oshib ketishi
~Talabning taklifdan oshib ketishi
~Tovarlarga bo’lgan cheksiz talabning paydo bo’lishi
~Ish haqining o’sish darajasi mehnat unumdorligining o’sish darajasidan oshib ketishi
}

Reklama byudjeti nima?

{
= Reklama kompaniyasini o’tkazish uchun mo’ljallangan umumiy mablag’ summasi
~ Reklama uchun ajratilgan mablag’ning ma’lum vaqtga mo’ljallangan qismi
~Korxonalarda reklama uchun mo’ljallangan umumiy mablag’ summasi
~Korxonalarda tovarlarni ishlab chiqarish uchun ajratilgan mablag’ summasi
}

“Sotuvchi bozori”ga xos xususiyatlar to’g’ri keltirilgan javobni toping.

{
=tovarga bo’lgan talab uning taklifidan ko’p, sotuvchi hukumron, xaridor faol ishtirokchi
~taklif talabdan ko’p, xaridorlarda tanlash imkoniyati bor, sotuvchi faol ishtirokchi
~ talab va taklif miqdor jihatdan teng
~bozor muayan bir tovar bilan to’yingan, yangi tovar taklif etish kerak, ishlab chiqaruvchi faol ishtirokchi
}

“Xaridor bozori”ga xos xususiyatlar to’g’ri keltirilgan javobni toping.

{
= taklif talabdan ko’p, xaridorlarda tanlash imkoniyati bor, sotuvchi faol ishtirokchi
~tovarga bo’lgan talab uning taklifidan ko’p, sotuvchi hukumron, xaridor faol ishtirokchi
~talab va taklif miqdor jihatdan teng
~bozor muayan bir tovar bilan to’yingan, yangi tovar taklif etish kerak, ishlab chiqaruvchi faol ishtirokchi
}

Marketingning analitik funksiyasida nimalar o’rganiladi?

{
=bozorni, iste’molchilarni, tovar strukturasini o’rganish, korxona ichki muhitini tahlil qilish
~ yangi tovarlarni ishlab chiqarishni tashkil etish, moddiy~texnika ta’minotini tashkil etish, tovar sifati va raqobatbardoshligini boshqarish
~ tovar harakati tizimini tashkil etish, talabni shakllantirish va sotishni rag’batlantirish, narx siyosatini olib borish
~ strategik va operativ rejalashtirish, marketingni boshqarishning axborot ta’minoti o’rganiladi
}

Birlamchi axborot – bu ... .

{
=aniq marketing muammosini yechish uchun maxsus dala tadqiqotlari natijasida hozirgina olingan ma’lumotlar yig’indisidir
~ korxonaning moliyaviy, buxgalteriya hisobotlari
~qachonlardir korxonada tadqiq qilinayotgan aniq muammo yechimi bilan ~bog’liq bo’lmagan qandaydir maqsadlar uchun kimdir tomonidan to’plangan ma’lumotlar to’plami
~ internet tarmoqlarida joylashtirilgan axborotlar majmuasi
}

Birlamchi axborot manbasiga nimalar kiradi?

{
=kuzatuv, so’rov, ekspertlar xudosasi va eksperimental tadqiqotlar natijasi.
~ statistika idoralarining axborot materiallari.
~davriy matbuot ma’lumotlari.
~kompyuter tarmoqlarining resurslari.
}

Marketing tadqiqotlarida birlamchi axborot yig’ishning qaysi usulida ko’p sonli iste’molchilarning bevosita fikrini to’g’ridan~to’g’ri o’rganish imkoniyati bor?

{
= so’rov
~kuzatish
~ekspertlar usuli
~fokus-guruh
}

Marketing nazorati – bu ... .

{
=strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o’lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o’zgartirishlar kiritish jarayoni
~rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o’rganish va ular to’g’risida tegishli tasavvurlar berish
~moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg’arish
~bozorni o’z joyida o’rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va ~ boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish
}

Tovar hayotiy davri deb nimaga aytiladi?

{
= yaratilishidan boshlab, unga talab qolmay bozordan chiqib ketgungacha bo’lgan davr
~tovarni ishlab chiqarish davri
~ tovarni bozorda sotish davri
~tovarni loyihalash, ishlab chiqarish va bozorga chiqarish oraliqdagi vaqt
}

Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida potensial iste’molchilar va maqsadli bozor o’rganiladi?

{
=tadqiqotlar va ishlanmalar bosqichi
~bozorga kirish bosqichi
~o’sish bosqichi
~yetuklik bosqichi
}

Tovar hayotiy davrining “bozordan chiqib ketish” bosqichi nima bilan tavsiflanadi?

{
=sotishning tushib ketishi va foydaning keskin kamayishi
~ qo’shimcha bozorlarni izlash
~bozorning yangi segmentlarini o’zlashtirish
~ potensial xaridorlarni haqiqiy xaridorlarga aylantirish
}

Marketing~miks, ya’ni marketing kompleksi elementlari “4R” qaysi javobda to’g’ri keltirilgan?

{
=Product, Price, Place, Promotion
~ Place, Product, Price, Promotion, People
~ Place, Project, Price, People
~ Project, Place, Product, Pricye
}

Iste’mol bozorida xaridorlar xulq – atvorini shakllantiruvchi omillarga nimalar kiradi?

{
= Ijtimoiy, madaniy, psixologik, iqtisodiy va shaxsiy qiziqish motivlari
~Mehnat sharoitlarining qulayligi
~Xaridorlarni xarid quvvatini aniqlash
~Turmush tarzini yaxshilash
}

Marketing nazorati 3 xil shaklda .olib boriladi.

{
=strategik, yillik, rentabellik
~strategik, yillik, chorak
~rentabellik, strategik, raqobatchilik
~bozor ulushi, taktik, daromadlik
}

Marketing tadqiqotlarining jarayoniga keltirilganlardan qaysi kirmaydi:

{
=tovar siyosatini shakllantirish
~tadqiqot o’tkazishga ehtiyojni aniqlash
~muammoni aniqlash
~ tadqiqot maqsadlarini ifodalash
}

Marketing tadqiqoti bosqichlarining ketma~ketlik darajasi aniq keltirilgan javobni toping.

{
= muammoni aniqlash, tadqiqotni rejalashtirish, ikkilamchi va birlamchi axborotlarni olish, ma’lumotlarni kompleks tahlil qilish
~birlamchi axborotlarni yig’ish va ularni tahlil qilish
~ aholini guruhlarga bo’lib o’rganish va toifalarga ajratish
~tadqiqot konsepsiyasini ishlab chiqish, xulosa tayyorlash
}

Iste’molchilar “paneli” deb nimaga aytiladi?

{
= ko’p marta marketing tadqiqotlari uchun maxsus tanlab olingan, sinaladigan kishilar majmui
~segmentlarga ajratilgan iste’molchilar guruhi
~ iste’molchilarning xarid qobiliyati
~iste’molchilarning soni, tarkibi va daromad darajasi
}

Marketing axborotlari hosil bo’lish joyiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?

{
=ichki va tashqi
~ birlamchi va ikkilamchi
~ o’zgaruvchi va o’zgarmas
~ hisobli va rejali
}

Marketing axborotlari hosil bo’lish davriga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?

{
=birlamchi va ikkilamchi
~ ichki va tashqi
~o’zgaruvchi va o’zgarmas
~ hisobli va rejali
}

Ommaviy marketingga xos xususiyat keltirilgan javobni toping.

{
=hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko’rsatish
~alohida iste’molchilar segmentlarining o’ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko’rsatish
~ayrim olingan segmentlarning muayyan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko’rsatish
~aniqlangan maqsadli bozorda keng ko’lamli faoliyat olib borish
}

Iste’molchilar tomonidan jiddiy tanlov asosida xarid qilinadigan iste’mol tovarlariga qanday tovarlar kiradi?

{
= kiyim~kechaklar, mebel, elektr tovarlar
~oziq~ovqatlar, gugurt, tuz, xo’jalik mayda~chuydalari
~alohida ahamiyatga ega noyob tovarlar, qimmatbaho taqinchoqlar
~mashhur firma markasi bilan bog’liq tovarlar
}

Tovar hayotiy davrining bir bosqichdan ikkinchi bosqichga o’tish chegarasini aniqlash uchun marketing xizmati qaysi ko’rsatkichlarni kuzatib borishlari lozim?

{
=sotish va foyda ko’rsatkichlarini
~ mehnat unumdorligini
~ xarajatlar va rentabellikni
~ bozor ulushini
}

Korxona yangi tovarni bozorga kiritish bosqichida agar sotiladigan tovar hajmi kam bo’lsa, qaysi narx strategiyasidan foydalanadi?

{
= batamom foydalanish strategiyasi
~ kirib borish strategiyasi
~“yorib o’tish” strategiyasi
~ “qaymog’ini olish” strategiyasi
}

Tovar tarqatish kanalining uzunligi va kengligini aniqlash uchun qanday mezonlardan foydalaniladi?

{
=barcha javob to’g’ri
~daromadlar mezoni
~ xarajatlar mezoni
~egiluvchilik mezoni va nazorat mezoni
}

Iste’mol bozoriga xos xususiyatlar keltirilgan javobni toping.

{
= hamma javob to’g’ri
~ tovar va xizmatlarni o’zining shaxsiy ehtiyoji uchun sotib oladigan yakka shaxslar va oilalar yig’indisidan iborat
~ommaviy iste’molchilarga ega
~ raqobat xilma~xil ko’rinishga va markazlashmagan strukturaga ega
}

Bozor kon’yunkturasiga ta’sir qiluvchi mikroiqtisodiy omillar keltirilgan javobni toping.

{
=talab, taklif, raqobat, narx
~yalpi milliy mahsulot va milliy daromad
~ investisiyalar va iste’mol darajasi
~ eksport va import hajmi
}

Bozor muvozanati - ... .

{
=bozorda talab bilan taklifning o’zaro teng bo’lgan vaziyati
~bozor obyektiv qonunlarining o’zaro ta’sir va bog’liqlikda amal qilish shakli
~ bozorning bir yoki bir necha o’xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
~ iste’molchilar xarid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
}

Bozor mexanizmi - ... .

{
=bozor obyektiv qonunlarining o’zaro ta’sir va bog’liqlikda amal qilish shakli
~ bozorda talab bilan taklifning o’zaro teng bo’lgan vaziyati
~ bozorning bir yoki bir necha o’xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
~ iste’molchilar xarid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
}

F.Kotler tasnifi bo’yicha tovarni uch darajasi to’g’ri keltirilgan qatorni toping.

{
=g’oya, real bajarilgan tovar, qo’llab~quvvatlangan tovar
~ tovar nusxasi, ishlab chiqarish jarayoni, bozorga kiritish
~ tovar loyihasi, tovar namunasi, sotish
~tovar g’oyasi, yangi tovar ko’rinishi, ishlab chiqarish
}

Pablik rileyshnzni tashkil etishning asosiy yo’nalishlari keltirilgan qatorni toping.

{
=brifing, press~konferensiya tashkil etish, taqdimot, ko’ngil ochar tadbirlar uyushtirish
~katologlar chop etish, homiylik qilish, elektron tijorat, dilerlar xizmatidan foydalanish
~tashqi reklamani shakllantirish, jurnallar chop ettirish, internet xizmatidan foydalanish
~tele-radio reklama, telemarket xizmatidan foydalanish
}

Narx belgilashning xarajatlarni hisoblashga asoslangan usulining mohiyati to’g’ri keltirilgan javobni toping?

{
=mahsulot tannarxiga sotishni tashkil etish bilan bog’liq jami xarajatlarni va korxona ko’zlayotgan foydani qo’shish orqali hisoblanadi
~bozor yetakchisini narxlarini hisobga olgan holda narxni belgilash
~talab hajmini prognoz qilish asosida narx belgilash
~ kim~oshdi savdolari orqali narx belgilash
}

Iste’mol tovarlari bozorini segmentlashda quyidagi ko’rsatkichlardan qaysi birining ahamiyati muhim emas.

{
=fiziologik
~demografik
~geografik
~psixografik
}

Tovar hayot davrining qaysi bosqichida narxlar vositasidagi raqobat kuchayadi?

{
=Yetuklik bosqichida
~Bozorda kirish bosqichida
~O’sish bosqichida
~ Ishlab chiqarish bosqichida
}

Sizning firmangiz ommaviy tovar bozorida shunday vaziyatga duch keldiki, bunda ikkilamchi talab muvozanatlanib, birlamchi talab xali tulik kondirilmagan, birok tuyingan bulsin. Firma birlamchi va ikkilamchi talab bozorlarida faoliyat kursatayotgan bulsa, u kaysi marketing strategiyasini tanlaydi?

{
=intensiv rivojlanish;
~iktisodiy rivojlanish;
~rakobatbardoshlikni oshirish
~ishonchli mijozlar doirasini tuzish;
}

Tijorat reklamasini amalga oshirishning beshta asosiy boskichini tanlab oling:

{
= nazorat, reklama vositalarini tanlash, reklamani rejalashtirish, byudjetini tuzish
~ imidjni yaxshilash, iste’molchilar ni urganish, reklama kamapniyasini ishga tushirish;
~ bozorda kompaniya missiyasining belgilash, reklama uyushmasini tanlash, shartnomani tuzish
~muammoni aniklash, relama uchun tovarni tanlash, xarajatlarni xisoblash, byudjetni tuzish
}

Xizmatlar marketingining shakllanish tarixini shartli ravishda necha bosqichga bo‘lish mumkin?

