Masalli folkloru 2

Söyləyicilər:

Xeyrulla Həsənov, doğum tarixi 1937, təhsili orta ixtisas, Xırmandalı kəndi

Şirvan Əbilov, doğum tarixi 1932, təhsili ali, Mahmudavar kəndi

Qorxmaz Əliyev, doğum tarixi 1952, təhsili orta ixtisas, Qəriblər kəndi

Toplayıcı:

Füzuli Bayat
İÇİNDƏKİLƏR

İKİNCİ KİTABA ÖN SÖZ 5

Füzuli BAYAT 13

1. ADƏT-ƏNƏNƏLƏR 14

Söyləyicilər: 22

Toplayıcılar: 22

2. DOĞUM ADƏTLƏRİ 22

Söyləyicilər: 31

Toplayıcılar: 31

3. YAS ADƏTLƏRİ 32

Söyləyici: 35

Toplayıcı: 35

4. XALQ HƏKİMLİYİ 36

4.1. Müalicə üsulları 36

4.2. Umma 45

4.3. Çilə 47

4.4. Pambığça 49

Söyləyicilər: 51

Toplayıcılar: 52

5. İNANCLA BAĞLI MÜALİCƏLƏR 53

Qorxuluğun götrülməsi 1 55

Qorxuluğun götrülməsi 2 56

­ 56

Qorxuluğun götrülməsi 3 56

Ruh ölçmə 1 57

Ruh ölçmə 2 57

Ruh ölçmə 3 58

Ruh ölçmə 4 59

Göbəkdüşmə 59

Söyləyicilər: 62

Toplayıcılar: 63

6. XALQ BİLİCİLƏRİ VƏ YA TÜRKƏÇARƏLƏR 64

6.1. Həbəçilik 65

6.2. Çöpçülük 74

6.3. Sınıqçılıq 75

Söyləyicilər: 78

Toplayıcılar: 79

7. MƏZƏLİ, GÜLMƏLİ, QƏRİBƏ ƏHVALATLAR 80

Alışoğlu Mürsəl 80

Duz əhvalatı 80

Bəyin ülgüc pulu 81

Dua lüt bədənə yazılmalıdır 82

Giv məsələsi 83

Üstünə qussan da yeyəcəm 84

Plov məsələsi 85

Nəfsim çəkir 85

Duzlu yemək 86

Yumurta davası 86

Mülayim olmayıb sərt olsa.... 87

Bir eşşəyin hesabın verə bilmişdim ki... 88

İç eləmə 90

Tarı günü 91

Nə üçün dəstamaz alırdın 91

Qoy luğab salsın 92

Mənə deyib indi gələcəm 93

Niyə yemədin? 93

Hacı uşaqdır 94

Onsuzda qılmayacaq 94

Çimməkdən uzun çəkdi 95

Demişdim gəlib aparacaq, gördün apardı 96

Şükür ki yolu var imiş 97

Dəli Həbinin müsəlla mərsiyyəsi 98

Deynən mənə yun lazımdır 99

Surra Bədirin güləşməyi 100

Qatıq əhvalati 101

Cəfərin hayıf çıxması 102

Guya mən ölmüşəm 103

Dəli Cəfər 103

Kosara əhvalatı 105

Bozu kişinin həftə bazarı 106

Qoy çay bişsin 106

Bozu bulağı 107

Yandım Xanəli 107

Pud alan Kərim 108

İmməlinin cəhdi 109

Kasıb Zərbəlinin hazırcavablığı 111

Nəhəng pəhləvanın xasiyyəti 111

Hopp, çı nığılə? 112

Hə, indi islanmışam 112

Şüşə çəkərəm 113

Şıxəli, sən yaxşı bilərsən 113

Mollalar düşüblər Zülfüqarın çayına 114

Hərəniz on manat verin 114

Mahmudavarı sökərəm, yenidən tikərəm 115

İlahi, hamı qırılsın, təki mən qalım Nisə xanımla 115

Fətullanın çuxası 116

Donuz soyan Demon 116

Gələr ahu bu kəməndə 116

Qızı qaçırmağ istədik 117

Höcət əmi 118

Adə, bu ölüb ki 118

Sənə görə üc dəfə vurmuşam 119

