Mavzu: elektr zanjirlari va ularni elementlari

Rezistiv elementlarni matematik modellari Om qonuni asosida yoziladi, unga ko`ra
aktiv qarshilik r (yoki o`tkazguvchanlik g ) tok
(t) ko`rinishidagi ta`sir Bilan kuchlanish

I (t) ko`rinishidagi reaksiya orasidagi aloqani ifodalovchi parametr hisoblanadi.

O  t
vaqt oralig`idagi intervalda rezistorda boshqa tur energiyaga aylangan elektromagnit

energiya:
Quyidagi tenglama induktiv elementlarni matematik modullari hisoblanadi: Quyidagi tenglama sig`im elementini matematik modeli hisoblanadi:
Rvt qarshilikni rezistiv element va EDS YE manbaadan iborat elementlari ketma-ket ulangan elektr energiya manbasini zamesheniya sxemasi quyidagicha bo`ladi:

1. 
   ichki qarshilikli EYUK manbaasi;
   
2. 
   elektr energiya mabaai va passiv iste`molchi ketma-ket ulangan zanjirni zamesheniya sxemasi.
   

Elektr energiya manbaasi va aktiv iste`molchi ketma-ket ulangan zanjirni sxemasi quyidagicha ko`rsatiladi:

R_Н
Aktiv iste`molchi volt-amper xarakteristikasi (a) va zamesheniya sxemasi (b); elektr energiya manbaasi va aktiv iste`molchi ketma-ket ulangan zanjirni zamesheniya sxemasi (v).
Elektr zanjirlarini hisoblashdan asosiy maqsad tokni zanjir tarmoqlarida qanday taqsimlanganligini aniqlashdir. Bu vazifa Om va Kirxgof qonunlaridan foydalanib hal etiladi.
Murakkab elektr zanjirlarini hisoblash uchun turli usullar mavjud bo`lib ularni qaysi birini qo`llash sxemalarda elementlarni qanday joylashishiga va masala shartiga bog`liq.
Quyida ushbu usullarni alohida ko`rib chiqamiz.

1. 
   Tugun kuchlanish usuli yordamida ikki tugun nuqtaga ega bo`lgan murakkab zanjirli hisoblanadi.
   

1-rasmda A va V tugun nuqtalarga ega bo`lgan murakkab znjir tasvirlangan. A va V tugun nuqtalari orasidagi kuchlanish tugun kuchlanish deb ataladi. V tugundan A tugunga qarab yo`nalgan tok yo`nalishini EYUK larning musbat yo`nalishi deb ataymiz. A va V tugun orasidagi kuchlanish:

u  E₁  J₁R₁  E₂  J ₂ R₂  E₃  J₃ R₃  O  J_u R_u
Tarmoqlardagi toklarni hisoblash qo`yidagicha bajaralidi.

E1-u	E2-u	E3-u	O-u
J1=-------	J2=-------	J3= ------	J4= --------

R₁ R₂ R₃ R₄

1-rasm. Murakkab elektr zanjirlari.

2.