{=3
~2
~5
~4}

Xizmatlar marketingi shakllanish tarixining birinchi bosqichi nima deb nomlanadi?

{=“Qiyinchilik bilan harakat” (crawlingout)
~ “Shoshilinch harakat” (scurrying about)
~“Ishonchli qadam” (walking erect)
~“Muvoffaqiyatli omillar”}

Xizmatlar marketingi shakllanish tarixining ikkinchi bosqichi nima deb nomlanadi?

{=“Shoshilinch harakat” (scurrying about)
~“Ishonchli qadam” (walking erect)
~“Muvoffaqiyatli omillar”
~“Qiyinchilik bilan harakat” (crawlingout)}

Xizmatlar marketingi shakllanish tarixining uchinchi bosqichi nima deb nomlanadi?

{=“Ishonchli qadam” (walking erect)
~“Muvoffaqiyatli omillar”
~“Qiyinchilik bilan harakat” (crawlingout)
~“Shoshilinch harakat” (scurrying about)}

Xizmatlar marketingi shakllanish tarixining birinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

{=1953-1979
~1980-1985
~1986-1993
~1993-2000}

Xizmatlar marketingi shakllanish tarixining ikkinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

{=1980-1985
~1953-1979
~1986-1993
~1993-2000}

Xizmatlar marketingi shakllanish tarixining uchinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?

{=1986-1993
~1993-2000
~1980-1985
~1953-1979}

Xizmatlar marketingining qaysi bosqichida xizmatlar sifati (service quality), xizmat ko’rsatish jarayonlarini tavsiflash (service blueprinting) kabi yo’nalishlarning konseptual asoslari izohlandi.

{=“Shoshilinch harakat” (scurrying about)
~“Ishonchli qadam” (walking erect)
~“Muvoffaqiyatli omillar”
~“Qiyinchilik bilan harakat” (crawlingout)}

Qaysi modelda xizmatlar marketingi terminologiyasini batafsil konseptual ishlab chiqish va shunga o'xshash tushunchalarni ilmiy muomalaga kiritish sifatida e'tirof etiladi.

{=Gronrus modeli
~P.Eygli va Ye.Langearda modeli
~M.D.Bitnerning xizmatlar marketingi modeli
~F.Kotler modeli}

Xizmatlar marketingining dastlab yaratilgan model nima deb nomlanadi?

{=D.Ratmel modeli
~P.Eygli va Ye.Langearda modeli
~M.D.Bitnerning xizmatlar marketingi modeli
~F.Kotler modeli}

Xizmatlar marketingining qaysi modelida asosiy e’tibor xizmatlarning tovarlar singari o‘ziga xos-xususiyatga ega ekanligiga qaratiladi?

{=D.Ratmel modeli
~P.Eygli va Ye.Langearda modeli
~M.D.Bitnerning xizmatlar marketingi modeli
~F.Kotler modeli}

Xizmatlar marketingining qaysi modeli “servakshn” yoki “xizmat ko‘rsatish harakatdadir” deb nomlanadi?

{=P.Eygli va Ye.Langearda modeli
~M.D.Bitnerning xizmatlar marketingi modeli
~F.Kotler modeli
~Ratmel modeli}

Xizmatlar marketingida bir-biriga bog‘liq uchta bo‘g‘inni farqlashni tavsiya etadi: 1) firma rahbariyati; 2) xizmatchilar aloqasi; 3) iste’molchilar. Bu qaysi xizmatlar modeliga xos?

{=F.Kotler modeli
~D.Ratmel modeli
~P.Eygli va Ye.Langearda modeli
~M.D.Bitnerning xizmatlar marketingi modeli}

Xizmatlar sohasida “7P” modelini kiritgan mutaxassisni toping.

{=M.Bitner
~D.Ratmel
~P.Eygli
~F.Kotler}

Qaysi sohada ko’rsatiladigan xizmatlar turiga restoranlarda va boshqa ovqatlanish shahobchalarida ko’rsatiladigan xizmatlar, transport xizmatlari kabilar kiradi.

{=iste’mol sohasi
~ijtimoiy soha
~ishlab chiqarish sohasi
~xalqaro darajadagi xizmatlar sohasi}

Qaysi sohada ko’rsatiladigan xizmatlar bevosita insonning kamolati, uning shakllanishi varivojlanishi bilan bog’liq xizmatlardir. Bular jumlasiga ta’limning barcha turlari, tibbiy xizmatlar va boshqa inson kamolati bilan bog’liq xizmat turlarini kiritish mumkin.

{=ijtimoiy soha
~iste’mol sohasi
~ishlab chiqarish sohasi
~xalqaro darajadagi xizmatlar sohasi}

Qaysi sohada ko’rsatiladigan xizmatlar moliya-kredit sohasida ko’rsatiladigan xizmatlar, sug’urta xizmatlari, murakkab texnik va texnologik jarayonlarda qo’llaniladigan asboblarni ta’mirlash, uy-joy kommunal xizmatlari, turli maslahatlar, jumladan konsalting, injiniring, huquqiy xizmat singari xizmatlarni kiritish mumkin.

{=ishlab chiqarish sohasi
~iste’mol sohasi
~ijtimoiy soha
~xalqaro darajadagi xizmatlar sohasi}

Xizmatlarning sifati – bu:

{=buyurtmachining talabini qondirishi mumkin bo‘lgan ijobiy xususiyatlarining majmuidir
~xizmatlar buyurtmachilarning asosiy va qo‘shimcha ehtiyojlarini qondirishidir
~buyurtmachilarning ovqatlarni iste’mol qilish asosida ehtiyojlarini qondirishidadir
~jamiyat va buyurtmachilarning ma’lum bir sotsial ehtiyojini qondirishi}

Xizmatlarning mo‘ljallanganligi – bu:

{=xizmatlar buyurtmachilarning asosiy va qo‘shimcha ehtiyojlarini qondirishidir
~buyurtmachining talabini qondirishi mumkin bo‘lgan ijobiy xususiyatlarining majmuidir
~buyurtmachilarning ovqatlarni iste’mol qilish asosida ehtiyojlarini qondirishidadir
~jamiyat va buyurtmachilarning ma’lum bir sotsial ehtiyojini qondirishi}

Xizmatlarning funksional maqsadi nimadan iborat?

{=mijozning asosiy ehtiyojini qondirishga qaratilganlidir
~xizmatlar buyurtmachilarning asosiy va qo‘shimcha ehtiyojlarini qondirishidir
~buyurtmachining talabini qondirishi mumkin bo‘lgan ijobiy xususiyatlarining majmuidir
~buyurtmachilarning ovqatlarni iste’mol qilish asosida ehtiyojlarini qondirishidadir}

Xizmatlarning antropometrik va psixofizoligik jihatdan o‘ziga xosligini hisobga olgan holda ularning ehtiyojlarining qondirilishi xizmatlarning qanday xususiyatlariga xos?

{=xizmatlarning ergonomik xususiyatlari
~xizmatning sotsial mo‘ljallanganligi
~xizmatlarning funksional maqsadi
~xizmatlarning ruhiy-fiziologik xususiyati}

Xizmatning sotsial mo’ljallanganligi –

{=jamiyat va buyurtmachilarning ma’lum bir sotsial ehtiyojini qondirishi bilan tushuntiriladi
~xizmatlar buyurtmachilarning asosiy va qo‘shimcha ehtiyojlarini qondirishidir
~buyurtmachilarning ovqatlarni iste’mol qilish asosida ehtiyojlarini qondirishidadir
~xizmatlarning ruhiy-fiziologik xususiyati}

Supernovatorlar – bu qanday iste’molchilar?

{=iste’molchilarning shunday guruhiki, ular noma’lum mahsulotni sinab ko‘rishga har doim tayyor turadilar
~skeptiklar, boshqa iste’molchi guruhlari singari, yangi mahsulotlarni ulardan foydalanish tajribasiga ega bo‘lganlari uchungina sotib oladilar
~iste’molchilarning shunday guruhiki, ular har qanday o‘zgarishlarga shubha bilan qaraydilar, ular yangi tovarlarni faqatgina o‘zlarining an’analariga va odatlariga mos kelgandagina sotib oladilar
~doim yangiliklarni xarid qiluvchi iste’molchi}

Sifatli xizmat ko’rsatish modelida Gronruz tamonidan taklif etilgan. Uning mohiyatini toping?

{=“Mijozning kutishi – qabul qilingan sifati”dagi uzilishlardan foydalanish
~“Mijozning kutishi – qabul qilingan sifati”dagi tamoyillardan foydalanish
~“Mijozning qabuli – qabul qilingan sifati”dagi uzilishlardan foydalanish
~“Mijozning kutishi – qabul qilingan narx”dagi uzilishlardan foydalanish}

Xizmatlar sifatining uzilishlarga asoslangan modeli asosida 5 ta uzilishlar keltirilgan. 1-uzilishni toping?

{=kutilayotgan xizmatlar to’g’risida menejerlarning tushunchasi tarzida namoyon bo’ladi
~menejerlar tushunchasi xizmat ko’rsatish standartlari tarzida keltiriladi
~xizmat ko’rsatish standartlarini yaratish – xizmat ko’rsatish tarzida keltirish
~tashqi kommunikatsiya – xizmat ko’rsatish tarzida keltiriladi}

Xizmatlar sifatining uzilishlarga asoslangan modeli asosida 5 ta uzilishlar keltirilgan. 2-uzilishni toping?

{=menejerlar tushunchasi xizmat ko’rsatish standartlari tarzida keltiriladi
~kutilayotgan xizmatlar to’g’risida menejerlarning tushunchasi tarzida namoyon bo’ladi
~xizmat ko’rsatish standartlarini yaratish – xizmat ko’rsatish tarzida keltirish
~tashqi kommunikatsiya – xizmat ko’rsatish tarzida keltiriladi}

Xizmatlar sifatining uzilishlarga asoslangan modeli asosida 5 ta uzilishlar keltirilgan. 3-uzilishni toping?

{=xizmat ko’rsatish standartlarini yaratish – xizmat ko’rsatish tarzida keltirish
~menejerlar tushunchasi xizmat ko’rsatish standartlari tarzida keltiriladi
~kutilayotgan xizmatlar to’g’risida menejerlarning tushunchasi tarzida namoyon bo’ladi
~tashqi kommunikatsiya – xizmat ko’rsatish tarzida keltiriladi}

Xizmatlar sifatining uzilishlarga asoslangan modeli asosida 5 ta uzilishlar keltirilgan. 4-uzilishni toping?

{=tashqi kommunikatsiya – xizmat ko’rsatish tarzida keltiriladi
~menejerlar tushunchasi xizmat ko’rsatish standartlari tarzida keltiriladi
~xizmat ko’rsatish standartlarini yaratish – xizmat ko’rsatish tarzida keltirish
~kutilayotgan xizmatlar to’g’risida menejerlarning tushunchasi tarzida namoyon bo’ladi}

Xizmatlar sifatining uzilishlarga asoslangan modeli asosida 5 ta uzilishlar keltirilgan. 5-uzilishni toping?

{=qabul qilingan xizmat bilan kutilayotgan xizmat orasida farq bo’lishi tarzida namoyon bo’ladi
~menejerlar tushunchasi xizmat ko’rsatish standartlari tarzida keltiriladi
~xizmat ko’rsatish standartlarini yaratish – xizmat ko’rsatish tarzida keltirish
~tashqi kommunikatsiya – xizmat ko’rsatish tarzida keltiriladi}

Xizmatlarning o’zgaruvchanligiga ikki guruhdagi omillar ta’sir ko’rsatadi. Bular qaysilar?

{=personalini tanlash va haridorning o’zi omillari
~sotsial va ruhiy omillar
~funksional va personalni tanlash omillari
~ergonomik va ruhiy omillar}

Buyurtmachining ruhiy ehtiyojini qondira olish darajasi qanday xususiyatlar tushuniladi?

{=xizmatlarning ruhiy-fiziologik xususiyati
~xizmatning sotsial mo‘ljallanganligi
~xizmatlarning funksional maqsadi
~xizmatlarning ergonomik xususiyatlari}

Xizmat ko‘rsatish shabloni-bu:

{=mijozga mo‘ljallab xizmatlarni takomillashtirish va innovatsiyalarni qo‘llash
~bajarilmagan talablarning sonini kamaytirish
~xizmatlarni taqdim etishda jarayonlarni avtomatlashtirish
~xizmat ko‘rsatish jarayonlariga qo‘llanmalar ishlab chiqish}

Mijozlarga xizmat ko’rsatishni ijro etish uchun majburiy qoidalar kompleksi, ular barcha amalga oshiriladigan operatsiyalarning sifat darajasini kafolatlaydigan tushuncha nima?

{=Xizmat ko’rsatish standarti
~Xizmat ko’rsatish shabloni
~Xizmat ko’rsatish sifati
~Xizmat ko’rsatish jarayoni}

Xizmat ko’rsatish sohasidagi mashhur mutaxassis Normann R. “haqiqat payti” deb nimani nazarda tutadi?

{=korxona xodimi va mijozning bevosita aloqaga kirishish jarayonini
~xizmat ko’rsatish sifatining maqbulligini
~xizmat ko’rsatishda mijozlarning ehtiyojlarining ustunligi
~xizmat ko’rsatish jarayonida turli avtomatik texnikalardan foylanishni}

Iste’molchilarning xulq-atvori deganda nimani tushunasiz?

