xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Mavzu: Masofaviy talim tushunchasi Masofaviy talim REJA:
Masofaviy talim modellari (turlari)
Masofaviy tazbekistonda masofaviy taini rivojlantirishga katta ahamiyat berilyapti. Shunga kolim tizimidagi oqilitishi - davr talabi bolumotlarga kura mamlakatdagi 631 akademik litsey va kasb-xunar kolledjining faqat 22 tasi, respublikadagi 64 oliy oquv yurtlari eski avlod kompyuterlar bilan jihozlangan yoki umuman kompyuterlashtirilmagan. Oliy tartacha hisobda 3,3 kompyuter mos keladi (matkazilgan ilmiy amaliy konferensiya materiallaridan olingan). Kadrlar tayyorlashning sifatini yanada yaxshilash, talimning turli shakllaridan foydalanish zarur bulib kelyapti.
Bu borada hukumatimiz tomonidan kolim" deb nomlangan, talimning bu turi shu paytgacha mavjud bulgan talim (MT) qituvchi va olim turi.
Bu talishiga asosiy sabab deb informatsion va kommunikativ texnologiyalarning tezkor rivojlanishi va ular asosida prinsipial yangi taquv materiallarni cheksiz va juda arzon tarkatish va kupaytirish, xamda uni olim interaktiv bulganligi sababli, oz ustidan mustaqil ishlashning urni juda katta axamiyatga ega buladi.
Masofaviy tazi nima? Uning qanaqa ijobiy va salbiy tomonlari bor? Olimni tashkil qilish uchun nima kerak?
Masofaviy talim turini bir necha modellari mavjud, ular masofaviy talim uchun mutaxasislar mavjudligi, talim soxasidagi odatlari.
Birlamchi model. Ushbu model fakat masofaviy oquv kurslarda ukituvchi va oquv shaklini va formasini tanlashda katta imkoniyatlar va ozodliklar beriladi.
Bu modelga misol kilib Buyuk Britaniyaning Ochik Universitetidagi (http://www.ou.uk) talim oquv dasturi va darslar jadvali, imtixonlar va ularni baxolash mezonlari mavjud. Shunday olimni olish mumkin.
Aralashgan model. Ushbu model masofaviy va kunduzgi taquvchilar olim turiga virtual seminar, prezentasiyalar va leksiyalar utkazish xam kiradi.
Bu modelga misol kilib Yangi Zelandiyadagi Massey Universitetidagi (http://www.massey.ac.nz) taquv kurslarni tashkil kilib ishini taquvchilarni talim soxasida ishlaydigan korxonalar xam katnashishi mumkin. Ushbu modelda oquv Agentligidagi (http://www.ola.bc.ca) taquv kurslar bilan almashishadi. Masofaviy taquv muassasa bu soxada ilk kadam kuyadigan muassasaga uzining oquvchilari bir xil taquv kurs, diplomlarlarni kafolatlasa, kolgan bir nechta universitetlar ominlaydi.
Uzoklashgan auditoriyalar. Ushbu modelda informasion va kommunikasion imkoniyatlar keng foydalaniladi. Bitta oquv kurslar videokonferensiyalar, radiotranslyasiyalar va telekomunakasion kanallar orkali sinxron telekursatuvlar kurinishida boshka auditoriyalarga uzatiladi. Aralashgan model bilan farki shundaki, bu modelda olimda katnashmaydi.
Bu modelga misol kilib AKShning Viskonsing Universitetidagi va Xitoyning markaziy radio va televideniye Universitetidagi talim mutaxassislari va pedagoglar tuplangan ilmiy-metodik markazga tushadi. Ushbu modelda yaratilgan kurslar axolining katta kismiga namoyish kilinib uz vazifasini bajargandan keyin tuxtatiladi.
Bu modelga misol kilib Afrika, Osiyo va Lotin Amerikadagi rivojlanmagan mamlakatlarida utkazilgan kishlok xujaligi, soliklar va ekologiya xakidagi utkazilgan xar xil kurslar bulishi mumkin.
Masofaviy talimning uzini metodik, iktisodiy, sosial yutuklari va afzalliklarga xamda uzining kamchiliklari va salbiy tomonlarga ega.
Metodik yutuqlar va afzalliklargaqkuyidagilarni kiritish mumkin:
Dars jadvalni kulayligi. Okul bulgan vaktda oquvchi internet kafe, uy, mexmonxona, ish
joyida va boshka joylardan olim, oquv reja. Olim talablariga mos xolatda tashkil kilish mumkin.
Malim jarayoniga jalb kilish. Iktisodiy yutuklar va afzalliklarga kuyidagilarni kiritish mumkin:
Cheksiz masofaga taquvchilar urtasidagi masofa xech kanday axamiyatga ega emas.
Ish jarayoniga xalakit bermasligi. Olim
oladi.
Olim texnologiyalarni tulik kullagan olim kurslari 2 va 3 barovar oddiy kurslarga karaganda arzon.
Sosial yutuklar va afzalliklarga kuyidagilarni kiritish mumkin:
Ijtimoiy guruxlarga ajratish yukligi. Masofaviy talumot oluvchilar, malaka oshirish va kayta tayyorganlik utash istagida bulganlar; ikkinchi paralel malimda salbiy tomonlari xam borligi xakida aytish lozim.
Ularga kuyidagilarni kiritishimiz mumkin:
Elektron xolatdagi talim turida emas, balki oddiy (kunduzgi va sirtki) talim standartlari yukligi va natijada davlat nusxasidagi diplom berilmasligi. Shu sababdan kupgina masofaviy taminot bilan boglikligi. Masofaviy talimning texnologiyalari va unda katnashuvchilari.
Masofaviy talim portali.
Video va audio konferensiyalar.
Elektron pochta orkali talim olish.
Uzokdan boshkarish sistemalar.
Onlayn simulyator va olim olish yuli. Video va audio konferensiyalar uchun katta xajmda maxsus texnika, yukori tezlikga ega bulgan alim olish - bu Internetda joylashgan kupgina saytlarda joylashgan katta xajmdagi malim esa eng ommaviy Internet xizmatlaridan foydalanib, olim olish yuli. U yordamida xar xil test, vazifa, savol-javob va kursatmalarni (matn,
grafika, multimediya, dasturlar va boshka kurinishida) junatib kabul kilishimiz mumkin.
Uzokdan boshkarish sistemalar - murakkab dastur, sistema va uskunalarni real xolatda boshkarish va ularda ishlash imkoniyatlarini yaratuvchi maxsus sistemalar yordamida bilim olish yuli. Uzokdan boshkarish sistemalarning asosiy vazifasi oquv dasturlar - bu asosan nazariy va amaliy bilimlarni kompyuter dasturlari orkali olim soxasida juda keng kullanilyapti.
Test topshirish sistemalar - bu maxsus dasturlar yordamida olim portali bu maxsus Internet saytlar (onlayn resurslar). Ush bu saytlarning asosiy vazifasi - taquvchi va ukituvchi urtasida elektron on-layn mulokotni urnatish, ukituvchilarga oquvchilarga shu malim servislardan foydalanishga imkoniyat yaratish.
IDC (http://www.idc.com) kompaniyaning ilmiy izlanish natijalari buyicha, global onlayn-talim soxasiga tegishli internet-dasturlar 18.5 milliard AKSh