Arif, mən, Yadigar 120

Sənin atan qanan kişidi də 121

Allah sənin də ölülərinə rəhmət eləsin, mənim də 122

Süleyman peyğəmbər 122

Yalançı molla 123

Öl öldüyün yerdə 124

Qonaq çağırır 124

Gecə qonağı 125

Bir yerdə baxarıq 126

Tanıyıram, mənim qonşumdu 126

Sabah qaytaracağam 126

Xaşıl 127

Nə istiyirsən 128

Xiyabanı balaca tikə bilmirdin? 128

Həmişə təmizlikdə 128

Nə boyda xaraba tikirsən 128

Bu gün arvad hamamıdır 129

100 manata doldura bilirsən? 129

Orucu batil sayılır 129

Üzüm qaradı qardaş 130

At xəndəyə 130

Elə ağlayarsan ki 131

Səkkizdən çıxardacağam 131

Çimməsinlər də 131

Üç dəfə tullanmışam... 132

Juk Zakirin əhvalatları 132

Kişi söhbəti 133

İran səfəri 133

Kişiyə borcum var 134

Ənnağı Bakıda 134

Məhkəmədə 135

Pişiklə “zakuska” 135

Arzusu qalsın ürəyində 135

Sonuncu imtahan 136

Yununu qırxmaq istəyirəm 136

Xeyirdi inşallah! 136

Yığıncaqda 137

Baş sağlığı 137

Qəzeti daldan oxuyarlar 138

Kefdi eləyirik də... 138

Yüz qram verməyin 138

Gərək ağzına sümük alasan 140

Balaca bir yalan, nə boyda həngamə törətdi 141

Ə Musa, qorxmursan? 143

Qanun adamı 144

Söyləyicilər: 145

Toplayıcılar: 146

8. NAĞILLAR 147

Taleyi dəyişdirmə 147

Kasıb kişi 152

Yatmış qaraçuxa 155

Xoruz Qaravəlli 159

Firdovsinin nağılı 160

Şah qızı 167

İsgəndərlə qoca və ya müdrik qoca 169

İsgəndərin vəsiyyəti 171

Ağıllı qız 172

Şah Abbasla vəziri 174

Xırda bir sənət, uca şahlığdan da ucadır 177

Zalım şah və qoca 179

Özgəyə quyu qazan, özü düşər 182

Qazı və oğlan 191

Şah oğlunun hədiyyəsi 195

Şahın qiyməti 195

Müdrik qoca 197

Hadıynan Hudu 199

Qaravəlli 199

Şəkərnuş xanımın nağılı 200

İsgəndərin nağılı 203

Şah Abbasın nağılı 207

Vərdiş eliyən əl işindən qalmaz (1) 209

Vərdiş eliyən əl işindən qalmaz (2) 213

Loğman və şagirdi 214

Hadı, Hudu 215

Çobanın nağılı 216

Qaracuxanın köməyi 216

Ceyran 221

Sonrakı peşmançılığ fayda verməz 222

Quzğun 225

Rüsvayçılığı önləmə 225

Yazıdan qaçmaq olmaz 229

Taxta qız 232

Vəhşi qız 233

Dəli qızla, ağılsız oğlan 237

Haq var, divan yox 237

Eşiyə yaraqsız cıxma 241

Söyləyicilər: 245

Toplayıcılar: 247

9. MEMORATLAR 248

Söyləyicilər: 266

Toplayıcılar: 267

10. MƏTBƏX 268

Söləyicilər: 272

Toplayıcılar: 273

11. OYUNLAR 274

Söyləyicilər: 276

Toplayıcılar: 276

12. QAÇAQ ƏHVALATLARI 277

Mozu mənəm 277

Qaçaq Mozu qızılı tapır 277

Gülü Oğlu Məmmədlə Qaçaq Mozu 278