{=tovar harid qiluvchilarning tovarni (xizmatni) tanlash va sotib olish jarayonida tushunib yetgan hatti-harakatlarining majmui tushuniladi
~iste’molchilarning tovarning (xizmatning) har xil xususiyatlariga, baho o‘zgarishiga, reklamaga bo‘lgan munosabati tushuniladi
~marketingning qo‘zg‘atuvchi omillari va haridorlarning javob reaksiyalari o‘rtasidagi bog‘liqligi tushuniladi
~marketing uslublariga nisbatan iste’molchilar qanday munosabat bildirayotganligi tushuniladi}

Xaridorlar xulq-atvoriga ta’sir qiluvchi haridorning yoshi, oilaviy hayot tarzi, nima ish bilan shug‘ullanishi, oilaviy ahvoli, hayot tarzi kabilar qanday omillar hisoblanadi?

{=Shaxsiy omillar
~Ijtimoiy omillar
~Psixologik omillar
~Madaniy omillar}

Xaridorlar xulq-atvoriga ta’sir qiluvchi kichik guruhlar, nazorat guruhlari, oila va yakka shaxsning jamiyatdagi o‘rni kabilar qanday omillar hisoblanadi?

{=Ijtimoiy omillar
~Psixologik omillar
~Madaniy omillar
~Shaxsiy omillar}

Xaridorlar xulq-atvoriga ta’sir qiluvchi tovar sotib olishni asoslash, qabul qilish, o‘zlashtirish, ishontirish va munosabat kabilar qanday omillar hisoblanadi?

{=Psixologik omillar
~Madaniy omillar
~Shaxsiy omillar
~Ijtimoiy omillar}

Haridorlar xulq-atvorining oddiy modelining asosiy xususiyati nimadan iborat?

{=xaridor qora qutisidan
~madaniy omillarning mavjudligi
~xizmat sifatidan
~statusdan}

Bular iste’molchilarning shunday guruhiki, ular yangi mahsulotni sotib olgandan keyin uning taqdirini chuqur o’ylab, tovarni birinchilar qatorida sotib oladilar?

{=novatorlar
~konservatorlar
~oddiy iste’molchilar
~supernovatorlar}

Bular novatorlar guruhiga kiruvchi iste’molchilardan keyingi o’rinda turib, yangi tovarlarni oddiy tovarlar kabi qabul qiladilar.

{=oddiy iste’molchilar
~konservatorlar
~novatorlar
~supernovatorlar}

Bular boshqa iste’molchi guruhlari singari, yangi mahsulotlarni ulardan foydalanish tajribasiga ega bo’lganlari uchungina sotib oladilar.

{=konservatorlar
~oddiy iste’molchilar
~novatorlar
~supernovatorlar}
Bular iste’molchilarning shunday guruhiki, ular har qanday o’zgarishlarga shubha bilan qaraydilar, ular yangi tovarlarni faqatgina o’zlarining an’analariga va odatlariga mos kelgandagina sotib oladilar.
{=superkonservatorlar
~oddiy iste’molchilar
~novatorlar
~supernovatorlar}

Bu ma’lum bir predmet va g’oyalarga nisbatan turg’un holdagi yaxshi va yomon baho, fikr va his-tuyg’ularning shakllanishi bo’lib, u haridorlarning xulq-atvoriga kuchli ta’sir ko’rsatadi.

{=munosabat
~o’zlashtirish
~psixologiya
~xizmat}

F.Kotler va boshqa marketologlarning fikricha xizmat ko‘rsatishning moddiy muhiti (physical evidence) qanday vazifalarni hal etishga qaratilgan?

{=Iste’molchi uchun qopqon vazifasini bajaradi
~Iste’molchi ehtiyojini maksimal qondirish
~Maksimal iste’molga erishish
~Korxona foydasini oshirish}

Bunda iste’molchi xizmatni sotib olgunga qadar uni ko’rishi, ta’mini tatish mumkin emas. Bu esa xavf albatta. Bu nima?

{=qo’l bilan ushlab bo’lmaslik
~kafolatlanganlik
~xizmatning doimiy emasligi
~xizmat sifati}

Mijozlar uchun asosiy xavf-xatarlar guruhi nechta?

{=6 ta
~5 ta
~4 ta
~8 ta}

Qanchalik darajada ish yaxshi bajarilgan? Bu qanday xavf-xatar guruhi hisoblanadi?

{=bajaruvchining xavfi
~fizik xavf
~moliyaviy xavf
~vaqt xavfi}

Iste’molchi uchun xavf tug’dirmaydimi? Bu qanday xavf-xatar guruhi hisoblanadi?

{=fizik xavfi
~bajaruvchining xavfi
~moliyaviy xavf
~vaqt xavfi}

Hamma harajatlar qoplanadimi? Bu qanday xavf-xatar guruhi hisoblanadi?

{=moliyaviy xavf
~fizik xavf
~bajaruvchining xavfi
~vaqt xavfi}

Yo’qotilgan vaqt, harakat, sotib olishdagi qulayliklar, ta’mirlashga, almashtirishga ketadigan vaqt. Bu qanday xavf-xatar guruhi hisoblanadi?

{=vaqt xavfi
~fizik xavf
~moliyaviy xavf
~bajaruvchining xavfi}

Xizmatlar sohasida iste’molchi uchun foydalilik va ite’molchining talabining qondirilishi xizmat ko’rsatish jarayonidagi o’zaro muloqatda iste’molchining “foyda korzinasi”ni aniqlash xususiyatini nima beradi?

{=dasturiy loyihalash (blue-printing)
~reinjiniring
~xavf-xatarlar
~xizmat sifati}

Xizmatdan foydalanish jarayonida xizmat ko’rsatuvchi va mijozning muloqatda bo’lgan vaqtidagi holatlarini aks ettirish talab etiladi. Xizmatlar sohasida iste’molchi uchun foydalilik va ite’molchining talabining qondirilishining qaysi usuli?

{=muloqot nuqtasi
~reinjiniring
~xavf-xatarlar
~dasturiy loyihalash}

Bu usul oddiy hisoblanib, marketing bo’yicha menejer xizmat ko’rsatish jarayonlari bosqichlari va vazifalarini mustaqil loyihalashtirishdan tashqari, mijozlarning o’zidan bu vazifalarni bajarishini iltimos qilish mumkin. Bu qaysi usul?

{=iste’molchi ssenariyasi
~reinjiniring
~xavf-xatarlar
~dasturiy loyihalash}

Bu uslubning asl mohiyati amalda shakllangan xizmat ko’rsatish jarayonlarini tahlil qilib, marketingni qo’llash asosida firma faoliyatining samaradorligini oshirishdan iboratdir. Bu qaysi usul?

{=reinjiniring
~iste’molchi ssenariyasi
~xavf-xatarlar
~dasturiy loyihalash}

“….. inglizcha so’zdan olingan bo’lib, aholiga maishiy xizmat ko’rsatish”ni anglatadi.

{=servis
~mijoz
~xavf-xatarlar
~xizmat}

Masshtabiga qarab savdo servisining qanday turlari mavjud?

{=lokal, hududiy, milliy, xalqaro
~korxona, hududiy, milliy, xalqaro
~ichki, hududiy, milliy, global
~tashqi, hududiy, mamlakat, xalqaro}

Zamonaviy servis ma’lum tamoyillarga asoslanib, nechtani tashkil qiladi?

{=7 ta
~6 ta
~5 ta
~8 ta}

Sotuvdan oldingi servis xizmatlariga qanday xizmatlar kiradi?

{=maslahatlar (konsultatsiya) berish, mahsulotni tayyorlash, texnik vositalarni sotishda esa unng ishlashini ko‘rsatib berish, sotib oluvchilarni o‘rgatish
~buyurtmani bajarish, tovar assortimentini shakllantirish, o‘rab-joylash, yuk birligini shakllantirish
~tovar tayyorlanishi va jo‘natilishi bo‘yicha axborotlar berish
~ta’mirlash, yetkazib berish, urnatish, nosoz qismlarini almashtirish}

Sotuvdan keyingi xizmatlar – bu:

{=xizmatlarni kafolatlashdan iboratdir
~xizmatlarni kafolat davridan keyin taqdim etish
~xizmatlarni yuqori darajada taqdim etish
~xizmatlarni mavjudligi}

Tovarni sotish jarayonida ko’rsatiladigan servis xizmatlarga qanday xizmatlar kiradi?

{=buyurtmani bajarish, tovar assortimentini shakllantirish, o‘rab-joylash, yuk birligini shakllantirish
~ta’mirlash, yetkazib berish, urnatish, nosoz qismlarini almashtirish
~maslahatlar (konsultatsiy) berish, mahsulotni tayyorlash, texnik vositalarni sotishda esa unng ishlashini ko‘rsatib berish, sotib oluvchilarni o‘rgatish
~sotib oluvchilarni o‘rgatish va kerakli hujjatlar bilan ta’minlash}

Mehmonxona korxonalari taklif etadigan xizmatlar orasidan asosiy xizmatlar keltirilgan javobni toping?

1. Joylashtirish. 2. Kir yuvish va dazmollash. 3. Ovqatlantirish. 4. Transport. 5. Kiyimlarni kimyoviy tozalash. 6. Sartaroshxona. 7. Avtomabillarni ijraga berish. 8. Sayohatlarni tashkil etish. 9. Fitnes-markazlar
{=1,3,4
~1,2,8
~1,3,5
~1,6,8}

Mehmonxona korxonalari taklif etadigan xizmatlar orasidan qo‘shimcha xizmatlar keltirilgan javobni toping?

1. Joylashtirish. 2. Kir yuvish va dazmollash. 3. Ovqatlantirish. 4. Transport. 5. Kiyimlarni kimyoviy tozalash. 6. Sartaroshxona. 7. Avtomabillarni ijraga berish. 8. Sayohatlarni tashkil etish. 9. Fitnes-markazlar
{=2,5,6
~1,2,8
~2,3,5
~3,6,8}

McDonald's kompaniyasi barcha iste’molchilar uchun bir xil gamburgerlar taklif etmoqda. Bu vaziyatda kompaniya maqsadli bozorni aniqlashda qaysi marketing yondoshuvidan foydalanmoqda?

{=ommaviy marketing
~differensiallashgan marketing
~konsentrlashgan marketing
~xalqaro marketing}

McDonald's kompaniyasi iste’molchilar uchun gamburgerlar, “big-mak”larning turli xil porsiyalarini taklif etmoqda. Bu vaziyatda kompaniya maqsadli bozorni aniqlashda qaysi marketing yondoshuvidan foydalanmoqda?

{=differensiallashgan marketing
~ommaviy marketing
~konsentrlashgan marketing
~xalqaro marketing}

McDonald's kompaniyasi parxez taomlarga katta e’tibor beruvchi iste’molchilar uchun maxsus taomlar taklif etmoqda. Bu vaziyatda kompaniya maqsadli bozorni aniqlashda qaysi marketing yondoshuvidan foydalanmoqda?

{=konsentrlashgan marketing
~ommaviy marketing
~differensiallashgan marketing
~xalqaro marketing}

Servis samaradorligini baholashda qaysi matsitsa muhim ahamiyat kasb etadi?

{=sifat ko’rsatkichlari va xizmatdan qoniqish ko’rsatkichlarini taqqoslash matritsasi
~xizmat ko’rsatkichlari va xizmatdan qoniqish ko’rsatkichlarini taqqoslash matritsasi
~xizmatlarni ko’rsatish va ta’minlash matritsasi
~xizmatlarni boshqarish matritsasi}

Xizmatlar sohasi marketing kompleksi elementlari, ya’ni “7P” to‘g‘ri keltirilgan javobni toping.

{=product, price, place, promotion, people, physical evidence, process
~product, price, place, promotion, people, public relations, politics
~product, price, place, promotion, process, public relations, politics
~product, price, place, people, process, public relations, politics}

Savdo markasi va tovar markasining mohiyatining farqli sihatlari nimadan iborat?

{=savdo markasi savdoni rivojlantirish uchun, tovar markasi mavjud tovarni identifikatsiyasi uchun
~savdo markasi birinchi bosiladi keyin tovar markasi
~tovarni sotuv hajmini oshirish,tovar assortimentini oshirish
~savdo markasini ko’rsa bo’ladi, tovar markasini yo’q}

Brend bo’yicha mutaxassislar biznesda brendning nechta asosiy funksiyasini ko’rsatib o’tadilar.

{=3 ta
~4 ta
~5 ta
~2 ta}

Mahsulotga bir qarashdayoq boshqa mahsulotlardan aniq va tez ajratish jarayoni nima?

{=identifikatsiyalash
~brending
~kapital almashinuvi
~savdo markasini ilgari surish}

Brendning jozibadorligidan, logotipidan hayratlanish, shuningdek kommunikatsiya va olingan mukofotlardan ham hayratlanish xususiyatlarini nima beradi?

{=gedonistik qo’zg’atuvchi (hordiq qilishga va’da berish)
~brending
~kapital almashinuvi
~savdo markasini ilgari surish}

Xizmatlar sohasida narxlashtirishning qanday usullari mavjud?

{=harajatlarni hisoblash asosida narx belgilash, talabga va raqobatga asoslangan narx belgilash
~nomer toifasiga asosan narx belgilash
~foyda,rentabellik, joylashgan joy asosida narx belgilash
~talab, bozor sharoiti va mehmonxona yulduz darajasiga asosan narx belgilash}

Narx siyosatining “sehrli uchburchagi” nimadan tashkil topgan?

{=ishlab chiqaruvchi, iste’molchi, raqobatchi
~iste’molchi, mahsulot, vositachi
~vositachi, raqobatchi, iste’molchi
~ishlab chiqaruvchi, vositachi, iste’molchi}

Samarqand shahrida faoliyat ko‘rsatayotgan “Sherdor” mehmonxonasining 100 ta nomeri mavjud. Mehmonxona nomerlarining bir oylik bandlik koeffitsenti 70% bo‘lishi uchun qancha nomer sotishi kerak?

{=2100 ta nomer
~3000 ta nomer
~2500 ta nomer
~2000 ta nomer}

Mehmonxona nomerlar bandlik koeffitsenti qanday aniqlanadi?

{=sotilgan nomerlar soni/mehmonxonaning jami nomerlari*100
~jami nomerlar ~sotilgan nomerlar*100
~jami nomerlar/sotilgan nomerlar soni*100
~sotilgan nomerlar+jami nomerlar*100}

Dunyoga mashhur tez tayyor bo‘ladigan taomlar tayyorlaydigan restoranlarni toping?

{=MsDonald’s, Pizza Hut
~Mandarin Oriental, Hampton Inns
~Gosforth Park Hotel, Pizza Hut
~MsDonald’s, Hampton Inns}

Pizza Hut tez ovqatlanish tashkilotlari turli mavsumlarda pitssaning sotilish hajmini aniqlash uchun qanday omillarni inobatga oladilar?

{=haftaning kuni, ob-havo, biron bir bayram yaqinlashishi
~mavsum, aholi daromadlari, hafta kuni
~xalqaro bayramlar, yilning oylari, ob-havo
~haridorlar qora qutisi, mavsum, aholi daromadlari}

Narxning pasayish sababini aniqlang?

{~ish haqining o‘sish darajasi mehnat unumdorligining o‘sish darajasidan oshib ketishi.
~talabning taklifdan oshib ketishi.
~tovarlarga bo‘lgan cheksiz talabning paydo bo‘lishi.
=taklifning talabdan oshib ketishi.}

Qayishqoq narxlar deb nimaga aytiladi?

{~bitta tovar assortimenti chegaralaridagi narxlar.
=uzoq vaqt davomida o‘zgarmay turadigan narxlar.
~hamma iste’molchilar uchun bir xil bo‘lgan narxlar.
~iste’molchilarga harid vaqtida savdolashish imkonini beradigan narxlar.}

Korxonalar qachon eng yuqori narxda tovar sotadilar?

{=monopol bo‘lganda.
~raqobatchilar kam bo‘lganda.
~tovarga talab yuqori bo‘lganda.
~taklif kam bo‘lganda.}

Narxlashtirish usullari to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?

{~talab va taklif asosida, tender asosida.
~tender asosida narx belgilash, foyda asosida narx belgilash.
~harajatlarga asoslangan narx belgilash, shartnoma asosida narx belgilash.
=harajatlarga asoslangan narx belgilash, talab va raqobatga asoslangan narx belgilash.}

Narx siyosati - ... .

{=narx masalalarini korxonaning maqsadi, mo‘ljallangan bozori, mavqei, siymosi, marketing kompleksi bilan muvofiqlashtirilgan tizim.
~tovarlar narxlari, xizmatlar tariflari, to‘lovlar, kreditlar, sug‘urta foizlari va narxning boshqa ko‘rinishlari hamda ularning harakatlari.
~korxona tovar va xizmatlariga narx belgilash jarayoni.
~ulgurji va chakana narxlar, narx ustamalari hamda chegirmalarini belgilash jarayoni.}

Narx belgilashning harajatlarni hisoblashga asoslangan usulining mohiyati to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?

{~korxonaning doimiy va o‘zgaruvchan harajatlarini hisob-kitob qilish va korxonaning aylanma mablag‘lari asosida narx belgilash.
~bozor yetakchisini narxlarini hisobga olgan holda narxni belgilash.
~talab hajmini prognoz qilish asosida narx belgilash.
=mahsulot tannarxiga sotishni tashkil etish bilan bog‘liq jami harajatlarni va korxona ko‘zlayotgan foydani qo‘shish orqali hisoblanadi.}

Narx — bu ...

{~yuqori foyda olishning manbasi
=maksimal iste’molga erishish va iste’molchi ehtiyojini maksimal qondirish vositasi
~raqobat, resurslarni qayta taqsimlash, kapital harakatining vositasi
~harajatlarni qoplash va yuqori foyda olish manbasi}

Sotuvchi uchun sotmoqchi bo‘lgan narx — bu ...

{=yuqori foyda olishning manbasi
~uning ehtiyoji, ya’ni u kutayotgan qoniqishning darajasi va tabiatining o‘lchovidir
~uning harajatlari plyus olishni ko‘zlayotgan foyda o‘lchovidir
~raqobat, resurslarni qayta taqsimlash, kapital harakatining vositasi}

Narx siyosatining shakllanishi necha bosqichni o‘z ichiga oladi.

{~5
~7
=6
~4}

Talabning narxga bog‘liq holdagi elastikligi — bu ...

{=ma’lum bir bozorda belgilangan vaqt davomida narxning har xil darajasida qancha mahsulot sotilishi
~tovarning narxi bir foiz o‘zgarishi natijasida ularning sotish hajmi o‘zgarishining foizlarda ifodalanishi
~tovarni talabning eng yuqori darajasiga bog‘liq holda o‘zgarishi
~tovar va xizmatlarga talabning yuqoriligi}

Korxona o‘zining yangi tovarini o‘ziga xos noyob xususiyatlarini ko‘rsata olsa, sotishning va ishlatishning yuqoriroq servisini ta’minlasa, bu holda qaysi narx strategiyasidan foydalanishi mumkin?

{=“qaymoqni olish” strategiyasi
~“yorib o‘tish” strategiyasi
~kirib borish strategiyasi
~yetakchi orqasidan o‘rish strategiyasi}

“Yorib o‘tish” strategiyasi qanday vaziyatda qo‘llaniladi?

{=korxona bir nechta segment bilan ishlayotganda
~yangi bozorlarga tez kirib borish uchun
~korxona ommaviy iste’molni ko‘zlaydigan yangi mahsulotni kiritganda
~tovar noyob xususiyatlarga ega bo‘lganda}

Korxona yangi tovarni bozorga kiritish bosqichida agar sotiladigan tovar hajmi kam bo‘lsa, qaysi narx strategiyasidan foydalanadi?

{=yetakchi orqasidan yurish strategiyasi
~kirib borish strategiyasi
~“yorib o‘tish” strategiyasi
~batamom foydalanish strategiyasi}

Narxlashtirish sohasidagi qarorlar va tadbirlarning kompleksi nima deb ataladi?

{=narx qayishqoqligi
~narx siyosati
~narx strategiyas
~narxli raqobat}

Qaysi narx strategiya past narxlar orqali yangi bozorga tez kirib borish uchun ishlatiladi?

{=yetakchi orqasidan yurish strategiyasi
~kirib borish strategiyasi
~“yorib o‘tish” strategiyasi
~batamom foydalanish strategiyasi}

Tovarni siljitish deb nimaga aytiladi?

{~ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
~tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo‘lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo‘natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
=tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o‘rnatish faoliyatidir
~tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo‘lgan makon va zamonda tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o‘z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to‘plami}

Marketing kommunikatsiyalari vositalari to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?

{~reklama, dilerlar faoliyati, birja savdolari
~reklama, elektron tijorat, katologlar bo‘yicha sotish, personal faoliyati
~shaxsiy sotuv, interaktiv xizmat, taqdimotlar
=reklama, shaxsiy sotuv, sotishni rag‘batlantirish, jamoatchilik bilan aloqalar}

“Pablik-rileyshne” deb nimaga aytiladi?

{~tovarni potensial mijozlarga ular bilan bevosita muloqot qilish vaziyatida taqdim etish va sotish hamda ular bilan uzoq muddatli aloqalarni o‘rnatish maqsadini ko‘zlaydigan jarayon
~aniq maqsadga yo‘naltirilgan, ma’lum va nomi aniq manba tomonidan haqi to‘langan joyda tarqaladigan axborot
~u yoki bu tovarlarni harid qilishni rag‘batlantirishga imkon beradigan undovchi chora-tadbirlar kompleksi
=jamoatchilik bilan aloqa o‘rnatish va jamaotchilik fikrini uyushtirish, korxona va uning tovarlariga yaxshi munosabat shakllantirish}

Shaxsiy sotuv deb nimaga aytiladi?

{~u yoki bu tovarlarni harid qilishni rag‘batlantirishga imkon beradigan undovchi chora-tadbirlar kompleksi
~aniq maqsadga yo‘naltirilgan, ma’lum va nomi aniq manba tomonidan haqi to‘langan joyda tarqaladigan axborot
=tovarni potensial mijozlarga ular bilan bevosita muloqot qilish vaziyatida taqdim etish va sotish hamda ular bilan uzoq muddatli aloqalarni o‘rnatish maqsadini ko‘zlaydigan jarayon
~jamoatchilik bilan aloqa o‘rnatish va jamaotchilik fikrini uyushtirish, korxona va uning tovarlariga yaxshi munosabat shakllantirish}

Pablik rileyshnzni tashkil etishning asosiy yo‘nalishlari keltirilgan qatorni toping.

{=brifing, press-konferensiya tashkil etish, taqdimot, ko‘ngil ochar tadbirlar uyushtirish
~katologlar chop etish, homiylik qilish, elektron tijorat, dilerlar xizmatidan foydalanish
~tashqi reklamani shakllantirish, jurnallar chop ettirish, internet xizmatidan foydalanish
~tele-radio reklama, telemarket xizmatidan foydalanish}

Sotishni rag‘batlantirish – bu ...

{~tovar sotishni tezlashtirish uchun tashkil etiladigan maxsus ko‘rgazma va yarmarkalar
=ma’lum bir muddatda sotish hajmini oshirish maqsadida turli rag‘batlantirish vositalaridan foydalanish hisoblanadi
~iste’molchilarga tovar sotishni tezlashtirish uchun qo‘shimcha servis, sotuvdan keyingi servisni tashkil etish
~yilning turli mavsumiy vaqtlarida tashkil etiladigan maxsus tadbirlar majmui}

Siljitish tizimida marketing kommunikatsiyalarini amalga oshirish turlari qaysi javobda to‘g‘ri keltirilgan?

{~to‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita
=shaxsiy va noshaxsiy
~bilvosita, shaxsiy
~to‘g‘ridan-to‘g‘ri}

PRda seminarlar va simpozumlar, auksionlar, prezentatsiyalar, ochiq eshiklar kuni, rassomchilik ko‘rgazmalari, bayramlar, yubileylar, modalar namoyishi, konsert dasturlari qanday amalga oshiriladi?

{=maqsadli auditoriyalar orqali
~davlat organlari orqali
~jamoatchilik tashkilotlari orqali
~ommaviy axborot vositalari orqali}

PRda brifinglar, press-konferensiyalar o‘tkazish, prezentatsiyalar tashkil qilish qanday amalga oshiriladi?

{=ommaviy axborot vositalari orqali
~maqsadli auditoriyalar orqali
~davlat organlari orqali
~jamoatchilik tashkilotlari orqali}

Jamoatchilik bilan aloqalar nima bilan boshlanadi?

{=iste’molchilarga murojaat qilishdan
~iste’molchilarni ro‘yxatga olishdan
~kun tartibini e’lon qilishdan
~auditoriyani tayyorlashdan}

Jamoatchilik bilan aloqalarda nima muhim mezon hisoblanadi?

{=jamoatchilik fikrini o‘rganish
~jamoatchilikni yig‘ish
~axborot mazmuni
~joy, vaqt va qiziqarli axborot}

Xizmat ko’rsatish korxonasi va jamoatchilik o‘rtasidagi aloqalar o‘z ichiga nimalarni oladi?

{=fikr almashish, axborot olish va tarqatish, o‘zaro munosabatlarni mustahkamlash
~taqdimot tashkil etish, muammolarni muhokama qilish
~fikrlarni o‘rganish va kuzatish, tovar namunalarini tarqatish
~korxona foydasini oshirish, sotuv hajmini ko‘paytirish}

PR yordamida mehmonxona va jamoatchilik o‘rtasida ~... .

{=aloqa o‘rnatiladi
~shartnoma tuziladi
~sotuv nazorat qilinadi
~savdo amalga oshiriladi}

Professor Ye.P.Golubkov to’g’ridan-to’g’ri marketingning nechta shaklini alohida ko’rsatib o’tadi?

{=5 ta
~4 ta
~6 ta
~7 ta}

Sotish kanallari qanday funktsiyalarni bajaradi?

{=bozor haqidagi axborot bilan ta’minlash, aloqa o‘rnatish, bozorni qamrab olish
~shartnoma tuziladi, sotuv nazorat qilinadi, savdo amalga oshiriladi
~korxona foydasini oshirish, sotuv hajmini ko‘paytirish
~taqdimot tashkil etish, muammolarni muhokama qilish}

R.Loterborn (R.Lautborn)ning yondashuv “4P” dan tashkil topgan an’anaviy marketing instrumentlarini “4C” modeli shaklida o’zgartiradi. Uning elementlarini ko’rsatib bering.

