Mavzu-2: Operasion tizimlar, ularning turlari. Reja

Kompyuter viruslaridan himoyalash.
Himoyalanishning eng yaxshi turi - viruslarni qay tarzda ta’sir etishini bilishdir. Viruslar
oddiy dasturlar kabi bo'lib, biror g'aroyib kuchga ega emaslar. Shuning uchun ularni davolovchi
dasturlar orqali yo'q qilish mumkin.
Viruslarning tarqalishini oldini olish va quyidagi usullarni muntazam bajarib borish
zarurdir:
- disketani o'qitishdan avval albatta unda virus bor yoki yo'qligini tekshirish;
- axborot nusxalarini ko'chirish, shuningdek disklardagi va axborotni saqlash uchun
ishlatiladigan umumiy qoidalardan unumli foydalanish;
- disklarni jismoniy zararlanishidan, dasturlarni esa buzilishidan saqlash;
- axborotdan noqonuniy foydalanishni oldini olish;
- dastur va ma’lumotlarning viruslar ta’sirida o'zgarishidan, noto'g'ri ishlayotgan dasturlar
va o'rganuvchilarning noto'g'ri harakatlaridan himoya qilish;
- viruslar bilan zararlanish ehtimolini kamaytiruvchi chora-tadbirlarni qo'llash;
- viruslarga qarshi maxsus antivirus dasturlaridan foydalanish;
Kompyuter viruslarining turlari.
Viruslar, kompyuterda boshqaruvchining noto'g'ri ishlashi, yangi o'rganuvchilarning
noma’qul harakatlari tufayli paydo bo'ladi va foydalanuvchiga katta zarar yetkazadi. Ko'p
o'chradigan viruslar
WC.COM
; TURBO; ONEHALF; CRAZI.DIE.HARD; CHERNOBIL;
WFN95; DIR, TROJAN va hokazo viruslar mavjud.

---

---

1984 yili AQSH dagi Loxay universitetida o'tkazilayotgan axborotlarning xavfsizligi

bo'yicha o'tkazilayotgan 7-konferentsiyada F.Koyen tomonidan «Kompyuter virusi» termini
ishlatildi. 1987-1989 yillarda IBM PC da «Braen», «Viena», «Cascade» viruslari paydo bo'ldi.
Ekranda harflar to'kila boshladi, foydalanuvchilar o'z manitorlarini tamirlashga shoshilganlar
to'dasi paydo bo'lgan, so'ng kompyuter boshqa yerliklar gimnini chala boshladi. Hamma
tushundiki, bu virus, bitta emas balki o'nlab viruslar paydo bo'la boshladi.
«Braen» virusi Boot sektor ustidan g'olib bo'ldi. Bunday zaharlarga qarshi Antikat dasturlar
(Oleg Kotik tomonidan) yaratila boshlandi. Antikat «Time» virusini aniqlashga imkon berdi.
Viruslar ko'pincha EXE yoki COM kengaytmali fayllarga tez ilashishi bilan, ularni ishdan
chiqara boshlaydi.Viruslar bir necha turlarga bo'linadi. Masalan: