Marşrut nəqliyyat vasitəsinin daşınma zamanı marşrutu başa düşülür. Marşrutlar sarkaç və halqaya bölünür. Sarkaç marşrutu

2. Nəqliyyatın planlaşdırılması alqoritmi

Avtomobil nəqliyyatı ilə çatdırılmanın operativ planlaşdırılması məsələlərini həll edərkən əsas iqtisadi və riyazi modellər nəqliyyat problemi və marşrut problemidir. Çatdırılmanın təşkili sxemlərini və tətbiq olunan planlaşdırma üsullarını nəzərdən keçirək.
Malların çatdırılmasının təşkili üçün birinci sxem planlaşdırma baxımından daha sadədir, çünki tək-tək seçim nə nəqliyyat probleminin, nə də marşrut probleminin həllini nəzərdə tutmur.
Malların çatdırılmasını "bir-çox" sxeminə uyğun olaraq planlaşdırarkən, həllini ehtiva edən marşrut problemini həll etmək lazımdır:

• 
  • göndəricilər və alıcılar arasında daşınmanın yalnız sarkaçlı marşrutlar üzrə həyata keçirildiyini və nəqliyyat vasitəsinin gün ərzində müxtəlif alıcılar üçün bir neçə sarkaç marşrutunu yerinə yetirə biləcəyini nəzərə alaraq marşrutların icrası qaydasının müəyyən edilməsi tapşırığı;
  
• 
  • göndərənlər və alıcılar arasında daşınma yalnız çatdırılma (kollektiv və ya yığım-çatdırılma) marşrutları üzrə həyata keçirilirsə, səyyar satıcı tapşırıqları;
  
• 
  • daşınma prosesinin təşkili həm sarkaç, həm də çatdırılma (kollektiv və ya yığım) marşrutlarından istifadə edirsə, yuxarıda göstərilən iki növ tapşırıq.
  

Üçüncü sxem ("çoxdan çox") üzrə hərəkətin təşkili əvvəlcə nəqliyyat probleminin, sonra isə hərəkətin marşrutlaşdırılması probleminin həllini nəzərdə tutur.
Daşınma prosesinin təşkili sxemləri və istifadə olunan üsullar nəzərə alınmaqla malların çatdırılmasının planlaşdırılmasında mərhələlərin ardıcıllığı Şek. 8.2.
İlkin məlumat kimi (birinci blok) alqoritm nəqliyyat vasitələrinin sayı, onların növü, daşıma qabiliyyəti (yük tutumu) haqqında məlumatlardan istifadə edir; göndərənlərin (malların tədarükçülərinin) və alanların sayı; daşınan yüklərin partiyaları; malların təyinat məntəqələrinə çatdırılmasına və yola salınma məntəqələrindən ixracına müvəqqəti məhdudiyyətlər. İkinci blokda mövcud olan məlumatlar əsasında daşımanın təşkili sxemi müəyyən edilir (bax Cədvəl 8.4).
Əlavə hesablamalar üçün yükləmə nöqtəsindən (nöqtələrindən) boşalma nöqtəsinə (dördüncü blok, tapşırıq) qədər ən qısa məsafələr hesablanır. A), Bunun üçün Şəkil 1-də göstərilən alqoritmin üçüncü blokunun verilənlər bazasından istifadə olunur. 8.2.
Marşrutun birinci nöqtəsindən ən qısa yolun hesablanması problemi t-ci rəqəmlərə düşür X- ({,] \u003d 1.2, t), başlanğıc və son nöqtələr arasındakı marşrutun uzunluğunu təyin edən funksiyanın minimumuna çatdıqda:

Problemi həll etmək üçün hesab olunur ki, hər bir qonşu nöqtə cütü arasındakı yol hissələrinin uzunluqları məlumdur və bərabərdir və bölmə seçilmiş marşrutun əlaqəsidirsə, ədəd = 1 və xi} = 0 bu marşruta daxil deyilsə. Parametrlər olaraq, zəruri hallarda, yalnız məsafələr deyil, həm də yol şəbəkəsinin hissələri boyunca səyahət müddəti və marşrut hissəsi boyunca daşınma xərcləri nəzərə alına bilər.
Beşinci blokda “çoxdan çoxa” sxemindən istifadə olunarsa, nəqliyyat problemi həll olunur. Çatdırılma sxeminin razılaşdırılması mərhələsində nəqliyyat probleminin həlli nəticəsində malların hər bir təchizatçıdan ona həvalə edilmiş alıcılara hansı marşrutla - sarkaç və ya çatdırılma (kollektiv və ya inkassasiya) ilə daşınacağı müəyyən edilir.
Nəqliyyat probleminin iqtisadi və riyazi modeli belə görünür:


Harada G - təchizatçıların sayı; - istehlakçıların sayı; sch - təklif məhdudiyyətləri; b-} - tələb məhdudiyyətləri; - məqsəd funksiyasının elementləri (məsafə, yük yaradanlar arasında daşınma dəyəri