{=Customerneeds (iste’molchining xohishi), Customer cost (mijozning harajatlari), Consenlence (qulaylik), Communication (kommunikatsiya)
~Customer (iste’molchi), Customer cost (mijozning harajatlari), Consenlence (qulaylik), Communication (kommunikatsiya)
~Customerneeds (iste’molchining xohishi), Customer cost (mijozning harajatlari), Consenlence (qulaylik), catipal (kapital)
~Customerneeds (iste’molchining xohishi), commerce (tijorat), Consenlence (qulaylik), Communication (kommunikatsiya)}

F. Kotler sotish kanallariga qanday ta’rif bergan?

{=sotish kanali – bu individual iste’mol va tijoratda foydalanish uchun muvofiq keluvchi mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etuvchi mustaqil tashkilotlarning uyushmasidir
~sotish kanali – xizmatlarni oxirgi iste’molchilarga yoki jamoaviy foydalanuvchilarga (firma, kompaniya, tashkilotlar) yetkazib beruvchi tashkilotlar va alohida shaxslar yig‘indisidir
~bu ichki va tashqi omillarni o‘rganish, bozor vaziyati, iste’molchilarning talab va qiziqishlarini hisobga olib sotishni tashkil qilish jarayonidir
~maqsadli bozorda korxonaning maqsadlaridan kelib chiqib xizmatlarni samarali sotilishini ta’minlaydigan sotuv tarmoqlari}

Sotish jarayonida ishtirok etuvchi xodimlarning malakasiga qanday mezonlar qo‘yiladi?

{=professionalizm, kasbiy imij, sog‘lom konservatizm
~yuqori malaka, tajriba, mahorat
~yuqori salohiyat, malaka, kasbiy etika
~kasbiy etika, kasbiy imij, kasbiy malaka}

Sotish kanalining kengligi deb:

{=kanalning har bir darajasida ishtirok etayotgan vositachilarning soni bilan aniqlanadi
~o‘rtada ishtirok etuvchi vositachilar soni bilan aniqlanadi
~sotuv hajmi bilan aniqlanadi
~sotishda ishtirok etuvchi vositachilar soni bilan aniqlanadi}

Sotish kanali uzunligi deb:

{=o‘rtada ishtirok etuvchi vositachilar soni bilan aniqlanadi
~sotuv hajmi bilan aniqlanadi
~sotishda ishtirok etuvchi vositachilar soni bilan aniqlanadi
~kanalning har bir darajasida ishtirok etayotgan vositachilarning soni bilan aniqlanadi}

Tovar harakati tizimining boshlang‘ich bosqichi nima hisoblanadi?

{~tovar zahirasi hosil qilish
~tovarlarni omborlashtirish
~tovarlarni tashish
=buyurtmalarga ishlov berish}

Mahsulot transportirovkasida pirovard iste’molchi uchun eng qulay bo‘lgan transport vositasi qaysi?

{~suv transporti
=temir yo‘l transporti
~avtomobil transporti
~havo transporti}

Ulgurji savdoning vazifalarini tanlang.

{~aholiga keng assortimentdagi tovarlarni taklif etish va savdo xizmati ko‘rsatish
~chakana savdoga ishlab chiqarish korxonalarining tor assortimentini kengaytirib taklif etadi
=ishlab chiqaruvchi va chakana sotuvchilarga logistik servis ko‘rsatish
~ishlab chiqarishni uzluksizligini ta’minlash}

Chakana savdo deb nimaga aytiladi?

{~iste’molchilarning pul daromadlariga ayirboshlash yo‘li bilan tovar sotish va xizmat ko‘rsatishdagi oxirgi bo‘g‘in
=tovarlarni sotib oladigan, saqlaydigan, ularni savdoga chiqaradigan yoki boshqa korxonalarga sotadigan faoliyat turi
~tovarlarni sotishga, bitim tuzishga ko‘maklashadigan vositachilik turi
~iste’mol tovarlarini davlat muassasalari, tashkilot va korxonalarga sotadigan faoliyat turi}

Sotishni rag‘batlantirishning vazifasi nimadan iborat?

{=tovar sotish hajmini oshirish, foydani ko‘paytirish, tovar aylanishini tezlashtirish, korxona brendining mashhurligini oshirish
~mazkur tovarning keyingi harid qilinishiga, katta partiyalarni sotib olishga, firma va haridor o‘rtasida muntazam tijorat aloqalarini rag‘batlantirishga qaratilgan
~tovar ishlab chiqarishni rivojlantirish, sotishni tezlashtirish, mijozlarga kafolatlar berish orqali servis ko‘rsatishni tashkil qilish
~korxonaning bozor ulushini oshirish, bozorni keng qamrab olish, tovar sotishni oshirish, tovar aylanishini tezlashtirish}

Sotishni rag‘batlantirish odatda kimlarga yo‘naltirilgan bo‘ladi?

{=ishlab chiqaruvchilarga, haridorlarga, vositachilarga
~savdo xodimlariga, tijorat vositachilariga, moliyaviy hamkorlarga
~haridorlarga, vositachilarga, savdo xodimlariga
~savdo agentlariga, marketing bo‘limi xodimlariga}

Sotuvdan keyingi servis qachon ko‘rsatiladi?

{~kafolat davrida
~tovarning butun hayoti davrida
~sotuv jarayonida, kafolat davrida
=kafolat davrida va kafolat davridan keyin}

Pul mukofoti, qo‘shimcha ta’til va firma hisobidan dam olish uchun yo‘llanmalar kabilar kimlarga mo‘ljallangan sotishni rag‘batlantirish tadbirlari hisoblanadi?

{~haridorlarga
~vositachilarga
~servis markazi mutaxassislariga
=savdo xodimlariga}

... - tovarlar aylanmasi va nomenklaturasining hajmi katta, narxlar darajasi past va savdo maydonlari 5—10 ming kv.m va undan ko‘p bo‘lgan o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish korxonasidir.

{~unvermag
=gipermarket
~supermarket
~minimarket}

An’anaviy tovar tarqatish kanaliga xos xususiyat qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?

{=bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
~bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
~kanalning bir pog‘onasida faoliyat ko‘rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
~tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal}

Vertikal marketing tizimi deb nimaga aytiladi?

{=tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal
~bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
~kanalning bir pog‘onasida faoliyat ko‘rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
~bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi}

Tovar tarqatish kanalining uzunligi va kengligini aniqlash uchun qanday mezonlardan foydalaniladi?

{=tezkorlik mezoni
~daromadlar mezoni
~tovar aylanish tezligi mezoni
~mehnat unumdorligi mezoni}

Savdo ijtimoiy-iqtisodiy funksiyalarni bajarish bilan bir qatorda tashkiliy-iqtisodiy va texnik-texnologik funksiyalarni ham bajaradi. Tashkiliy-iqtisodiy funksiyalarga nimalar kiradi?

{=Taklif imkoniyatlarini o’rganish; Talab va ehtiyojni o’rganish; Narxni shakllantirish; Tovarlar reklamasini tashkil qilish; Shartnomalar tuzish va buyurtmalar berish; Iste’molchilarga xizmat ko’rsatish.
~tovarlarni ishlab chiqarishdan iste’molchilarga yetkazishni tashkil qilish; Tovarlarni saqlash; Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish.
~Taklif imkoniyatlarini o’rganish; Talab va ehtiyojni o’rganish; Narxni shakllantirish; Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish.
~ Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish; Reklama qilish; Brending texnologiyasi}

Savdo ijtimoiy-iqtisodiy funksiyalarni bajarish bilan bir qatorda tashkiliy-iqtisodiy va texnik-texnologik funksiyalarni ham bajaradi. va texnik-texnologik funksiyalarga nimalar kiradi?

{=Tovarlarni ishlab chiqarishdan iste’molchilarga yetkazishni tashkil qilish; Tovarlarni saqlash; Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish.
~Taklif imkoniyatlarini o’rganish; Talab va ehtiyojni o’rganish; Narxni shakllantirish; Tovarlar reklamasini tashkil qilish; Shartnomalar tuzish va buyurtmalar berish; Iste’molchilarga xizmat ko’rsatish.
~Taklif imkoniyatlarini o’rganish; Talab va ehtiyojni o’rganish; Narxni shakllantirish; Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish.
~ Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish; Reklama qilish; Brending texnologiyasi}

Ulgurji savdo faoliyatida marketing vazifalari qaysilar?

{=Marketing strategiyasini ishlab chiqish; Marketing tadqiqotlarini o’tkazish; Sotuv bozorini segmentlash; Harid marketing; Marketing-logistika; Sotuvda marketing qarorlari; Merchendayzingni tashkil etish; Taqsimot tizimida marketing auditi.
~Tovarlarni ishlab chiqarishdan iste’molchilarga yetkazishni tashkil qilish; Tovarlarni saqlash; Tovarlarni qadoqlash; Tovarlarni transport vositalariga yuklash, tushirish.
~Taklif imkoniyatlarini o’rganish; Talab va ehtiyojni o’rganish; Narxni shakllantirish; Tovarlar reklamasini tashkil qilish; Shartnomalar tuzish va buyurtmalar berish; Iste’molchilarga xizmat ko’rsatish.
~Marketing strategiyasini ishlab chiqish; Marketing tadqiqotlarini o’tkazish; Sotuv bozorini segmentlash; Shartnomalar tuzish va buyurtmalar berish; Iste’molchilarga xizmat ko’rsatish.}

Tovar assortimenti keng va turli xil xizmatlar tizimi (avtomobillarga yoqilg’i quyish shaxobchasi va yuvish, kir yuvish, pochta xizmatlari, fotografiya xizmatlari va hokazo) bo’lgan korxonadir.

{=universam
~gipermarket
~supermarket
~minimarket}

….. ma’lum bir muddatga, qaytarib berish sharti bilan tamoiyllariga asoslanib, ma’lum bir pul summasini taqdim etishda bank va mijoz orasidagi munosabatdan iboratdir.

{=kredit xizmatlari
~depozit xizmatlari
~valyuta ayirboshlash
~hisoblash kassa xizmatlari}

….. mijozlarga erkin pul mablag’larini vaqtinchalik banklarda to’plash imkoniyatini beradigan xizmatlardir.

{=depozit xizmatlari
~kredit xizmatlari
~valyuta ayirboshlash
~hisoblash kassa xizmatlari}

Bank xizmatlari marketingining iqtisodiy-axloqiy konsepsiyasi nechta «..-C» sistemasi elementlarini o’z ichiga oladi?

{=7 ta
~6 ta
~5 ta
~8 ta}

…… – umumiy marketing fanining bir qismi va sug’urtalovchi va sug’urtalanuvchi o’zaro munosabati sistemasi bo’lib, ehtiyoj va qiziqishlarni o’zaro hisobga olishga yo’naltiriladi.

{=sug’urta marketingi
~lizing marketingi
~franchayzing faoliyati
~lombardlar faoliyati}

I bosqich 1877-1950 yillarni o’z ichiga oladi. Aynan shu davrda, avstriyalik tadqiqotchi V.Xoyerning fikricha, «………..» atamasi hozirgi ma’noda muomalaga kirdi.

{=lizing
~franchayzing
~kredit
~lombard}

…… - tabiiy resurslarni, moliyaviy aktivlarni, biznes, investitsiya loyihalarini, intellektual mulk ob’yektlarini, asosiy vositalarni, ko’char va ko’chmas mulkni baholashga qaratilgan mustaqil tadbirkorlik sohasi hisoblanadi.

{=baholash xizmatlari
~franchayzing faoliyati
~kredit xizmatlari
~lombard xizmatlari}

…… - marketingli konsaltingning qizikarli texnologiyalaridan biri hisoblanadi. Bu-biznesni olib borish usullaridan eng yaxshisini topish va o’rganish jarayonidir.

{=benchmarking
~franchayzing
~kredit
~lombard}

Yaponiyada "……………." tushunchasi "dantotsu" so’zini anglatadi, ya’ni "harakat, tashvish, eng yaxshi (yetakchilik) g’amxo’rlik qilish" (lider).

{=benchmarking
~franchayzing
~kredit
~lombard}

“…………..” atamasi 1972 yilda Kembrij Strategik Rejalashtirish institutida (AQSh) paydo bo’ldi.

{=benchmarking
~franchayzing
~kredit
~lombard}

Qo’shma autsorsing quyidagilarni o'z ichiga oladi:

{~tomonlar biznes sheriklari bo'lib qoladilar
~bo'linmalarning muhim qismi mijozning yurisdiksiyasida qoladi
=kompaniyaning asosiy faoliyati bilan bog'liq xodimlar va / yoki aktivlar shartnoma muddati davomida autsorsing kompaniyasiga o'tkaziladi}

Qisman yoki tanlanma autsorsingi quyidagilarni o'z ichiga oladi:

{~tomonlar biznes sheriklari bo'lib qoladilar
~bo'linmalarning muhim qismi mijozning yurisdiktsiyasida qoladi
=kompaniyaning asosiy faoliyati bilan bog'liq xodimlar va / yoki aktivlar shartnomaning amal qilish muddati davomida autsorsing kompaniyasiga o'tkaziladi}

Qaysi firmalar faoliyatida autsorsingdan foydalanish tajribasi birinchi marta ma’lum?

{=advokatlik firmalari faoliyatida
~axborot tizimlari va texnologiyalarida
~boshqaruv sohasida
~ishlab chiqarish faoliyatida}

Xodimlarni autsorsing jarayonini strategik asoslashning eng muhim asosi sifatida quyidagilarni aytish mumkin:

{~ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish
~qisqa muddatda foyda olish
=tashkilotni bozor talablariga ko'proq moslashtirish
~mahsulot bozorining qisqarishi}

“Autstaffing” atamasini qanday tarjima qilish mumkin?

{~favqulodda
~mustaqil
=ishlab chiqarishdan tashqarida
~rejadan tashqari}

Asosiy autsorsing jarayonlari deyiladi:

{~ishlab chiqarishni birlashtirishga qaratilgan jarayonlar
~tashkilot ichidagi ehtiyojlarni qondirishga qaratilgan jarayonlar (uning bo'linmalari, bo'limlari, aniq xodimlari)
=tashkilot mahsulotlari/xizmatlariga oxirgi foydalanuvchining ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan jarayonlar}

….. - mijozning mamlakatidan tashqaridagi autsorsing kompaniyalari ishtirokidagi autsorsing.

{=offshore autsorsing
~benchmarking autsorsingi
~kredit autsorsingi
~lombard autsorsingi}

Turizm sohasida faoliyat yuritayotgan korxonalar marketingdan foydalanishning asosiy maqsadlaridan birini kursating

{~Turistik korxona va mehmonxonaning faoliyat yuritish jarayonida foydaning eng yuqori hajmini ta’minlashdir
=Turistik xizmatlarni ishlab chiqarishda rentabellikning barqaror o’sishini ta’minlash
~Turistik korxona va mehmonxonaning faoliyat yuritish jarayonida xarajatlarni pasaytirish
~Turistik xizmatlarni ishlab chiqarishda barqaror o’sishni ta’minlash}

Marketingning asosiy funksiyasi nima?

{~Yangi xizmatlarni yaratish va sotish bo’yicha majmuali faoliyatni tashkil etish orqali bozorni o’rganish
~yangi xizmatlarni yaratish va sotish bo’yicha majmuali faoliyatni tashkil etish orqali bozorni to’ldirish
=Mavjud bo’lgan xizmatlarni hisobga olgan holda yangi xizmatlarni yaratish va sotish bo’yicha majmuali faoliyatni tashkil etish orqali bozorga chiqish
~Yangi xizmatlarni yaratish va sotish bo’yicha majmuali faoliyatni tashkil etish orqali bozorda raqobat muhitini yaratish}

Marketingning asosiy funksiyasiga qaysilar kirmaydi?

{~Mijozlar bilan aloqani o’rnatish
~Rivojlantirish
~Nazorat
=Rejalashtirish}

Marketing boshqarish samarasini ta’minlash uchun uning qaysi yordamchi tizimlarini ishlab chiqish talab qilinmaydi?

{~Marketingni tashkil etishni
~Marketingni rejalashtirishni
~Marketing nazoratini
=Marketingni boshqarish}

Qaysi qatorda xalqaro turistik tashkilotining turizm marketingi vazifasi keltirilmagan?

{~Mijozlar bilan aloqa o’rnatish
~Rivojlanish
~Nazorat
=Rejalashtirish}

Ko’pgina turistik firmalarning faoliyatida nima bosh vosita bo’lib hisoblanadi?

{=Pekidj-tur
~Marketing
~Turizm
~Turpaket}

Belgiya, Germaniya, Niderlandiya, Buyuk Britaniya va Daniyada pekidj-turlar ulushi necha foizni tashkil etadi?

{=38%
~45%
~20%
~30%}

Gresiya, Ispaniya, Italiyada pekidj-turlarga bo’lgan talab darajasi necha foizga ham yetmaydi?

{~30 %
=50%
~ 10%
~20%}

Xizmat bu:

{=Turistlarning mos ravishdagi ehtiyojlarini qondirish bo’yicha turistik korxona faoliyatining natijasi
~«Qayta tashkil qilingan mahsulot» yoki «xizmatlar natijasi» ko’rinishidagi faoliyat natijalari
~Turistik faoliyat subyektlarini joylashtirish
~Turizm xizmat ko’rsatish sohasining tashkil etuvchisi sifatida avtonom sohasi ekanligi}

“Turizm va mehmonxona xo’jaligi marketingi” fanining bosh maqsadi nima?

{=Turistik korxona va mehmonxonaning faoliyat yuritish jarayonida foydaning eng yuqori hajmini ta’minlashdir
~Talab xarakatiga egiluvchan tarzda javob berish va mavjud resurslarni oqilona ishlatish
~Mahsulot turlanishini rag’batlantirish, anglash va takomillashtirish hamda yaratiladigan mahsulot sifatini yaxshilash
~Turistik xizmatlarni ishlab chiqarishda rentabellikning barqaror o’sishini ta’minlash}

Logistik tizim bo’g’ini deb ...

{=ma’lum bir funksional vazifani bajaruvchi shunday iqtisodiy-tashkiliy subyektga aytiladiki, u mazkur tizim doirasida o’ziga biriktirilgan logistik operasiyalar yoki funksiyalarga mos keluvchi o’zining lokal vazifasini bajaradi.
~transport korxonalari, ombor xo’jaliklari, ulgurji va chakana savdo korxonalari, yuklash, tushirish ishlarini bajaruvchi korxonalar kiradi.
~bir nechta elementlar, bo’g’inlar to’plamidan iborat bo’lib, ular o’rtasida ma’lum bir funksional aloqalar va munosabatlar o’rnatilgan bo’ladi.
~ijtimoiy-iqtisodiy va texnik-texnologik elementlar kiradi}

«JIT» konsepsiyasining asosiy maqsadi nimadan iborat?

{=zaxiralarni yaratish va ularni boshqarish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlarni minimallashtirishdan iboratdir.
~zaxiralarni ko’paytirish va xarajatlarni normallashtirishdan iboratdir.
~kichik partiyalar bilan yetkazib berish yo’llari,usullari va vositalaridan iboratdir.
~xarajatlarni logistik tizimlarning zamonaviy konsepsiyalarini amaliyotga joriy qilish orqali kamaytirishning imkoniyalaridir.}

Funksional belgiga ko’ra ombor turlarini ko’rsating.

{=Ta’minot omborlari, ishlab chiqarish omborlari, taqsimot omborlari, maxsus omborlar.
~Ishlab chiqarish omborlari,jixozlar omborlari, tayyor maxsulotlar ombori.
~Taqsimot omborlari, ximikatlar ombori, sex va uchastkalar omborlari.
~Maxsus omborlar, detallar, yig’ma birliklar va zagotovkalar omborlari}

Funksional strategiya – bu...

{=strategiyalar iyerarxiyasi (pog’onasi)da eng quyida turuvchi va o’zidan yuqorida turuvchi strategiyalarning ijrosini ta’minlovchi funksiya va vazifalar bo’yicha qabul qilingan qarorlardir.
~o’rta muddatlarga mo’ljallangan bo’lib, bunda strategik qarorlar taktik qarorlar ko’rinishida detallashtirilishidir.
~ancha yaqin kelajakka mo’ljallangan bo’lib, bunda yuqori pog’onada turuvchi strategiyalar vaqt va boshqa parametrlar bo’yicha yanada detalashtirilishidir.
~logistik operasiya va funksiyalar bo’yicha qabul qilinadigan qarorlar}

Rejalashtirish – bu ...

{=turli shart sharoitlar va holatlarni baholagan holda, maqsad, vosita va harakatlar to’g’risida qaror qabul qilish tizimidir.
~o’rta muddatlarga mo’ljallangan bo’lib, bunda strategik qarorlar taktik qarorlar ko’rinishida detallashtirilishidir.
~ancha yaqin kelajakka mo’ljallangan bo’lib, bunda yuqori pog’onada turuvchi strategiyalar vaqt va boshqa parametrlar bo’yicha yanada detalashtirilishidir.
~logistik operasiya va funksiyalar bo’yicha qabul qilinadigan qarorlar}

Yuklarni tashishning multimodal modeli ...

{=intermodal modelning takomillashtirilgan (modifikasiyalangan) varianti bo’lib, undan farqi shundaki, bu modelda transportning bitta turi masalan, avtomobil transporti asosiy tashuvchi vazifasini bajaradi.
~turli marshrutlar bo’yicha, turli transport vositalaridan foydalanilganda ishlatiladi.
~yuklarni tashishning boshlang’ich va oxirgi punktlari aniq bo’lib, ombor xo’jaligi va yuklarga ishlov berish bo’yicha oraliq operasiyalar bajarilmasligidir.
~yukni bir nechta transport turlaridan izchil (ketma-ket) foydalangan holda tashishni ifodalaydi.}

Moddiy oqimni boshqarishning birinchi varianti qanday tizim deyiladi.

{=“siljituvchi” (push system) tizim.
~“tortuvchi “ (pull system) tizim.
~“ko’taruvchi” (fall system) tizim.
~“tushiruvchi” (descending system) tizim}

Moddiy oqimni boshqarishning ikkinchi varianti qanday tizim deyiladi.

{=“tortuvchi “ (pull system) tizim.
~“siljituvchi” (push system) tizim.
~“ko’taruvchi” (fall system) tizim.
~“tushiruvchi” (descending system) tizim}

Avtomobil transportida mahsulotlarni yetkazib berish qanday usullarda amalga oshiriladi?

{=tebranish va xalqa usullarda
~tebranish va tekis usullarda
~xalqa va tekis usullarda
~tekis va egri usullarda}

Logistik menejmentga oid umumiy xarajatlar tarkibi nimalardan iborat?

{=Keltirilgan javoblarning hammasi to’g’ri
~Jami logistik operasiyalar va funksiyalarni bajarish uchun qilinadigan xarajatlar
~Resurslarning zahirada bỹlishidan kỹriladigan zararlar, bunday zararlar immobilizasiya yo’qotishlari ham deyiladi
~Logistik menejment va servis sifatining yetarli darajada emasligidan kỹriladigan zararlar (yo’qotishlar)}

Ichki marketing nazariyasi qachondan boshlab shakllandi?

{=1980
~1990
~2000
~1960}

Ichki marketing konsepsiyasi o‘zining evolyutsion davrida nechta bosqichni o’z ichiga oladi?

{=3
~2
~5
~4}

Ichki marketing nimani ko’zda tutadi?

{=yuqori malakaga ega bo‘lgan xodimni munosib sharoit yaratib berish orqali uni jalb etish, o‘qitish, rag‘batlantirish
~yuqori malakali xodimni uning talabini qondira oladigan ish taklif etish
~jalb etish, rivojlantirish, motivlash
~xodimga mijoz singari munosabatlar falsafasi va xodim-mijoz ehtiyojiga mos ravishda ish-mahsulot yaratish strategiyasi}

Ichki marketing – bu:

{=xodimga mijoz singari munosabatlar falsafasi va xodim-mijoz ehtiyojiga mos ravishda ish-mahsulot yaratish strategiyasi
~yuqori malakaga ega bo‘lgan xodimni munosib sharoit yaratib berish orqali uni jalb etish, o‘qitish, rag‘batlantirish
~yuqori malakali xodimni uning talabini qondira oladigan ish taklif etish
~jalb etish, rivojlantirish, motivlash}

L.I.Berri va A.Parasuramanlar ichki marketingni qanday ta’riflaydi?

{=yuqori malakali xodimni uning talabini qondira oladigan ish taklif etish orqali jalb etish, rivojlantirish, motivlash va uni saqlab qolish
~xodimga mijoz singari munosabatlar falsafasi va xodim-mijoz ehtiyojiga mos ravishda ish-mahsulot yaratish strategiyasi
~yuqori malakaga ega bo‘lgan xodimni munosib sharoit yaratib berish orqali uni jalb etish, o‘qitish, rag‘batlantirish
~yuqori malakali xodimni uning talabini qondira oladigan ish taklif etish}

Xodimlarni nafaqat yaxshi ishlashga rag‘batlantirish, balki xodimlarni sotishga ham yo‘naltirish maqsadga muvofiq deb hisoblagan mutaxassis to’g’ri keltirilgan javobni toping.

{=K.Gronros
~L.I.Berri
~A.Parasuraman
~Glassman}

Personalni boshqarish (personal menejmenti) – bu:

{=korxona, firma darajasida ishchi kuchi potensialining normal rivojlanishi, amal qilishi va undan samarali foydalanish yuzasidan o‘zaro bog‘langan tashkiliy-iqtisodiy va ijtimoiy chora-tadbirlar tizimidir
~xizmatlarni oxirgi iste’molchilarga yoki jamoaviy foydalanuvchilarga (firma, kompaniya, tashkilotlar) yetkazib beruvchi tashkilotlar va alohida shaxslar yig‘indisidir
~xodimga mijoz singari munosabatlar falsafasi va xodim-mijoz ehtiyojiga mos ravishda ish-mahsulot yaratish strategiyasi
~yuqori malakaga ega bo‘lgan xodimni munosib sharoit yaratib berish orqali uni jalb etish, o‘qitish, rag‘batlantirish}

Personalni boshqarish tizimining asosiy vazifalariga nimalar kiradi?

{=personalga o‘z maqsadlariga erishishda yordam berish, firmani malakali va manfaatdor xodimlar bilan ta’minlash
~qarorlar qabul qilish jarayonini iloji boricha quyi darajagacha ixchamlashtirish
~yuqori ma’muriyat va korporatsiya tuzilmalarida ish bilan band bo‘lgan personalni birmuncha qisqartirish
~xodimlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, mahoratini oshirish dasturlarini investitsiyalash va boshqalar}

Inson resurslaridan samarali foydalanishga qanday yo‘llar bilan erishiladi?

{=tashkiliy tuzilishni takomillashtirish, boshqarish darajalarini kamaytirish, boshqaruvning o‘rta bo‘g‘inini qisqartirish
~personalga o‘z maqsadlariga erishishda yordam berish, firmani malakali va manfaatdor xodimlar bilan ta’minlash
~personalning mahorat va qobiliyatlaridan samarali foydalanish
~personalning malakasini va kasbga doir ma’lumotini oshirish tizimini rivojlantirish va yuqori darajada saqlash}

... bozorda tovarni tanib olish, boshqa tovarlardan farqlash va differensiatsiya qilish uchun xizmat qiladi.