Gülü oğlu Məmməd 282

Qaçaq İbad haqqında 283

Qaçaq İbadın Qızılağac əhvalatı 284

İkinci qoçaqlıq 285

Müslüm kişi 286

Kişi gülləsiynən öldü 287

Qapına düşmən kimi gəlməmişəm 289

Qaçax Mirzəmməd kişi 290

Əsədxan 291

Paşa kişi 292

Kişilik 293

Paşa kişinin güləşməyi 295

Paşa kişinin ölməyi 297

Söyləyicilər: 298

Toplayıcı: 299

13. TAPMACALAR 300

Söyləyicilər: 301

Toplayıcılar: 301

14. VÜCUDNAMƏ 302

Söyləyici: 303

Toplayıcılar: 303

15. ALQIŞ-QARĞIŞLAR 304

Alqışlar 304

Qarğışlar 307

Söyləyicilər: 308

Toplayıcı: 309

16. ATALAR SÖZÜ, MƏSƏLLƏR, DEYIMLƏR 310

Söyləyicilər: 319

Toplayıcı: 319

17. DİNİ RƏVAYƏTLƏR 320

Həzrət Əli əleyhissalam 320

Sən nə vaxt özüvü xoşbəxt hesab edirsən? 320

Həzrət Əlinin nəzakəti 321

Haqqını halal eləmirsən? 321

Namaz qılmayan adamın haqqı 323

Çörəyə hörmət 325

Çarvadar 325

İcazə 330

Sübh namazının qəzası 331

Daim Allahı çağır 332

Bu da belə getməz 334

Bu da belə qalmaz 335

Sülhü bərpa edən yalan 337

Nuh Peyğəmbər 338

İmam Hüseyn 339

Söyləyicilər: 341

Toplayıcılar: 341

18. MƏHƏRRƏMLİK MƏRSİYƏLƏRİ 342

Söyləyicilər: 356

Toplayıcılar: 356

19. ÇOBAN NƏĞMƏLƏRİ 357

Qoyunlar haqqında 358

Söyləyici: 358

Toplayıcı: 358

20. BİCAR MAHNILARI 359

Çəltik əkini 359

Düyü yeməkləri 361

Bicar mahnıları 361

Əsmə, sabah yelləri 362

Əs, ay giləvar, giləvar 365

Yar axşamın çağları 368

Söyləyicilər: 369

Toplayıcı: 370

21. BAYATILAR 371

Söyləyicilər: 380

Toplayıcı: 381

22. LAYLALAR və NAZLAMALAR 382

* * * 383

Söyləyicilər: 383

Toplayıcılar: 383

23. UŞAQ FOLKLORU 384

Keçmiş uşaq nəğməsi 384

Söyləyici: 384

Toplayıcı: 384

24. OXŞAMALAR (AĞILAR) 385

Balam, hey... 389

* * * 390

Tərs mahnılardan “Hay mübarək!” 398

Söyləyicilər: 401

Toplayıcılar: 401

25. YAXIN TARIX 402

Söyləyicilər: 410

Toplayıcılar: 411

26. OVÇULUQ 412

Söyləyicilər: 413

Toplayıcı: 413

Masallı folklor örnəkləri,

2-ci êèòàá,

Áàêû, “Nurlan” íяøðèjjàòû, 2013.

Nəşriyyat direktoru:

Prof. Nadir Məmmədli
Nəşriyyat redaktorları:

Ləman Süleymanova,

Səbinə İsayeva,

Nigar Həsənova
Êîìïyuòåðäя jû‹äû:

Рущянэиз Ялищцсейнова
Êîìïyuòåð òяðòèá÷èñè âя

òåõíèêè ðåäàêòîðó:

Рамин Абдуллайев
Êà‹ûç ôîðìàòû: 60/84 32/1

Ìяòáяя êà‹ûçû: ¹1

Щя‡ìè: 400 ñящ.

Òèðàæû: 300
Êèòàá АМЕА Фолклор Èíñòèòóòóíóí

êîìïцòåð ìяðêяçèíäя jû‹ûëûá ñящèôяëяíìèø,

“Nurlan” íяøðèjjàòûíäà hàçûð äèàïîçèòèâëяðäяí

îôñåò цñóëó èëя ÷àï îëóíìóøäóð.