Mavzu: duradgorlikning xalq turmushidagi roli

7-MAVZU: DURADGORLIKDA ISHLATILADIGAN REJALASH ASBOBLARI
Reja:
1.Duradgorlikda ishlatiladagn uskunalarni rejalash
2. Duradgorlikda ishlatiladigan rejalash asboblari tasnifi
Duradgorlik asboblari — yogʻochni qayta ishlash uchun moʻljallangan dastaki yoki mexanik asboblar. D. a., asosan, randalash, arralash, parmalashoʻyish, oʻlchash-belgilash va yordamchi asboblarga boʻlinadi. Yogʻoch randalashda randaning quyidagi xillari ishlatiladi. Sherxebel — yogʻochni boʻylama va koʻndalang yoʻnalishda dastlabki dagʻal randalash uchun ishlatiladigan, poʻlat keskichi yarim aylana shaklli ensiz randa. Oddiy randa, arralangan va sherxebel bilan randalangan yogʻoch ustidan ishlov berishda qoʻllaniladi. Poʻlat keskichining tigʻi toʻgʻri va enli boʻladi. Keskich randaning tagi (kafti) bilan 45— 50° burchak tashkil etadi. Payraha sindirgichli randa, yogʻoch sirtini uzil-kesil silliqdash uchun qoʻllaniladi. Poʻlat keskichiga oʻtmas uchli "tilcha" mahkamlanadi. "Tilcha" payrahalarni sindirib turadi. Japs randa (fuganka), katta yuza va uzun qirralarni uzil-kesil randalashda qoʻllaniladi 4). Shliftik — ikki keskichli kalta randa. Oldingi randalashdan qolgan no-tekisliklarni yoʻqotish uchun ishlatiladi. Sinubel, ishlov berilgan yuzalarda mayda gʻoʻdirliklar hosil qilish uchun ishlatiladi. Poʻlat keskichi mayda tishli qilib yasaladi, 5). Metall asosli randa— randalarning takomillashgan xili. Poʻlat keskichi bolgʻa bilan urmasdan mahkamlanadi. Randaning quyidagi xillari profilli (naqshdor) yuzalarni randalashda ishlatiladi. Bukri randa (gorbach), yogʻoch asosining kafti boʻylama yoʻnalishda botiq yoki qabariq boʻlib, egri yuzalarni randalashda ishlatiladi. Konish randa (zenzubel) — asosi baland va ensiz, keskichi kurakcha shaklli randa. Detal chekkalaridan chorak va tirnok, (fals)lar ochish hamda tozalashda qoʻllaniladi. Falsgobel — taxtada tirnoq va choraklar ochish uchun ishlatiladigan randa. Keskichi bitta boʻladi. Gratobel — falsgobelning bir turi. U bilan koʻnadalang kesimi uchbur-chak shaklli tirnoq ochiladi. Shpuntubel (paznik), taxta yonlari yoki yuzasida toʻgʻri burchakli oʻyiq (shpunt) ochish uchun ishlatiladigan randa. Unda bir-biriga vint bilan birlashtirilgan ikkita asos bor. Qoʻshquloq randa (gruntubel), asosiga ikkita dasta oʻrnatilgan, keskichi bir tigʻli; ilmoq shaklli, trapetsiya shaklida ochilgan oʻyiklarni tekislash va tozalash uchun ishlatiladi. Nov randa (kalevka), taxta chetlarida turli naqshli profillar ochish uchun ishlatiladi, 12). Yogochlarni arralashda sarjin arra, burch arra, dastarra hamda kalta arradan foydalaniladi. Yogʻochda uya, oʻyiq va teshik oʻyish uchun peroli markazlovchi parma, qoʻl parma, chuqur parmalaydigan burgʻi va iskana dan foydalaniladi.
Duradgorlar yogʻochni yoʻnish, tekislashda tesha, poytesha va b.dan foydalanishadi. Mexanik qirqish asboblari ga turli elektr arralar, mas, zanjirli elektr arra; diskli elektr arra, elektr randa va freza, silliklash stanoklari hamda kombinatsiyalangan (arralaydigan, frezalaydigan va parmalaydigan) stanoklar kiradi. Oʻlchash - belgilash asboblariga ruletka, metr, burchaklik — goʻniya, kronsirkul,, reysmus, vaterpas, shovin, shtangensirkul, mikrometr va b. kiradi. Yordamchi asboblar egov, bolgʻa, ombur, qirqqich (kusachka), yassi ombur, gayka kalitlari va otvyortka, shuningdek, yogʻoch bolgʻalardan iborat.Qishloq uylari va yozgi uylarning egalari har doim yaxshi duradgorlik asboblari to'plamiga ega bo'lishlari kerak, chunki ular fermada ularsiz qilolmaydi. Bugungi kunda qurilish bozori asboblarning katta tanlovi bilan ifodalanadi, lekin siz foydasiz va chiroyli soxta emas, balki professional va sifatli qurilmalarni sotib olishingiz kerak. Bundan tashqari, barcha duradgorlik to'plamlari kerakli minimal aksessuarlardan iborat bo'lishi kerak, buning natijasida yog'och bilan har qanday ish tez va oson bo'ladi. Shuningdek, ishning xavfsizligi va duradgorlik materiallari mavjudligini ta'minlash muhimdir. Buning uchun barcha asboblar ma'lum bir tartibda javonlarga yoki javonlarga joylashtirilishi kerak. Ko'plab yangi boshlang'ich ustalar ko'pincha duradgorlik asboblarini duradgorlik, chilangarlik va mexanik asboblar bilan chalkashtirib yuborishadi. Ammo bunday to'plamlarning asosiy farqi shundaki, ular oldindan arralangan va silliqlangan yog'och blankalar bilan ishlash uchun ishlatiladi. Kelajak tafsilotlari uchun duradgorlikni kesish va o'lchamlarini kesish mumkin. Ular sizga maksimal sirt sifatini olish uchun massivni qayta ishlashga imkon beradi.Yangi boshlagan duradgorlar va havaskorlar uchun mutaxassislar chamadonlarda eng kerakli aksessuarlardan iborat to'plamlarni sotib olishni maslahat berishadi, tajribali ustalar uchun 50 va undan ortiq aksessuarlardan iborat to'plamlar mos keladi. Duradgorlik asbobi, maqsadiga qarab, quyidagi turlarga