{=savdo markasi
~o’ram
~qadoqlanish
~slagon}

Tovar belgisi – bu:

{=tovar markasi yoki brendning pasporti
~tez esda qoladigan, ijobiy hislarni uyg‘otadigan va o‘ziga jalb qiladigan tovar nomi
~markaning ovoz chiqarib o‘qish mumkin bo‘lgan so‘z, harf va ularning birikmasi
~markaning tanib olinadigan, lekin o‘qilmaydigan qismi}

Brendning identifikatsiyalash funktsiyasi:

{=mahsulotga bir qarashdayoq boshqa mahsulotlardan aniq va tez ajratish
~qayta harid qilishda vaqtni va energiyani tejash mumkinligi
~har qanday joyda mahsulot harid qilganda uning sifatiga va servis xizmatiga ishonch
~o‘z obro‘-e’tiborini (imidjini) va ijtimoiy imidjini tasdiqlash, o‘zini ko‘rsatish}

Brendning qulaylik funktsiyasi:

{=qayta harid qilishda vaqtni va energiyani tejash mumkinligi
~har qanday joyda mahsulot harid qilganda uning sifatiga va servis xizmatiga ishonch
~o‘z obro‘-e’tiborini (imidjini) va ijtimoiy imidjini tasdiqlash, o‘zini ko‘rsatish
~mahsulotga bir qarashdayoq boshqa mahsulotlardan aniq va tez ajratish}

Brendning kafolat funktsiyasi:

{=har qanday joyda mahsulot harid qilganda uning sifatiga va servis xizmatiga ishonch
~o‘z obro‘-e’tiborini (imidjini) va ijtimoiy imidjini tasdiqlash, o‘zini ko‘rsatish
~mahsulotga bir qarashdayoq boshqa mahsulotlardan aniq va tez ajratish
~qayta harid qilishda vaqtni va energiyani tejash mumkinligi}

Butunjahon turistik tashkiloti turizmda marketingning nechta asosiy funksiyasini ko‘rsatadi?

{=3
~2
~5
~4}

Talab nima?

{=harid quvvatiga ega bo‘lgan, pul bilan ta’minlangan ehtiyoj
~bozorga chiqarilgan jami tovarlar miqdori
~bozorga chiqarilgan jami xizmatlar miqdori
~talab bu ehtiyojdir}

Taklif nima?

{=bozorga chiqarilgan yoki chiqarilishi aniq bo‘lgan jami tovarlar va xizmatlar miqdori
~harid quvvatiga ega bo‘lgan, pul bilan ta’minlangan ehtiyoj
~insonning yashashi davomida u yoki bu narsaga zaruriyat sezishi
~taklif bu ehtiyojdir}

Ehtiyoj – bu... .

{=muayyan shaklga ega bo‘lgan muhtojlik
~iste’molchi o‘z muhtojliklarini qondirish uchun foydalanishi mumkin bo‘lgan pul miqdori
~iste’molchining muhtojliklarini qondirishi mumkin bo‘lgan tovar
~bozorga taklif etilgan jami mahsulotlar}

Taklif talabdan katta bo‘luvchi holatga mos keluvchi bozor qanday bozor hisoblanadi?

{=haridor bozori
~sotuvchi bozori
~bozor muvozanati holati
~inqiroz nuqtasi}

Narxning pasayish sababini aniqlang?

{=taklifning talabdan oshib ketishi
~talabning taklifdan oshib ketishi
~tovarlarga bo‘lgan cheksiz talabning paydo bo‘lishi
~ish haqining o‘sish darajasi mehnat unumdorligining o‘sish darajasidan oshib ketishi}

Reklama byudjeti nima?

{=reklama kompaniyasini o‘tkazish uchun mo‘ljallangan umumiy mablag‘ summasi
~reklama uchun ajratilgan mablag‘ning ma’lum vaqtga mo‘ljallangan qismi
~korxonaning reklama uchun chetdan olgan mablag‘lari
~korxonalarda tovarlarni ishlab chiqarish uchun ajratilgan mablag‘ summasi}

Marketingda reklamaning vazifasi nimadan iborat?

{=majud bozor segmentini mustahkamlash, yangi haridorlarn jalb qilish, yangi bozorlar tashkil qilish, mahsulot xaqida axborot berish
~haridor va tovar o‘rtasidagi munosabatni o‘rganish
~tovar realizatsiyasini intensivlashtirish
~tovarning xayotiylik davrini oshirish}

Sotuv hajmi va bozordagi ulushini oshirishga erisha olgan korxona qanday strategiyaga amal qiladi:

{=diversifikatsiya
~bozorni rivojlantirish
~mahsulotni rivojlantirish
~bozorga chiqish}

«Seylz promoushen» ~bu… .

{=vositachi, sotuvchi va haridorlarning tovarni harid qilishlarini rag‘batlantirishga yo‘naltirilgan faoliyat turi
~reklama va tashviqot kampaniyasi
~shaxsiy sotuvlarni tashkil qilish
~qisqa muddatda sotuv hajmini oshirish bo‘yicha vaqtinchalik faollik}

Turistik mahsulotni ishlab chiqish va sotish korxonasi:

{=turoperator, turagentlar
~mehmonxona, kemping, pansionatlar, dam olish uylari
~restoran, qahvaxona, bar, oshxona
~avtomobil, avia, temir yo‘l xizmatlari, dengiz va daryo transporti korxonalar}

Turistlarni joylashtirish xizmati korxonalari:

{=mehmonxona, kemping, pansionatlar, dam olish uylari
~restoran, qahvaxona, bar, oshxona
~avtomobil, avia, temir yo‘l xizmatlari, dengiz va daryo transporti korxonalar
~turoperator, turagentlar}

Bank marketing muhiti – bu:

{=banklar faoliyatiga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi kuchlar va omillar yig‘indisidir
~marketing rejalarini ishlab chiqish va ularni to‘g‘irlash uchun zarur bo‘lgan marketing tashqi muhitining o‘zgarishi to‘g‘risidagi joriy axborotni to‘plash bo‘yicha tizimli faoliyatdir
~marketingni rejalashtirish, boshqarish va nazorat qilish uchun kerakli bo‘lgan axborotlar majmui
~bank foydasiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar yig‘indisi}

Banklar tashqi makro marketing muhitiga ta’sir qiluvchi omillar to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping.

{=siyosiy, iqtisodiy, madaniy, tabiiy, demografik omillar
~mijozlar, bank madaniyati, siyosiy omillar
~banklarning iqtisodiy-moliyaviy ko’rsatkichlari
~mijozlar, demografik omillar}

Kons’yumerizm marketingining maqsadi nima?

{=Iste’molchilar huquqini himoya qilish
~Davlat miqiyosidagi marketing
~Ijtimoiy siyosiy faoliyat
~Korxona miqiyosidagi marketing}

Marketingni rejalashtirish deb nimaga aytiladi?

{=Korxonada marketing maqsadi, vazifalari, tadbirlari va ularni amalga oshirish vositalari, yo‘llari, harajatlarini aniqlash jarayoni
~Rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish
~Moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
~Bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish}

Ulgurji savdoning vazifalarini tanlang.

{=Chakana savdoga ishlab chiqarish korxonalarining tor assortimentini kengaytirib taklif etadi
~Ishlab chiqaruvchi va chakana sotuvchilarga logistik servis ko‘rsatish
~Aholiga keng assortimentdagi tovarlarni taklif etish va savdo xizmati ko‘rsatish
~Ishlab chiqarishni uzluksizligini ta’minlash}

Chakana savdo deb nimaga aytiladi?

{=Iste’molchilarning pul daromadlariga ayirboshlash yo‘li bilan tovar sotish va xizmat ko‘rsatishdagi oxirgi bo‘g‘in
~Tovarlarni sotib oladigan, saqlaydigan, ularni savdoga chiqaradigan yoki boshqa korxonalarga sotadigan faoliyat turi
~Tovarlarni sotishga, bitim tuzishga ko‘maklashadigan vositachilik turi
~Iste’mol tovarlarini davlat muassasalari, tashkilot va korxonalarga sotadigan faoliyat turi}

Sotishni rag‘batlantirishning vazifasi nimadan iborat?

{=Mazkur tovarning keyingi harid qilinishiga, katta partiyalarni sotib olishga, firma va haridor o‘rtasida muntazam tijorat aloqalarini rag‘batlantirishga qaratilgan
~Tovar sotish hajmini oshirish, foydani ko‘paytirish, tovar aylanishini tezlashtirish, korxona brendining mashhurligini oshirish
~Tovar ishlab chiqarishni rivojlantirish, sotishni tezlashtirish, mijozlarga kafolatlar berish orqali servis ko‘rsatishni tashkil qilish
~Korxonaning bozor ulushini oshirish, bozorni keng qamrab olish, tovar sotishni oshirish, tovar aylanishini tezlashtirish}

Sotishni rag‘batlantirish odatda kimlarga yo‘naltirilgan bo‘ladi?

{=Haridorlarga, vositachilarga, savdo xodimlariga
~Ishlab chiqaruvchilarga, haridorlarga, vositachilarga
~Savdo xodimlariga, tijorat vositachilariga, moliyaviy hamkorlarga
~Savdo agentlariga, marketing bo‘limi xodimlariga}

Sotuvdan keyingi servis qachon ko‘rsatiladi?

{=Kafolat davrida va kafolat davridan keyin
~Tovarning butun hayoti davrida
~Kafolat davrida
~Sotuv jarayonida, kafolat davrida}

Pul mukofoti, qo‘shimcha ta’til va firma hisobidan dam olish uchun yo‘llanmalar kabilar kimlarga mo‘ljallangan sotishni rag‘batlantirish tadbirlari hisoblanadi?

{=Savdo xodimlariga
~Servis markazi mutaxassislariga
~Vositachilarga
~Haridorlarga}

... -tovarlar aylanmasi va nomenklaturasining hajmi katta, narxlar darajasi past va savdo maydonlari 5—10 ming kv.m va undan ko‘p bo‘lgan o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish korxonasidir.

{=Supermarket
~Unvermag
~Gipermarket
~Minimarket}

Marketing axborotlari marketing faoliyatida nima uchun kerak?

{~cheklangan tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, johon bozoriga chiqish uchun.
=haridorlar talabiga javob beruvchi mahsulot modellarining nusxalarini yaratish bo‘yicha ilmiy tadqiqot va tajribaviy-konstruktorlik ishlari olib borish uchun.
~marketing faoliyatida u yoki bu qarorlarni qabul qilish, noaniqliklarga aniqlik kiritish va tavakkalchilikni kamaytirish uchun.
~zamonaviy telekommunikatsiya vositalaridan foydalanish, iste’molchilar bilan individual munosabatlar o‘rnatish uchun.}

Marketing axborot tizimi deb nimaga aytiladi?

{~marketing rejalarini ishlab chiqish va ularni to‘g‘irlash uchun zarur bo‘lgan marketing tashqi muhitining o‘zgarishi to‘g‘risidagi joriy axborotni to‘plash bo‘yicha tizimli faoliyatdir.
=korxonaning marketing faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni to‘plash, jamlash, qayta ishlash, saqlash va tahlil qilishning usullari yig‘indisidir.
~korxonaning ishlab chiqarish, moliya, sotish, mehnat va boshqa resurslari haqidagi axborotlarni to‘plash jarayonidir.
~bozor infratuzilmasi, haridorlar, raqobatchilar, vositachilar va ta’minotchilar haqidagi ma’lumotlarni to‘plash jarayoni.}

Birlamchi axborot – bu ... .

{~davriy matbuot ma’lumotlari va internet tarmoqlarida joylashtirilgan axborotlar majmuasi.
~korxonaning moliyaviy, buxgalteriya hisobotlari.
~qachonlardir korxonada tadqiq qilinayotgan aniq muammo yechimi bilan bog‘liq bo‘lmagan qandaydir maqsadlar uchun kimdir tomonidan to‘plangan ma’lumotlar to‘plami.
=aniq marketing muammosini yechish uchun maxsus dala tadqiqotlari natijasida hozirgina olingan ma’lumotlar yig‘indisidir.}

Birlamchi axborot manbasiga nimalar kiradi?

{~davlat boshqaruv organlarining axborot materiallari.
~statistika idoralarining axborot materiallari.
~davriy matbuot ma’lumotlari.
=kuzatuv, so‘rov, ekspertlar va eksperimental tadqiqotlar natijasi.}

Marketing tadqiqotlarida birlamchi axborot yig‘ishning qaysi usulida ko‘p sonli iste’molchilarning bevosita fikrini to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘rganish imkoniyati bor?

{~eksperimental.
~kuzatish.
~ekspertlar usuli.
=so‘rov.}

Marketing tadqiqoti bosqichlarining ketma-ketlik darajasi aniq keltirilgan qatorni toping.

{~tadqiqot konsepsiyasini ishlab chiqish, xulosa tayyorlash.
~birlamchi axborotlarni yig‘ish va ularni tahlil qilish.
~aholini guruhlarga bo‘lib o‘rganish va toifalarga ajratish.
=muammoni aniqlash, tadqiqotni rejalashtirish, ikkilamchi va birlamchi axborotlarni olish, ma’lumotlarni kompleks tahlil qilish.}

Ikkilamchi axborot – bu ...

{~eksperimental tadqiqotlar natijasida olingan yangi ma’lumotlar.
~korxonaning moliyaviy, buxgalteriya hisobotlari va bozordan to‘plangan ma’lumotlar yig‘indisi.
=qachonlardir korxonada tadqiq qilinayotgan aniq muammo yechimi bilan bog‘liq bo‘lmagan qandaydir maqsadlar uchun kimdir tomonidan to‘plangan ma’lumotlar to‘plami.
~aniq marketing muammosini yechish uchun maxsus dala tadqiqotlari natijasida hozirgina olingan ma’lumotlar yig‘indisidir.}

Dala tadqiqotlari nima?

{~Bozorni borib o‘z joyida o‘rganish.
~Rasmiy bosilib chiqqan ma’lumotlardan foydalanish.
~Tovarni sinash sharti bilan sotuvga chiqarish.
=O‘zaro uchrashuvlar asosida to‘planadigan aborotlardan foydalanish.}

Marketingni rejalashtirish deb nimaga aytiladi?

{~korxonada marketing maqsadi, vazifalari, tadbirlari va ularni amalga oshirish vositalari, yo‘llari, harajatlarini aniqlash jarayoni
~rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish
=moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
~bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish}

Marketing nazorati – bu ... .

{~bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish
~rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish
~moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
=strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni}

Marketing nazorati 3 xil shaklda . . . olib boriladi.

{~rentabellik, strategik, raqobatchilik
=strategik, yillik, chorak
~strategik, yillik, rentabellik
~bozor ulushi, taktik, daromadlik}

Rejadagi tadbirlar va harajatlarning bajarilishini nazorat qilish marketing nazoratining qaysi turiga mansub?

{~rentabellik nazorati
~strategik nazorat
=yillik nazorat
~taktik nazorat}

Strategik rejalashtirish korxonaning - ...

{=bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish
~mahsulot ishlab chiqarish, iste’molchilar, baho, reklama, sotish va boshqa faoliyatiga asosiy yo‘nalish aniqlaydi, har bir bo‘limi maqsadini belgilaydi va ular ishini muvofiklashtiradi
~moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
~strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni}

... - bu marketing faoliyatining barcha turlarini korxonaning maqsadlari, uning resurslari, kadrlar imkoniyati, tashkiliy tuzilishiga muvofiq birlashtirishga imkon beruvchi tashkiliy-boshqaruvchilik hujjatidir.

{=marketing dasturi
~harakatlar strategiyasi
~marketing rejasi
~marketing nazorati}

... - bu marketing maqsadlariga erishish uchun marketing resurslarini tizimli tadqiq qilishdir.

{~marketing dasturi
~marketingni rejalashtirish
=marketing rejasi
~marketing nazorati}

Rejalashtirish jarayoni qanday elementlardan tashkil topadi?

{=rejalashtirish, reja, strategiya va nazorat
~tahlil, rejalashtirish, realizatsiya va nazorat
~bozor tadqiqi, reja, strategiya va nazorat
~iste’molchi va bozor tadqiqi, nazorat}

Korxonaning keng istiqbolini qamrab oladi va korxona imkoniyatlari (potensiali) va atrof-muhit (bozor)ning tez o‘zgarib turuvchi sharoitlari o‘rtasida qulay nisbatni saqlab turish va mustahkamlash uchun qo‘llanadi. Ushbu fikrlar nima haqida bormoqda?

{=taktik reja
~marketingni rejalashtirish
~marketing rejasi
~strategik reja}

Marketing xizmatining asosiy vazifalariga nimalar kiradi?

{=mahsulot ishlab chiqarish, iste’molchilar, baho, reklama, sotish va boshqa faoliyatiga asosiy yo‘nalish aniqlaydi, har bir bo‘limi maqsadini belgilaydi va ular ishini muvofiqlashtiradi
~bozorlar va ularning rivojlanish istiqbollarini kompleks o‘rganish
~strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni
~korxonaning strategik rejasini ishlab chiqish va nazorat qilish}

Marketingda bozor konyunkturasi deganda nima tushiniladi?

{~ma’lum davrdagi bozor vaziyati va korxona imkoniyatlarining mos kelishi
~muayyan vaqtda maqsadli bozorda vujudga keladigan iqtisodiy shart-sharoitlar majmuasi
=bozorning sig‘imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligini muayyan vaqt oralig‘ida o‘zgarishi
~bozordagi omillarning kompleks o‘zgarishi}

Konyunktura axborotnomasi - ...

{~konyunkturani mavjud holatga keltirgan omillarning tahlilini o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
~bozordagi holatni ma’lum davr ichida oldindan ko‘rish va uning asosiy parametrlarini aniqlashni o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
~bozorning sig‘imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligini muayyan vaqt oralig‘ida o‘zgarishini rasmiylashtiradigan hujjat
=bu bozor konyunkturasining hozirgi holati va uning asosiy xususiyatlarini aks ettiruvchi hujjatdir}

Bozor sig‘imi deb nimaga aytiladi?

{=ma’lum bozorda va vaqtda aniq tovarni sotish mumkin bo‘lgan eng katta miqdori, ya’ni tovarga bo‘lgan talab miqdori
~bozorning talab va taklif mutanosibligidan kelib chiqadigan ma’lum paytdagi harakatchan holati
~bozorda talab bilan taklifning o‘zaro to‘la mutanosib bo‘lgan vaziyati
~iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari}

Bozor diversifikatsiyasi - ... .

{~iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~bozor ob’ektiv qonunlarining o‘zaro ta’sir va bog‘liqlikda amal qilish shakli
~bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
=mavjud bozorni kengaytirish, yangi bozorlarga chiqishga mo‘ljallangan marketing strategiyalari}

Bozor kon’yunkturasiga ta’sir qiluvchi mikroiqtisodiy omillar keltirilgan qatorni toping.

{~investitsiyalar va iste’mol darajasi
~yalpi milliy mahsulot va milliy daromad
=talab, taklif, raqobat, narx
~eksport va import hajmi}

Bozor muvozanati - ... .

{~iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~bozor ob’ektiv qonunlarining o‘zaro ta’sir va bog‘liqlikda amal qilish shakli
~bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
=bozorda talab bilan taklifning o‘zaro teng bo‘lgan vaziyati}

Bozor mexanizmi - ... .

{~iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~bozorda talab bilan taklifning o‘zaro teng bo‘lgan vaziyati
~bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
=bozor ob’ektiv qonunlarining o‘zaro ta’sir va bog‘liqlikda amal qilish shakli}

Konyunktura prognozi nima?

{~konyunkturani mavjud holatga keltirgan omillarning tahlilini o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
=bozordagi holatni ma’lum davr ichida oldindan ko‘rish va uning asosiy parametrlarini aniqlashni o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
~bozorning sig‘imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligini muayyan vaqt oralig‘ida o‘zgarishini rasmiylashtiradigan hujjat
~bu bozor konyunkturasining hozirgi holati va uning asosiy xususiyatlarini aks ettiruvchi hujjatdir}

Bozor kon’yunkturasiga ta’sir qiluvchi mikroiqtisodiy omillar keltirilgan qatorni toping.

{~talab va taklif, investitsiyalar va iste’mol darajasi
~aholi bandligi, milliy daromad, iste’mol darajasi
=talab, taklif, raqobat, narx
~eksport va import hajmi, raqobat}

Bozor kon’yunkturasini prognoz qilishda foydalaniladigan trend modeli prognoz qilishning qaysi uslubida qo‘llaniladi?

{~faktografik uslubi
=ekstrapolyatsiya uslubi
~ekspertlar uslubi
~ekonometrik modellar}

Bozor segmenti deb nimaga aytiladi?

{~iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
=talab-istaklari, bozordagi xatti-harakatlari, marketing vositalari ta’siriga javoblari bir xil, o‘xshash bo‘lgan iste’molchilar guruhi
~qandaydir talablari qondirilmay qolgan iste’molchilar guruhi}

“Bozor segmentatsiyasi” atamasi ilk bor qachon va kim tomonidan qo‘llanildi?

{~1908 yil, Flipp Kotler
~1950 yil, Peter Drukker
~1965 yil, Tyodor Levitt
=1950 yil, Uendell Smit}

Bozor ulushi deb nimaga aytiladi?

{~talab-istaklari, bozordagi xatti-harakatlari, marketing vositalari ta’siriga javoblari bir xil, o‘xshash bo‘lgan iste’molchilar guruhi
=bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
~iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
~korxonaning bir xil yoki o‘xshash tovarlar sotishdagi hissasi}

Bozorni segmentlashdan asosiy maqsad nima?

{~bozorda ko‘proq tovar sotish
~iste’molchilarni yaxshiroq bilish
=iste’molchilarni nimaga ehtiyoji borligi to‘g‘risida kengroq ma’lumot to‘plash
~raqobatchilarni bozorga ta’sir etish borasida amalga oshirayotgan ishlarini kengroq bilish}

Bozorni iste’molchilarning jinsi, yoshi, oilaning kattaligi, oila hayotining bosqichlari kabi belgilari bo‘yicha segmentlash qaysi segmentatsiya belgisi asosida amalga oshiriladi?

{~geografik segmentatsiya
=demografik segmentatsiya
~psixografik segmentatsiya
~iste’molchi xatti-harakati segmentatsiyasi}

Ommaviy marketingga xos xususiyat keltirilgan qatorni toping.

{~aniqlangan maqsadli bozorda keng ko‘lamli faoliyat olib borish
~alohida iste’molchilar segmentlarining o‘ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
~ayrim olingan segmentlarning muayan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
=hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rastish}

Konsentrlashgan marketingga xos xususiyat keltirilgan qatorni toping.

{~aniqlangan maqsadli bozorda keng ko‘lamli faoliyat olib borish
~hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rastish
~ayrim olingan segmentlarning muayan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
=alohida iste’molchilar segmentlarining o‘ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish}

Iste’mol tovarlari bozorini segmentlashda quyidagi ko‘rsatkichlardan qaysi birining ahamiyati muhim emas.

{=fiziologik
~demografik
~geografik
~psixografik}

Maqsadli bozor nima?

{~korxona imkoniyatlariga mos keladigan va raqobat muhiti shakllanmagan bozor
=bu aniq bozor, unda firma marketing imkoniyatlarini to‘laroq ro‘yobga chiqarish uchun o‘zining faoliyatini tashkil etadi
~bu bir nechta segmentlar tanlab olingan, monopol bozordir
~bu korxonaning o‘z iste’molchilari, raqobatchilarga mos kelmaydigan bozor}

Differensiallashgan marketingga xos xususiyatlar keltirilgan javobni toping.

{=aniqlangan maqsadli bozorda keng ko‘lamli faoliyat olib borish
~hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rastish
~ayrim olingan segmentlarning muayan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
~alohida iste’molchilar segmentlarining o‘ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish}

Aholi daromadlari nima

{
=ma’lum vaqt oralig’ida (masalan, bir yilda) ular tomonidan olingan pul va natural shakldagi tushumlar miqdorini anglatadi.
~mehnat haqi hisobiga olinadigan va uy xo’jaliklarining o’z iste’mollari uchun ishlab chiqargan mahsulotlaridan iborat bo’ladi.
~aholi tomonidan ma’lum vaqt oralig’˜ida olingan daromadlarining pul ko’˜rinishidagi miqdori
~ish haqi va ijtimoiy nafaqalar
}

Natural daromad nima

{=mehnat haqi hisobiga olinadigan va uy xo’˜jaliklarining o’˜z iste’mollari uchun ishlab chiqargan mahsulotlaridan iborat bo’˜ladi

~ aholi tomonidan ma’lum vaqt oralig’˜ida olingan daromadlarining pul ko’˜rinishidagi miqdori

~ narx darajasi o’˜zgarishini hisobga olib, aholining ixtiyorida bo’˜lgan daromadga sotib olish mumkin bo’˜lgan tovar va xizmatlar miqdori
~ shaxsiy iste’mol va jamg’˜arma maqsadlarida foydalanish mumkin bo’˜lgan daroma
}

Nominal daromad nima

{
~ ma’lum vaqt oralig’˜ida (masalan, bir yilda) ular tomonidan olingan pul va natural shakldagi tushumlar miqdorini anglatadi.
= aholi tomonidan ma’lum vaqt oralig’˜ida olingan daromadlarining pul ko’˜rinishidagi miqdori
~ shaxsiy iste’mol va jamg’˜arma maqsadlarida foydalanish mumkin bo’˜lgan daromad
~ aholi tomonidan ma’lum vaqt oralig’˜ida olingan daromadlarining pul ko’˜rinishidagi miqdori
}

Ixtiyorida bo’˜lgan daromad nima

{
~ mehnat haqi hisobiga olinadigan va uy xo’˜jaliklarining o’˜z iste’mollari uchun ishlab chiqargan mahsulotlaridan iborat bo’˜ladi.
~ aholi tomonidan ma’lum vaqt oralig’˜ida olingan daromadlarining pul ko’˜rinishidagi miqdori
=shaxsiy iste’mol va jamg’˜arma maqsadlarida foydalanish mumkin bo’˜lgan daromad
~ aholi tomonidan ma’lum vaqt oralig’˜ida olingan daromadlarining pul ko’˜rinishidagi miqdori
}

Real daromad daromad nima

{
~ ma’lum vaqt oralig’˜ida (masalan, bir yilda) ular tomonidan olingan pul va natural shakldagi tushumlar miqdorini anglatadi.
~ mehnat haqi hisobiga olinadigan va uy xo’˜jaliklarining o’˜z iste’mollari uchun ishlab chiqargan mahsulotlaridan iborat bo’˜ladi.